Ὁ λίβας τῆς φιληδονίας (Εἰρηναῖος Ἐπίσκοπος Αἰκατερίνμπουργκ καὶ Ἰρμπίτσκ)

Ἕνας ἄνεμος, ποὺ λέγεται λίβας, εἶναι ἀφόρητα ζεστὸς καὶ καταστρεπτικός. Ὅπου φυσήξει, ξεραίνονται ὅλα τὰ φυτὰ στὰ χωράφια καὶ στοὺς κήπους. Τὰ χοντρὰ καὶ σκληρὰ ἀγκάθια ὅμως δὲν παθαίνουν τίποτα. Ὁ λίβας καταστρέφει μόνο τὰ ὠφέλιμα φυτά, ποὺ οἱ καρποὶ τους χρησιμεύουν σὰν τροφὴ στοὺς ἀνθρώπους καὶ στὰ ζῶα.

Ὁ καταλυτικὸς καὶ θανατηφόρος αὐτὸς ἄνεμος μοιάζει μὲ μία ἀπὸ τὶς πιὸ ὀλέθριες τάσεις τῆς ἐποχῆς μας, ποὺ σὰν τὸ λίβα ξεραίνει καὶ ἐξαφανίζει ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων τοὺς καρποὺς τῶν ἀρετῶν. Εἶναι οἰ σαρκικὲς ἐπιθυμίες καὶ τὰ σαρκικὰ πάθη.

Αὐτὸ εἶναι τὸ μεγαλύτερο κακό της ἐποχῆς μας. Διαλύει οἰκογένειες, ἐκθέτει ἄντρες καὶ γυναῖκες, ὁδηγεῖ στὸν κατήφορο τοὺς νέους, ἀφήνει τὴ φαρμακερὴ πνοή του στὰ μικρὰ παιδιά. Καὶ τίποτα δὲν φαίνεται ἱκανὸ νὰ σταματήσει τὴν ὀλέθρια ἐπίδρασή του!

Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ ἔχουμε μεγαλύτερη ὑποχρέωση νὰ παρακινήσουμε ἐσᾶς, τοὺς γονεῖς, ὥστε μὲ τὴ φροντίδα σας ἢ καὶ τὴν αὐστηρότητά σας, νὰ προφυλάξετε τὰ παιδιά σας ἀπὸ τὸ καταστρεπτικὸ αὐτὸ μόλυσμα.

Πόσο ὑπέροχη ὕπαρξη βγῆκε ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Δημιουργοῦ ὁ ἄνθρωπος! Ἡ ψυχὴ του ἔχει τὴ σφραγίδα τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ καὶ τὸ σῶμα του βρίσκεται στὴν πιὸ ψηλὴ βαθμίδα τοῦ ζωικοῦ κόσμου.

Σύμφωνα μὲ τὴν τάξη τῆς Δημιουργίας, ἡ ψυχὴ πρέπει νὰ ἡγεμονεύει πάνω στὸ σῶμα. Ἔτσι συνέβαινε πράγματι στὴν ἀρχή: Ὅταν ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὑπάκουε στὸ Θεό, τὸ σῶμα ἦταν ὑποταγμένο στὴν ψυχή, χωρὶς νὰ τὴν ἐπιβαρύνει ἢ νὰ τὴν ἐκθέτει σὲ πειρασμούς.

Ἄλλη τροπὴ ὅμως πῆραν τὰ πράγματα μετὰ τὴν πτώση. Ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ἐπαναστάτησε ἐνάντια στὸ Θεό. Ἔτσι καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἀνθρώπου ἐπαναστάτησε ἐνάντια στὸ πνεῦμα, ἐνάντια στὴν ψυχή.

Σὰν ἀποτέλεσμα τῆς δίκαιης τιμωρίας, ἡ ροπὴ τῶν αἰσθήσεων πρὸς τὸ πονηρὸ καὶ οἱ σαρκικὲς ἐπιθυμίες ἄρχισαν ν’ ἀσκοῦν τυραννία πάνω στὶς πνευματικὲς ἐπιδιώξεις τοῦ ἀνθρώπου, ἀπαιτώντας τὴν πλήρη ὑποταγὴ καὶ ὑποδούλωσή του σ’ αὐτές. Ἔτσι ἐμφανίστηκε στὸν ἄνθρωπο ἡ τάση νὰ κάνει ὅ,τι ἱκανοποιεῖ τὶς αἰσθήσεις του. Ὁ ἄνθρωπος ἔγινε σαρκικός.

Ἡ οὐσία τῆς φιληδονίας καὶ τῆς σαρκικῆς ἐπιθυμίας βρίσκεται σὲ τοῦτο: Ἡ ψυχὴ ὑποτάσσεται στὶς σαρκικὲς ἐπιθυμίες· ἡ σαρκικὴ ἐπιθυμία ἀσκεῖ τότε κυριαρχία πάνω στὸν ἄνθρωπο, τὸν ἀποχαλινώνει καὶ τὸν τυφλώνει ἔτσι, ποὺ νὰ μὴ μπορεῖ πιὰ νὰ σκεφτεῖ τὸ Θεό, τὴν πίστη σ’ Αὐτόν, τὶς ἐντολὲς καὶ τὸ θέλημά Του· ἔτσι, τέλος, σκοτώνει στὸν ἄνθρωπο κάθε τί ἁγνό, θεῖο, ἱερό!

Αὐτὸς ὀ αισθησιασμός ειναι τὸ μεγαλύτερο κακό, ἡ μεγαλύτερη καταστροφὴ γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Ἂν εἶναι ἀλήθεια ὅτι τὸ δέντρο γνωρίζεται ἀπὸ τοὺς καρπούς του, τότε πρέπει νὰ ποῦμε, ὅτι ὁ αἰσθησιασμὸς εἶναι δέντρο φαρμακερό, ἐπειδὴ δίνει φοβεροὺς καρπούς.

Ὁ πρῶτος αἰσχρὸς καρπὸς του εἶναι ἡ ὀκνηρία, ἡ ἀποφυγὴ τοῦ κόπου καὶ κάθε καλοῦ, ποὺ ἀπαιτεῖ κάποια προσπάθεια. Ὁ φιλήδονος ἄνθρωπος εἶναι καὶ μαλθακός. Δὲν γνωρίζει ποτὲ τὴν ἱκανοποίηση ποὺ δίνει ἡ δημιουργικὴ δραστηριότητα. Ὁ κόπος εἶναι γι’ αὐτὸν βάρος, ζυγός, κατάρα, καὶ ὄχι μέσο γιὰ τὴν κατάκτηση τῆς ἀρετῆς, οὔτε σοβαρὴ καὶ σπουδαία ὑποχρέωση, καθορισμένη ἀπὸ τὸ Θεό.

Ὁ φιλήδονος ἄνθρωπος φοβᾶται τὸ σωματικὸ κόπο, γιατί γίνεται αἰτία νὰ διαταραχθεῖ ἡ μαλθακότητά του. Ἀλλὰ φοβᾶται καὶ τὸ διανοητικὸ κόπο, γιατί ἀπαιτεῖ βία τῶν πνευματικῶν δυνάμεων.

Πολλοὺς ἀσφαλῶς ἀνθρώπους θὰ ἔτυχε νὰ γνωρίσετε, γιὰ τοὺς ὁποίους οἱ ἄλλοι ἔλεγαν: «Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς πολλὰ θὰ μποροῦσε νὰ κάνει. Ὅμως δὲν κάνει τίποτα!». Ποιὰ εἶναι πολὺ συχνὰ ἡ αἰτία; Η ἡδυπάθεια, ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο ὀκνηρό. Καὶ ἐνῶ ἔχει τὶς πιὸ καλὲς προϋποθέσεις, ὑποφέρει ἀπὸ τὴ φτώχεια καὶ τὶς στερήσεις. Καὶ ἀσφαλῶς θ’ ἀπολάμβανε μεγάλη εὐτυχία, ἂν ἡ ὀκνηρὴ ζωὴ δὲν τοῦ ἦταν πιὸ εὐχάριστη ἀπὸ τὴν εὐημερία τοῦ τίμιου κόπου.

Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὴν πνευματικὴ δραστηριότητα, πράγμα ποὺ τὸ βλέπει κανεὶς πολλὲς φορὲς στὸ σχολεῖο. Συναντάει κανεὶς ἐκεῖ παιδιὰ μὲ πλούσια πνευματικὰ χαρίσματα καὶ ταλέντα. Παιδιὰ ποὺ μαθαίνουν γράμματα παίζοντας. Καὶ μὲ τὴν κλίση ποὺ ἔχουν, περιμένει κανεὶς ὅτι θὰ γίνουν σπουδαῖοι ἄνθρωποι. Κι ὅμως, τὰ παιδιὰ αὐτὰ δὲν ἔχουν καμιὰ ἐξέλιξη. Γιατί; Γιατί, μεγαλώνοντας, ἔγιναν ὀκνηροί, τεμπέληδες, κι ἔθαψαν στὴ γῆ τὸ τάλαντό τους, ἀντὶ νὰ τὸ διπλασιάσουν μὲ τὴν ἐπίμονη προσπάθεια.

Τέτοιοι ἄνθρωποι εἶναι ἀνίκανοι γιὰ μεγάλες ἐπιτυχίες, καὶ προπαντὸς γιὰ τὴν ἀρετή.

Δὲν εἶναι λίγο τὸ ἐκλεκτὸ ὑλικό, ποὺ ρούφηξε ὁ βάλτος τοῦ αἰσθησιασμοῦ. Πόσες φορές, ἄνθρωποι ποὺ εἶχαν ἀπὸ τὸ Θεὸ τὴν κλήση καὶ τὴν προδιάθεση νὰ γίνουν πρότυπα ἤθους καὶ ἀρετῆς, χάθηκαν, γιατί παρασύρθηκαν ἀπὸ τὴν ἡδυπάθεια. Ἔτσι ἡ τάση πρὸς τὴν ἀρετὴ βυθίστηκε στὰ βαλτόνερα τῆς ὀκνηρίας καὶ τῆς ραθυμίας!

Ὁ δεύτερος καρπὸς τῆς φιληδονίας εἶναι ἡ λαιμαργία καὶ ἡ μέθη. Εἶναι πολὺ σωστὸ αὐτὸ ποὺ λέει ὁ ρωσικὸς λαός: «Περισσότεροι ἄνθρωποι πνίγηκαν στὸ ποτήρι παρὰ στὸν ποταμὸ Βόλγα».

Δὲν θὰ ποῦμε ἐδῶ πόση συμφορά, δυστυχία καὶ καταστροφὴ φέρνει στοὺς ἀνθρώπους τὸ μεθύσι. Ὁ καθένας τὸ βλέπει στοὺς γνωστούς, τοὺς γείτονες ἢ τοὺς συγγενεῖς, ποὺ ἡ ἡδυπάθεια τοὺς ἔφερε στὸ σημεῖο νὰ λερώσουν ἀποκρουστικὰ τὸν «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ» πλασμένο ἑαυτό τους, καὶ νὰ χάσουν, τολμῶ νὰ πῶ, τὴν ἀνθρώπινη ὑπόστασή τους.

Τρίτος καρπὸς τῆς φιληδονίας εἶναι ἡ ἀσωτία. Ἂν ὑπάρχει πάνω στὴ γῆ κάτι πραγματικὰ ὑπέροχο καὶ οὐράνιο, αὐτὸ εἶναι ἀκριβῶς ἡ παιδικὴ καὶ νεανικὴ ἀθωότητα. Ἀντίθετα, ἂν ὑπάρχει κάτι αἰσχρὸ καὶ σιχαμερό, αὐτὸ εἶναι ἡ παραδομένη στὴν ἀσωτία ψυχή. Δὲν θὰ μιλήσουμε τώρα γιὰ τὸν καρπὸ αὐτὸ τοῦ αἰσθησιασμοῦ. Ὅλοι γνωρίζετε ποῦ ὁδηγεῖ τὰ θύματά της ἡ ἀνηθικότητα.

Πηγή: agiazoni.gr