Η Παναγία Σουμελά

Στο Όρος Μελά της Τραπεζούντας βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας του *Σουμελά.*

Η λέξη Σουμελά ετυμολογείται από το όρος Μελά και το ποντιακό ιδίωμα “σσου” που σημαίνει “εις το” (εις του Μελά = Σουμελά)

Λίγα λόγια για την ιστορία της Μονής:

Ο Ανανίας μαθητής του Ευαγγ.Λουκά, τοποθέτησε μια απο τις Εικόνες που αγιογράφησε ο δάσκαλός του, στο Ναό “της Μεγάλης Παναγιάς” στη στοά Αδριανού στην Αθήνα.

Το 385 με όραμα η Παναγία εμφανίστηκε στους 2 Αθηναίους μοναχούς Βαρνάβα και Σωφρόνιο και ζήτησε να ιδρύσουν μοναστήρι στο όρος Μελά του Πόντου και εκεί να τοποθετήσουν την εν λόγω Εικόνα Της.

Όπερ και εγένετο.

Έκτισαν (386) μέσα σε βράχο την Εκκλησία και μέσα στο Ναό ευλαβικά τοποθέτησαν την Εικόνα της Παναγίας.

Το 412 πέθαναν και οι δύο την ίδια ημέρα!

Η ιστορία της Μονής συνεχίστηκε.

Οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου:
Ιωάννης Β’ Κομνηνός,
Βασίλειος Α’ Κομνηνός,
Μιχαήλ Γ’ Κομνηνός
και Αλέξιος Γ’,
προίκισαν με μεγάλη περιουσία την Μονή.

9 Σουλτάνοι καταγράφονται ως ευεργέτες της Μονής!

Κοντά στο σπήλαιο, το 1860 κτίστηκε ένας τετραώροφος ξενώνας 72 δωματίων και βιβλιοθήκη.

Στην βιβλιοθήκη βρέθηκε χειρόγραφο του Διγενή Ακρίτα.

Το 1922 οι Τούρκοι κατέστρεψαν ολοσχερώς το Μοναστήρι.

Μοναχός της Μονής, στο όνομα Αμβρόσιος, προλαβαίνει και κρύβει την Εικόνα, για να μην πέσει στα χέρια απίστων.

Το 1931 οι σχέσεις Ελλάδος και Τουρκίας εξομαλύνθηκαν και ο Πρωθυπουργός
Ισμέτ Ινονού πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα.

Ο Ελ.Βενιζέλος ζητά να επιστρέψει στην Ελλάδα η Εικόνα.

Εκείνος δίνει την άδεια.

Ο Μοναχός Αμβρόσιος με εκπρόσωπο του Πατριαρχείου πήγε στο σημείο που είχε κρύψει την Εικόνα και Την μετέφερε στην Αθήνα .

Έκτοτε και έως το 1951 η Εικόνα παραμένει στο Βυζαντινό Μουσείο.

Το 1951 πραγματοποιείται η επιθυμία όλων των Ποντίων!

Μεταφέρεται στον καινούργιο Της θρόνο: Στην Παναγία Σουμελά στο χωριό Καστανιά του όρους Βερμίου, Νομού Ημαθίας!

Τον Ιούνιο του 2010 δίνει το τουρκικό κράτος την άδεια να τελεστεί στις 15 Αυγούστου, εκείνου του έτους, η Θεία Λειτουργία στην ιστορική Μονή Σουμελά μετά από 88 χρόνια!

Σ’ εκείνη την Θεία Λειτουργία όλοι θυμόμαστε τα δάκρυα  του Πατριάρχη όταν έλεγε τα παρακάτω λόγια:

“Έρχομαι από την Μητέρα Εκκλησία, για να ξαναζωντανέψω μνήμες των προγόνων μας”.

* π Σπ Ρ.