Η όγδοη επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στο Άγιον Όρος
30 Μαΐου 2022
Για όγδοη φορά κατά τη διάρκεια της τριακονταετούς και πλέον Πατριαρχίας του επισκέφθηκε από την Παρασκευή 27 έως και την Κυριακή 29 Μαΐου το Άγιον Όρος ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.
Του Νικόλαου Ζαΐμη
Φωτογραφίες: Ραφαήλ Γεωργιάδης/ ope.gr – Βίντεο: Οικουμενικό Πατριαρχείο
Οι σταθμοί του Παναγιωτάτου στο Περιβόλι της Παναγίας περιελάμβαναν τις Καρυές, τις Ιερές Μονές Ιβήρων, Καρακάλλου, Μεγίστης Λαύρας, το αντιπροσωπείο της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου στις Καρυές, την Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία ενώ η επίσκεψη κορυφώθηκε χθες με την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στον Ιερό Ναό του Πρωτάτου με τη συμμετοχή Καθηγουμένων Ιερών Μονών του Αγίου Όρους.
Στο ταξίδι του στην Αθωνική Πολιτεία τον Οικουμενικό Πατριάρχη συνόδευαν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Μιλήτου κ. Απόστολος, Γαλλίας κ. Δημήτριος και Πολυανής και Κιλκισίου κ. Εμμανουήλ. Πολλαπλά ήταν τα μηνύματα που εστάλησαν από τις ομιλίες του Παναγιωτάτου ο οποίος αναφέρθηκε την αρχή της “συναλληλίας” μεταξύ της ελληνικής πολιτείας για το πολιτικό και διοικητικό κομμάτι του Αγίου Όρους, στην αποστολή του μοναχού διαχρονικά, στις σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου με το Άγιον Όρος, στα διάφορα προβλήματα που ανακύπτουν και την αποστολή της Μητρός Εκκλησίας να τα επιλύει, καθώς και το υψηλό επίπεδο γνώσης που παρέχεται στην Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία. Από το Πρωτάτο κάλεσε τους μοναχούς του Αγίου Όρους να έχουν εμπιστοσύνη και αγάπη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον Πατριάρχη τους καθώς στόχος και αποστολή του Πατριαρχείου είναι η ενότητα της Εκκλησίας.
Η άφιξη
Λίγο πριν τις 7:00 το απόγευμα της Παρασκευής 27 Μαΐου 2022 ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος. Κατά την άφιξή του στο λιμανάκι της Δάφνης ο Παναγιώτατος έτυχε θερμής υποδοχής από τον πολιτικό διοικητή Αθανάσιο Μαρτίνο και την Ιερά Επιστασία του Αγίου Όρους.
Ο Παναγιώτατος στον χαιρετισμό του από το λιμάνι της Δάφνης επεσήμανε την αρχή της “συναλληλίας” μεταξύ της ελληνικής πολιτείας για το πολιτικό και διοικητικό κομμάτι του Αγίου Όρους, καθώς συνιστά “αναπόσπαστο” τμήμα της ελληνικής εδαφικής επικράτειας και της “Μητέρας Εκκλησίας” που καθοδηγεί πνευματικώς την μοναστική πολιτεία, τονίζοντας αυτή η σχέση, διαχρονικά, με σεβασμό των κανόνων, “διέγραψε παραγωγική πορεία προς ωφέλεια πάντων” και συνέχισε :
“Η παραβίαση όμως της αρμονίας αυτής διαχρονικώς αποτελεί πηγή προβλημάτων τα οποία διακυβεύουν την ευθυδρομία της εκκλησίας. Ενίοτε και ενταύθα, υπερβάσεις της κοσμικής εξουσίας, προερχόμενες εκ των υπερβορείων μερών, φυτίλισαν το ήρεμον και ήσυχιον του τόπου, αλλά μόνο προς καιρόν, καθώς το άγρυπνον όμμα της Μεγάλης Εκκλησίας, ήτις αποτελεί φυσική μητέρα και προστάτιδα του Αγίου Όρους, η σθεναρά εμμονή των οσίων μοναστών του ‘Αθωνος εις τα καθηγιασμένα εκκλησιαστικά όρια και η ταχύτατη αντίδραση της φίλτατης ελληνικής πολιτείας απεσώβησαν τον κίνδυνο εθνικοποιήσεως του ‘Αθωνος, με την παρείσφρηση του εθνοφυλετισμού, ίνα μη είδωμε το βδέλυγμα της ερημώσεως “, ανέφερε.
Στις Καρυές
Ακολούθως έφτασε στις Καρυές, όπου τον υποδέχθηκαν οι Καθηγούμενοι και οι αντιπρόσωποι των είκοσι Ιερών Μονών και στην συνέχεια τελέστηκε δοξολογία στον Ιερό Ναό του Πρωτάτου. Εκ μέρους τον Ιερών Μονών τον Παναγιώτατο προσφώνησε ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου Αρχιμανδρίτης Νικόλαος.
Μετά τη Δοξολογία ο Παναγιώτατος μετέβη στο κτίριο της Ιεράς Επιστασίας όπου τον υποδέχθηκε ο Πρωτεπιστάστης π. Γεώργιος Βατοπαιδινός ο οποίος τον ευχαρίστησε για την ανύστακτη φροντίδα του για το Άγιον Όρος ενώ στο τέλος του προσέφερε μια εικόνα με τους νέους Αγιορείτες Αγίους: Δανιήλ τον Κατουνακιώτη, Όσιο Ιωσήφ τον Ησυχαστή, Ιερώνυμο τον Σιμωνοπετρίτη, Εφραίμ τον Κατουνακιώτη και τον Όσιο Σωφρόνιο του Έσσεξ. Όλοι ενεγράφησαν στις Αγιολογικές Δέλτους επί Πατριαρχίας του κ.κ. Βαρθολομαίου, γεγονός για το οποίο αναφέρθηκε με συγκίνηση κατά την αντιφώνησή του. Κατά την εκεί παραμονή του ο Οικουμενικός Πατριάρχης μοιράστηκε με τους παρισταμένους τις εμπειρίες και τις αναμνήσεις και από τις προηγούμενες επισκέψεις στο Άγιον Όρος ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στα τρέχοντα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία και λόγω της έντασης που παρατηρείται στα ελληνοτουρκικά ευχόμενος “ποτέ οι Ένοπλες Δυνάμεις των δύο συμμάχων χωρών να μην χρειαστεί να σηκώσουν όπλα εναντίον τους”.
Λειτούργησε ως Ιερέας στην Παναγία Πορταΐτισσα
Το πρόγραμμα του Παναγιωτάτου κατά την δεύτερη ημέρα της επίσκεψης του ξεκίνησε από την Ιερά Μονή Ιβήρων, όπου διανυκτέρευσε το προηγούμενο βράδυ, με την τέλεση Θείας Λειτουργίας από τον ίδιο ως Ιερέα στο παρεκκλήσιο της Παναγίας Πορταΐτισσας.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας ο Παναγιώτατος προέφερε εκ μέρους του Οικουμενικού Πατριαρχείου μια κανδήλα για να καίει πάντοτε μπροστά στη σεπτή εικόνα της κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά υπέρ κατάπαυσης του πολέμου στην Ουκρανία.
Η επίσκεψη και η ομιλία στην Ιερά Μονή Καρακάλλου
Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισκέφθηκε την Ιερά Μονή Καρακάλλου όπου μετά την Δοξολογία που τελέστηκε στο Καθολικό της Μονής ο Παναγιώτατος και η συνοδεία του προσκύνησαν τα Άγια Λείψανα που φυλάσσονται εκεί.
Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης παρακάθησε στην τράπεζα της Μονής όπου τον προσεφώνησε ο Καθηγούμενος Γέροντας Φιλόθεος ο οποίος τον ευχαρίστησε για την παρουσία του στη Μονή για να εορτάσει τα τριάκοντα έτη ευκλεούς Πατριαρχίας του.
Ακολούθησε η αντιφώνηση του Παναγιωτάτου. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στην αποστολή του μοναχού και ιδιαίτερα των μοναχών του Αγίου Όρους ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και σε διάφορες φωνές που καταφέρθηκαν εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου τόσο για την Αυτοκεφαλία στην Εκκλησία της Ουκρανίας όσο και για την πανδημία.
«Ὅσοι ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ διδάσκουν ἀντιθέτως πρὸς τὰ ὅσα ἡ Ἐκκλησία μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστεως, ἀγάπης, συνέσεως, προσευχῆς, ζητήσεως, φωτισμοῦ, καὶ πολλοῦ κόπου καὶ ἀγωνίας ἀποφασίζει καὶ πράττει, ἀναλαμβάνουν βαρεῖαν εὐθύνην, καὶ ὁ λόγος τοῦ Κυρίου εἶναι σαφής: «ἄφετε αὐτούς· ὁδηγοί εἰσι τυφλοί τυφλῶν· τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται». Σεῖς δέ, Πατέρες καὶ ἀδελφοί, «μένετε ἐν οἷς ἐμάθετε καὶ ἐπιστώθητε» (πρβ. Β’ Τιμ. γ´, 14) «καὶ ἐὰν ἡμεῖς ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελίζηται ὑμῖν παρ’ ὃ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω, ὡς προειρήκαμεν, καὶ ἄρτι πάλιν λέγω· εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζεται παρ’ ὃ παρελάβετε, ἀνάθεμα ἔστω» (Γαλ. α´, 8-9). Ἔχετε ἐμπιστοσύνην εἰς τὴν Ἐκκλησίαν. Τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὅλον συγκροτεῖ τὸν θεσμὸν τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὁδηγεῖ αὐτὴν εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν. », τόνισε.
Μπορείτε να διαβάσετε το πλήρες κείμενο της αντιφώνησης του Παναγιωτάτου ΕΔΩ
Στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας
Επόμενος σταθμός ήταν η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας όπου ο Οικουμενικός Πατριάρχης έγινε δεκτός από τον Καθηγούμενο Αρχιμανδρίτη Πρόδρομο και την αδελφότητα.
Στο αντιπροσωπείο της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου
Το βράδυ του Σαββάτου ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος με την συνοδεία του επισκέφτηκε αρχικά το αντιπροσωπείο της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου στις Καρυές του Αγίου Όρους. Στην είσοδο του αντιπροσωπείου της Μονής Εσφιγμένου τον Παναγιώτατο υποδέχτηκε ο Καθηγούμενος της Μονής Εσφιγμένου Αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος και η συνοδεία του.
Ο ηγούμενος της Μονής εξέφρασε την «αναστάσιμη» χαρά του για την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη και απευθυνόμενος προς τον Παναγιώτατο είπε πως «παρά τις ψευδείς διαβεβαιώσεις της Ελληνικής Πολιτείας και τις ψευδείς υποσχέσεις».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος ανταπάντησε πως κάνει προσπάθειες υπέρ της Μονής, «υπέρ του δικαίου, υπέρ της εκκλησίας, υπέρ του αγαθού του Αγίου Όρους, διότι η τελική επίλυσις του προβλήματος Εσφιγμένου θα είναι επ’ αγαθώ πάντων. Επ’ αγαθώ της λογικής, της δικαιοσύνης, της κανονικής τάξεως, της ηθικής, κ.ο.κ.» και προσέθεσε πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο «δεν θα πάψει να εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση και αισιοδοξούμε ότι θα έρθει αυτή η ώρα». Τέλος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος εξέφρασε την πίστη του πως «το δίκαιο και η αλήθεια εις το τέλος υπερισχύει».
Στην Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία
Στη συνέχεια τον Παναγιώτατο και την συνοδεία του μετέβη στην Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία όπου εκεί τον ανέμεναν οι μαθητές. Τον Οικουμενικό Πατριάρχη υποδέχθηκε στον αύλειο χώρο της Σχολής ο Πρωτεπιστάτης Γέρων Γεώργιος Βατοπαιδινός μαζί με τους επιστάτες.
Οι ιεροσπουδαστές μαζί με τον μουσικό δάσκαλό τους κ. Ιωάννη Παρθενόπουλο, έψαλλαν κάποια τροπάρια στο ναό της σχολής και την ώρα της τράπεζας τραγούδησαν ψαλτοτράγουδα στον Παναγιώτατο.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε στους ιεροσπουδαστές ότι τώρα χτίζονται τα θεμέλια της όλης ύπαρξης τους και σε αυτήν την ευαίσθητη ηλικία τους διαμορφώνεται ο χαρακτήρας τους, ενώ «ο εύπλαστος ψυχικός κόσμος» τους αξιοποιεί τα ποικίλα ερεθίσματα, που θα σηματοδοτήσουν το μέλλον τους. «Προφανώς, η παιδεία που λαμβάνετε εδώ έχει πρωτεύουσα θέση δια την μελλοντική εξέλιξη σας» είπε ο κ. Βαρθολομαίος. Πρόσθεσε ότι το επίπεδο σπουδών της Αθωνιάδας Ακαδημίας ήταν ανέκαθεν ιδιαίτερα υψηλό, αλλά επεσήμανε ως «ακόμη σπουδαιότερη» τη «σύζευξη» των παρεχόμενων γνώσεων με την αλληλεπίδραση με την αγιορείτικη φύση και το περιβάλλον και με την λατρευτική και μοναστική ζωή, της οποίας γίνονται «μέτοχοι» στο Άγιον Όρος.
Παράλληλα, τους κάλεσε να εντρυφήσουν «εις το ανοιχτόν πνεύμα της Ρωμιοσύνης», αποβάλλοντας «τας αγκυλώσεις και ακαμψίας της εθνικιστικής θεωρήσεως των εκκλησιαστικών πραγμάτων».
Ο Πολιτικός Διοικητής του Αγίου Όρους, κ. Αθανάσιος Μαρτίνος, ευχήθηκε να έχει δοθεί η δυνατότητα μέχρι της αποφοίτησης των σημερινών ιεροσπουδαστών Αθωνιάδας Ακαδημίας, ως απόφοιτοι, να μπορέσουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε μια ανοιχτή, ως τότε, Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης απέδωσε στον Πρωτεπιστάτη του Αγίου Όρους, το συμβολικό ποσό των χιλίων ευρώ, ώστε, είτε να μοιραστούν ισόποσα στους μαθητές είτε να προμηθευτεί η Αθωνιάδα Ακαδημία ό,τι θεωρείται ότι της χρειάζεται για τη λειτουργία της.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος μαζί με τον Πρωτεπιστάτη Γέρων Γεώργιο Βατοπαιδινό και τον Πολιτικό Διοικητή του Αγίου Όρους κ. Αθανάσιο Μαρτίνο λίγο πριν την αναχώρησή τους από τη Σχολή φωτογραφήθηκαν με τους τελειόφοιτους ιεροσπουδαστές της Αθωνιάδας.
Πατριαρχική Θεία Λειτουργία και Λιτανεία στο Πρωτάτο
Η επίσημη επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στο Άγιον Όρος ολοκληρώθηκε με την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία που τελέστηκε την Κυριακή στον Ιερό Ναό του Πρωτάτου στις Καρυές του Αγίου Όρους.
Ο Παναγιώτατος συλλειτούργησε με τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Μιλήτου κ. Απόστολο, Γαλλίας κ. Δημήτριο, Πολυανής και Κιλκισίου κ. Βαρθολομαίο και Καθηγουμένους Ιερών Μονών του Αγίου Όρους.
Στη Θεία Λειτουργία παρέστησαν επίσης ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης κ. Παναγιώτης Πικραμένος, ο Εκπρόσωπος της Βουλής των Ελλήνων, Βουλευτής Ν.Δ. κ. Γεώργιος Κουμουτσάκος και ο Πολιτικός Διοικητής του Αγίου Όρους κ. Αθανάσιος Μαρτίνος.
Τον Οικουμενικό Πατριάρχη προσφώνησε κατά τη Θεία Λειτουργία ο Καθηγούμενος της Ιερά Μονής Γρηγορίου Αρχιμανδρίτης Χριστοφόρος ο οποίος εξέφρασε την χαρά εκ μέρους όλης της Ιεράς Κοινότητας για την παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη και την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στον ναό του Πρωτάτου.
Στην αντιφώνησή του ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος αρχικά αναφέρθηκε στο θεολογικό νόημα της ευαγγελικής περικοπής της Κυριακής του Τυφλού παραλληλίζοντας το με την αποστολή του μοναχού ο οποίος διαρκώς αναζητεί το φως του Χριστού. Εν συνεχεία αναφέρθηκε στην αποστολή του Αγίου Όρους στην Ορθόδοξη Εκκλησία χαρακτηρίζοντας την Αθωνική Πολιτεία ως την Κολυμβήθρα του Σιλωάμ της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας τονίζοντας την μεγάλη τιμή που έχει το Οικουμενικό Πατριαρχείο να έχει υπό την πνευματική καθοδήγησή του το Άγιον Όρος. “Αγαπώμεν το Άγιον Όρος και τους ηγήτορες αυτού” σημείωσε χαρακτηριστικά χαρακτηρίζοντας το ως πολύτιμο μαργαρίτη της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.
Στην συνέχεια του λόγου του αναφέρθηκε στα διάφορα ζητήματα που προκύπτουν και την αντιμετώπισή τους από το Πατριαρχείο κάνοντας αναφορά στην επούλωση των σχισμάτων, όπως ανέφερε, στην Ουκρανία και τα Σκόπια. “Οι Ιεροί Κανόνες έχουν σκοπό την θεραπεία και όχι την θανάτωση του ασθενούντως” ανέφερε και κάλεσε όλους να αγαπούν το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον Πατριάρχη. “Η καρδιά του Πατριάρχη είναι το καταφύγιο”, ανέφερε.
Ακολούθησε η λιτάνευση της Ιεράς Εικόνας της Παναγίας Άξιον Εστί κατά την αγιορείτικη τάξη πέριξ του Ιερού Ναού του Πρωτάτου με τις καμπάνες να ηχούν χαρμόσυνα.
Ο Παναγιώτατος προς τιμήν της επισκέψεώς του φύτευσε ένα δέντρο στο προαύλιο χώρο του Πρωτάτου.
Πριν την επιστροφή στον Ναό του Πρωτάτου ο Οικουμενικός Πατριάρχης, οι Μητροπολίτες, οι Καθηγούμενοι των Ιερών Μονών που έλαβαν μέρος στην Θεία Λειτουργία, ο Πολιτικός Διοικητής του Αγίου Όρους, οι εκπρόσωποι της Πολιτείας και τα μέλη της αποστολής που συνόδευαν τον Παναγιώτατο φωτογραφήθηκαν μπροστά από την είσοδο της Ιεράς Επιστασίας. Μια ιστορική στιγμή την οποία απαθανάτισε με τον φακό του ο απεσταλμένος του Πρακτορείου ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, Ραφαήλ Γεωργιάδης.
Στους παρακάτω συνδέσμους μπορείτε να δείτε αναλυτικά τις επισκέψεις του Οικουμενικού Πατριάρχη:
