Όσιος Παΐσιος: Η καλή διάθεση φαίνεται από τα έργα!

Γέροντα, όταν μου ζητάη κάποιος βοήθεια, αλλά δεν έχω να του δώσω;
– Όταν θέλω να κάνω ελεημοσύνη και δεν έχω να δώσω, τότε κάνω ελεημοσύνη με αίμα. Ο άλλος που έχει και δίνει υλική βοήθεια, νιώθει και χαρά, ενώ αυτός που δεν έχει να δώση, συνέχεια υποφέρει και ταπεινωμένος λέει: «Δεν έκανα ελεημοσύνη».

Η καλή διάθεση είναι το πάν. Ένας πλούσιος έχει να δώση, αλλά δεν δίνει.
Ένας φτωχός θέλει να δώση, αλλά δεν δίνει, γιατί δεν έχει να δώση.

Διαφέρει το ένα από το άλλο.
Ο πλούσιος, αν δώση, νιώθει και μια ευχαρίστηση. Ο φτωχός πονάει, θέλει να κάνη μια καλωσύνη, αλλά δεν έχει να δώση, και υποφέρει ψυχικά· ενώ, άμα είχε, θα έδινε και δεν θα υπέφερε.

Η καλή διάθεση φαίνεται από τα έργα.

Αν κάποιος ζητήση από έναν φτωχό ελεημοσύνη και ο φτωχός, αν και στερήται, του δώση, άσχετα αν ο άλλος πάη να τα πιη ουζο, τότε ο φτωχός που έδωσε θα έχη πνευματική χαρά, και ο Θεός θα φωτίση κάποιον να στείλη και σ ̓ αυτόν υλική βοήθεια.

Και ξέρετε μερικές φορές τι αδικία γίνεται; Ο ένας να δίνη ό,τι έχει, για να βοηθήση, και ο άλλος να τα ερμηνεύη με τον λογισμό του όπως θέλει.

Γέροντα, τι εννοείτε;
– Ας υποθέσουμε, ένας, ο καημένος, έχει λ.χ. όλο κι όλο πέντε χιλιάδες δραχμές στην τσέπη του. Βρίσκει στον δρόμο του έναν ζητιάνο, τις βάζει στο χέρι του και φεύγει.
Ο ζητιάνος μετά βλέπει ότι είναι πεντοχίλιαρο και χαίρεται.

Περνάει εκείνη την ώρα και ένας πολύ πλούσιος και βλέποντας ότι ο άλλος έδωσε
πεντοχίλιαρο λέει με τον λογισμό τον δικό του: «Για να δίνη αυτός πεντοχίλιαρο, ποιος ξέρει πόσα έχει! Εκατομμυριούχος θα είναι!».
Οπότε δίνει αυτός στον ζητιάνο πεντακόσιες δραχμές και αναπαύει τον λογισμό του ότι έκανε το καθήκον του.

Ενώ εκείνος ο καημένος είχε μόνον αυτό το πεντοχίλιαρο και, μόλις είδε τον ζητιάνο,
σκίρτησε η καρδιά του και του το έδωσε. Αν και ο πλούσιος δούλευε λίγο πνευματικά, θα είχε και έναν καλό λογισμό και θα έλεγε: «Για δες, έδωσε αυτό που είχε».

Ή θα έλεγε: «Θα είχε δέκα χιλιάδες και έδωσε τις πέντε χιλιάδες».
Αλλά πώς να φέρη καλό λογισμό, αφού δεν δούλεψε πνευματικά; Σου λέει: «Για να πετάη έτσι τα λεφτά, με το φτυάρι τα μαζεύει».

Μερικοί άνθρωποι πάλι, ενώ δίνουν πεντακόσιες ή χίλιες δραχμές σε έναν φτωχό, κάνουν εβραίικα παζάρια για πέντε ή δέκα δραχμές στον φτωχό εργάτη που τους δούλεψε.

Δεν μπορώ να καταλάβω: Καλά, δίνεις πεντακοσάρικο και χιλιάρικο σ ̓ εκείνον που δεν ξέρεις και αυτόν που έχεις κοντά σου και σε βοηθάει τον αφήνεις να πεινά;
Αυτόν πρώτα έχεις υποχρέωση να αγαπήσης και να βοηθήσης.

Αλλά φαίνεται ότι η ελεημοσύνη αυτών των ανθρώπων γίνεται, για να τους επαινέσουν. Ή άλλον μπορεί να τον πάνε ακόμη και στο δικαστήριο για χίλιες δραχμές, γιατί ξεκινάνε από
μια κοσμική λογική, δήθεν να μην τους θεωρήσουν κορόιδα.

Μια θρησκευόμενη γυναίκα μου διηγήθηκε ένα περιστατικό. Ήθελε να αγοράση ένα φορτίο ξύλα από μια γιαγιά, η οποία έκανε τρεις ώρες δρόμο, για να τα φέρη από το δάσος στο χωριό. Εκείνη την φορά μάλιστα είχε κάνει και μισή ώρα επιπλέον, δηλαδή τρεισήμισι ώρες, γιατί έκανε τον κύκλο της στρατώνας, μην την πιάση το Δασαρχείο.

«Πόσο κάνουν;», την ρωτάει η κυρία. «Δεκαπέντε δραχμές», λέει η γιαγιά. «Όχι, είναι πολλά, της λέει, έντεκα δραχμές τα παίρνω». «Έτσι, για να μη μας παίρνουν για κουτούς, μου λέει, εμάς τους πνευματικούς ανθρώπους…».

Της έκανα μετά ένα ξεσκόνισμα. Δύο ζώα είχε η γιαγιά και είχε χάσει δύο μέρες, για να κερδίση είκοσι δύο δραχμές. Αντί να της έδινε και ένα εικοσάρικο παραπάνω, της έκανε εβραίικα παζάρια.

Απόσπασμα από το βιβλίο, Γέροντος Παϊσίου, “Πνευματική αφύπνιση”, Λόγοι β’, έκδοση Ιερόν Ησυχαστήριον “Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος”, Σουρωτή Θεσσαλονίκης.