Ενεργειακή ακρίβεια: Κόκκινος συναγερμός για τις τιμές στο ρεύμα

Οι διεθνείς εξελίξεις καίνε τα μέτρα για τους καταναλωτές – Το ράλι τιμών του φυσικού αερίου αναγκάζει την κυβέρνηση να ξαναγράψει τα σενάρια για νέα μέτρα στήριξης

Προτού ακόμη στεγνώσει το μελάνι από τα κυβερνητικά μέτρα για τις επιδοτήσεις στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, οι διεθνείς εξελίξεις γύρω από τον αγωγό Nord Stream 2 οδηγούν σε τσουνάμι αυξήσεων και ξαναγράφουν τα σενάρια και για πρόσθετα μέτρα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Η αγορά υποδέχτηκε μουδιασμένη τις εξελίξεις και εκτόξευσε τις προηγούμενες ημέρες την τιμή του φυσικού αερίου πάνω από τα 100 ευρώ τη μεγαβατώρα, προεξοφλώντας νέο κύμα αυξήσεων στο ρεύμα. Από τις αρχές του έτους, η κούρσα των τιμών έχει ξεπεράσει το 450% συμπαρασύροντας και τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας σε δυσθεώρητα ύψη. Με την έλευση του χειμώνα τα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο για να ζεσταθούν, αλλά και οι επιχειρήσεις για να λειτουργήσουν αναμένεται να βάλουν ακόμη πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη.

Ηδη ισχυρό σοκ προκαλούν οι λογαριασμοί που έχουν παραληφθεί τις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου και αφορούν καταναλώσεις του προηγούμενου μήνα. Νοικοκυριά που πλήρωναν 100 ευρώ τον μήνα καλούνται να πληρώσουν για κατανάλωση 30 ημερών λογαριασμούς που φτάνουν τα 220 ευρώ, καθώς μόνο οι ρήτρες με τις οποίες επιβαρύνονται ξεπερνούν τα 110 ευρώ. Σε απόγνωση βρίσκονται και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αφού λογαριασμοί των 10.000 και 15.000 ευρώ, ακόμη και με μικρότερη κατανάλωση κιλοβατώρας σε σχέση με πέρυσι, ξεπερνούν τον φετινό Νοέμβριο τα 35.000 ευρώ!

Το ασφυκτικό περιβάλλον τιμών θέτει σε επιφυλακή και την επάρκεια του συστήματος, θέμα που πρόκειται να βρεθεί στο επίκεντρο σύσκεψης που έχει συγκαλέσει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας για αύριο, Δευτέρα, με τη συμμετοχή της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, των διαχειριστών, της ΔΕΗ, αλλά και των ηλεκτροπαραγωγών. Στόχος είναι να προετοιμαστεί κατάλληλα η αγορά ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος για την ομαλή τροφοδοσία της χώρας. Η ανησυχία αφορά κυρίως το φυσικό αέριο όχι λόγω επάρκειας, αλλά πρωτίστως λόγω των τιμών και της ρευστότητας, που πρέπει να δεσμεύσουν οι εισαγωγείς σε περίπτωση ανάγκης να εισάγουν επιπλέον φορτία από τη spot αγορά, η οποία έχει εκτοξευτεί στα ύψη.

Ηλεκτροσόκ από τις ταρίφες του χειμώνα

Αν οι ανατιμήσεις στο κόστος χονδρεμπορικής συνεχιστούν και τις επόμενες ημέρες, τότε προβλέπεται ένας πολύ δύσκολος χειμώνας αφού η επιδότηση των 39 ευρώ θα έχει εξανεμιστεί. Το κλίμα πυροδοτεί το αυξημένο μερίδιο του φυσικού αερίου στην εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή (άνω από 40%), αλλά και ο τρόπος με τον οποίο υπολογίζεται η χονδρεμπορική τιμή, η οποία κάνει το κόστος ρεύματος να ακολουθεί τις αυξομειώσεις των διεθνών τιμών αερίου. Το γεγονός μάλιστα ότι λόγω ιδιαιτεροτήτων της ελληνικής αγοράς η τιμολόγηση του αερίου σε ηλεκτροπαραγωγούς και προμηθευτές γίνεται με βάση τις τιμές του καυσίμου τον προηγούμενο μήνα, κάνει την ανησυχία για την άνοδο των τιμών να μεγαλώνει.

Πρακτικά το φυσικό αέριο που καταναλώνουμε τον Νοέμβριο έχει ενσωματώσει τις τιμές του Οκτωβρίου. Επομένως, το ύψος στο οποίο θα κλειδώσει το καύσιμο στο τέλος Νοεμβρίου θα καθορίσει την τιμή του αερίου και κατ’ επέκταση και του ρεύματος τον Δεκέμβριο, επηρεάζοντας και τις λιανικές τιμές τον επόμενο μήνα. Οι διεθνείς εξελίξεις προεξοφλούν την ανάγκη για νέα μέτρα, αφού η κλιμάκωση των τιμών πολύ σύντομα θα έχει υπερκαλύψει και την τελευταία επιδότηση των λογαριασμών (39 ευρώ για τις πρώτες 300 κιλοβατώρες).

Τον βαρύ λογαριασμό θα κληθεί να πληρώσει ο κρατικός προϋπολογισμός, καθώς τα διαθέσιμα από την πώληση δικαιωμάτων ρύπων δεν είναι ανεξάντλητα και έχουν ήδη γεμίσει τον «κουμπαρά» των επιδοτήσεων με 620 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τους πόρους που θα διαχυθούν στην αγορά μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, αλλά είναι αμφίβολο αν θα καλύψουν τις ανάγκες μέχρι τα τέλη του έτους.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας υποστήριξε τις προηγούμενες ημέρες ότι για τη χορήγηση των 39 ευρώ έχει υπολογιστεί ένα κόστος χονδρεμπορικής τιμής έως 220 ευρώ/MW, εκτιμώντας ότι θα μπορέσει να καλυφθεί από τα υφιστάμενα μέτρα. Αφησε ανοιχτό όμως το ενδεχόμενο να αναζητηθούν και νέοι πόροι, αν όχι για τον Δεκέμβριο, από τη νέα χρονιά.

Το διεθνές περιβάλλον τιμών έχει κοκκινίσει τις τιμές στη χονδρεμπορική αγορά σε όλη την Ε.Ε., με την Ελλάδα να πρωταγωνιστεί ξανά στην ακρίβεια όλη την περασμένη εβδομάδα. Μέχρι και προχθές, Παρασκευή, η τιμή χονδρεμπορικής,με βάση τις τιμές του Energy live, βρισκόταν καρφωμένη στα 244,11 ευρώ/MW και ήταν η υψηλότερη σε όλη την Ε.Ε. Πολύ κοντά με την Ιταλία, της οποίας η αντίστοιχη τιμή ήταν 243,49 ευρώ/ MW, και τη Σερβία με 240,82 ευρώ/ΜW.

Καθώς η κρίση φαίνεται να μην είναι συγκυριακή και οι τιμές δεν αναμένεται να υποχωρήσουν στα προ κρίσης επίπεδα (π.χ. 60 ευρώ/MW), ακόμη κι αν αποκλιμακωθούν τους επόμενους μήνες, η κυβέρνηση καλείται να αναζητήσει έναν μόνιμο μηχανισμό που θα τη βοηθήσει να αντιμετωπίσει φαινόμενα ενεργειακής φτώχειας. Ο κ. Σκρέκας εκτίμησε πρόσφατα ότι ο μηχανισμός αυτός μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή από τις αρχές του 2022, αφού προηγουμένως ολοκληρωθεί σχετική μελέτη ώστε η επιδότηση να διαμορφώνεται με βάση την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας και το πλεόνασμα του Ειδικού Λογαριασμού των ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ).

Πηγή: Μαριάννα Τζάννε – protothema.gr