Εἶναι ἀνώτερη ἀπὸ τὸν γάμο ἡ ἀγαμία; (Κραγιόπουλος Συμεών Ἱερεύς)

Μοῦ δόθηκε ἕνα σημείωμα μὲ τὴν ἐρώτηση: «Ἐὰν ὁ γάμος εἶναι μέσο γιὰ τὴν ἐπιτυχία τῆς θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου, τότε καὶ ἡ ἀγαμία θὰ πρέπει νὰ θεωρηθεῖ ὡς μέσο. Ἂν αὐτὸ εἶναι ὀρθό, τότε μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἡ ἀγαμία εἶναι ἀνώτερη ἀπὸ τὸν γάμο ἢ καὶ τὸ ἀντίθετο; Γιατί ὁ ἀπόστολος Παῦλος συνιστᾶ τὴν ἀγαμία, δίνοντας ἔτσι τὴν ἐντύπωση ὅτι ὁ γάμος εἶναι κατώτερος ἀπὸ αὐτήν;»

Ὄντως, ὁ ἀπόστολος Παῦλος συνιστᾶ τὴν ἀγαμία. Στὸ ἕβδομο κεφάλαιο τῆς Α’ πρὸς Κορινθίους ἐπιστολῆς στὸν στίχο 7 γράφει: «Θέλω νὰ μείνετε ὅπως κι ἐγώ, ἀλλὰ καθένας θὰ κάνει ἐκεῖνο ποὺ τοῦ δόθηκε». Καὶ ὄντως δίνει τὴν ἐντύπωση ὅτι ὁ γάμος εἶναι κατώτερος ἀπὸ τὴν ἀγαμία. Στὸν στίχο 38 γράφει: «Αὐτὸς ὁ ὁποῖος ἀκολουθεῖ τὸν ἔγγαμο βίο καλὰ κάνει, ἀλλὰ ἐκεῖνος ποὺ μένει ἄγαμος κάνει ἀκόμη καλύτερα». Πιὸ κάτω: «Ἐὰν μία γυναίκα μείνει χήρα, μπορεῖ πάλι νὰ παντρευτεῖ. Μόνο αὐτὸ νὰ τὸ κάνει ἐν Κυρίω». Θὰ λέγαμε σήμερα, νὰ κάνει τὸ μυστήριο τοῦ γάμου. Λέει ὅμως στὸν στίχο 40: «Μακαριωτέρα δὲ ἐστιν, ἐὰν οὕτω μείνη». Θὰ εἶναι ὅμως μακαριωτέρα, ἐὰν μείνει ἄγαμος. Καὶ προσθέτει μάλιστα: «…κατὰ τὴν ἐμὴν γνώμην· δοκῶ δὲ καγῶ Πνεῦμα Θεοῦ ἔχειν». Μὲ τὸ «κατὰ τὴν ἐμὴν γνώμην» θέλει νὰ πεῖ ὅτι δὲν ἔχει ρητὴ ἐντολὴ ἀπὸ τὸν Κύριο, ἀλλὰ ἐκφράζει τὴ δική του γνώμη. Ὅμως, ἀμέσως προσθέτει: «Δοκῶ δὲ καγῶ Πνεῦμα Θεοῦ ἔχειν». Μὲ τὴ φράση αὐτὴ ἐννοεῖ ὅτι καὶ αὐτὸ ποὺ λέει ὡς γνώμη δική του εἶναι ἐμπνευσμένο ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Δὲν λέει ὅ,τι λέει, διότι ἔτσι τοῦ ἀρέσει, διότι ἔτσι τοῦ φαίνεται καλύτερα.

Στὸν στίχο 32 καὶ ἑξῆς τοῦ ἰδίου κεφαλαίου γράφει ὁ ἀπόστολος: «Θέλω δὲ ὑμᾶς ἀμερίμνους εἶναι. Ὁ ἄγαμος μεριμνᾶ τὰ τοῦ Κυρίου, πῶς ἀρέσει τῷ Κυρίῳ. Ὁ ἔγγαμος μεριμνᾶ τὰ τοῦ κόσμου, πῶς ἀρέσει τὴ γυναικί. Ἡ ἄγαμος μεριμνᾶ τὰ τοῦ Κυρίου, ἴνα ἡ ἁγία καὶ σώματι καὶ πνεύματι. Ἡ ἔγγαμος μεριμνᾶ τὰ τοῦ κόσμου, πῶς ἀρέσει τῷ ἀνδρί».

Προσέξτε. Ἐδῶ γίνεται μία παρεξήγηση, μία παρερμηνεία αὐτοῦ ποὺ λέει ὁ ἀπόστολος. Ὅταν λέει ὅτι μία ἔγγαμος «μεριμνᾶ τὰ τοῦ κόσμου, πῶς ἀρέσει τῷ ἀνδρί», δὲν θέλει νὰ πεῖ ὅτι αὐτὴ εἶναι χαμένη, ὅτι δὲν ἔχει μὲ τί νὰ ἀσχοληθεῖ καὶ ἀσχολεῖται μὲ αὐτὰ ποὺ τὴν ὁδηγοῦν στὴν ἀπώλεια. Θέλει νὰ πεῖ ὅτι μία ἔγγαμος καθηκόντως θὰ μεριμνᾶ πῶς νὰ ἀρέσει στὸν ἄνδρα της, καὶ ἑπομένως μεριμνᾶ τὰ τοῦ κόσμου.

Θυμᾶμαι τὴν ἑρμηνεία ποὺ ἔδινε ἕνας καθηγητής, εἰδικὸς στὴν ἑρμηνεία τῆς Καινῆς Διαθήκης, στὶς φράσεις: «πῶς ἀρέσει τῷ ἀνδρὶ» ἡ γυναίκα καὶ πιὸ πάνω «πῶς ἀρέσει τῇ γυναικὶ» ὁ ἄνδρας, καὶ πρέπει νὰ εἶναι σωστὴ ἡ ἑρμηνεία αὐτή· ὁ Θεὸς τὰ οἰκονόμησε ἔτσι, ὥστε ἡ γυναίκα νὰ νοιάζεται πῶς θὰ ἀρέσει στὸν ἄνδρα της, ὅπως ἐπίσης ὁ ἄνδρας νὰ νοιάζεται πῶς θὰ ἀρέσει στὴ γυναίκα του. Μερικὲς πραγματικότητες δὲν εἶναι ἐκτός της νόμιμης καταστάσεως. Ὅπως καταλαβαίνετε, ἐὰν αὐτὴ ἡ φράση ἔχει αὐτὴ τὴν ἔννοια, τακτοποιεῖ ἀρκετὰ θέματα, ποὺ καμιὰ φορᾶ ἐμεῖς τὰ παρερμηνεύουμε, τὰ παρεξηγοῦμε.

Στὸν στίχο 7 τοῦ ἰδίου κεφαλαίου λέει ὁ ἀπόστολος: «Θέλω γὰρ πάντας ἀνθρώπους εἶναι ὡς καὶ ἐμαυτόν· ἀλλ’ ἕκαστος ἴδιον χάρισμα ἔχει ἐκ Θεοῦ, ὃς μὲν οὕτως, ὃς δὲ οὕτως». Κατὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο, τὸ νὰ εἰσέλθει κανεὶς στὸν γάμο εἶναι εἰδικὸ χάρισμα, ὅπως καὶ τὸ νὰ μείνει κανεὶς ἐκτός του γάμου, νὰ μείνει στὴν ἀγαμία, εἶναι εἰδικὸ χάρισμα. Τὸ θέμα εἶναι πῶς θὰ διακρίνει κανεὶς ποιὸ χάρισμα ἔχει.

Βέβαια, ὄντως, ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ἔτσι ὅπως τὰ λέει, εἶναι σὰν νὰ συνιστᾶ τὴν ἀγαμία, ἀλλὰ μὲ τὴν ἔννοια ποὺ εἴπαμε, καὶ δίνει τὴν ἐντύπωση ὅτι εἶναι κατώτερος ὁ γάμος. Ἐδῶ θὰ τὰ ποῦμε ὅσο μποροῦμε πιὸ εἰλικρινὰ καὶ πιὸ ξεκαθαρισμένα. Γιὰ νὰ εἴμαστε εἰλικρινεῖς, ἀπὸ ὅ,τι ἐγὼ ἔχω καταλάβει, ὅλοι οἱ Πατέρες, χωρὶς καμιὰ ἐξαίρεση, εἶναι ὑπὲρ τῆς ἀγαμίας. Δὲν ὑποβιβάζουν τὸν γάμο, ἀλλὰ πάντως δὲν τὸν θεωροῦν ἔτσι ὅπως τὸν θεωροῦν οἱ ἄνθρωποι σήμερα, ποὺ καταβάλλεται δηλαδὴ προσπάθεια νὰ τοῦ δώσουν ἄλλο νόημα ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ἔχει.

Ὁ γάμος εἶναι μυστήριο καὶ δὲν ἔχει ἴχνος ἁμαρτίας, ἀλλὰ εἶναι κάτι ποὺ ὑπάρχει κατὰ συγγνώμην, κατὰ συγκατάβασιν, ἕνεκα τῆς πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου. Κάπως ἔτσι οἱ Πατέρες θεωροῦν τὸν γάμο.

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος μὲ αὐτὰ ποὺ λέει –«Θέλω γὰρ πάντας ἀνθρώπους εἶναι ὡς καὶ ἐμαυτὸν»– εἶναι μέσα σ’ αὐτὸ τὸ πνεῦμα; Ἴσως. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ ὅμως ὁμιλεῖ περὶ χαρισμάτων: «ἀλλ’ ἕκαστος ἴδιον χάρισμα ἔχει ἐκ Θεοῦ, ὃς μὲν οὕτως, ὃς δὲ οὕτως». Καὶ ὁ γάμος χάρισμα καὶ ἡ ἀγαμία χάρισμα. Αὐτὸ ἔχει μεγάλη σημασία. Ὡστόσο, σαφῶς τὸ λέει ὁ ἀπόστολος ὅτι ὁ ἄγαμος βίος εἶναι προτιμότερος, γιὰ ἐκεῖνον βέβαια ποὺ ἔχει τὸ χάρισμα, γιὰ ἐκεῖνον ποὺ μπορεῖ νὰ ἀκολουθήσει αὐτὸν τὸν βίο. Μὴν τὰ παίρνετε, ὅσα λέμε, κατὰ γράμμα. Προσπαθοῦμε νὰ ποῦμε τί λένε ὁ ἀπόστολος Παῦλος καὶ οἱ Πατέρες.

Γιατί ὁ ἄγαμος βίος, μέσα στὸ πνεῦμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου καὶ τῶν Πατέρων, εἶναι ἀνώτερος –ἂν μποροῦμε νὰ χρησιμοποιήσουμε αὐτὴ τὴ λέξη– ἀπὸ τὸν ἔγγαμο βίο;

Ὁ γάμος, τὸ φαγητὸ καὶ ἄλλα παρόμοια ἔχουν πρόσκαιρη ἀξία καὶ πρόσκαιρη σημασία. Σαφῶς τὸ λέει ὁ Χριστός, καὶ τὸ ξέρουμε, ὅτι μετὰ τὸν θάνατο καὶ μετὰ τὴν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν δὲν ὑπάρχει γάμος. Ἐκεῖ ὅλοι θὰ ζοῦν ὡς ἄγγελοι (Μάτθ. 22:30). Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος.

Μετὰ τὸν θάνατο, στὸ χεῖλος τοῦ τάφου, τίθεται τέρμα σ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ζωῆς, στὸν γάμο. Ὅπως τίθεται τέρμα στὸ νὰ τρώει κανείς. Δὲν θὰ τρέφεται ὁ ἄνθρωπος; Θὰ τρέφεται, ἀλλὰ ἐκείνη θὰ εἶναι ἄλλου εἴδους τροφή. Τώρα τρέφεται ὁ ἄνθρωπος, γιὰ νὰ συντηρηθεῖ σωματικά, γιατί ἀλλιῶς δὲν μπορεῖ νὰ ζήσει. Τότε, ἀπὸ ὅ,τι μποροῦμε νὰ καταλάβουμε, δὲν θὰ ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ μία τέτοια τροφή, ἀλλὰ ἀπὸ τὴ μόνη τροφὴ ποὺ ἔχει καὶ τώρα ἀνάγκη, καὶ ποὺ εἶναι ὁ Θεός. Δηλαδή, ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς εἶναι ἡ τροφὴ τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς εἶναι τὸ πᾶν γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Αὐτὴ τὴν τροφὴ θὰ τὴν ἔχει αἰωνίως, γιὰ πάντα, ἀλλὰ ἡ ἄλλη τροφή, ἡ γνωστή, θὰ λείψει.

Κατὰ παρόμοιο τρόπο καὶ ὁ γάμος θὰ λείψει. Θὰ ὑπάρχει ὁ ἕνας γάμος, ἂν ἐπιτρέπεται νὰ ποῦμε, ὁ αἰώνιος, ὁ μοναδικός, ὁ τέλειος γάμος, δηλαδὴ ὁ γάμος ὁλόκληρης τῆς Ἐκκλησίας μετὰ τοῦ Θεοῦ, μετὰ τοῦ Ἀρνίου, ποὺ εἶναι ὁ Χριστός, καὶ εἰδικότερα ὁ γάμος μίας ἑκάστης ψυχῆς μετὰ τοῦ Θεοῦ. Τουλάχιστον ἔτσι ὁμιλεῖ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος στὶς παραβολὲς του (Μάτθ. 22:1-14, 25:1-13), ἀλλὰ στὴν Ἀποκάλυψη ἀκόμη πιὸ πολὺ φαίνεται αὐτὸ (Ἄπ. 19:6-9). Ἀπὸ αὐτὴ τὴν πλευρά, ὁ γάμος ποὺ γίνεται στὸν κόσμο αὐτόν, αὐτὸς ὁ σωματικὸς καὶ ψυχικὸς γάμος, εἶναι εἰκόνα ἐκείνου τοῦ γάμου.

Μετὰ λοιπὸν τὸν θάνατο σταματᾶ ἡ τροφὴ αὐτή, καὶ τροφὴ πλέον τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὁ Θεός. Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ ἀρχίσει νὰ παίρνει τὴν τροφὴ αὐτὴ ἀπὸ ἐδῶ, ἄσχετα ἂν τρῶμε καὶ ὅλες τὶς ἄλλες τροφές. Ὅπως ἡ τροφή, ἔτσι καὶ ὁ γάμος εἶναι κάτι ποὺ ἔχει τὴν ἀξία τοῦ ἐδῶ, σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο. Μετὰ τὸν θάνατο ὑπάρχει ὁ ἄλλος γάμος, ὁ πνευματικός, ὁ ὁποῖος ἐπίσης ἀρχίζει ἀπὸ ἐδῶ.

Πηγή: agiazoni.gr