Ανθρωποπαθείς εκφράσεις στο κείμενο της δημιουργίας του ανθρώπου.

(Αγίου Γρηγορίου Νύσσης)

 

«Ας δημιουργήσουμε τον άνθρωπο σύμφωνα με τη δική μας εικόνα και ομοίωση». Δημιουργηθήκαμε σύμφωνα με την εικόνα του Θεού. Πώς, λοιπόν, θα εννοήσου­με το «κατ’ εικόνα Θεού»; Ας καθαρίσουμε καλά την ά­ξεστη καρδιά, την αβασάνιστη γνώμη, τις ανόητες αντι­λήψεις περί Θεού. Αν έχουμε δημιουργηθεί κατ’ εικόνα Θεού, θα παρατηρήσει κανείς, αυτό σημαίνει πώς ο Θεός είναι όμοιος με εμάς; Υπάρχουν δηλαδή στο Θεό μάτια, αυτιά, κεφάλι και χέρια, οσφύς πάνω στην οποία στηρίζε­ται, — γιατί αναφέρεται στην Αγία Γραφή, πως ο Θεός κάθεται —, και πόδια με τα οποία περιπατεί; Τέτοιος εί­ναι, λοιπόν, ο Θεός; Διάλυσε τις φανταστικές απρέπειες που σχηματίζονται στη ψυχή σου. Διώξε μακριά σου κά­θε σκέψη που δεν αρμόζει στο μεγαλείο του Θεού. Ο Θε­ός δεν έχει σχήμα, είναι απλός, δεν έχει μέγεθος, ούτε πο­σότητα. Μη φαντασθείς μορφή γι’ Αυτόν. Μην ελαττώ­σεις υπερβολικά τον Μεγάλο, όπως κάνουν οι Ιουδαίοι (Ιωαν. 4, 20). Μην περικλείσεις το Θεό μέσα σε έννοιες σωματικές, ούτε να Τον περιγράφεις με το νου σου. Είναι απεριχώρητος ως προς το μέγεθος. Φαντάσου το Μεγάλο και στο Μεγάλο πρόσθεσε περισσότερο απ’ αυτό που φαντάστηκες και στο περισσότερο το περισσότερο, και πείσε το λογισμό σου, πως δεν θα πλησιάσει αυτά, που δεν έχουν πέρας. Μη σκεφθείς σχήμα· ο Θεός κατανοείται από τη δύναμη, από την απλότητα της ουσίας, από το τό­σο μέγεθος. Βρίσκεται παντού, και πλεονάζει περισσότε­ρο από το παν. Είναι απροσδιόριστος από τα αγγίγματα, τέτοιος που ξεπερνάει την αντιληπτική σου ικανότητα χωρίς να περιορίζεται από το μέγεθος, ούτε περικλείεται σε σχήμα, ούτε υπολογίζεται κατά τους χρόνους, ούτε πε­ριορίζεται κατά τα πέρατα. Τίποτε δεν υπάρχει γύρω από το Θεό, από όσα υπάρχουν γύρω από εμάς τους ανθρώπους.

 

(Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, Περί κατασκευής του ανθρώπου, εκδ. Τέρτιος, σ. 289-291)