Φεβρουάριος 2014

Ολοκληρώνουμε σήμερα την εμβριθή μελέτη του αρχιμ. Νικολάου Ιωαννίδη (προηγούμενο άρθρο: www.pemptousia.gr/?p=62296) για τη βυζαντινή λειτουργική θεολογία, ανακεφαλαιώνοντας τα σχετικά με τη μέγιστη λειτουργική προσφορά του αγ. Συμεών Θεσσαλονίκης.  Πηγή: eikonografos.com Με αυτές τις ενέργειές του ο Συμεών επ' ουδενί στρεφόταν κατά του μοναχικού τυπικού· ο σεβασμός του προς αυτό ήταν δεδομένος και εκπεφρασμένος. Λέγει σχετικά: «Και η τοιαύτη διάταξις (η μοναχική) αναγκαιοτάτη και πατερική. Και γάρ ο θείος Πατήρ ημών Σάββας ταύτην διετυπώσατο, παραλαβών αυτήν από του εν αγίοις Ευθυμίου και Θεοκτίστου». Ο αγώνας του διά τη διατήρηση του ασματικού τυπικού οφείλεται στο σεβασμό του προς «την αρχαίαν παράδοσιν», ο οποίος του υπαγόρευε να αγωνίζεται ώστε «συντηρείσθαι ταύτην την τάξιν (την ασματικήν) μέχρι παντός και ως σπινθηρά τινά θείον μένειν ...

Μέσα στην ιδιαίτερη μέριμνά της για τους κεκοιμημένους η αγία Ορθόδοξη Εκκλησιά μας έχει καθορίσει ξεχωριστή ημέρα της εβδομάδος γι’ αυτούς. Όπως η Κυριακή είναι η ημέρα της αναστάσεως του Κυρίου, ένα εβδομαδιαίο Πάσχα, έτσι το Σάββατο είναι η ημέρα των κεκοιμημένων, για να τους μνημονεύουμε και να έχουμε κοινωνία μαζί τους. Σε κάθε προσευχή και ιδιαίτερα στις προσευχές του Σαββάτου ο πιστός μνημονεύει τους οικείους, συγγενείς και προσφιλείς, ακόμη και τούς εχθρούς του που έφυγαν από τον κόσμο αυτό, αλλά ζητά και τις προσευχές της Εκκλησιάς γι’ αυτούς. Στο δίπτυχο, που φέρνουμε μαζί με το πρόσφορο για τη θεία Λειτουργία, αναγράφονται τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων, τα οποία μνημονεύονται. Σε ετήσια βάση η Εκκλησιά έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα οποία ...

Η Ευρώπη, η μικρή αλλά πολυπληθής ήπειρος όπου ανήκει και η Ελλάδα, αποτελείται από περισσότερα από 40 κράτη. Τα περισσότερα από τα κράτη αυτά, όπως είδαμε και στο σχετικό άρθρο, απέκτησαν τα σημερινά τους σύνορα κυρίως σε δύο περιόδους: με τις συνθήκες που υπογράφηκαν μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και μετά το 1990. Η σύγχρονη οργάνωση των κρατών απαιτεί το καθένα από αυτά να έχει μια κυβέρνηση, η οποία εκλέγεται από τον λαό του. Η κυβέρνηση έχει έδρα της μια πόλη του κράτους, που την ονομάζουμε «πρωτεύουσα». Η πρωτεύουσα είναι συνήθως η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη του κάθε κράτους. Στην Ευρώπη αρκετές από τις πόλεις που είναι πρωτεύουσες έχουν πληθυσμό εκατομμυρίων και έχουν αναπτυχθεί γύρω από τις όχθες ποταμών ή είναι παραθαλάσσιες. ...

Από την ίδια πατρίδα και Καλύβη ήταν ο Πνευματικός Ιωάσαφ († 1880), που άφησε φήμη σπουδαίου εξομολόγου. Την ίδια φήμη είχε και ο συμπατριώτης του Πνευματικός Δαμασκηνός, Γέροντας της Καλύβης των Αρχαγγέλων, στην οποία έζησε αυστηρή ασκητική ζωή. Συνεδέετο με πολλούς αρχιερείς κι άρχοντες της Κωνσταντινουπόλεως. Ο υποτακτικός του Γέρων Νικήτας († 1890) υπήρξε μαθητής του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου κι ακόλουθος του ασκητικού πνεύματος του Γέροντός του. Εκοιμήθη σε μεγάλη ηλικία. Διακριτικός πνευματικός ήταν και ο ιερομόναχος Γεράσιμος († 1914), που διακρίθηκε και ως ησυχαστής, νηστευτής και μουσικός. Ο μοναχός Ιωάσαφ († 1947) της Καλύβης των Αγίων Αναργύρων έμεινε γνωστός ως ένας άριστος μοναχός. Ο Γέρων Ιωάσαφ της Καλύβης του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου για την αρετή του είχε σχέσεις ...

Η πρωτοποριακή έρευνα που πραγματοποιείται και εξελίσσεται, στο πλαίσιο του πειράματος του CERN και οι επιπτώσεις της στην καθημερινότητά μας είναι μεγάλο θέμα. Στις ιατρικές εφαρμογές, που απορρέουν από την έρευνα στο CERN περιλαμβάνονται η χρήση των επιταχυντών στην ιατρική, στα ραδιοφάρμακα, στην Τομογραφία Εκπομπής Ποζιτρονίων (PET), και στους επιταχυντές πρωτονίων, που χρησιμοποιούνται για τη ραδιοθεραπεία ή τη θεραπεία με αδρόνια.  Στο πλαίσιο της παρουσίασης γίνεται αναφορά στη χρήση των επιταχυντών στην ιατρική και συγκεκριμένα στην απεικόνιση και στη θεραπεία. Γίνεται επίσης αναφορά στα ραδιοφάρμακα, τα οποία αποτελούν την πλέον σύγχρονη μέθοδο διάγνωσης ασθενειών και επισημαίνεται ότι το CERN προμηθεύει με ραδιοφάρμακα το Νοσοκομείο του Καντονιού της Γενεύης στην Ελβετία. Ως παραδείγματα αναφέρονται είδη ραδιοφαρμάκων τα οποία χορηγούνται για την μελέτη της ...

Μια σημαντική πτυχή στη ζωή της προ-νεωτερικής κοινωνίας είναι οι τελετουργικές εκδηλώσεις  που ανέπτυξε αυτή για να προστατέψει τη γεωργοκτηνοτροφική της παραγωγή, να ενισχύσει τις δυνάμεις συνοχής στο εσωτερικό της, να  εκφορτίσει -παρωδώντας τις κοινωνικές συμβάσεις- τις εντάσεις που μοιραία συσσωρεύονται στην κοινή ζωή. Αναπαραστάσεις γεωργικών εργασιών, διατροφικά έθιμα, παρωδίες γάμων και τελετές γονιμικού χαρακτήρα με «θάνατο» και «ανάσταση», συλλογικές  μεταμφιέσεις, ήχοι αρμονικοί και ήχοι παταγώδεις, πανδαιμόνιο,  αντιστροφή της κανονικότητας, πανηγυρισμοί, χοροί, συνθέτουν έναν ενάντιο κόσμο, παράδοξο, κάποτε και αλλόκοτο, μια λυτρωτική για τα μέλη της κοινότητας πρόσκαιρη «συντριβή των ορίων του πολιτισμού». Το Μουσείο μας μελετά ήδη από την ίδρυσή του, το 1970, τις εκδηλώσεις αυτές,  στις οποίες αφιέρωσε ειδική αίθουσα στη μόνιμη έκθεση της ενδυμασίας στην παραδοσιακή κοινωνία, ενώ ...

Αυτός καταγόταν από την πόλη της Αντιόχειας και επειδή αγάπησε την ερημική και φιλόσοφη ζωή, πρώτα έκλεισε τον εαυτό του μέσα σε ένα μικρό κελλάκι. Αργότερα πήγε σε μια κορυφή υψηλότε­ρη και κατασκεύασε από ξύλα ένα σεντούκι τόσο μικρό, που δεν χω­ρούσε ούτε αυτό το σώμα του και έτσι αναγκαζόταν ο αοίδιμος να σκύβει πάντοτε. Επειδή το σεντούκι δεν είχε ύψος ανάλογο με το μέ­γεθος του σώματός του, ούτε ήταν καλά δεμένο με σανίδια, αλλά ή­ταν και χαμηλό και παρόμοιο με τα ανοικτά κάγκελα, οπότε ούτε από την βλάβη της βροχής έμενε ελεύθερος, ούτε από την φλόγα του ηλίου, αλλά και από τα δυο εξ ίσου εβλάπτετο. Αφού λοιπόν πέρασε τέτοια ταλαίπωρη ζωή για πολλά χρόνια, βγήκε από το σεντούκι, υπακούοντας ...