Αλεφάντω – Μια ξεχασμένη ηρωίδα της επανάστασης
27 Μαρτίου 2023
Hταν Γαλαξειδιώτισσα ή Άλεφάντω.
Το Μάιο του 1821 έπεσε για την Πατρίδα στην Κυλλήνη ό λεοντόκαρδος σύντροφος της ζωής της, ό Ζανάς. Κι έμεινε χήρα νεώτατη μ’ ένα μικρό κοριτσάκι. Πόσο λαχταρούσε τη λευτεριά και πόσο φρόντιζε το σπλάχνο της!…
Μα ή καινούργια συμφορά όέν άργησε να φτάσει. Δεν εiχαν περάσει καλά-καλά τέσσερις μήνες και το Γαλαξείδι ξαφνικά το πυρπόλησε ό Ισμαήλ πασάς με το στόλο του. Οι άνδρες δεν πρόλαβαν να αντισταθούν οι γυναίκες πήραν τα βουνά κι από κει πέρασαν στα Επτάνησα.
Ή Άλεφάντω κατέφυγε στον Κάλαμο, νησάκι μεταξύ της Ιθάκης και της Ακαρνανίας.
Στό Μεσολόγγι βροντούσε το ντουφεκίδι κι ό απόηχος έφτανε στην καρδιά της. Κι αυτή να μένει με σταυρωμένα χέρια; Κι εκείνο το παιδάκι της τι θ” απογίνει; Που να το εμπιστευθεί; Μαζί της θα το πάρει κι έχει ό Θεός…
Στή δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου τη βρίσκουμε εκεί με το καριοφίλι στα χέρια να πολεμάει τον εχθρό. Σ’ όλες τις μάχες παρούσα. Γενναία καί ατρόμητη σαν Αμαζόνα. Στά διαλείμματα φρόντιζε τη θυγατέρα της κι «ενθουσίαζε με πολεμικά καί κλέφτικα τραγούδια τους πολεμιστάς»(1).
“Αλλά τα πράγματα όλο καί δυσκόλευαν. Οι επιθέσεις των εχθρών όλο καί πύκνωναν, η πολιορκία εΐχε γίνει ασφυκτική. Δεν μπορούσε πια να φτάσει ό Μιαούλης καί να εφοδιάσει τους πολιορκημένους. Αναγκάστηκαν να φάνε τα ποντίκια, τις γάτες, τους σκύλους, τα σκουλήκια καί τα φύκια ακόμα της λιμνοθάλασσας. Άλλα καμμιά σκέψη για συνθηκολόγηση! Δεν τους απομένει παρά ή “Εξοδος.
Ήταν ή νύχτα της 10ης προς την 11η Απριλίου του 1826. Ανέθεσαν «τάς ελπίδας της σωτηρίας των εις την Θείαν Πρόνοιαν καί την άνδρείαν των»(2) καί ξεκίνησαν…
Μαζί τους ή Άλεφάντω, με το ένα χέρι κρατάει το καριοφίλι καί με τ” άλλο το παιδί της. Του μιλάει στοργικά, το συμβουλεύει. «Πρόσεξε μεσ’ την αντάρα μην ξεφύγεις από κοντά μου…».
Άλλοίμονο, σε κάποια στιγμή πιάστηκε αιχμάλωτη καί ή Άλεφάντω καί ή θυγατέρα της. Κι ήταν έτοιμη για άμυνα. Μπορούσε να τους συγυρίσει. Μα σκληρός ό λόγος την καθήλωσε: «Αν αντισταθείς, θα δεις μπροστά στα μάτια σον το παιδί σου να βασανίζεται καί να σκοτώνεται…». Νίκησε ή μητρική καρδιά.
Πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Αιγύπτου. Πικρή σκλαβιά. Ζωή τυραννιομένη. “Επρεπε να κάνει υπομονή- πολλή υπομονή… Καί υπόμενε, γιατί ό ηρωισμός της δεν ήταν μόνο στης μάχης τη φωτιά… Κι ίσως κάποτε θα μπορούσε να ριψοκινδυνεύσει μια απόπειρα… Έχει ό Θεός.
Ό καιρός περνούσε, μα ή νύχτα ατέλειωτη, ή νύχτα της δουλείας!…
Το παιδί της μεγάλωσε. Μια ωραία κόρη λεβεντόκορμη σαν τη μάνα της. Καί την περιέζωναν τόσοι κίνδυνοι…
Ή μάνα μάζευε τον πόνο της καρδίας της κι αγρυπνούσε καί προσευχόταν. “Ομως το κορίτσι είχε πια ξεπεράσει τα όρια της αντοχής του καί… άλλαξοπίστησε, να γλυτώσει από τα φοβερά βάσανα της δουλείας καί την καταφρόνια.
Ή Άλεφάντω ήπιε «μέχρι τρύγος» κι αυτό το κατάπικρο ποτήρι. Ή πίστη την όπλιζε με την υπομονή του Θεού.
“Υστερα από 44 τυραννικά χρόνια, γύρω στο 1870, κατόρθωσε, μόνη καί παντέρημη, να γυρίσει στο Γαλαξείδι. Κανένα δε βρήκε από τους παλιούς κατοίκους, όλοι εΐχαν ξερριζωθεΐ…
Της έμενε με πόνο καί βαθειά συγκίνηση να φιλήσει το ελευθερωμένο κι αγαπημένο χώμα της Πατρίδας της, πρίν φύγει για την αιώνια πατρίδα, τη Βασιλεία του Θεοΰ.
Κατανοούμε άραγε τί σήμαινε τότε ό τουρκικός φανατισμός;… Καί κάτω από τί φοβερά διλήμματα έζησε ό λαός μας τα δύστηχα εκείνα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς;…
Ι. Σωτηρίας Άλιμπέρτη, Αί ηρωίδες της Ελληνικής Επαναστάσεως, σελ. 182-183.
2. Μεσολογγίου μάχαι καί ή ιστορική “Εξοδος, Έγκυκλ. Λεξικόν Ελευθερουδάκη, τ. 9ος, σελ. 332-333.
Η ΔΡΑΣΙΣ ΜΑΣ», Τεύχος 356, ΜΑΡΤΙΟΣ 1998 •79
