Το μάθημα των θρησκευτικών (Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς)

Θυμώνετε με κάποιους φίλους σας, οι όποιοι δυσαρεστούνται με το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία. Έχετε δίκαιο. Ο θυμός σας είναι δίκαιος θυμός. Τέτοιος θυμός έχει αξία μπροστά στον Θεό. Όμως δεν ωφελεί μόνο ο θυμός, ούτε μόνον η πειθώ. Πρέπει και να προσεύχεστε για εκείνους, οι όποιοι κατά την αφροσύνη τους ξεσηκώνονται εναντίον του νόμου του Θεού στα σχολεία. Να τους ανοίξει ο Θεός τα μάτια, ώστε να δουν ότι κόβουν το κλαδί πάνω στο όποιο κάθονται. Διότι όλη η διαπαιδαγώγηση της χριστιανικής νεολαίας βασίζεται πάνω στον αταλάντευτο βράχο της επιστήμης του Χριστού. Σ’ εκείνον βασιστήκαμε καθ’ όλη τη χιλιετία της βαπτισμένης ιστορίας μας, σ’ εκείνον πρέπει να βασιστούμε και σήμερα και αύριο και εις τους αιώνες. Τέτοια διαπαιδαγώγηση δεν μας ντρόπιασε στο παρελθόν, δεν θα το κάνει ούτε στο μέλλον. Μας έδωσε ανθρώπους πρώτης τάξεως, οι όποιοι είναι το κόσμημα της ιστορίας μας, όπως είναι τα αστέρια κόσμημα του ουράνιου θόλου. Και μας έδωσε πελώριο αριθμό τέτοιων ανδρών και γυναικών, αστεριών στον θόλο της λαϊκής ιστορίας μας. Και τί άλλο μπορεί να είναι στόχος στη διαπαιδαγώγηση παρά να δώσει ανθρώπους πραγματικούς; Η επιστήμη της παιδαγωγίας και σε μας και σ όλους τους βαπτισμένους λαούς απαραίτητα πρέπει να συμβαδίζει με την επιστήμη του Χριστού. Εάν η διαπαιδαγώγηση χωριστεί από την επιστήμη του Χριστού, δεν χάνεται η επιστήμη του Χριστού, αλλά χάνεται η διαπαιδαγώγηση, και χάνονται οι πραγματικοί άνθρωποι. Εάν όμως χαθεί η διαπαιδαγώγηση στο σχολείο, το σχολείο γίνεται επικίνδυνο για τους ανθρώπους και για τους λαούς. Διότι ο άνθρωπος εκπαιδευμένος μεν, αλλά χωρίς χαρακτήρα, είναι πολύ πιο επικίνδυνος για τον εαυτό του και για τους άλλους, απ’ ότι ο άνθρωπος απαίδευτος και χωρίς χαρακτήρα. Ο δεύτερος είναι χωρίς χαρακτήρα κατ’ αδυναμία, ενώ ο πρώτος κατά την πίστη. Η σχισμή στην πίστη ενός ανθρώπου προκαλεί αναπόφευκτα και τη σχισμή στον χαρακτήρα. Τούτο το μαρτυρεί τόσο η βιβλική ιστορία όσο και η γενική ιστορία, των βαπτισμένων λαών. Όποιος βασιλιάς του Ισραήλ απομακρυνόταν από τον Θεό, απομακρυνόταν και από το ήθος. Διότι, η πίστη είναι δεμένη με την ηθική, όπως ένα ποτάμι είναι δεμένο με την πηγή του, και το φως με τον ήλιο. «Εγώ ειμί η οδός» (Ιωάν. 14,6),είπε ο Χριστός, και: «Συ αν ήτησας αυτόν, και έδωκεν αν σοι ύδωρ ζων» (Ιωάν. 4,10), και: «Εγώ ειμί το φως του κόσμου» (Ιωάν. 8,12). Που θα πάμε τα παιδιά έξω από αυτήν την Οδό, παρά μόνο στην κατάρρευση; Με τί θα ποτίσουμε τις διψασμένες τους ψυχές; Με τη γήινη λάσπη, πού πίνουν και τα βόδια, ή με το ζωοφόρο ύδωρ; Με τί θα τα φωτίσουμε; Μόνο με τις απατηλές ακτίνες ή με το Φως Του;

Άλλα, λένε, τα θρησκευτικά δεν είναι για τη δική μας μοντέρνα εποχή. Δεν ξέρω, το μόνο πού βλέπω, είναι ότι και στη δική μας μοντέρνα εποχή κάλλιστοι άνθρωποι είναι εκείνοι πού κρατιούνται από την πίστη του Θεού και τον νόμο Του. Ούτε ξέρω ποια άλλη επιστήμη θα μπορούσε να αντικαταστήσει την επιστήμη του Χριστού στη διαπαιδαγώγηση της νεολαίας. Ιδού, δεν υπάρχει καμία άλλη επιστήμη για τον άνθρωπο, για το νόημα της ανθρώπινης ζωής και για το πώς πρέπει να είναι ο πραγματικός άνθρωπος, εκτός από τη θρησκευτική επιστήμη.

Κι έτσι, κανένας δεν μπορεί να τοποθετήσει άλλο θεμέλιο διαπαιδαγώγησης, ούτε στην εποχή μας ούτε χιλιάδες χρόνια υστέρα από μας, πέρα από Εκείνον, πού είναι το ζωντανό θεμέλιο, το όποιο τοποθέτησε ο Ίδιος, λέγοντας: «ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Ιωάν. 15,5).

Ειρήνη σε σας και ευλογία από τον Θεό.

(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Δεν φτάνει μόνο η πίστη, Ιεραποστολικές Επιστολές Β΄, Εκδ. Εν πλω, σ. 72-74).