Τα 4 γεγονότα της Μεγάλης Πέμπτης (Το υπόμνημα του Τριωδίου με απόδοση στα νεοελληνικά)

Τη Αγία και Μεγάλη Πέμπτη, οι τα πάντα καλώς διαταξάμενοι θείοι Πατέρες, αλληλοδιαδόχως έκ τε των θείων Αποστόλων και των ιερών Ευαγγελίων παραδεδώκασιν ημίν τέσσαρά τινα εορτάζειν· τον ιερόν Νιπτήρα, τον Μυστικόν Δείπνον – δηλαδή την παράδοσιν των καθ’ ημάς φρικτών Μυστηρίων -, την υπερφυά Προσευχήν, και την Προδοσίαν αυτήν.

Οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας, που όλα καλώς τα νομοθέτησαν, (καθώρισαν και) παρέδωσαν εις ημάς, ο είς κατόπιν του άλλου, αντλήσαντες την παράδοσίν των εκ των ιερών Ευαγγελίων και εκ της διδασκαλίας των θείων Αποστόλων, όπως κατά την Αγίαν και Μεγάλην Πεμπτην εορτάζωμεν τέσσαρα γεγονότα: Τον ιερό Νιπτήρα (δηλαδή την πλύσιν των ποδών των μαθητών), τον Μυστικόν Δείπνον, ήτοι την παράδοσιν των φρικτών Μυστηρίων, τα οποία (έκτοτε) κρατεί ως παρακαταθήκη η Εκκλησία μας, την υπερθαύμαστον Προσευχήν (του Κυρίου προς τον Πατέρα Του) και αυτήν ταύτην την προδοσίαν (του Κυρίου υπό του Ιούδα).

Στίχοι εις τον ιερόν Νιπτήρα:

Νίπτει Μαθητών εσπέρας Θεός πόδας,

Ού πούς πατών ήν εις Εδέμ δείλης πάλαι.

Νίπτει την εσπέραν (της Μ. Πέμπτης) τους πόδας των μαθητών ο Θεός, του Οποίου οι πόδες περιεπάτουν εις την Εδέμ το δειλινόν, κατά την παλαιάν εκείνην ημέραν (που ημάρτησαν οι πρωτόπλαστοι).

Εις τον Μυστικον Δείπνον:

Διπλούς ο Δείπνος· πάσχα γάρ νόμου φέρει

Και πάσχα καινόν, Αίμα, Σώμα Δεσπότου.

Διπλούς είνε ο Δείπνος: Παρουσιάζει και το Πάσχα του Μωσαϊκού Νόμου (το οποίον εώρταζον οι Εβραίοι εις ανάμνησιν της εξόδου των εκ της Αιγύπτου) και το νέον Πάσχα, το Αίμα και το Σώμα του Δεσπότου Χριστού (δηλαδή την θέσπισιν και την παράδοσιν του Μυστηρίου της θ. Ευχαριστίας).

Εις την υπερφυά Προσευχήν:

Προσεύχη· και φόβητρα, θρόμβοι αιμάτων,

Χριστέ, προσώπου· παραιτούμενος δήθεν

Θάνατον, εχθρόν εν τούτοις φενακίζων.

Προσεύχεσαι, Χριστέ, (εν τω κήπω της Γεθσημανή) και συμβαίνουν φοβερά πράγματα· θρόμβοι (ιδρώτος, ως θρόμβοι) αιμάτων εμφανίζονται επάνω εις το πρόσωπόν Σου. Προσπαθείς δήθεν να αποφύγης τον θάνατον, παραπλανάς όμως με αυτά (δηλαδή με τας εκδηλώσεις αδιαβλήτων ανθρωπίνων παθών, όπως είναι η αγωνία και ο ιδρώς,) τον εχθρόν Διάβολον.

Εις την Προδοσίαν:

Τί δεί μαχαιρών, τί ξύλων, λαοπλάνοι,

Προς τον θανείν πρόθυμον εις κόσμου λύτρον;

Εις τί χρειάζονται μάχαιραι, εις τί χρειάζονται ξύλα, δια να συλλάβετε, ω λαοπλάνοι, Εκείνον που είναι πρόθυμος να αποθάνη δια την λύτρωσιν του κόσμου;

Τη αφάτω σου ευσπλαγχνία, Χριστέ ο Θεός ημών, ελέησον ημάς. Αμήν.

Δια της απεριγράπτου ευσπλαγχνίας Σου, Χριστέ ο Θεός, ελέησέ μας. Αμήν.

Πηγή: Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΣ ΜΕΤΑ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ, υπό π. Επιφανίου Θεοδωρόπουλου, εκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος.