“Δεν ξεχνάμε, Ποτέ ξανά”: 80 χρόνια από το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων

Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, από την ολοκληρωτική δηλαδή καταστροφή της πόλης και χωριών της ευρύτερης επαρχίας, βάσει του οργανωμένου σχεδίου «Επιχείρηση Καλάβρυτα» (Unternehmen “Kalavryta”), το οποίο εκτελέστηκε με θηριωδία από τον Ναζιστικό στρατό από τις 5 έως 15 Δεκεμβρίου 1943.

Πρόκειται για ένα από μεγαλύτερα εγκλήματα της Ναζιστικής Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 13 Δεκεμβρίου του 1943 δυνάμεις της «Βέρμαχτ» σκότωσαν σχεδόν όλους τους άρρενες κατοίκους των Καλαβρύτων, σε αντίποινα για την εκτέλεση αιχμαλώτων Γερμανών στρατιωτών από τον ΕΛΑΣ.

Οι εκδηλώσεις μνήμης θα συνεχιστούν σήμερα στη Μαρτυρική πόλη η οποία δεν λησμονεί τα μεγάλα δεινά που υπέστη και το ποτάμι αίματος που έχυσε κατά τη διάρκεια των θηριωδιών των Ναζί. O υπουργός Εθνικής ‘Αμυνας Νίκος Δένδιας θα εκπροσωπήσει σήμερα τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στις εκδηλώσεις της 80ης επετείου του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Ο κ. Δένδιας θα παραστεί στις επιμνημόσυνες δεήσεις στον Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου της μαρτυρικής πόλης και στη συνέχεια στο Μνημείο του τόπου εκτέλεσης Καλαβρυτινών όπου θα καταθέσει στεφάνι.

Το μήνυμα για ΕΙΡΗΝΗ από το λόφο του Καπή

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, την παραμονή της θλιβερής επετείου, τελέσθηκε επιμνημόσυνη δέηση στο μαρτυρικό λόφο του Καπή υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των αδίκως εκτελεσθέντων από τους συγγενείς τους.

Το διαχρονικό μήνυμα που στέλνει το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων είναι: “ΕΙΡΗΝΗ. ΟΧΙ ΠΟΛΕΜΟΣ”. Αυτό άλλωστε είναι γραμμένο και στον τόπο της εκτέλεσης. Αυτό κραυγάζει και η “Καλαβρυτινή Μάνα”, η προτομή της οποίας έχει γίνει παγκόσμιο σύμβολο ειρήνης.

Τα παιδιά των Σχολείων των Καλαβρύτων τίμησαν και αυτά, με τον δικό τους τρόπο, τη μνήμη των θυμάτων. Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος οι μαθητές των Καλαβρύτων συμμετείχαν σε ένα συμβολικό αγώνα τιμής και μνήμης στο Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα. Οι μαθητές και οι μαθήτριες του Δημοτικού και του Γυμνασίου έτρεξαν στο κέντρο της πόλης τιμώντας την 80η επέτειο του Ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων. Σε όλους απονεμήθηκαν έπαθλα και ξεχωριστά μετάλλια για τους τρεις πρώτους νικητές σε κάθε κατηγορία.

Το χρονικό της σφαγής των Καλαβρύτων

Η τύχη των Καλαβρύτων φαίνεται να προδιαγράφτηκε μετά την ήττα των Γερμανών από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ στη Μάχη της Κερπινής (20 Οκτωβρίου 1943), κατά την οποία σκοτώθηκαν δεκάδες Γερμανοί στρατιώτες και αιχμαλωτίστηκαν 78.

Αφού είχαν προηγηθεί εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή, το πρωί της Δευτέρας 13 Δεκεμβρίου συγκέντρωσαν όλο τον πληθυσμό στην κεντρική πλατεία και οδήγησαν τον άρρενα πληθυσμό άνω των 13 ετών σε μια επικλινή τοποθεσία, που ονομαζόταν «Ράχη του Καπή», ενώ τα γυναικόπαιδα τα κλείδωσαν στο σχολείο. Στη ράχη του Καπή εκτυλίχθηκε τις πρώτες μεταμεσημβρινές ώρες η τραγωδία, που οδήγησε σχεδόν όλο τον άρρενα πληθυσμό των Καλαβρύτων στο θάνατο. Με ριπές πολυβόλων οι Γερμανοί εκτέλεσαν τους συγκεντρωμένους, γύρω στους 800 ανθρώπους. Μόνο 13 Καλαβρυτινοί διασώθηκαν και αυτοί επειδή είχαν καλυφθεί από τα πτώματα των συμπολιτών τους και οι Γερμανοί τους θεώρησαν νεκρούς. Το σήμα για την εκτέλεση έδωσε με φωτοβολίδα από το κέντρο των Καλαβρύτων ο ταγματάρχης Χανς Εμπερσμπέργκερ και επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος ήταν ο υπολοχαγός Βίλιμπαντ Ακαμπχούμπερ.

Το έγκλημα ολοκληρώθηκε με την πυρπόληση όλων σχεδόν των σπιτιών των Καλαβρύτων. Όσον αφορά την τύχη των γυναικόπαιδων, αυτά σώθηκαν χάρη στον ανθρωπισμό ενός Αυστριακού στρατιώτη, στον οποίο είχε ανατεθεί η φύλαξή τους. Αυτός άφησε ελεύθερη την είσοδο του σχολείου και διευκόλυνε την απομάκρυνσή τους. Όμως, το πλήρωσε με τη ζωή του, αφού καταδικάσθηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε. Συνολικά, κατά τη διάρκεια της «Επιχείρησης Καλάβρυτα», οι Γερμανοί σκότωσαν 1.101 άτομα, κατέστρεψαν και λεηλάτησαν πάνω από 1.000 σπίτια, κατάσχεσαν 2.000 αιγοπρόβατα και απέσπασαν 260.000.000 δραχμές.

Ατιμωρησία

Κανείς από τους υπευθύνους του Ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων δεν λογοδότησε στη Δικαιοσύνη. Ο στρατηγός Λε Ζουίρ πέθανε αιχμάλωτος των Σοβιετικών το 1954, ο Εμπερσμπέργκερ σκοτώθηκε στο Ανατολικό Μέτωπο και ο Ακαμπχούμπερ πέθανε στην Αυστρία το 1972, σε ηλικία 67 ετών.

Μόνο ο κατοχικός στρατιωτικός διοικητής της Ελλάδας, στρατηγός Χέλμουτ Φέλμι (1885-1965), καταδικάσθηκε το 1948 σε κάθειρξη 15 ετών από το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης για όλα τα εγκλήματα πολέμου του Γ’ Ράιχ στην Ελλάδα, αλλά μετά από τρία χρόνια αφέθηκε ελεύθερος.

“Δεν ξεχνάμε, Ποτέ ξανά” – Οι οφειλές της Γερμανίας έναντι της Ελλάδας

Η Ελλάδα υπέστη μεγάλες καταστροφές από τους Γερμανούς κατακτητές την περίοδο 1941 – 1944. Πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος από τις εκτελέσεις ενώ υποδομές και οικονομία γύρισαν σε πρωτόγνωρες συνθήκες εξαιτίας των ενεργειών των Ναζί. Ποιος όμως λογοδότησε για όλα αυτά; Ποιος αποκατέστησε τις τεράστιες ζημιές; Δυστυχώς όχι η υπαίτια Γερμανία η οποία συστηματικά αποφεύγει το ζήτημα των αποζημιώσεων. Η χώρα μας ωστόσο δεν κάνει πίσω στο συγκεκριμένο θέμα. Με μια συγκινητική εκδήλωση που κεντρικό ομιλητή της είχε τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, και ολοκληρώθηκε με μουσικό πρόγραμμα απ’ την Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Καλαβρύτων, η Ακαδημία Αθηνών τίμησε το βράδυ της περασμένης Πέμπτης την επέτειο των ογδόντα χρόνων απ’ το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα.

Στην ομιλία του ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας και Ακαδημαϊκός Προκόπης Παυλόπουλος επικεντρώθηκε στο ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων και στο Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων ως «πηγή» μνήμης για τις οφειλές της Γερμανίας έναντι της Ελλάδας».

«Η αιματοβαμμένη γη των Μαρτυρικών Καλαβρύτων και οι ψυχές των τραγικών Θυμάτων θυμίζουν, για πάντα και προς κάθε κατεύθυνση, το απεχθέστερο έγκλημα πολέμου στην Ελλάδα κατά την διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου», ανέφερε ο κ. Παυλόπουλος και πρόσθεσε: «Έγκλημα το οποίο συντελέσθηκε, υπό συνθήκες Ολοκαυτώματος που παραπέμπουν σε πραγματικό Έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας, από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής την 13η Δεκεμβρίου 1943. Εκπληρώνοντας Εθνικό Χρέος, κυριολεκτικώς, η Ακαδημία Αθηνών τιμά την Ιερή Μνήμη των τραγικών Θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας στέλνοντας, urbi et orbi, το διπλό μήνυμα: “Δεν ξεχνάμε, Ποτέ ξανά”».

Στη συνέχεια ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε ότι «μέσα σε αυτό το πλαίσιο Ιστορικής Μνήμης -και μακριά από κάθε λογική αντεκδίκησης, που είναι παντελώς ξένη σ’ εμάς, τους Έλληνες- εντάσσουμε και τις αξιώσεις της Ελλάδας ως προς το κατοχικό δάνειο και τις εν γένει αποζημιώσεις για τα θύματα και τις υλικές καταστροφές της ναζιστικής θηριωδίας.

Και τούτο διότι η Δικαιοσύνη της Ιστορίας, προκειμένου το μήνυμα ‘Δεν ξεχνάμε, Ποτέ ξανά’ να καταστεί πράξη, απαιτεί από τους θύτες να ολοκληρώσουν την ‘συγγνώμη’ τους αποδίδοντας στην Ελλάδα αυτό που δικαιωματικώς της ανήκει».

Διαβάστε επίσης: Ο Π. Παυλόπουλος για το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων και τις αξιώσεις της Ελλάδας

Κεντρική φωτογραφία: Kalavrytanews.gr