Σούνιο. Το φρούριο

13 Φεβρουαρίου 2015

Στη συνείδηση των πολλών το Σούνιο είναι ταυτισμένο με το μεγαλειώδη Ναό του Ποσειδώνα (εδώ με απόκοσμο φόντο τον πέπλο της αφρικάνικης σκόνης), ίσως και με το μοναδικό ηλιοβασίλεμα. Ολίγοι γνωρίζουν την πρωταρχική σημασία που με την πάροδο του χρόνου απόκτησε το νοτιότατο άκρο της Αττικής χερσονήσου ως βασικός κρίκος της αμυντικής θωράκισης της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας, από όπου μπορούσε αυτή να ελέγχει το θαλάσσιο πέρασμα προς το Αιγαίο και τον Πειραιά., ιδιαίτερα τα πλοία με τα σιτοφορτία που κατευθύνονταν στην πολιορκημένη κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου Αθήνα, καθώς επίσης και την προστασία των αργυρούχων μεταλλείων της Λαυρεωτικής. Με εξαίρεση τα νεότερα τμήματα του φρουρίου (φ. 16 και 21) που κτίσθηκαν στη διάρκεια της ταραχώδους εποχής του εμφυλίου των επιγόνων του μεγάλου στρατηλάτη (3ος αι π.Χ.), το σύνολο σχεδόν του οχυρωματικού περιβόλου, μήκους 400 μ., πλάτους 3 περ. μ. με γέμιση στο εσωτερικό από χώμα και λίθους και με κατά διαστήματα 11 τετράγωνους αμυντικούς πύργους (φ. 18, 20 με την κλίμακα ανόδου, 72,74 κ.ά.) που περιέτρεχε το ευάλωτο μέρος του υψώματος, (δεδομένου ότι οι λοιπές πλευρές είναι κρημνώδεις), οικοδομήθηκε το έτος 413 π.Χ., λίγο μετά την τραγική έκβαση της σικελικής εκστρατείας και τη συνειδητοποίηση της δυσχερούς θέσης στην οιποία εξαιτίας της είχαν περιέλθει οι Αθηναίοι. Στους παρεμβαλλόμενους πίνακες διακρίνεται άριστα η θέση και η πορεία του τείχους, οι πύργοι, ο εντός του τείχους οικισμός και οι νεώσοικοι.
Πράγματι, εντός του οχυρωματικού περιβόλου υπήρχε οικισμός του Δήμου των Σουνιέων, τον οποίο διέσχιζε κεντρική οδός (φ. 63) μήκους 100 μ. και πλάτους περ. 3 μ. εκατέρωθεν της οποίας έχουν εντοπισθεί οκτώ οικοδομικά τετράγωνα.
Τέλος, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στα κατάλοιπα (φ. 67-70) του νεώσοικο, όπως αυτός στην αρχική μορφή με την κόκκινη δίριχτη στέγη του διακρίνεται στο κάτω μέρος της απεικόνισης της φ. 65. Κατά μήκος του δαπέδου αυτής της εσοχής έχουν λαξευθεί δύο παράλληλες τάφροι (φ.70) βάθους περ. 1 μ. για να δέχονται τις καρίνες των δύο πλοίων που φιλοξενούσε. Υπόψη ότι το Σούνιο αποτελούσε προωθημένη ναυτική βάση και σημαντικό εμπορικό σταθμό των Αθηναίων.
Σημ. Παλαιότερα αποκαλούσαν το Σούνιο Κάβο Κολώνες, σήμερα κάποιοι εκ του προχείρου το ονομάζουν … «περδικόραχη» από το μεγάλο αριθμό των συγκεκριμένων πτηνών που ενδημούν εντός του αρχαιολογικού χώρου