Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός: Ο Θεός λοιπόν προνοεί για όλη την κτίση!

Πρέπει να ξέρουμε ότι πολλοί είναι οι τρόποι της θείας πρόνοιας και δεν μπορούν ούτε με τη λογική να ερμηνευθούν ούτε να χωρέσουν στο νου.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι όλα τα δυσάρεστα γεγονότα σ’ αυτούς που τα δέχονται ευχαρίστως έρχονται για τη σωτηρία και τελικά γίνονται αίτια ωφέλειας.
Πρέπει να ξέρουμε ότι ο Θεός προηγουμένως θέλει όλοι να σωθούν και να πάνε στη βασιλεία του· γιατί δεν μας έπλασε για την τιμωρία, αλλά για τη μετοχή στην αγαθότητά του, επειδή είναι αγαθός.
Όταν αμαρτάνουμε όμως θέλει να τιμωρούμαστε δίκαια.

Το πρώτο λοιπόν θέλημα λέγεται προηγούμενο και είναι ευδοκία απ’ αυτόν, ενώ το δεύτερο λέγεται επόμενο θέλημα και είναι παραχώρηση από δική μας αιτία.
Και η παραχώρηση αυτή είναι διπλή· η μια γίνεται για λόγους οικονομίας και διαπαιδαγωγήσεως και αποβλέπει στη σωτηρία, ενώ η άλλη είναι απελπιστική και οδηγεί στην κόλαση, όπως έχουμε πει.
Και όλα αυτά δεν ανήκουν στην εξουσία μας.
Απ’ αυτά που ανήκουν στην εξουσία μας τα αγαθά προηγουμένως τα θέλει και ευδοκεί να γίνουν, ενώ τα πονηρά και τα πράγματι κακά ούτε προηγουμένως ούτε ύστερα τα θέλει.
Τα παραχωρεί για το αυτεξούσιο· γιατί αυτό που γίνεται με τη βία ούτε λογικό είναι ούτε αρετή.
Ο Θεός λοιπόν προνοεί για όλη την κτίση, ευεργετώντας και διαπαιδαγωγώντας και με όλη τη κτίση και πολλές φορές με τους ίδιους τους δαίμονες, όπως στην περίπτωση του Ιώβ και των χοίρων.

 

Απόσπασμα από το βιβλίο του αγίου Ιωάννη Δαμασκηνού “Έκφρασις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως”, των εκδόσεων Π. Πουρναράς. Κείμενο, μετάφραση, εισαγωγή, σχόλια Νίκος Ματσούκας.