Για την εντολή της αγάπης. (Μ. Βασιλείου)
1 Μαρτίου 2023
Α΄. Αγάπη στους εχθρούς
Είναι χαρακτηριστικό του εχθρού να βλάπτει και να καταστρώνει δόλια σχέδια. Κάθε άνθρωπος λοιπόν που βλάπτει κάποιον με οποιονδήποτε τρόπο, θα μπορούσε να λέγεται εχθρός, ιδιαίτερα εκείνος που αμαρτάνει. Γιατί, όσο εξαρτάται απ’ αυτόν, βλάπτει κατά διάφορους τρόπους και δολιεύεται εκείνον που συναναστρέφεται ή συναντάει κατά τύχη. Επειδή δε ο άνθρωπος αποτελείται από σώμα και ψυχή, ως προς μεν τη ψυχή ας αγαπήσουμε τους εχθρούς μας, ελέγχοντας και συμβουλεύοντας και επαναφέροντας αυτούς στην ευσεβή ζωή με κάθε τρόπο- ως προς το σώμα όμως ας τους ευεργετούμε, όταν χρειάζονται τα απαραίτητα να ζήσουν. Ότι δε η αγάπη έχει τη ρίζα της στη διάθεση είναι φανερό σε όλους. Το ότι δε είναι κατορθωτή το απέδειξε και το δίδαξε ο Κύριος, που έδειξε την αγάπη του Πατέρα Του και τη δική του, υπακούοντας μέχρι θανάτου για χάρη των έχθρων Του, όχι των φίλων Του, όπως βεβαιώνει ο απόστολος Παύλος, λέγοντας: «Δείχνει την αγάπη Του σε μας ο Θεός, με το γεγονός ότι, ενώ είμαστε αμαρτωλοί, ο Χριστός θυσιάστηκε για χάρη μας». Προτρέπει δε κι εμάς σ’ αυτό, λέγοντας: «Να γίνετε λοιπόν και σεις, σαν τέκνα αγαπητά του Θεού, μιμητές Του και να συμπεριφέρεστε με αγάπη, όπως και ο Χριστός μας αγάπησε και παρέδωσε τον Εαυτό Του στο σταυρικό θάνατο για χάρη μας, ως προσφορά και θυσία στο Θεό». Δεν θα είχε δώσει δε εντολή ο αγαθός και δίκαιος Θεός, εάν δεν μας είχε χαρίσει τη δύναμη να την εκτελέσουμε, πράγμα που φανέρωσε ότι βρίσκεται αναγκαστικά στη φύση μας. Ακόμη και τα θηρία αγαπούν από τη φύση τους, τους ευεργέτες τους. Ποιός φίλος μπορεί να ευεργετήσει τόσο πολύ, όσο οι εχθροί; Γιατί γίνονται αφορμή να απολαύσουμε το μακαρισμό του Κυρίου, που είπε: «Μακάριοι είστε, όταν σας καταδιώξουν και σας εμπαίξουν και ειπούν κάθε είδους κατηγορίες εναντίον σας, λέγοντας ψέματα, επειδή πιστεύετε σε Μένα. Χαίρετε και γεμίστε από αγαλλίαση, γιατί ή ανταμοιβή σας στους ουρανούς θα είναι μεγάλη».
Β΄. Αγάπη και φόβος.
«Ας φοβηθεί τον παντοδύναμο Κύριο όλη η γη, από αυτό το φόβο ας σαλευτούν όλοι όσοι κατοικούν την οικουμένη». Επειδή «ό φόβος του Κυρίου είναι η αρχή συναισθήσεως και επιγνώσεως», εκείνοι που φρονούν τα γήινα (έχουν κοσμικό φρόνημα), ας παιδαγωγούνται με το φόβο του Κυρίου. Γιατί ο φόβος αναγκαστικά χρησιμοποιείται, επειδή εισάγει και οδηγεί στην ευσέβεια, ενώ η αγάπη παραλαμβάνει και τελειοποιεί εκείνους που προετοιμάστηκαν με τον παιδαγωγικό φόβο. Ο λόγος αυτός του ψαλμού παραγγέλλει σ’ όλη τη γη το φόβο και λέει: «Ας σαλευτούν από αυτό το φόβο (του Θεού) όλοι όσοι κατοικούν την οικουμένη». Κατά κάποιο τρόπο δηλαδή κάθε ενέργεια που κάνουν οι άνθρωποι είτε με τη σκέψη είτε με τις σωματικές δυνάμεις, ας εκτελούνται απ’ αυτούς σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Γιατί έτσι εννοώ το «σαλευθήτωσαν απ’ αυτού» (ας σαλευτούν από αυτό το φόβο). Δηλαδή ούτε το μάτι να σαλεύει χωρίς το θέλημα του Θεού, ούτε το χέρι να κινείται χωρίς το Θεό, ούτε η καρδιά να σκέπτεται και να συμπαθεί όσα δεν είναι αρεστά στο Θεό. Και γενικά από τίποτε να μη σαλεύονται και τίποτε άλλο να μην τους κινεί, παρά μόνον ο φόβος του Θεού.
Εκείνος που φοβάται βρίσκεται ακόμη στην τάξη του δούλου. Εκείνος όμως που έχει τελειοποιηθεί με την αγάπη, απέκτησε πλέον την αξία του γιού. Γι’ αυτό ο δούλος ονομάζεται και φτωχός, γιατί δεν έχει τίποτε δικό του· ο δε γιος είναι ήδη πλούσιος, γιατί είναι κληρονόμος των πατρικών αγαθών.
