Η Δ΄Οικουμενική Σύνοδος και το έργο της

Κυριακή των Πατέρων της Δ΄ Οικ. Συνόδου

Μητροπ. Γόρτυνος  και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία

Η Σύνοδος αυτή συνεκλήθη το 451 μ.Χ. εναντίον του αιρεσιάρχη Ευτυχούς.

Ο Ευτυχής πολεμώντας τον Νεστόριο, επειδή δεν είχε σωστή βάση στον αγώνα του, κατέληξε στο άλλο άκρο. Ο Νεστόριος ξεχώριζε πολύ τις δύο φύσεις στο Χριστό και δεν δεχόταν, την ένωσή τους στο πρόσωπο του Χριστού. Ο Ευτυχής, αντίθετα, έλεγε ότι οι δύο φύσεις του Χριστού ενώθηκαν τόσο πολύ, ώστε η θεία φύση απορρόφησε την ανθρώπινη. Στην ουσία, έλεγε, ότι ο  Χριστός είχε μία φύση, γι’ αυτό και η αίρεσή του ονομάστηκε μονοφυσιτισμός. Η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος καταδίκασε και τον μονοφυσιτισμό και τον νεστοριανισμό και συνέταξε τον περίφημο δογματικό όρο της Χαλκηδόνας, με τον οποίο διατύπωσε ορθόδοξα το χριστολογικό δόγμα: Στο ένα πρόσωπο ή την μία υπόσταση του Θεού Λόγου ενώθηκαν ασυγχύτως και αδιαιρέτως δύο φύσεις, η θεία και η ανθρώπινη.

Ακόμη η Σύνοδος ανύψωσε την Εκκλησία των Ιεροσολύμων σε Πατριαρχείο, πέμπτο στην τάξη, και απένειμε στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ίσα πρεσβεία τιμής και προνόμια με τον Ρώμης.

Το μεγάλο κακό μετά την Γ’ και Δ’ Οικουμενική Σύνοδο είναι ότι ένα μεγάλο μέρος χριστιανών αποκόπηκαν από το σώμα της Εκκλησίας και προσκολλήθηκαν είτε στους νεστοριανούς είτε στους Μονοφυσίτες. Οι Νεστοριανοί κυρίως ήταν στην Περσία και τη Μεσοποταμία και φθάρηκαν από τις συνεχείς επιθέσεις των οπαδών του Ισλάμ και των Τούρκων, ενώ οι Μονοφυσίτες παρέμειναν στην Αφρική (Αίγυπτο και Αιθιοπία -η σημερινή Κοπτική «εκκλησία»), την Αρμενία και Ινδία (η Ιακωβική «εκκλησία»).

(«Σύντομη ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας», Ι.Μ.Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως. Ημερολόγιο 2010)