Aποκλειστικό: Δείτε το Βουτυροκομείο και το Τηλεγραφείο στο Τατόι -Ανακαινίζονται με δωρεές [σχέδια, εικόνες]

Το «πράσινο φως» άναψε με ομόφωνη απόφαση από το αρμόδιο όργανο του ΥΠΠΟ για την αποδοχή των μελετών για το Βουτυροκομείο και το Κτίριο Τηλεπικοινωνιών που έκανε δωρεά ο Σύλλογος Φίλων Κτήματος Τατοΐου. Το iefimerida εξασφάλισε τα σχέδια για την αποκατάστασή τους, ενώ έπεται συνέχεια.

Εμοιαζε με έναν μαραθώνιο, με τον τερματισμό συνεχώς να απομακρύνεται, χωρίς προφανή λόγο, σε έναν δαίδαλο γραφειοκρατίας. Ήδη από το 2012, ο Σύλλογος Φίλων Κτήματος Τατοΐου είχε κάνει δωρεά στο υπουργείο Πολιτισμού τη μελέτη με θέμα «Συντήρηση, στερέωση και αποκατάσταση του κτηρίου του Βουτυροκομείου στο Κτήμα Τατοΐου». Μελέτη που είχε εγκρίνει το 2014 το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ). Εξι χρόνια μετά, το αρμόδιο Τεχνικό Συμβούλιο του υπουργείου Πολιτισμού έδωσε το τελικό το «πράσινο φως», σύμφωνα με έγγραφο που αναρτήθηκε στη Διαύγεια.

Ταυτόχρονα εγκρίθηκε μια ακόμα σημαντική μελέτη που είχε κάνει δωρεά ο Σύλλογος, αυτή τη φορά για το κτίριο των Τηλεπικοινωνιών. Και η μελέτη αυτή είχε εγκριθεί ομόφωνα από το ΚΣΝΜ.

 

«Η ιστορική αυτή απόφαση ανοίγει τον δρόμο για την έναρξη των εργασιών αποκατάστασης και σωτηρίας των δύο κτιρίων», δηλώνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Βασίλης Κουτσαβλής. Σημειώνουμε ότι εκκρεμεί η αποδοχή δωρεάς της τρίτης μελέτης του Συλλόγου (επίσης εγκεκριμένης από το ΚΣΝΜ) που αφορά στην Οικία Φροντιστή του βασιλικού κτήματος, η οποία έχει εδώ και χρόνια, επίσης, κατατεθεί στο υπουργείο Πολιτισμού. Εν τω μεταξύ, ο κ. Κουτσαβλής μας ενημερώνει ότι πολύ σύντομα θα κατατεθεί ως δωρεά και η τέταρτη μελέτη, για την αποκατάσταση της ιστορικής Οικίας Στουρμ. Την ίδια ώρα βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία για την ανεύρεση χορηγών ώστε να καταρτιστεί μελέτη για το κρίσιμο κτίριο του Οινοποιείου, που παρουσιάζει σημαντικές κατασκευαστικές προκλήσεις.

 

«Με την αποδοχή των δωρεών των δύο μελετών μπαίνει ένα τέλος στη μακροχρόνια εγκατάλειψη των κτιρίων του Κτήματος Τατοΐου. Οι μελέτες έχουν παραδοθεί από το 2014 στο υπουργείο Πολιτισμού και επί 6 έτη έμειναν στα συρτάρια. Να τονίσουμε ότι οι μελέτες αυτές έγιναν με εξαιρετικές δυσκολίες από τις συνδρομές των μελών του Σωματείου και τις δωρεές Ιδρυμάτων και φυσικών προσώπων αλλά και εταιρειών», επισημαίνει ο Βασίλης Κουτσαβλής, που τονίζει ότι «θέλω να ευχαριστήσω την υπουργό Πολιτισμού προσωπικά και την ομάδα της για την καθοριστική συμβολή τους στην απεμπλοκή του ζητήματος από γραφειοκρατικά γρανάζια». Από τη στιγμή που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήδη στις προγραμματικές του δηλώσεις έθεσε ως προτεραιότητα την αποκατάσταση και αξιοποίηση του πρώην βασιλικού Κτήματος Τατοΐου, η αλήθεια είναι ότι άρχισαν με πρωτόγνωρους ρυθμούς οι εργασίες και οι παρεμβάσεις στο Κτήμα.

 

Οι δωρεές και τα επόμενα βήματα
Ηδη στα χέρια της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη βρίσκεται η σημαντική μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας για το Κτήμα που εκπονήθηκε από την KPMG κατόπιν χορηγίας του Ιδρύματος Λασκαρίδη. Η υπουργός και ο πρωθυπουργός είναι οι μόνοι που έχουν γνώση της έκθεσης και αναμένεται σύντομα να γίνει μια ειδική παρουσίαση για όλες τις παρεμβάσεις και κυρίως τις χρήσεις που θα αποκτήσει το κτήμα. Από την επιστροφή στην ένδοξη παραγωγική δραστηριότητα, ως την επαναλειτουργία του ιστορικού ξενοδοχείου «Τατόιον», αναψυκτηρίων και άλλων εμπορικών και αθλητικών χρήσεων. Θυμίζουμε το περίφημο βούτυρο Τατοΐου και τα κρασιά Δεκέλεια. Το κτήμα καλύπτει έκταση 42.000 στρεμμάτων και έχει στον ιστορικό του πυρήνα τα 27 κτίρια μαζί με το ανάκτορο που έχουν χαρακτηριστεί από το υπουργείο Πολιτισμού ως μνημεία. Γνωρίζουμε ήδη ότι το ανάκτορο θα μετατραπεί σε μουσείο.

Επίσης εξασφαλίσθηκαν 15 εκατομμύρια ευρώ από το τρέχον ΕΣΠΑ τα οποία αναμένεται να χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση του ανακτόρου, ενώ ταυτόχρονα με τις μελέτες του Συλλόγου θα αρχίσει να αλλάζει η όψη μερικών σημαντικών κτηρίων. Η ενεργοποίηση των χορηγών είναι σημαντική για την ευόδωση του σχεδίου. «Ο Σύλλογος Φίλων Κτήματος Τατοΐου ευχαριστεί θερμά το Ίδρυμα John S. Fafalios για την αποκλειστική χρηματοδότηση της μελέτης της Οικίας Στουρμ και τον κ. Στάμο Φαφαλιό για την αποκλειστική χρηματοδότηση της μελέτης του κτιρίου των Τηλεπικοινωνιών. Επίσης ευχαριστούμε θερμά τον ανώνυμο δωρητή για τη χρηματοδότηση της μελέτης της Οικίας Φροντιστή και όλα τα μέλη και τους φίλους που έδωσαν χρήματα για τη χρηματοδότηση της μελέτης του Βουτυροκομείου. Χωρίς τη βοήθειά τους τίποτα δεν θα ήταν εφικτό», λέει ο Βασίλης Κουτσαβλής. Σε αυτή τη φάση ο Σύλλογος αναζητεί χορηγίες για την ολοκλήρωση της μελέτης για το κτίριο του Οινοποιείου που πρόσφατα ανατέθηκε στον Σύλλογο από το υπουργείο Πολιτισμού.

 

Βουτυροκομείο, σαν από παιδικό παραμύθι του Βορρά

Ένα κτίσμα μοναδικής ομορφιάς, με οξύκορφες στέγες, ιδιόμορφα κεραμίδια, στρογγυλό φεγγίτη στο αέτωμα και «κουκλίστικες» διαστάσεις. Σύμφωνα με το βιβλίο «Το Χρονικό του Τατοΐου» του ιστορικού Κώστα Σταματόπουλου (εκδόσεις Καπόν), «αποτελείται από έναν ενιαίο χώρο εργασίας και από ένα λιλιπούτειο διαμέρισμα δύο δωματίων: πιθανώς κατοικία του/της βουτυροκόμου, που τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του ήταν η νεαρή Δανή Μαρία Πέτερσεν. Ο χώρος παρασκευής του βουτύρου -του περίφημου στην αθηναϊκή αγορά “Δεκελεικού βουτύρου”- είναι ένα μόνο δωμάτιο, βαθύ, ημιυπόγειο, αλλά ψηλοτάβανο, στο οποίο κατέρχεται μια στενή σχετικώς σκάλα δέκα περίπου σκαλοπατιών. Τρία παράθυρα δίνουν φως από την βορεινή πλευρά, ένα από τη δυτική κι ένας στρογγυλός φεγγίτης από την ανατολική. Οι τοίχοι του δωματίου είναι σε μεγάλο ύψος επενδεδυμένοι με λευκό μάρμαρο. Μαρμάρινος είναι επίσης, ο πάγκος εργασίας που γυροφέρνει τους τοίχους. Στο κέντρο του χώρου υπάρχει ένα μεγάλο στενόμακρο ξύλινο τραπέζι. Το βουτυροκομείο κτίσθηκε μετά το 1895 και πιθανότατα εντός του 1898, ενώ λειτούργησε αδιαλείπτως ως το 1944. Είναι το παλαιότερο σωζόμενο βουτυροκομείο στην Ελλάδα. Πίσω από το βουτυροκομείο είναι το γκαράζ του φορτηγού του κτήματος που κτίσθηκε το 1937».

Στο Τηλεγραφείο με τις 24ωρες βάρδιες

Η χαρτογράφηση και αφήγηση από το βιβλίο «Το Χρονικό του Τατοΐου» του ιστορικού Κώστα Σταματόπουλου (εκδόσεις Καπόν) φέρνει πλήθος στοιχείων. Ετσι μαθαίνουμε ότι «το κτίριο του Τηλεγραφείου ήταν αρχικώς το λημέρι του Χόλτσμαν, του αγαθού πρώτου τηλεγραφητή του Τατοΐου, ρητά του οποίου, γραμμένα σε γοτθική γραφή, διακρίνονται ακόμη στον τοίχο ορισμένων δωματίων. Η πυρκαγιά του 1916 έπληξε, πλην όμως δεν κατέστρεψε το κτίριο, στο οποίο αργότερα μεταφέρθηκε και το τηλεφωνικό κέντρο των ανακτόρων, από το υπασπιστήριο όπου στεγαζόταν προηγουμένως. Στην περίοδο της βασιλείας του Παύλου Α’ και του Κωνσταντίνου Β’, εργάζονταν στις τηλεπικοινωνίες του Τατοΐου πέντε τηλεφωνητές -τρεις άνδρες και δύο γυναίκες- και ένας προϊστάμενος, όλοι υπάλληλοι του ΟΤΕ. Βοηθός τους και νυχτοφύλακας ήταν ένας χωροφύλακας που ανελάμβανε να ξυπνά τον τηλεφωνητή για να κάνει τη σύνδεση, στις σπάνιες νυχτερινές κλήσεις. Η βάρδια ήταν 24ωρη».

 

Πηγή: iefimerida.gr