Εορτή του Πυροσβεστικού Σώματος

Από το 1981 έχουν καθιερωθεί ως Προστάτες Άγιοι του Πυροσβεστικού Σώματος οι Άγιοι τρεις Παίδες που βγήκαν άκαοι από το καμίνι της Βαβυλώνας. Όλοι οι πυροσβέστες στις 17 Δεκεμβρίου γιορτάζουν την ημέρα αυτοί επικαλούμενοι τις πρεβείες των Αγίων Τριών Παίδων για να τους σκεπάζουν στο δύσκολο έργο τους.

Τὸ νόημα τοῦ μαρτυρίου τῶν τριῶν παίδων

του Γέροντος Ιωσήφ του Βατοπαιδινού

Θαυμάσια η Εκκλησία μας προβάλλει ήδη από τα προοίμια των εορτών των Χριστουγέννων, τους Τρεις Παίδες και Δανιήλ τον προφήτη, οι οποίοι,… αν και δεν ήσαν μέσα στο δένδρο της γενεαλογίας των προπατόρων του Ἰησού, εν τούτοις συμπεριλήφθηκαν σ’ αυτό, για τήν ενάρετη ζωή τους, της φιλοθεΐας τους και ιδιαίτερα λόγω του δράματός τους, που βρίσκομε στο βίο τους. Υπήρξαν πραγματικά η αναπαράσταση και η προαπόδειξη του τρόπου, πως ο Θεός Λόγος θα έλθει στον κόσμο. Αλλά γενικά και από την προσωπική τους ζωή, αντλούμε τεράστια παραδείγματα φιλοθεΐας και αυταπαρνήσεως…

Η περιπετειώδης ζωή αυτών των τεσσάρων φωστήρων της Εκκλησίας της Παραδόσεως, της εκκλησίας του Νόμου, ειναι τόσο μεγάλη και ποικίλη, που δεν μπορεί φυσικά να περιγραφεί από εμάς τους ευτελείς, αλλά θα δανειστούμε ελάχιστα για παραδειγματισμό.

Ονομάσθηκε ο μεν Δανιήλ ανήρ επιθυμιών (του πνεύματος), γιατί ουδέποτε ηττήθηκε από καμμιά επιθυμία. Αυτός καταγόταν από βασιλική οικογένεια και ένεκα της χάριτος που του έδωσε ο Θεός, έγινε σύμβουλος των διαφόρων κατακτητών και βασιλέων η συνέχεια δε της ζωής του ήταν βασιλική. Ευρισκόμενος στή βασιλική αυτή χλιδή και έχοντας τόση μεγάλη εξουσία, ουδέποτε ηττήθηκε από κανένα πάθος. Ιδιαίτερα στο ζήτημα της ηδονής, τόσο ήταν εγκρατής και τόσο επιβαλλόταν στον εαυτό του, ώστε απόκτησε το χάρισμα να λέγεται ανήρ επιθυμιών. Μαζί με αυτόν ήσαν και τρεις άλλοι Παίδες. Παίδες σύμφωνα με τη γλώσσα του τότε καιρού δε σήμαινε παιδιά, ούτε πάλι δούλους. Κατά την τότε συνήθεια των βασιλέων, διάλεγαν εκλεκτά παιδιά από τους αιχμαλώτους, τα οποία ανέτρεφαν βασιλικά και αυτά ζούσαν μέσα στα ανάκτορα και ήσαν θετοί πρίγκηπες και είχαν ιδιαίτερη παρρησία και ηγετικές θέσεις στα βασίλεια.

Σ’ αυτές τις θέσεις βρίσκονταν οι τρεις σύντροφοι του Δανιήλ. Ο Ανανίας, ο Αζαρίας και ο Μισαήλ, οι οποίοι, λόγω της μεγάλης τους ανδρείας και θεοφιλίας, ονομάσθηκαν απο τον Ναβουχοδονόσορα, Σεδράχ, Μισάχ και Αβδεναγώ, που σήμαινε στη γλώσσα τους, θείες κλήσεις, θείες ιδιότητες. Τότε λοιπόν τους φθόνησαν οι υπόλοιποι μέσα στην επικράτεια, στην οποία αν και ήσαν ξένοι, είχαν τόση αίγλη και αξία, ώστε θέλησαν να τους κακοποιήσουν, αλλά όμως δεν μπορούσαν με κανένα άλλο τρόπο, παρά μόνο να βρουν κάποια κατηγορία εναντίον τους, ως παραβάτες των νόμων. Έτσι τους κατήγγειλαν ότι δεν δείχνουν σεβασμό σε όσα σεβόταν ή παραδεχόταν ο βασιλιάς και αυτό ήταν μία πρόφαση που μπορούσε να προκαλέσει την τιμωρία τους. Μ’ αυτό τον τρόπο ερέθισαν οι αυλοκόλακες και έπεισαν τον τύραννο, ο οποίος ήταν κοσμοκράτορας, ότι οι Σεδράχ, Μισάχ και Αβδεναγώ δεν προσκυνούσαν τους θεούς τους, ούτε τους λάτρευαν, αλλά ούτε αυτό τον ίδιον υπολόγιζαν.

Ο Ναβουχοδονόσορ τότε, είχε στήσει στην πόλη την εικόνα του, τη μορφή του, που ήταν ένα πανύψηλο άγαλμα, ένα ανδριάντα και διέταξε όλους να προσκυνούν και να προσφέρουν θυμίαμα, σαν να επρόκειτο για κάποια θεότητα διότι πίστευε ότι, μετέβη πλέον από την ανθρωπίνη στη θεία αξία και ότι, με την παντοδυναμία και ισχύ του κατώρθωσε τα τόσα μεγάλα, με το να καταστρέψει και κατασφάξει τους λαούς.

Έτσι βρήκαν αυτή την πρόφαση οι εχθροί, γιατί ήξεραν ότι ήταν αδύνατο να προσκυνήσουν αυτοί – ως γνήσιοι θεοσεβείς Ιουδαίοι – είδωλα και αγάλματα και εικόνες. Κατήγγειλαν λοιπόν τους Τρεις Παίδες ότι: «Ιδού, κύριε, τώρα στην εορτή, την οποία κάνεις, αυτοί οι τρεις, παρόλο που τους έχεις άρχοντες και ηγεμόνες, δεν θα προσκυνήσουν. Τότε τους κάλεσε ιδιαιτέρως ο βασιλιάς να τους ρωτήσει προσωπικά, «ει αληθώς ούτως έχει Σεδράχ, Μισάχ και Αβδεναγώ, ότι τή εικόνι τη χρυσή, η έστησα εν πεδίω Δεηρά, ου προσκυνείτε, ουδέ τους θεούς μου λατρεύετε; (Δαν. 3,14). Προσέξτε, μόλις αρχίσουν τα σύμβολα, οι σάλπιγγες, τα μουσικά όργανα και οι χορδές να δίνουν το σύνθημα της προσκυνήσεως και σεις αμέσως να προσκυνήσετε, αλλοιώς θα σας ρίξω μέσα στην κάμινο του πυρός, την οποία έχω αναμμένη για να τιμωρήσω τους απειθείς.

Εδώ φάνηκε το μεγαλείο εκείνων των ηρωικών ψυχών. Τότε με παρρησία και οι τρεις, οι οποίοι φυσικά δεν ήσαν παιδιά, αλλά μεγάλοι άνδρες, ηγεμόνες, του απάντησαν με υπερηφάνεια, όχι όμως με εγωισμό. «Επί του ρήματος τούτου ουκ έχομεν χρείαν αποκριθήναι σοι, ω βασιλεύ (Δαν. 3,16).

Έτσι κάθε ευγενής ψυχή αποκρίνεται, όταν κτυπούν την πόρτα των αισθήσεών της τα ποικιλόμορφα αίτια της πολύμορφης αμαρτίας. Σηκώνεται με ανδρεία και φωνάζει, «κάτω τα χέρια». «Επί του ρήματος τούτου ουκ έχομεν χρείαν αποκριθήναι σοι, ω βασιλεύ. Έστιν ο Θεός ημών εν τω ουρανώ ος δύναται εξελέσθαι ημάς εκ των χειρών σου» (Δαν. 3,16-17). Αλλα και αν ο Θεός τον οποίον πιστεύομε και που είναι παντοδύναμος, δεν μας ελευθέρωσει από τα δικά σου χέρια και από οτιδήποτε άλλο, γνώριζε πως δεν θα μας κακοφανεί πλην όμως σου λέμε ότι, και αν ακόμη ο Θεός δεν θελήσει να μας απαλλάξει από την παρούσα δοκιμασία, γιατί έτσι θέλει Εκείνος, εμείς ούτε την εικόνα σου προσκυνούμε ούτε τους θεούς σου λατρεύομε. Και αν μας απειλείς με την κάμινο και με το πυρ, μόνοι μας θα μπούμε μέσα, για να καταλάβεις ότι οι πραγματικά θεοφιλείς δεν φοβούνται τον θάνατο». Καμμία περίσταση ούτε κανένας παράγων μπορεί να τους αποτρέψει απο τη φιλοθεΐα και το καθήκον τους προς τον Θεόν, εάν πραγματικά είναι ευσεβείς.

Τότε γέμισε από θυμό και αλλοιώθηκε το πρόσωπό του και διέταξε να δέσουν σφικτά τους Σεδράχ, Μισάχ και Αβδεναγώ, με τις σαρβάρες και τις περικνημίδες και με αυτές να πλησιάσουν το βροντερό κάμινι, από το οποίο ξεχυνόταν σαρανταενιά πήχες η φλόγα. Έτσι ατάραχοι προσήλθαν και αυτά που είπαν τα πραγματοποίησαν χωρίς να φοβηθούν. Δεν δειλίασαν, αλλά πήγαν με προθυμία και όχι μόνο δέχθηκαν αλλά συνετέλεσαν και οι ίδιοι με το να προχωρήσουν μόνοι τους μέσα στη βροντερή κάμινο, που δεν μπορούσε να πλησίασει κανείς. Απέδειξαν πραγματικα ότι δεν προσκυνούν ξένα είδωλα αλλά μόνο τον θείο νόμο, το θείο θέλημα, αυτό που ανήκει σε κάθε ευσεβή ψυχή…

Ο ίδιος Ναβουχοδονόσορ που ήταν τότε, είναι και τώρα. Φυσικά, όχι ο ιστορικός εκείνος, αλλά ο νοητός ο οποίος και τότε εις αυτού τον νού ήταν και στη συνέχεια σε όλους τους κακοήθεις και κακούργους μέχρι δε της συντέλειας, θα είναι μέσα στα όργανα της απείθειας και απώλειας. Αυτός ο νοητός Ναβουχοδονόσορ και σε μας ακριβώς το ίδιο κάνει τώρα και σε κάθε ευγενή ψυχή, είτε μεμονωμένα, είτε συνολικά.

Συνεχώς μας απειλεί, μας φοβίζει, μας προκαλεί. Ή θα προσκυνήσουμε το εἴδωλο κάθε προφάσεως και αμαρτίας, αλλοιώς θα σηκώσει εναντίον μας πειρασμό. Αυτό ειναι το νόημα. Εμείς εάν πράγματι είμαστε μαθητές του Ιησού μας, εάν είμαστε κατά τον Παύλο «οι του Χριστού», τότε είμαστε έτοιμοι, για να σταυρώσουμε τη σάρκα «συν τοις παθήμασι και ταις επιθυμίαις» και να μήν «κλίνομε γόνυ τω Βάαλ» δηλαδή προς την πολύμορφη αμαρτία.

Και κοιτάξτε τα μυστήρια της Χάριτος πως γίνονται. Επέτρεψε ο Θεός να πειρασθούν. Και όταν τους έρριξαν μέσα στην κάμινο, τότε παρουσιάσθηκε η Χάρις. Ενώ μπορούσε και προτύτερα να δείξει την παρουσία της καί να φοβήσει τους εχθρούς και έτσι να απαλλαγούν από την ατιμία οι πραγματικοί δούλοι του Θεού. Όμως δεν το έκανε, ακριβώς για να αποδείξει ότι η «υπερβολή της δυνάμεως εκ Θεού εστι και ουκ εξ ημών» (Β´ Κορ. 4,7).

Επέτρεψε να μπουν στην κάμινο για να αποδειχθεί η ομολογία τους και τότε να παρουσιασθεί για να τους σώσει και να τους μεγαλύνει. Τότε και στους τρεις λύθηκαν τα δεσμα και άρχισαν να περπατούνν μέσα στην κάμινο, και η βροντερή φλόγα έγινε «ὡς δρόσος». Και άρχισαν εκεί μέσα να δοξολογούν και να ψάλλουν…

Αυτά λοιπόν να συνειδητοποιούμε συνεχώς και ιδίως το παράδειγμα των Τριών Παίδων να μη φεύγει καθόλου από τη μνήμη μας, διότι πράγματι οι Τρεις Παίδες εξεικονίζουν κάθε ψυχὴ μέχρι της συντέλειας των αιώνων. Το ιδιο δράμα εκτυλίσσεται και σε μας και θα εκτυλίσσεται μέχρι να εκπνεύσουμε.

Συνεχώς ο νοητός Ναβουχοδονόσορ θα μας απειλεί, θα μας αναγκάζει, θα μας γαργαλά και θα μας κολακεύει στο να «κλίνουμε γόνυ» και να προσκυνήσουμε εικόνες πολύμορφες της ποικίλης αμαρτίας. Αλλά εμείς να είμαστε έτοιμοι να σηκώσουμε το ανάστημά μας και να πούμε, «Κύριον τον Θεόν ημών προσκυνήσωμεν και Αυτώ μόνω λατρεύσωμεν». Διότι πραγματικά σ’ Αυτόν ανήκει πάσα δόξα στους αιώνας. Αμήν.

( Γέροντος Ιωσήφ, Διδαχές από τον Άθωνα, Ψυχωφελή Βατοπαιδινά, αποσπάσματα)