Στάρετς Σέργιος: Ο αγώνας κατά των λογισμών πηγή νίκης κατά των παθών

Τα πάθη γεννιούνται, εκδηλώνονται και αναπτύσσονται έχοντας ως βάση πάντοτε τους «λογισμούς», δηλαδή διανοητικές παραστάσεις και εικόνες.

Ο αγώνας κατά των παθών, επομένως, πρέπει να βασίζεται στον αγώνα κατά των λογισμών.

Οι λογισμοί εμφανίζονται ως πειρασμοί που προέρχονται από τους δαίμονες (γι’ αυτόν τον λόγο ορισμένοι Πατέρες ονομάζουν τους λογισμούς «δαίμονες») και πρόκειται για «υποβολές», που σκοπό έχουν να κάνουν τον άνθρωπο να αμαρτήσει ή να αναπτύξει μέσα του πάθη.

Ο αγώνας κατά των λογισμών να ξεκινά με την απόρριψη των πειρασμών, με την πλήρη άρνησή μας να συγκατατεθούμε στις υποβολές τους.
Και την πλήρη αδιαφορία εκ μέρους μας.

Πράγματι, όσο περισσότερη σημασία δίνουμε στους λογισμούς, τόσο περισσότερο ενισχύονται.

Επιπλέον, διώχνοντας τον πειρασμό από την πρώτη στιγμή που εμφανίζεται στη συνείδησή μας, παραμένουμε ελεύθεροι και απαλλαγμένοι από πτώσεις.

Με τις υποβολές, οι δαίμονες προσπαθούν να προσελκύσουν την προσοχή του πιστού προτείνοντάς του στη συνέχεια να αρχίσει διάλογο μαζί τους.

Το δόλωμα έχει πάντα δελεαστική μορφή. Αν ο πιστός το «τσιμπήσει» και αρχίσει διάλογο με τους δαίμονες, δεν έχει ακόμη αμαρτήσει, ούτε ακόμη έχει εισέλθει στο πάθος (που δημιουργείται μόνο στο μεταγενέστερο στάδιο της «συγκατάθεσης»), όμως έχει ήδη παγιδευτεί στον δρόμο τους και μετά, είναι δύσκολο να κάνει πίσω.

Ακόμη η συζήτηση είναι πολύ κοντά στη «σύνδεση» με τον λογισμό, πράγμα που σημαίνει ότι αρχίζουμε να προσκολλιόμαστε σ’ αυτόν και, όπως λέγει και ο Γέροντας, «το συναίσθημά μας συνεργάζεται μαζί του».

Τη συνεργασία αυτή ακολουθεί αναπόφευκτα η «συγκατάθεση», και τη συγκατάθεση ακολουθεί η πράξη (η μετατροπή του λογισμού σε λόγους ή πράξεις).

Η επανάληψη της διαδικασίας μετατροπής σε λόγους και πράξεις εγκαθιστά στην ψυχή μια διάθεση συνήθειας προς το πάθος, ή μια κατάσταση που συνιστά αυτό που ονομάζουμε πάθος.

Συνεχίζεται

 

Απόσπασμα από το βιβλίο του Jean-Claude Larchet, “Στάρετς Σέργιος”, των εκδόσεων Ακρίτας.