Εισαγωγή τεχνολογίας στο Άγιο Όρος

Κατά καιρούς ακούγονται συζητήσεις, τόσο μέσα στην αγιώνυμη πολιτεία του Άθω, όσο και σε λαϊκούς που ενδιαφέρονται γι’ αυτήν και πολύ την αγαπούν, για το αν θα πρέπει να αναλαμβάνονται διάφορες πρωτοβουλίες με σκοπό τη διευκόλυνση της ζωής των μοναχών, αλλά και του πλήθους των ευσεβών προσκυνητών της. Στις συζητήσεις υπάρχουν αντιτιθέμενες απόψεις που συχνά, και ανάλογα με τον χαρακτήρα των συζητητών, φτάνουν σε αδιέξοδο. Άλλοτε πάλι, και ενώ συναποφασίζεται να ληφθεί μια κάποια πρωτοβουλία, που στη συνέχεια πραγματοποιείται, οι εκ των υστέρων μεμψιμοιρίες από κάποια μερίδα μοναχών και λαϊκών δεν απολείπουν.

Πάνω στις πρωτοβουλίες αυτές γινόταν τις προάλλες μια συμπαθητική και καλοπροαίρετη… φιλόθεος αδολεσχία, για να καταλήξει, καθόλου περίεργο, σε μια διαφοροποίηση απόψεων. Και την ώρα που πήγαινε η διαφοροποίηση να οδηγηθεί σε αδιέξοδο, ένας από τους φιλομόναχους συζητητές της συντροφιάς, που αγαπούσε πολύ να εντρυφά στους βίους των αγίων,… έσωσε την κατάσταση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Έβγαλε από την τσάντα του ένα φωτοαντίγραφο, που όπως μάθαμε ύστερα περιείχε τον «Βίο του όσιου Αθανασίου του εν τω Άθω», ο οποίος είχε δημοσιευθεί σ’ ένα ξένο επιστημονικό περιοδικό το 1906. Ξεφύλλισε τον ογδοντάφυλλο βίο του οσίου, σταμάτησε σε κάποια σελίδα και με μια λάμψη στα μάτια του παρακάλεσε να του χαρίσουμε την προσοχή μας.

Η παράκληση του, συνδυασμένη με την περιέργεια μας, έκανε την ομήγυρη να σταματήσει τη συζήτηση της και να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον της στον… εξάγγελο. Αφού μας εξήγησε τι κρατούσε στα χέρια του, πράγμα που ενέτεινε περισσότερο το ενδιαφέρον μας, άρχισε να μας εξηγεί γιατί ζήτησε την προσοχή μας.

Χωρίς πολλά λόγια μας διάβασε ένα σύντομο απόσπασμα του βίου του οσίου Αθανασίου, που κατά τη γνώμη του έδινε λύση στο πρόβλημα που συζητούσαμε. Το απόσπασμα αυτό καταγράφτηκε στον βίο για να εξηγήσει ότι ο Όσιος ηγούμενος του Άθω δεν επιτιμούσε μόνο με συμπάθεια τους μοναχούς, όταν δεν εκτελούσαν με επιμέλεια το διακόνημά τους, αλλά και τους βοηθούσε να βρίσκουν τρόπους για να βελτιώνουν την απόδοση τους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το πρόβλημα των μοναχών ήταν το ζύμωμα του ψωμιού, που καθώς φαίνεται ήταν επίπονο και δημιουργούσε καθυστέρηση στο πρόγραμμα. Ο βίος στο σημείο αυτό λέει: Επειδή ο κόπος του διακονήματος ήταν μεγάλος, ο Όσιος, θέλοντας να τον ελαφρώσει, «σοφίζεται μηχανήν», που την κινούν βόδια, και με τον τρόπο αυτό ζυμώνεται το ψωμί. Και η σχετική πρόταση κλείνει με την κρίση του συγγραφέα του βίου για την πρωτοβουλία αυτή του οσίου. Λέει: «…έργον ομού συμπαθείας και ευτεχνίας το κάλλιστον».

Η συντροφιά εντυπωσιάστηκε από το απόσπασμα αυτό του βίου του οσίου Αθανασίου, που γράφτηκε τον 11ο αιώνα, γιατί έδινε μια σοφή λύση στο πρόβλημα που απασχολούσε τη συζήτηση μας. Πράγματι η πράξη του οσίου ηγουμένου και το σχόλιο του βιογράφου του αποτελούν ένα οδηγητικό κριτήριο σε κάθε περίπτωση που τίθεται θέμα για «εισαγωγή τεχνολογίας στο Άγιο Όρος».

 

Πηγή: Ηλίας Βουλγαράκης, Στιγμιότυπα από την εποχή των Πατέρων, Εκδ. Αρμός, σ. 48.