Ο Γέροντας και ο νεαρός Καζαντζάκης

Όταν ^_ νεαρός – ο Καζαντζάκης επεσκέφθηκε το άγιον Όρος, ρώτησε ένα γέροντα:  «Πάτερ, γιατί, στο τέλος, να μη σωθεί … και ο διάβολος;»

Και ο γέροντας Μακάριος – κατά την περιγραφή του Καζαντζάκη – του απάντησε:

–    Πρόσεξε νεαρέ, γιατί το ‘εγώ’ θα σε φάει. Ο εωσφόρος, που εσύ υπερασπίζεσαι και θέλεις να τον σώσεις, ξέρεις πότε γκρεμίστηκε στην κόλαση; Όταν στράφηκε στον Θεό και του είπε: ‘Εγώ’! Ναι, ναι, άκου και βάλτο καλά στο νου σου. Ένα μονάχα πράμα κολάζεται στη κόλαση: το ‘εγώ’. Το ‘εγώ’, πανάθεμά το!»

–    »Και τότε εγώ (συνεχίζει ο Καζαντζά­κης) τίναξα το κεφάλι πεισμωμένος και του αντιμίλησα:

–    Μη το κακολογάς, πάτερ Μακάριε το ‘εγώ’. Με το ‘εγώ’ αυτό ξεχώρισε ο άνθρωπος από το ζώο.

–    Όχι, νεαρέ μου. Με το ‘εγώ’ αυτό, χωρίστηκε ο άνθρωπος από το Θεό, διόρθωσε ο πατήρ Μακάριος.

Και ο Καζαντζάκης καταλήγει ομολογώντας: «Έφυγα λέγοντας στον εαυτό μου: Έχεις καιρό να βρεις το Θεό. Εξάλλου δεν είχε ξεθωριάσει η λάμψη …του Εωσφόρου μέσα μου!…». (Αφιέρωμα στο Άγιον Όρος, περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, 1963).

Θλίβεται κανείς βλέποντας έναν – υποτίθεται -‘πνευματικό’ άνθρωπο, να μην μπορεί να καταλάβει ότι η άρνηση του Θεού και η ολέθρια συμπάθειά του για τον αρχιδιάβολο προερχόταν από τον … εωσφορικό εγωισμό του.

Διαμετρικά αντίθετη ήταν η πορεία, που ακολούθησε ένας παγκόσμια γνωστός επιστήμονας, ο αμερικανός γενετιστής, βιολόγος και γιατρός Francis Collins, διευθυντής του Σχεδίου Ανθρωπίνου Γονιδιώματος, ο οποίος το 2000 παρουσίασε από τον Λευκό Οίκο δίπλα στον αμερικανό πρόεδρο την αποκρυπτογράφηση του DΝΑ.

Ξεκίνησε οπό ‘αγνωστικιστής’. Δηλαδή, στην αρχή υποστήριζε, ότι ‘δεν ξέρω αν υπάρχει Θεός’. Εξαιτίας της τεράστιας μόρφωσής του (σίγουρα μεγαλύτερης από του Καζαντζάκη) είχε κάθε λόγο να έχει κι αυτός … ‘καβαλήσει το καλάμι’ και να εμπιστεύεται υπερβολικά το μυαλό του· με δυο λόγια να υπερεκτιμάει κι αυτός το ‘εγώ’ του.

Όμως παρακινημένος από την ζωντανή πίστη μιας αγράμματης γιαγιάς, καρκινοπαθούς σε τελικό στάδιο, άρχισε να ψάχνει με  ειλικρίνεια για το Θεό. Άρχισε να βάζει κάποια ερωτηματικά στην δήθεν παντοδυναμία και στην πανσοφία του ‘εγώ’ του. Και έτσι άρχισε να ανοίγει παράθυρα στο φως του Θεού. Ο ίδιος εξομολογείται:

«Όσο περισσότερο καταλάβαινα την παρουσία του Θεού, και όσο περισσότερο με φώτιζε το λαμπερό φως της αγιότητάς Του, τόσο πιο σκοτεινές μου φαίνονταν οι δικές μου σκέψεις και πράξεις!

Ποτέ πριν δεν είχα σκεφτεί να χαρακτηρίσω τον εαυτό μου ‘αμαρτωλό’. Πάντα…κρατούσα αποστάσεις από αυτήν την ‘παλιομοδίτικη’ λέξη. Τώρα όμως καταλάβαινα πως μου ταίριαζε απόλυτα!

“Κατάλαβα, επιτέλους, ότι η επιθυμία μου να πλησιάσω το Θεό εμποδιζόταν από την υπερηφάνεια μου. Η σωστή πίστη στο Θεό απαιτούσε ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΕΓΩΙΣΜΟΥ ΜΟΥ».

Μακάριος ο άνθρωπος, που – όπως ο Collins – έχει την παλληκαριά να αφήνει ελεύθερα το φως του Θεού να του αποκαλύπτει τα δικά του χάλια.

Και τρισμακάριος ο άνθρωπος, που παίρνει την απόφαση να διορθώσει τα χάλια του θανατώνοντας τον εγωισμό του υπακούοντας ελεύθερα  στο Θεό.

Αυτός ο αληθινά ανοιχτομάτης άνθρωπος έχει καταλάβει, ότι ο θάνατος του εγωισμού του χάριν της υπακοής στο Θεό

• δεν καταργεί την προσωπικότητα του άλλα την εξυψώνει·
  • δεν τον υποδουλώνει αλλά τον ελευθερώνει·
  • δεν τον νεκρώνει άλλα τον ζωοποιεί.

(Αρχιμ. Β.Λ. «Λυχνία» Νικοπόλεως, Ιούλιος 2010)