Νέο βιβλίο: «Αγάπησέ με»· για τον Άγιο των λεπρών στο νησί της Σπιναλόγκας
29 Δεκεμβρίου 2016
Το νεό βιβλίο της Μαρίας Παστουρματζή, από τις Εκδόσεις “Εν Πλω”, για τον Άγιο των λεπρών, στο νησί της Σπιναλόγκας, π.Χρύσανθο Κατσουλογιαννάκη
Tου Άγγελου Καλογερόπουλου
Η ΑΓΑΠΗ ΣΤΑ ΑΚΡΑ
Το νησί της Σπιναλόγκας έχει απασχολήσει την ελληνική λογοτεχνία αρκετές φορές στο παρελθόν. Θυμίζουμε τα έργα του Θέμου Κορνάρου και της Γαλάτειας Καζαντζάκη, στην εποχή του μεσοπολέμου, αλλά και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που προκάλεσε η επιτυχία του έργου της Βικτόριας Χίσλοπ και η τηλεοπτική του μεταφορά. Τα έργα αυτά είναι προσανατολισμένα στη ρεαλιστική ή καταγγελτική κάποτε απεικόνιση ενός νησιού αποκλεισμένων ασθενών με όλες τις κοινωνικές προεκτάσεις που αυτό συνεπάγεται.
Ωστόσο, το έργο της Μαρίας Παστουρματζή, Αγάπησέ με, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εν Πλω (2016) έχει ιδιαίτερη σημασία και έρχεται να προσθέσει μια ξεχωριστή ματιά στο δράμα αυτών των ανθρώπων εκείνης της περιόδου. Μια ματιά που αντιμετωπίζει με ριζικά διαφορετικό τρόπο το ζήτημα του ανθρώπινου πόνου, ανεξάρτητα από την εποχή και την ιδιαίτερη ανθρώπινη περίσταση. Πρώτ΄απ΄όλα στηρίζεται σε υπαρκτά πρόσωπα.
Ο πρωταγωνιστής, ένας ιερέας, ο π. Χρύσανθος Κατσουλογιαννάκης υπήρξε ο τελευταίος ιερέας της Σπιναλόγκας. Μοναχός στη Μονή Τοπλού αρχικά και στη Μονή Φανερωμένης στη συνέχεια, αποφάσισε να πάει εθελοντικά στη Σπιναλόγκα για να διακονήσει τους λεπρούς του νησιού που είχαν μείνει χωρίς ιερέα και έπρεπε να αντιμετωπίσουν όχι μόνο την αρρώστια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, αλλά, κυρίως, την απόγνωση και το αίσθημα ότι βιώνουν ήδη μια κόλαση.
Η συγκλονιστικά ρεαλιστική περιγραφή της άφιξης του ιερέα στον τόπο αυτό και η αρνητική υποδοχή του από τους απελπισμένους αυτούς ανθρώπους δημιουργεί από την αρχή μιαν ένταση στον αναγνώστη που αρχίζει να αναρωτιέται για τον ανθρώπινο πόνο, για τον άδικο, πολλές φορές, πόνο και για την αδυναμία του πιστού να «ερμηνεύσει» αυτόν τον πόνο ή να παρηγορήσει αποτελεσματικά τον πάσχοντα άνθρωπο που βιώνει μια τραγωδία.
Ο ιερέας του μυθιστορήματος αυτού, ο π. Χρύσανθος Κατσουλογιαννάκης, δεν καταφεύγει στο κήρυγμα και στα κούφια λόγια, αλλά στην έμπρακτη προσφορά του εαυτού του. Πείθει και τους πιο δύσπιστους ότι φλέγεται από μιαν αληθινή αγάπη αφού δεν διστάζει να «καταλύσει» -δηλαδή να πιει από τη Θεία Κοινωνία ό,τι απόμεινε- από το ίδιο ποτήριο που κοινωνούν και οι λεπροί. Αφιερώνεται στην διακονία τους και καταφέρνει να αλλάξει –μέσα από την έμπρακτη αγάπη του- την κατάσταση στο νησί.
Το ποίμνιό του συνεχίζει να ζει με την ασθένεια αλλά τώρα πρωταγωνιστικό ρόλο έχει η θετική πλευρά της ζωής: η αλληλεγγύη, η προσφορά, η καταφατική στάση που αναδεικνύει τη θετική πλευρά της ζωής ακόμα και σε τέτοιες συνθήκες, η πνευματική υπεροχή, εν τέλει, της αγάπης.
Όταν συμβαίνουν καταφανείς αδικίες που όλους μας μάς κάνουν να ζητάμε μια παραδειγματική εκδίκηση ή τιμωρία του αδικούντος, ο αγαθός ιερέας επιλέγει και πάλι τον δρόμο της συχώρεσης και της αγάπης. Κατευνάζει με το παράδειγμά του όσους φουντώνουν από το θυμό και την οργή, υπομένει μαρτυρικά και με αυτοθυσία, ώστε στο τέλος και τα πιο μοχθηρά πρόσωπα να οδηγηθούν στη μετάνοια. Αλλά κι όταν δοκιμάζεται από την ίδια την ασθένεια των λεπρών με την ίδια ιώβεια υπομονή αντιμετωπίζει την δοκιμασία του.
Η Μαρία Παστουρματζή δεν επιχειρεί να «αναμετρηθεί» ή να «συνομιλήσει» με τα λογοτεχνικά ομόθεμα έργα, γιατί το έργο της δεν περιορίζεται στη λογοτεχνία. Μας παρουσιάζει έναν πραγματικό λογοτεχνικό «ήρωα» που με την αθόρυβη αλλά καταλυτική του παρουσία καταφέρνει να καταλύσει το «κράτος» του κακού.
Με το τρίτο αυτό μυθιστόρημά της –το πρώτο Ο Άγιος, το δεύτερο Αν δεν ερχόσουν εσύ (Εκδόσεις Εν Πλω 2011 και 2014), – επιμένει να αναδεικνύει μέσα από μάλλον ακραίες και οριακές καταστάσεις μια επίσης ακραία βίωση της αλήθειας του Χριστού που αφήνει πίσω της την υποκριτική φιλανθρωπία μιας συμβατικής θρησκευτικότητας.
Ένα βιβλίο που αξίζει και πρέπει να διαβαστεί από όλους!
“ΑΓΑΠΗΣΕ ΜΕ”, Μαρία Παστουρματζή, Εν πλω, 2016, 362 σελ.
Εκδόσεις Εν πλω
τηλ. επικοινωνίας 210 32 26 343
Πηγή: romfea.gr