«Ενορία εν δράσει»: Οι ακολουθίες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής

Συνεχίστηκε την Τρίτη 8 Μαρτίου, με την 5η διαδικτυακή συνάντηση η σειρά παρουσιάσεων, με γενικό τίτλο «Η λατρεία μας με απλά λόγια», που πραγματοποιείται κάθε Τρίτη, στο πλαίσιο των Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…».

Η συνάντηση ήταν αφιερωμένη στις Ακολουθίες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Τη σειρά επιμελείται ο  Πρωτοπρεσβύτερος π. Χρυσοβαλάντης Θεοδώρου, Θεολόγος με την συμμετοχή του Πρωτοπρεσβυτέρου π. Ελισσαίου Κυνούση, Θεολόγου-Φιλόλογου.

Το   Σεμινάριο   είναι   ανοιχτό   σε   όλους   και   η παρακολούθηση του γίνεται μόνο διαδικτυακά, μέσα από το κανάλι του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…» στο YouTube.

Η Μ. Τεσσαρακοστή, είναι εκείνο το τμήμα της περιόδου του Τριωδίου, που διασώζει τις αρχαιότερες και πληρέστερες λειτουργικές πράξεις των ακολουθιών της Εκκλησίας μας.

Η Εκκλησία μετακινείται ομαλά, από την προπαρασκευαστική περίοδο των τριών πρώτων εβδομάδων του Τριωδίου και την εβδομάδα πριν ξεκινήσει η Μ. Τεσσαρακοστή, έχουμε την πρώτη μετάβαση, με την εναλλαγή της νηστείας και πλήρεις καθημερινές ακολουθίες, με το Σάββατο και την Κυριακή της Τυρινής, να μας προετοιμάζουν περισσότερο υμνολογικά.

Το Σάββατο της Τυρινής, η Εκκλησία προβάλλει τους όσιους Πατέρες και τις όσιες Μητέρες, ως παραδείγματα και πνευματικούς οδηγούς, ενώ την Κυριακή μας θυμίζει την πτώση από τον παράδεισο, ώστε αυτό που χάσαμε, είναι ευκαιρία να το ζήσουμε, δια της νηστείας, της ασκήσεως και της συμμετοχής στις ακολουθίες, φτάνοντας στην λειτουργία της Αναστάσεως.

Οι αλλαγές που διαπιστώνουμε, είναι στον τρόπο της κωδωνοκρουσίας, στις τυποποιημένες ακολουθίες του Ωρολογίου, την προσθήκη ακολουθιών που δεν υπάρχουν στο υπόλοιπο έτος, στα άμφια και την όλη διακόσμηση του ναού, τον τρόπο της ψαλτικής και γενικά της λειτουργικής συμπεριφοράς στο ναό.

Οι ακολουθίες μεγαλώνουν, όχι βασανιστικά, αλλά δίνοντας μας την ευκαιρία να χαρίσουμε στον Χριστό, περισσότερο χρόνο. Στον Όρθρο, με τις αλλαγές που έρχονται, βλέπουμε τα πατερικά αναγνώσματα, που είναι λόγοι αγίων, ιδιαίτερα βοηθητικοί μέσα στην κατάνυξη και καθοδηγητικοί για όσα οφείλουμε να κάνουμε.

Ο Όρθρος συνενώνεται με την Α’, Γ’, ΣΤ’ και Θ’ Ώρα και τον Εσπερινό. Η αλλαγή του ωραρίου των ακολουθιών, έγινε για την εξυπηρέτηση των ανθρώπων, αλλά χρειάζεται προσοχή στη διαχείριση του χρόνου και της προβολής των ακολουθιών, ώστε ότι γίνεται να έχει και μια επεξήγηση.

Μία βασική αρχή της Μ. Τεσσαρακοστής, είναι ότι, από Δευτέρα έως και Παρασκευή, δεν έχουμε τιμή αγίων, γιατί είναι ημέρες νηστείας και δεν τελείται τέλεια, δηλαδή ολοκληρωμένη, θεία Λειτουργία, παρά μόνο Σάββατο και Κυριακή.

Ουσιαστική διαφοροποίηση είναι μόνο η εορτή του Ευαγγελισμού, ενώ οι άλλοι άγιοι μεταφέρονται Σάββατο ή Κυριακή, είτε μετακινούνται εκτός Μ. Τεσσαρακοστής.

Η Εκκλησία δεν μας αφήνει την Μ. Τεσσαρακοστή αβοήθητους και γνωρίζοντας ότι δεν θα τελέσει την θεία Λειτουργία μέσα σε μία τόσο έντονη, υπό το πρίσμα της ασκήσεως, εβδομάδα που φτάνει σε ένα Σαββατοκύριακο, ο ουσιαστικότερος τρόπος βοήθειας είναι η μετάληψη του Σώματος και του Αίματος του Χριστού.

Βρήκε τον τρόπο να μας δίδει τον Χριστό, με την  Προηγιασμένη θεία Λειτουργία, που είναι ένας Εσπερινός στη διάρκεια του οποίου κοινωνούμε από τον αμνό που έχει βγει ήδη από την παρελθούσα Κυριακή, αγιασμένο από μία τέλεια θεία Λειτουργία. Η Προηγιασμένη, είναι η καρδιά της Μ. Τεσσαρακοστής, που δείχνει την αγάπη της Εκκλησίας για την ενίσχυση των χριστιανών και μπορεί να τελεστεί κάθε ημέρα.

Η ομαλή μετάβαση από την αυστηρότητα των πέντε ημερών, στην χαλαρότητα του Σαββάτου και της Κυριακής, γίνεται το βράδυ της Παρασκευής με τους Χαιρετισμούς.

Ώστε από τη μία να έχουμε την ευχή της Παναγίας, και από την άλλη να πάμε ομαλότερα προς το Σάββατο με την τέλεση της θείας Λειτουργίας του Ιερού Χρυσοστόμου και την Κυριακή της θείας Λειτουργίας του Μ. Βασιλείου. Ενθυμούμενοι ταυτόχρονα το Σάββατο τους κεκοιμημένους και την Κυριακή προβάλλοντας μεγάλα γεγονότα.

Η Κυριακή της Ορθοδοξίας μπαίνει την πρώτη εβδομάδα, για να δείξει ότι νικούμε με την παρουσία των αγίων, σε έναν πνευματικό πόλεμο εναντίον των παθών, και προσκυνούμε και λιτανεύουμε τις ιερές εικόνες. Ακολουθεί την δεύτερη Κυριακή η μνήμη του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, την τρίτη προβάλλεται και τιμάται ο Τίμιος Σταυρός, την τέταρτη η μνήμη του αγίου Ιωάννου της Κλίμακος και την πέμπτη Κυριακή της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Για να φτάσουμε το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων, όπου εκεί η Εκκλησία αλλάζει τα πάντα.

Τη συνάντηση μπορείτε να παρακολουθήσετε εδώ:

π. Χρυσοβαλάντης: «Η λατρεία μας» 05 (Ακολουθίες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής)