Πνευματικός πατέρας και Γέροντας

Πολλοί ήταν εκείνοι που έμειναν κατάπληκτοι με την διορατικότητα και την σοφία του π. Σεραφείμ . Κάποτε μπήκαν στο κελλί του ο Ηγούμενος του Βισοκοργκόρσκ, Αρχιμανδρίτης Αντώνιος, μαζί με κάποιον έμπορο από το Βλαντιμίρ. Ο Γέροντας ζήτησε από τον Ηγούμενο να καθήσει και να περιμένει και άρχισε να μιλά με τον έμπορο.

«Όλες σας οι δυσκολίες και τα προβλήματα είναι συνέπεια της εμπαθούς ζωής σας. Εγκαταλείψτε την∙  διορθώστε τους τρόπους σας».

Και έπειτα με πραότητα και τρυφερότητα άρχισε να τον κατηγορεί για τις αμαρτίες του, αλλά με τέτοια θερμότητα καρδιάς, που και οι δυο ακροατές του έρριχναν άφθονα δάκρυα. Τελικά ο π. Σεραφείμ είπε στον έμπορο να ετοιμασθεί για την Θεία Κοινωνία στο Σαρώφ και τον διαβεβαίωσε ότι, αν μετανοήσει ειλικρινά , ο Κύριος δεν θα του στερήσει τη χάρη και το έλεός Του. Ο συντετριμμένος έμπορος έπεσε στα πόδια του γονατιστός , με την  υπόσχεση να εκτελέσει όλες του τις οδηγίες , και έφυγε  με δάκρυα αλλά με ανάλαφρη ψυχή.

Ο π. Αντώνιος έμεινε κατάπληκτος με την διορατικότητα του Γέροντα και λίγο αργότερα του είπε: «Γέροντα! Η ανθρώπινη ψυχή είναι ανοιχτή για εσάς, όπως ένα πρόσωπο στον καθρέφτη. Μπροστά στα ίδια μου τα μάτια είπατε τα πάντα στον προσκυνητή, δίχως να περιμένετε να ακούσετε τις πνευματικές του ανάγκες και τα προβλήματα».

Ο π. Σεραφείμ δεν πρόφερε λέξη.

Ο Ηγούμενος συνέχισε: «Τώρα καταλαβαίνω! Ο νους σας είναι τόσο αγνός, που τίποτε στην καρδιά του πλησίον σας δεν είναι κρυμμένο από αυτόν».

Ο π. Σεραφείμ έβαλε το δεξί του χέρι στο στόμα του Αρχιμανδρίτη και είπε: «Δεν έχεις πολύ δίκιο , χαρά μου. Η ανθρώπινη καρδιά είναι ανοιχτή μόνο στον Κύριο και ο Θεός μόνον γνωρίζει τις καρδιές μας∙ αλλά προσελεύσεται ἄνθρωπος, καὶ καρδία βαθεῖα ( Ψαλμός 63: 7 )». Έπειτα διηγήθηκε πώς κάποιοι αποδοκίμασαν τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, επειδή έδειξε εύνοια στον Μάξιμο τον Κυνικό. Αλλά ο Άγιος είπε: «Μόνο ο Θεός γνωρίζει τα μυστικά της ανθρώπινης καρδιάς. Είδα σε αυτόν έναν άνθρωπο ο οποίος είχε επιστρέψει από την ειδωλολατρία στον Χριστιανισμό που για μένα είναι μεγάλο πράγμα»….

*Ο Μάξιμος αρχικά ζούσε μαζί του στην επισκοπική κατοικία του στην Κωνσταντινούπολη , αλλά αργότερα προσπάθησε να καταλάβει την έδρα του με απατηλά μέσα. Τότε ο Άγ. Γρηγόριος τον απομάκρυνε και για να δικαιολογήσει τον εαυτό του είπε: «Εκείνος ο οποίος είναι άξιος εμπιστοσύνης, είναι ο πλέον έμπιστος».