Οι άνθρωποι του Θεού είναι φως του κόσμου
18 Ιουλίου 2023
Κυριακή των Αγίων Πατέρων της Δ΄ Οικ. Συνόδου
Του Μητροπ. Εδέσσης Ιωήλ
Η Εκκλησία μας σήμερα γιορτάζει τους Πατέρες που έλαβαν μέρος στην τετάρτη Οικουμενική Σύνοδο, η οποία ασχολήθηκε και αποφάνθηκε οριστικά για την ένωση των δύο φύσεων του Χριστού. Το ευαγγελικό ανάγνωσμα που διαβάζεται σήμερα στους Ναούς είναι αφιερωμένο σ’ αυτούς και είναι από την επί του Όρους Ομιλία του Κυρίου μας. Ο Θεάνθρωπος ονομάζει τους μαθητές Του φως του κόσμου. Ας δούμε πιο αναλυτικά τα λόγια αυτά του Χριστού.
Το παράδειγμα του φωτός τι υπονοεί;
Ο Κύριος χρησιμοποίησε για τους μαθητές Του το παράδειγμα του αλατιού (Ματθ. 5,13) και του φωτός. Το παράδειγμα του φωτός είναι το υψηλότερο. Όταν λέγει πως η πόλη που είναι πάνω στο βουνό, δεν μπορεί να κρυφτεί, θέλει να τους τονίσει «ακρίβειαν του βίου, καθαρή ζωή», λέγει ο Χρυσόστομος. Τους διαπαιδαγωγεί να είναι εναγώνιοι στη ζωή τους, να έχουν στραφεί τα μάτια όλων των ανθρώπων πάνω τους και να αγωνίζονται ενώπιον όλης της οικουμένης.
Ο Χριστός άναψε το φως της χάριτός Του μέσα μας. Η δική μας προσπάθεια είναι να διατηρήσουμε το φως αυτό άσβεστο. Η λαμπρότητα της ζωής μας έχει επίδραση στους άλλους. Απόλυτο φως είναι ο Χριστός που μάλιστα είπε για τον εαυτό Του, πως είναι “το φως του κόσμου” (Ιω. 8,12). Φως και φωστήρες είναι με σχετική έννοια και οι πιστοί και οι άγιοι. Ο απόστολος Παύλος γράφει: “διότι κάποτε ήσασταν στο σκοτάδι, τώρα όμως που πιστεύετε στον Κύριο, είστε στο φως· να ζείτε λοιπόν σαν άνθρωποι που ανήκουν στο φως.” (Εφ. 5,8). Ο ίδιος θα πει σε άλλη του επιστολή για τους πιστούς πως είναι “σαν λαμπερά αστέρια στον κόσμο, μένοντας σταθεροί στο ευαγγέλιο που δίνει ζωή ” (Φιλιπ. 2,15-16).
Η Εκκλησία είναι το φως του κόσμου
Πράγματι ο Κύριος είναι φως, που οδηγεί τους ανθρώπους από την πλάνη στην αλήθεια, από την αμαρτία στην αρετή, που φωτίζει το ηγεμονικό (το νου) του ανθρώπου. Επίσης το έργο του Χριστού το κάνουν κι οι πιστοί. Ένας σύγχρονος θεολόγος θα το πει αυτό χαρακτηριστικά: Η σωτηρία δεν είναι μια απλή ατομική υπόθεση, ούτε περιορίζεται σε κάποιο στενό κύκλο “εκλεκτών”, αλλά προσφέρεται σ’ όλο τον κόσμο. Η σωτηρία δεν είναι ένα είδος πνευματικότητας, αλλά είναι η αντίθεση σε κάποιο δαιμονικό κατεστημένο, στο σκοτάδι και στην αποσύνθεση.
Η Εκκλησία είναι το φως του κόσμου. Αυτό σημαίνει την καθολική και παγκόσμια ευθύνη της, αλλά και την ευθύνη του καθενός μας. Δε ζούμε για τον εαυτό μας ή για έναν ορισμένο κύκλο εθνικό, ιδεολογικό, θρησκευτικό· ζούμε για τα αδέλφια μας παντού πάνω στη γη, όσο κι αν διαφέρουν από μας κι όσο κι αν μας αντιμάχονται. Ο Χριστός είχε πει στους μαθητές του το εξής σπουδαίο παράγγελμα· “και θα γίνετε δικοί μου μάρτυρες στην Ιερουσαλήμ και σε όλη την Ιουδαία και Σαμάρεια και ως τα πέρατα της γης” (Πράξ. 1,8). Μέχρι και στο τελευταίο μέρος της γης οφείλουμε να ανάψουμε το φως του Χριστού. Ο Ησαΐας αναφέρεται στον Πατέρα που απευθύνεται στο Μεσσία και του λέγει· “Ιδού δέδωκά σε εις διαθήκην γένους, εις φως εθνών του είναι σε εις σωτηρίαν έως εσχάτου της γης” . Το φως των εθνών, που είναι ο Χριστός, οφείλει η Εκκλησία με τους πιστούς να το μεταδώσει στα πέρατα της γης. Οι πνευματικοί άνθρωποι που καθαρίζουν συνέχεια τον εαυτό τους με πόνους για την αγάπη του Θεού, που ταπεινώνουν τη σάρκα τους με διάφορες ασκήσεις, που με την προσευχή και τη μελέτη γεμίζουν το νου τους με φως, αυτοί που γνώρισαν «τους λόγους των όντων» και ξεπέρασαν κάθε αίσθηση του κόσμου, αυτοί μπορούν να κηρύξουν το Χριστό και να μεταδώσουν το φως του Ευαγγελίου, λέγει ο όσιος Νικήτας. Προς αυτούς απευθύνεται ο Κύριος, όταν λέει:” Σεις είστε το φως του κόσμου” (Ματθ. 5,14).
Το χρέος των πιστών
Μεγάλη είναι η ευθύνη των πνευματικών ταγών της Εκκλησίας μας, αλλά και των απλών πιστών στη διάδοση του ευαγγελικού μηνύματος. Επίσκοποι, κληρικοί, λαϊκοί που γνώρισαν το φως του Ευαγγελίου και το βίωσαν, μεταδίδουν και στους άλλους το βίωμά τους. Αντίθετα, εάν αυτοί που είναι ταγμένοι να στέκονται “επί την λυχνίαν” δείχνουν αδυναμία προς την πίστη, τότε καθυστερεί ο ευαγγελισμός των ανθρώπων και γίνεται μάλιστα και σκανδαλισμός στις ψυχές τους. Οι αμαρτίες μας και η κακή προσωπική μας ζωή ενεργεί αρνητικά στους ανθρώπους που δεν γνώρισαν το Χριστό. Ας φροντίσουμε να έχουμε συνέπεια λόγων και πράξεων, ώστε να ανάπτεται συνεχώς το σωτήριο φως της διδασκαλίας του Κυρίου σ’ όλη τη γη.