Ἐπιστολὴ γιὰ τὴν ἀγαθὴ συνείδηση (Ἅγιος Νεκτάριος Ἐπίσκοπος Πενταπόλεως)

Ἐν Ἀθήναις τὴν 8η Δεκεμβρίου 1904

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, χαίρετε!

Ἑτέραν ἐπιστολήν σας τῆς ἀπὸ 10 Νοεμβρίου γεγραμμένης, ἤτοι τῆς πρὸ μηνὸς ἀκριβῶς, δὲν ἔλαβον καὶ ἀγνοῶ πῶς ἔχετε. Ἐγὼ ἀπὸ τοῦ χρόνου τῆς λήψεως τῆς ἐπιστολῆς σας καὶ ἐπιστολήν σᾶς ἔγραψα καὶ φύλλα τοῦ «Γνώθι σαυτόν» σᾶς ἔστειλα καὶ ὠδὴν τινὰ πρὸς τὴν Κυρίαν Θεοτόκον. Πιστεύω ὅτι τὰ ἐλάβατε• σήμερον σᾶς πέμπω ἐγκλείστως ἑτέραν ὠδήν, ἥτις πιστεύω νὰ σᾶς τέρψη πνευματικῶς. Σήμερον διὰ τῆς παρούσης μου σᾶς γράφω ἐν σκιαγραφίᾳ τὴν ὁμιλίαν τὴν ὁποίαν ἐξεφώνησα εἰς τὸν ἱερὸν ναὸν τῆς Μητροπόλεως τὴν ἑορτὴν τοῦ ἁγίου Νικολάου• ἔλαβον τὸ θέμα ἐκ τῆς περικοπῆς τοῦ ἀναγνωσθέντος Ἀποστόλου «πεποίθαμεν γάρ, ὅτι καλὴν συνείδησιν ἔχομεν, ἐν πᾶσι καλῶς θέλοντες ἀναστρέφεσθαι» καὶ ὡμίλησα περὶ ἀγαθῆς συνειδήσεως.

Εἶπον λοιπόν, ὅτι ἡ ἀγαθὴ συνείδησις εἶναι τῶν ἀγαθῶν τὸ μέγιστον, διότι βραβεύεται ἡμῖν τὴν εἰρήνην τῆς ψυχῆς, τὴν γαλήνην τῆς καρδίας, τὴν ἀταραξίαν τῆς συνειδήσεως, τὴν ἠρεμίαν τῷ πνεύματι. Αὔτη ἐκχέει ἐν τῇ καρδίᾳ τὴν χαράν, αὔτη παρρησίαν δίδωσι πρὸς τὸν Θεόν, αὔτη τὰς αἰτήσεις ἡμῶν εὐπρόσδεκτους καθιστᾶ, αὔτη κρούοντος ἀνοίγει ἡμῖν τὰς πύλας τοῦ οὐρανοῦ, αὔτη φορεὺς γίνεται τῶν θείων δωρεῶν, αὔτη τοὺς καρποὺς τοῦ ἁγίου Πνεύματος δαψιλεύει, αὔτη τὰ χαρίσματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος δωρεῖται, αὔτη τοὺς πόθους τοῦ ἄκρου ἀγαθοῦ πληροῖ, αὔτη εἰς εὐδαιμονίαν καὶ μακαριότητα ἄγει, αὔτη προμνηστεύεται ταῖς ψυχαῖς τὴν τῶν οὐρανῶν βασιλείαν τῇ ταύτῃ ἐχούσῃ ψυχῇ. Ταῦτα διδασκόμεθα ἐξ αὐτῶν τῶν ἁγίων Γραφῶν, ἐξ αὐτοῦ τοῦ στόματος τοῦ Σωτῆρος καὶ αὐτῶν τῶν Αὐτοῦ ἁγίων Ἀποστόλων. Ὁ Σωτὴρ ἐντέλλεται λέγων «αἰτεῖτε καὶ δοθήσεται, ζητεῖτε καὶ εὐρήσητε, κρούετε καὶ ἀνοιγήσεται ὑμῖν, πᾶς γὰρ ὁ αἰτῶν λαμβάνει καὶ ὅ ὁ ζητῶν εὑρίσκει καὶ τῷ κρούοντι ἀνοιγήσεται» (Μάτθ. 7,7).

Ναί, χριστιανοὶ ἀδελφοί, ἀνοίγει, διότι υἱοθετήθημεν διὰ τοῦ Θεοῦ καὶ ἐγενόμεθα τέκνα Θεοῦ, ὅστις ὡς Πατὴρ ἀγαθὸς ἐστὶν ἕτοιμος, νὰ δώση ἡμῖν τὰ πρὸς σωτηρίαν αἰτήματα καὶ ζωὴν τὴν αἰώνιον, διότι ὁ Μονογενὴς Αὐτοῦ Υἱὸς ἐξηγόρασεν ὑμᾶς ἐκ τῆς κατάρας τοῦ Νόμου, ἴνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν, διὸ καὶ ὁ Παῦλος γράφων πρὸς Γαλάτας λέγει• «ὅτι δὲ ἐστέ υἱοί, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸ πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ εἰς τὰς καρδίας ὑμῶν κράζων Ἀββᾶ ὁ Πατήρ, ὥστε οὐκ ἔτι δοῦλοι, ἀλλ’ υἱοί, εἰ δὲ υἱοὶ καὶ κληρονόμοι Θεοῦ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ» (κέφ. δ, 4). Τὰ αὐτὰ γράφει καὶ ὁ ἐπιστήθιος φίλος, παρθένος, ἠγαπημένος Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ἐν τῇ Α’ Καθολικὴ αὐτοῦ ἐπιστολὴ λέγων «ἐὰν ἡ καρδία ἡμῶν μὴ καταγινώσκη ἡμῶν παρρησίαν ἔχομεν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ ὃ ἐὰν αἰτῶμεν λαμβάνομεν ἀπ’ Αὐτοῦ, ὅτι τὰς ἐντολάς Αὐτοῦ τηρῶμεν καὶ τὰ ἀρεστὰ ἐνώπιον Αὐτοῦ ποιοῦμεν» (γ’ 21-22). Ἐκ τῶν λόγων τοῦ ἐπιστήθιου Εὐαγγελιστοῦ μανθάνομεν, ὅτι οἱ ἔχοντες ἀγαθὴν συνείδησιν, ἔχουσι παρρησίαν πρὸς τὸν Θεόν, διότι τὰς ἐντολάς Αὐτοῦ τηροῦσι καὶ τὰ ἀρεστὰ ἐνώπιον Αὐτοῦ ποιοῦσιν. Οἱ ἔχοντες ἀγαθὴν συνείδησιν• οὗτοι ἔχουσι καρδίαν μὴ καταγινώσκουσαν αὐτοὺς ἁμαρτίαν καὶ παράβασιν θείων ἐντολῶν• οὗτοι ἔχουσι καρδίαν καθαρὰν καὶ πνεῦμα εὐθές, καὶ περὶ τούτων διαλέγεται ἐνταύθα ὁ Εὐαγγελιστής.

Ὅθεν διδασκόμεθα, ὅτι ὁ καθαρὰν ἔχων καρδίαν, ὁ μὴ καταγινωσκόμενος ὑπὸ τῆς καρδίας του, ὁ ποιῶν τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ὁ ἀκριβὴς τηρητὴς τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου, οὗτος ἔχει παρρησίαν πρὸς τὸν Θεὸν καὶ πᾶν ὅ,τι ζητεῖ λαμβάνει παρὰ Θεοῦ. Ὥστε ὁ ἀγαθὴν ἔχων καρδίαν, ὡς υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἀγαπητός, ὡς ἔχων ἔνοικον τὸ πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ εἰς τὴν καρδίαν αὐτοῦ, ἔχει παρρησίαν πρὸς τὸν Θεὸν καὶ αἰτῶν λαμβάνει, καὶ ζητῶν εὑρίσκει, καὶ κρούων γίνεται δεκτός. Τὶς τοῦ τοιούτου ἀνθρώπου μακαριώτερος; Τίνος ἀγαθοῦ δύναται νὰ μείνη ἐστερημένος ὁ τοιοῦτος; Οὐχὶ πάντα τὰ ἀγαθά, πάντα τὰ χαρίσματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος συνέδραμον ἐν τῇ μακαρίᾳ αὐτοῦ ψυχῇ; Τίνος πλέον ἐπιδέεται; Οὐδενός! Ἀληθῶς οὐδενός. Ναί, χριστιανοὶ ἀδελφοὶ οὐδενός• ἐπειδὴ εἶναι ὁ ἔχων ἀγαθὴν συνείδησιν, διότι ἔχει ἔνοικον τὰ ἄκρον ἀγαθόν. Ἀληθῶς ἄρα ἡ ἀγαθὴ συνείδησις εἶναι τὸ κράτιστον τῶν ἀγαθῶν, διότι ἐν ἐαυτῇ ὑπάρχει ἡ μακαριότης. Μακάριος καὶ τρισμακάριος ὁ ἄνθρωπος, ὁ ἀγαθήν κεκτημένος συνείδησιν.

Πόσον πλανῶνται οἱ ἄνθρωποι, οἱ ἀναζητοῦντες τὴν ἑαυτῶν εὐτυχίαν, τὴν ἑαυτῶν εὐδαιμονίαν, τὴν ἑαυτῶν μακαριότητα ἕκτος ἑαυτῶν, ἐν τῇ δόξῃ, ἐν τῇ πολυκτημοσύνῃ, ἐν ταῖς ἀπολαύσεσιν, ἐν ταῖς τρυφαῖς, ἐν ταῖς ἠδοναῖς καὶ ἐν πάσαις ταῖς χλιδαῖς καὶ ματαιότησι, ὧν τὸ τέλος πικρία! Πόσον πλανῶνται, οἱ οἰκοδομοῦντες τὴν ἑαυτῶν εὐτυχίαν ἐπὶ πραγμάτων φθαρτῶν καὶ ἀλλοιωτῶν, οὐδεμίαν κεκτημένων ἠθικὴν ἀξίαν καὶ ἠθικὴν εὐχαρίστησιν, διότι ἡ ἀληθὴς εὐτυχία, ἡ ἀληθὴς εὐδαιμονία, ἡ ἀληθὴς μακαριότης ἑδράζεται ἐπὶ τῆς ἠθικῆς ἀπολαύσεως. Πᾶσα ἑτέρα ἀπόλαυσις μόνον τὰ χείλη ἠδύνει, τὴν καρδίαν ὅμως πληροῖ πικρίας. Ἡ ἐκτὸς τῆς καρδίας οἰκοδομουμένη ὕλη, πρὸς ἀνέγερσιν πύργου εὐτυχίας, οἰκοδομεῖται ἐπὶ σαλευομένου ὑπὸ διηνεκῶν σεισμῶν ἐδάφους, ἐφ’ οὗ οὐδὲ λίθος ἐπὶ λίθου δυνατὸν νὰ μείνη ἐπὶ μακρὸν χρόνον, ὥστε μάταιοι καὶ δείλαιοι οἱ τοιοῦτοι δομήτορες.

Χριστιανοί!  Ἡ εὐτυχία κεῖται ἐν ἡμῖν αὐτοῖς καὶ εὐδαίμων καὶ τρισμακάριος ὁ ἄνθρωπος, ὁ κατανοήσας τοῦτο. Ἐξετάσατε τὴν καρδίαν ὑμῶν καὶ μάθετε τὴν ἠθικὴν αὐτῆς κατάστασιν. Εἴδατε μὴ ἀπώλεσε τὴν παρρησίαν αὐτῆς πρὸς τὸν Θεόν, μὴ καταγινώσκει ὑμῶν ἐπὶ παραβάσει νόμων ἠθικῶν, μὴ ἐλέγχει ὑμᾶς ἐπὶ ἀθετήσει θείων ἐντολῶν, μὴ διαμαρτύρεται ἡ συνείδησις ὑμῶν διὰ τὴν καταπίεσιν αὐτῆς, μὴ ἐγκαλεῖ ὑμᾶς ἐπὶ ἀδικίᾳ, ἐπὶ ψεύδει, ἐπὶ παραμελήσει τῶν θείων καθηκόντων, ἐπὶ ἀμελείᾳ, τῶν πρὸς τὸν πλησίον ὑμῶν καθηκόντων. Ἐρευνήσατε μὴ κακίαι καὶ πάθη ἐπλήρωσαν τὰς καρδίας ὑμῶν, μὴ ἐπιποθῶσι τοῖς κακοῖς, μὴ δουλεύωσι τοῖς κακοῖς συγκατατιθέμεναι. Ἴδωμεν μὴ ἀποκλίνει ἡ καρδία ὑμῶν τοῦ ἀγαθοῦ, ἐτράπη δὲ εἰς ὁδοὺς σκολιάς, εἰς τρίβους ἀβάτους, ἐν οἷς ἐλοχεύουσιν οἱ φίλοι τῆς ἀπωλείας.

Δυστυχεῖς οἱ ἄνθρωποι, οἱ τὴν ἑαυτῶν ἐγκαταλείψαντες καρδίαν καὶ μακαριότητα ἤ εὐδαιμονίαν ἤ εὐτυχίαν ὀνειρευόμενοι τὰ τάλαντα τοῦ Κροίσου, ὁ τε ὑπὸ γῆν καὶ ὁ ἐπὶ γῆς χρυσὸς εἰσὶν ἀνίσχυρα, νὰ παράσχωσιν αὐτῷ εὐτυχίαν τινά. Τί λέγω, εὐτυχίαν; Ἀλλ’ οὐδὲ τῆς κακοδαιμονίας αὐτῶν ν’ ἁπαλλάξωσιν δύνανται, οὐδὲ νὰ μετριάσωσι τὸν τάραχον τῆς ἑαυτοῦ ψυχῆς, τῆς ταρασσομένης ὡς θαλάσσης, ὑπὸ τῆς πληθύος τῶν κακῶν, ὡς ὑπὸ σφοδροτάτων πνεόντων ἀνέμων.

Δυστυχῶς, χριστιανοὶ ἀδελφοί, ὁ τὴν ἑαυτοῦ καρδίαν ἀμελήσας καὶ μὴ ταχέως ἐπιμεληθεῖς, οὐ μόνον τῶν ἀγαθῶν πάντων ἐστέρηται, ἀλλὰ καὶ ἐν συμφορᾷ κακῶν παντοίων ἐνέπεσε, ἐξ ὧν οὐκ ἔστι σωτηρία. Ἀπέβαλε τὴν χαρὰν καὶ εἰσεπήδησεν ἐν αὐτῇ ἡ λύπη καὶ ἡ πικρία, ἡ θλίψις καὶ ἡ στενοχώρια. Ἀπέβαλε τὴν εἰρήνην καὶ εἰσώρμησεν ἐν τῇ καρδίᾳ ὁ τάραχος καὶ ὁ πόλεμος καὶ ὁ θόρυβος καὶ ὁ τρόμος. Ἀπέβαλε τὴν ἀγάπην καὶ τὸ μίσος, εἰσδύσαν ἐν αὐτῇ, κατέστησεν αὐτὴν ἔρημον πάσης ἀρετῆς, δυναμένης νὰ περιέπη τὴν πάσχουσαν ψυχήν του. Ἀπέβαλε, τέλος, ἅπαντα τὰ χαρίσματα καὶ τοὺς καρποὺς τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἃ ἔλαβεν ἐν τῷ βαπτίσματι, τὰ καθιστῶντα τὸν ἄνθρωπον μακάριον καὶ προσέλαβεν ἁπάσας τὰς κακίας, τὰς καθιστώσας τὸν ἄνθρωπον κακοδαίμονα, ἄθλιον καὶ ἐλεεινόν. Ἡ κόλασις καὶ ὁ Ἅδης προμνηστεύονται τὴν ψυχὴν αὐτοῦ.

Χριστιανοὶ ἀδελφοὶ ! Ὁ Θεὸς πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει, πλάσας ἡμᾶς κατ’ εἰκόνα ἰδίαν, ἴνα καταστήση ἡμᾶς κοινωνοὺς τῆς ἰδίας ἀγαθότητος, θέλει, ἴνα πάντες ἀξιωθῶμεν τοῦ μακαρίου βίου ἐν τὲ τῷ παρόντι καὶ τῷ μέλλοντι. Ἡ βρύσις τῆς ἁγίας ταύτης Ἐκκλησίας πρὸς τοῦτο ὑπὸ τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ ἐπήχθη ἐπὶ γῆς ἐν μέσῳ ἡμῶν, ὅπως ἀπολούη, ἀποκαθαίρη ἡμᾶς ἁμαρτιῶν ἡμῶν, ἁγιάζη καὶ φιλιοῖ πρὸς τὸ θεῖον, χαρίζηται ἡμῖν τὴν παρρησίαν πρὸς τὸν Θεὸν καὶ ἀνοίγη τὰς πύλας τοῦ Οὐρανοῦ, ὅπως ἡμᾶς εἰσαγάγη ἐν αὐτῷ, ὅπως χαρίζηται ἡμῖν τὰς εὐλογίας τοῦ Οὐρανοῦ, ὅπως κατάγη ἐφ’ ἡμᾶς τὰ θεῖα δῶρα. Ἡ Ἐκκλησία ἱδρύθη, ἴνα τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἁγιάζη. Τὰς ἀγκάλας αὐτῆς ἔχει ἀνοικτάς πρὸς ὑποδοχήν. Δεῦτε σπεύσωμεν οἱ βεβαρυμένην ἔχοντες τὴν συνείδησιν, σπεύσωμεν• ἐστὶν ἕτοιμη, ἴνα ἄρη τὸ βαρὺ φορτίον, τὸ βαρῦνον τὴν συνείδησιν ἡμῶν καὶ χαρίσηται ἡμῖν τὴν πρὸς τὸν Θεὸν παρρησίαν, ὅπως πληρωθῆ ἡ καρδία ἡμῶν μακαριότητος καὶ ἀξιωθῶμεν καὶ τῆς αἰωνίου μακαριότητος. Ἀμήν.

Τοιαῦτα τίνα εἶπον• ἔγραψα δὲ πρὸς χάριν σας, ὅπως σᾶς εὐχαριστήσω. Τὰς εὐχάς μου εἰς τὴν κυρίαν Εὐτυχίαν, εἰς τὴν Φηλιῶ καὶ εἰς σᾶς. Εὔχομαι ὑμῖν ὑπομονὴν καὶ φρόνησιν.

Διατελῶ πρὸς Θεὸν εὐχέτης

Ὁ Πενταπόλεως Νεκτάριος

 

 Πηγή: agiazoni.gr