Φαινόμενο – Βόρειο Σέλας: Ομορφιά που βραχυκυκλώνει Γη και Διάστημα
13 Φεβρουαρίου 2015
Πηγή: Lori/Legion Media
Το 2014, στις περιοχές της Ρωσίας που βρίσκονται πάνω από τον Αρκτικό κύκλο, το βόρειο σέλας ήταν ορατό συχνότερα απ’ ότι συνήθως. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το φαινόμενο αυτό –που δεν είναι και τόσο «αθώο»- θα εξακολουθήσει και το 2015.
Οι επιστήμονες αποδίδουν το συγκεκριμένο γεγονός στην αύξηση της ηλιακής δραστηριότητας, η οποία συμβαίνει κάθε 11 χρόνια. Όμως, το όμορφο φυσικό φαινόμενο δεν είναι τόσο αθώο όσο φαίνεται και μπορεί να συνοδευτεί από διαταραχές στην υγεία του πληθυσμού της Γης και από προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες.
Τις τελευταίες ημέρες του Δεκεμβρίου το βόρειο σέλας έκανε συχνά την εμφάνισή του -έως και πέντε φορές την εβδομάδα- στον ουρανό πάνω από την περιφέρεια Μούρμανσκ, το πιο βόρειο σημείο της Δυτικής Ρωσίας. Οι φωτογράφοι κουβάλησαν τον εξοπλισμό τους και έσπευσαν στα περίχωρα της πόλης. Αστρονόμοι -επαγγελματίες και ερασιτέχνες- εξέταζαν προσεκτικά τις ενδείξεις των τηλεσκοπίων, καθώς παρατηρούσαν την περίεργη συμπεριφορά του ουράνιου σώματος.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πρόσφατα ο Ήλιος έφτασε σε μια νέα κορύφωση της δραστηριότητάς του. Η προηγούμενη είχε καταγραφεί το 2000. Όταν η δραστηριότητα άγγιξε το υψηλότερο σημείο της, ακολούθησε η πτώση της, και το μαγνητικό πεδίο του ηλίου άρχισε να ανασυντάσσεται. Την περίοδο αυτή οι αστρονόμοι παρατηρούσαν στην επιφάνειά του ένα μεγάλο αριθμό από εκλάμψεις.
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Αστρονομικής Υπηρεσίας της περιφέρειας Μούρμανσκ, Βίκτορ Τροσένκοφ, στο δεύτερο μισό του Δεκεμβρίου καταγράφηκαν ισχυρές εκλάμψεις της κατηγορίας Μ. Αυτό πιθανόν δεν λέει τίποτα σ’ έναν αμύητο, και προκειμένου να γίνει συγκρίσιμο το μέγεθος, να αναφερθεί ότι η βόμβα που ρίφθηκε στη Χιροσίμα ήταν ισχύος περίπου 20 χιλ. τόνων εκρηκτικής ύλης. Ας φανταστεί λοιπόν κανείς ότι εκατομμύρια τέτοιες βόμβες εξερράγησαν ταυτόχρονα. Τέτοιας ισχύος ήταν και αυτές οι αναλαμπές στον Ήλιο.
Βραχυκύκλωμα στο διάστημα
Για να είμαστε ακριβείς, πρόκειται για ψηφία που ισούνται με δισεκατομμύρια και τρισεκατομμύρια. Αλλά για το μέγεθος του Ήλιου οι εκλάμψεις της κατηγορίας Μ (ή μέτριες), δεν είναι οι ισχυρότερες. Στο τέλος του Δεκεμβρίου οι αστρονόμοι κατέγραψαν απελευθέρωση ενέργειας 10 φορές μεγαλύτερη, δηλαδή της κατηγορίας Χ. Αυτή προκάλεσε διατάραξη των τηλεπικοινωνιών υψηλών συχνοτήτων στην Αυστραλία.
Εξηγώντας την ουσία του συμβάντος, ο επιστημονικός διευθυντής του ιδιωτικού αστεροσκοπείου «Κα-Νταρ» στην περιφέρεια Μόσχας, Στανισλάβ Κορότκι, αναφέρει πως, «όταν στην επιφάνεια του Ήλιου συναντώνται οι μαγνητικές γραμμές, προκαλείται κάτι ανάλογο με βραχυκύκλωμα. Όπως αν διασταυρωθούν τα καλώδια συν και πλην, θα δει κανείς μια σπίθα. Τέτοιες σπίθες, αλλά πολύ ισχυρότερες, συμβαίνουν στην επιφάνεια του ηλίου».
Οι λάμψεις ενισχύουν τη ροή του ηλιακού ανέμου (ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων) που προέρχεται από τον Ήλιο. Αν αυτός κατευθύνεται προς την πλευρά του πλανήτη μας, η ατμόσφαιρα της Γης αντιδρά με γεωμαγνητικές καταιγίδες και αρκτικές φεγγοβολές. Το 2015 οι μακρινές αστραπές θα είναι ορατές συχνά σε όλες τις αρκτικές περιοχές της Ρωσίας, δηλαδή στο Μούρμανσκ, την Τσουκότκα και το Ταϊμίρ.
Η υπερβολική δραστηριότητα του Ήλιου μπορεί να προκαλέσει, όχι μόνο δυσλειτουργίες στη ραδιοεπικοινωνία στη Γη, αλλά και να δημιουργήσει κινδύνους για τους δορυφόρους και τους αστροναύτες. Επίσης, τις συνέπειες των ηλιακών λάμψεων θα αισθανθούν κατά πάσα πιθανότητα και οι ευαίσθητοι στα μετεωρολογικά φαινόμενα άνθρωποι άνω των 60 ετών, καθώς και εκείνοι που έχουν τραύματα στο κεφάλι. Ένας υγιής άνθρωπος, πιθανότατα δεν θα επηρεαστεί από την «κακοκαιρία» στο διάστημα
Ελένα Μποζκόβα, ειδικά για τη RBTH
Πηγή: gr.rbth.com
