Συντονισμένη απάντηση στον σχολικό εκφοβισμό

Η παγκόσμια κοινότητα σε όλα τα επίπεδα ζει σ’ ένα συγκρουσιακό περιβάλλον με συμπεριφορές επιθετικότητας και βίας. Η σχολική κοινότητα δεν μένει ανεπηρέαστη και αναπαράγει την ευρύτερη κοινωνική και οικογενειακή βία. Στη χώρα μας η σχολική βία μετεξελίσσεται σε έντονο κοινωνικό φαινόμενο. Οι έρευνες επιβεβαιώνουν ότι το 65% των μαθητών έχει παρακολουθήσει περιστατικά βίας στο σχολείο, ενώ το 29% έχει ασκήσει ή δεχθεί βία. Σημαντικό στοιχείο των ερευνών είναι ακόμη ότι τα παιδιά-θύματα φοβούνται να μιλήσουν γιατί έτσι πιστεύουν ότι θα προκαλέσουν χειρότερες αντιδράσεις από τους θύτες ή γιατί πιστεύουν ότι δεν θα πάρουν τη στήριξη που τους χρειάζεται. Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί επομένως ένα πολυσύνθετο θέμα, με σοβαρές συνέπειες στην ομαλή ανάπτυξη των μαθητών τόσο στο συναισθηματικό και ψυχολογικό όσο και στον κοινωνικό τομέα.

Τα παραπάνω οδηγούν στην αναγκαιότητα μιας ευρύτερα στοχευμένης, με όραμα και συνοχή, παρέμβασης στην εκπαιδευτική κοινότητα για την αντιμετώπιση των φαινομένων σχολικής βίας. Προς την κατεύθυνση αυτή οργανώσαμε και εφαρμόσαμε στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας από το 2013 έως το 2015 ένα συγκροτημένο πρόγραμμα, στο πλαίσιο του Παρατηρητηρίου Πρόληψης Σχολικής Βίας και Εκφοβισμού. Η παρέμβαση περιελάμβανε την οργάνωση δικτύων σε όλα τα επίπεδα διοίκησης, με στόχευση τη σχολική μονάδα. Στα δίκτυα αυτά υπήρξε συνέργεια όλων των θεσμοθετημένων φορέων της εκπαιδευτικής κοινότητας (εκπαιδευτικοί, κέντρα πρόληψης, ΣΣΝ, ΚΕΔΔΥ) και ευρύτερων κοινωνικών φορέων, όπως ο Συνήγορος του Παιδιού. Σημαντική υπήρξε η συμβολή του ηλεκτρονικού παρατηρητηρίου που λειτούργησε ως μηχανισμός καταγραφής προβλημάτων-περιστατικών (ανώνυμα) και στατιστικών στοιχείων, βάσει των οποίων σχεδιάζονταν οι παρεμβάσεις, η οργάνωση των προγραμμάτων επιμόρφωσης μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων και η περαιτέρω λειτουργία του εγχειρήματος. Η παρέμβαση αυτή, η οποία είχε τη συνολική αποδοχή της εκπαιδευτικής κοινότητας και εξαιρετική συμμετοχή με ιδιαίτερα αυξημένο ενδιαφέρον, έδωσε ελπίδα, δυναμική και στήριγμα στους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους γονείς. Ταυτόχρονα, κατέδειξε ότι μπορούμε να αλλάξουμε το σχολείο και να εξαλείψουμε ή έστω να μειώσουμε σε σημαντικό βαθμό τα φαινόμενα βίας στο σχολείο. Η προϋπόθεση για να επιτευχθεί αυτό είναι να οπλίσουμε τα παιδιά μας με γνώσεις ώστε να μπορούν να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν τα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού πρωτίστως, αφού πρώτα διασφαλίσουμε και αναπτύξουμε μία σχέση ειλικρίνειας και εμπιστοσύνης μεταξύ μας ώστε να μπορούν να μας εμπιστευτούν οτιδήποτε τους συμβαίνει.

Στη βάση αυτού του πλαισίου θα μπορούσε να ξεκινήσει ένας νέος διάλογος με όλους τους θεσμικούς φορείς για την αντιμετώπιση του απαράδεκτου αυτού φαινομένου. Η προστασία των παιδιών είναι ευθύνη όλων μας. Είναι αναγκαίο να τα βοηθήσουμε να συνειδητοποιήσουν πως δεν πρέπει να θυματοποιούν τον εαυτό τους και πως μέσα από την ομαδοποίηση, την αλληλεγγύη, τη φιλία, μπορούν να γίνουν πιο δυνατοί. Τα ίδια μπορούν να δώσουν τη λύση. Και η λύση είναι η άμεση δημοκρατία μέσα στη σχολική κοινότητα.

 

* Ο δρ Γεώργιος Δ. Καρατάσιος είναι τέως περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας.

 

Πηγή: kathimerini.gr