Πότε λέει ψέματα το παιδί; Ο σίγουρος τρόπος να το μάθετε
2 Μαρτίου 2021
Πόση προσοχή δίνετε στον τόνο της φωνής και τον τρόπο που μιλά το παιδί όταν του ζητάτε να σας πει την αλήθεια για κάποια σκανδαλιά; Αν ακόμα αναζητάτε την ειλικρίνεια στο βλέμμα του, κάνετε λάθος. Το μοτίβο της ομιλίας είναι αυτό που μας προδίδει, εξηγούν οι ειδικοί.
Λένε ότι τα μάτια δεν μπορούν να κρύψουν την αλήθεια, κάτι που μάθαμε από την παιδική ηλικία όταν οι γονείς μας ζητούσαν να τους κοιτάξουμε κατάματα και να απαντήσουμε «ποιος έκανε φασαρία το μεσημέρι»; Κι αν όμως κάποιος έλεγε πως δεν είναι τα μάτια που αποκαλύπτουν το ψέμα ή την αλήθεια αλλά η ομιλία;
Σύμφωνα με την παιδίατρο και συγγραφέα, Alison Escalante M.D., η απάντηση για κάθε γονέα που αναρωτιέται πότε το τέκνο τους ψεύδεται βρίσκεται στον τρόπο που απαντά στις ερωτήσεις. Οι φωνές μας, εξηγούν οι ειδικοί, μας προδίδουν μέσα από συγκεκριμένες ηχητικές υπογραφές όταν είμαστε ειλικρινείς ή ψευδόμαστε, τις οποίες μάλιστα ο εγκέφαλός μας τις εντοπίζει αυτόματα και σε άλλους ανθρώπους.
Αυτό που μένει λοιπόν, είναι οι γονείς να μάθουν να αναγνωρίζουν τη γλώσσα του ψέματος, μιας και οι φωνές μας αποκτούν μεγαλύτερη μουσικότητα όταν δεν είμαστε ειλικρινείς.
Τη γλώσσα της αλήθειας κατάφερε να αποκωδικοποιήσει ομάδα ερευνητών από το εργαστήριο Επιστήμης και Τεχνολογίας για τη Μουσική και τον Ήχο, ζητώντας σε ακροατές να αξιολογήσουν πόσο ειλικρινείς ή ανειλικρινείς ακούγοντας διάφοροι ομιλητές. Το πείραμα που επαναλήφθηκε επί πολλών διαφορετικών σεναρίων έδειξε ότι, για τους ακροατές, ο ήχος των ομιλητών ακολούθησε κοινά μοτίβα επιτονισμού για τον ειλικρινή ή ψευδή λόγο σε κάθε περίπτωση.
Τα στοιχεία της ειλικρινούς γλώσσας, τα οποία επαναλαμβάνονται και όταν μιλάμε με βεβαιότητα για κάτι, περιλαμβάνουν γρήγορο ρυθμό -καθώς δεν απαιτείται ιδιαίτερη προσπάθεια για να λεχθεί η αλήθεια-, μεγαλύτερη έμφαση στο μέσο της λέξης και μείωση του τόνου προς το τέλος της.
Από την άλλη, καθώς το ψέμα χρειάζεται μεγαλύτερο κόπο, η ομιλία επιβραδύνεται, οι λέξεις εκφέρονται με μικρότερη ένταση στην αρχή τους και ο τόνος μας ανεβαίνει όταν τις ολοκληρώνουμε, και συνολικά η προφορική μας γλώσσας αποκτά μεγαλύτερη μελωδικότητα όσο ο ανειλικρινής λόγος κορυφώνεται.
Τα μοτίβα επιτονισμού επιβεβαιώθηκαν στην αγγλική, ισπανική και γαλλική γλώσσα, επομένως για τους ερευνητές πρόκειται για κάτι πιθανώς έμφυτο και διαπολιτισμικό. Ωστόσο, θα πρέπει να αναζητηθεί το μοτίβο και σε άλλες γλώσσες πέραν του δυτικού κόσμου.
Χρειάζεται όμως προσοχή· καθώς ο επιτονισμός της ομιλίας είναι ίδιος όταν λέμε ψέματα αλλά και στις περιπτώσεις που δεν είμαστε βέβαιοι για αυτά που λέμε, ενώ το αντίστοιχο συμβαίνει και στις περιπτώσεις ειλικρίνειας-βεβαιότητας. Επομένως, αρκεί κάποιος να πιστεύει πραγματικά στα ψέματά που εκστομεί για να πείσει τους συνομιλητές για την αλήθεια των λόγων του.
Η Δρ Escalante μοιράστηκε την παραπάνω συμβουλή αφότου έπεσε η ίδια θύμα των ομοιοτήτων ή, για την ακρίβεια, αφότου έπεσε θύμα ο μικρός της γιος. Το μυστήριο με τις κάλτσες που βρίσκονταν ξανά πεταμένες στο διάδρομο ενώ η ίδια τις είχε προηγουμένως μαζέψει, λύθηκε όταν είδε τη γάτα τους να τις περιφέρει στο στόμα της. Δεν ήταν λοιπόν ο γιος της ένοχος και ας ανίχνευε ο εγκέφαλος της Δρ Escalante στη φωνή του το ψέμα κάθε φορά που της έλεγε ότι δεν το έκανε εκείνος. Απλώς η ομιλία του είχε τη χροιά της αβεβαιότητας, μιας και είχε αρχίσει να αμφιβάλλει και ο ίδιος για την αθωότητά του.
