Ιερα Μονή Παντοκράτορος – The Holy Monastery of Pantokratoros

Ιδρύθηκε το 1357 από τους αδελφούς Αλέξιο και Ιωάννη, στρατιωτικούς και πολιτικούς παράγοντες της αυτοκρατορίας. Το Καθολικό, τιμώμενο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, κτίσθηκε περί το 1363 και τοιχογραφήθηκε ευθύς μετά. Προ του 1538 κτίσθηκε και τοιχογραφήθηκε το παρεκκλήσι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και το 1614 επεκτάθηκε το Καθολικό ανατολικά, προστέθηκαν τα Τυπικαριά και τοιχογραφήθηκε η επέκταση. Οι παλαιές τοιχογραφίες επιζωγραφήθηκαν και συμπληρώθηκαν, το 1854, από το νεο-κλασσικίζοντα ζωγράφο Ματθαίο Ιωάννου, διακρίνονται όμως πολλές από τις περίφημες παραστάσεις του 14ου αι.

Η Τράπεζα είναι κτίσμα του 1741, τοιχογραφημένο το 1749. Από τα κειμήλια της Μονής ξεχωρίζουν ένας κεντητός επιτάφιος και δεσποτικές εικόνες του 14ου αι. Στην Παντοκράτορος υπάγεται η Σκήτη του Προφήτου Ηλιού, το μεγαλύτερο μέρος του κελλιωτικού συνοικισμού της Καψάλας, το κελλί «του Άξιον έστιν» και η παλαιά μονή τώρα κελλί, του Ραβδούχου, κοντά στο Κουτλουμούσι.

The monastery was founded in 1357 by the brothers Alexios and John, respectively high military and civil officers of the Byzantine empire. The Katholikon, dedicated to the Transfiguration, was inrik around 1363 and frescoed immediately afterwards. The chapel of the Dormition of the Virgin was built and frescoed before 1538 and in 1614 the katholikon was extended eastwards, the Typikaria were added and the extension was frescoed. The original wall-paintings were painted over and added to in 1854 by the neoclassicist Matthew Ioannou, but much of the 14th century work can still be seen. The refectory was built in 1741 and frescoed in 1749. Notable among the monastery’s relics are an embroidered epitaphios cloth and the large 14th century icons on the iconostasis. Pantokratoros has jurisdiction the skete of Prophet Elijah, most of the Kapsala community, the “Axion Estin” cell and the old monastery now a cell, of Ravdouchos, near Koutloumousiou.

πηγή: Xαρίτωνος Μοναχού, Ματιές στον Άθω – Images of Athos

γ΄ έκδοση, Άγιον Όρος 2007, ISBN 960-7735-04-8