Πώς λέμε τα άσχημα νέα στον ασθενή

Πώς γνωστοποιούμε τα άσχημα νέα στον ασθενή;

Πρόκειται για σημαντική ερώτηση και η απάντηση είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή σχέση μεταξύ γιατρού-ασθενή, σημειώνει ο ογκολόγος James C. Salwitz.

Είναι σημαντικό, όταν ο γιατρός έχει άσχημα νέα να μην καθυστερήσει να τα πει στον ασθενή. Οι ασθενείς ανησυχούν και κάθε δευτερόλεπτο καθυστέρησης καθιστά χειρότερα τα νέα, ενώ επηρεάζεται η σχέση γιατρού-ασθενή. Πάρτε βαθειά αναπνοή και…έγινε.

Όταν ο γιατρός γνωστοποιεί άσχημα νέα στερεί από τον ασθενή την επιλογή, την εικόνα της υγείας και ίσως την ίδια τη ζωή. Όταν μαθαίνεις ότι κάτι δεν πάει καλά με το σώμα σου χάνεις ορισμένες πιθανότητες για το μέλλον. Τα άσχημα νέα που γνωστοποιεί ο γιατρός μπορούν να απομακρύνουν την ελπίδα.

Επομένως, κλειδί για τη γνωστοποίηση κακών νέων είναι να προετοιμαστεί ο γιατρός για να αντιμετωπίσει την ερώτηση ‘γιατρέ τι κάνω τώρα;’ Είναι λάθος απλώς να εμφανιστείς στον ασθενή και να πεις ‘λυπάμαι αλλά ο καρκίνος επέστρεψε. Θα σε ενημερώσω.’

Ο γιατρός πρέπει να σκεφτεί αυτό που θα ακολουθήσει στη συνέχεια.

Το επόμενο βήμα μπορεί να είναι πολύπλοκο και ενδεχομένως θεραπευτικό, όπως για παράδειγμα, ‘χρειάζεται να κάνουμε αξονική τομογραφία, βιοψία και να τα δει ο Dr. Smith που είναι χειρουργός.’

‘Η το σχέδιο μπορεί να είναι ακόμη πιο υποστηρικτικό, όπως ‘όταν ο καρκίνος επιστρέφει έτσι, δεν είναι ιάσιμος αλλά δες πώς θα ελέγξουμε τα συμπτώματά σου.’ Ίσως το σχέδιο να αφορά οικογενειακό συμβούλιο. Ο γιατρός πρέπει να έχει σκεφτεί το επόμενο βήμα πριν πάει στο εξεταστήριο ή πριν σηκώσει το τηλέφωνο.

Τα άσχημα νέα θα πρέπει να δίνονται σε ιδιωτικό μέρος και καθώς ακόμα ένα ζεύγος αυτιά είναι πολύτιμα θα πρέπει- όπου είναι εφικτό -να υπάρχει τουλάχιστον ένας ‘υποστηρικτής’ μαζί με τον ασθενή.

Ο James C. Salwitz, δεν θέλει να δίνει τα άσχημα νέα από το τηλέφωνο, αλλά όταν δεν μπορεί να το αποφύγει προετοιμάζει την τηλεφωνική συνομιλία από πριν.

Επομένως, αν ζητήσει μια εξέταση της οποίας το αποτέλεσμα πρέπει να δώσει από το τηλέφωνο, λέει ‘όταν σου τηλεφωνώ πιθανόν πρόκειται για ένα από 2 αποτελέσματα’ και αναγγέλλει το ένα από αυτά.

Παρόλα αυτά, ο σχεδιασμός μιας άμεσης επίσκεψης στο ιατρείο μετά την εξέταση είναι καλύτερη προσέγγιση.

Τα επόμενα βήματα στη γνωστοποίηση των άσχημων νέων είναι η υπομονή, ο χρόνος και η σιωπή. Όταν μάθουν τα νέα, οι περισσότεροι ασθενείς κλείνονται. Κλειδώνονται στην άσχημη είδηση και δεν ακούν τίποτα άλλο από όσα λέει ο γιατρός εκείνη τη στιγμή. Επομένως, ο γιατρός δεν θα πρέπει να βιαστεί.

Ο γιατρός χρειάζεται να αντισταθεί στην παρόρμηση να εξηγήσει άμεσα το σχέδιο που έχει προετοιμάσει. Το να καθίσουν μαζί ή να αγκαλιαστούν αν πρέπει ή απλώς να επιτρέψει ο γιατρός στον ασθενή να συγκεντρωθεί, είναι απαραίτητο.

Πολλοί ασθενείς χρειάζονται επανάληψη στα άσχημα νέα, η οποία συνήθως φαίνεται στην ανταπόκριση και τις ερωτήσεις τους. Ο άνθρωπος έχει φοβερή δύναμη για την αντιμετώπιση της κάθε περιπέτειας αλλά δεν είμαστε ηλεκτρονικοί υπολογιστές χωρίς αισθήματα. Χρειαζόμαστε χρόνο.

Καθώς συνεχίζεται η συνομιλία υπάρχουν δυο σημαντικά στοιχεί για τον γιατρό. Να ακούει και να διδάσκει. Ο γιατρός χρειάζεται να ακούει προσεκτικά αυτό που καταλαβαίνει και χρειάζεται ο ασθενής. Αν ο γιατρός αρχίσει να περιγράφει μια επιθετική θεραπεία που θα αρχίσει την επομένη και παραβλέψει το πάρτυ γενεθλίων της επόμενης εβδομάδας, η συζήτηση θα είναι καταστροφική.

Συχνά ένας γιατρός μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή και την οικογένεια, όχι μόνο με την εκπαίδευση και τις πληροφορίες αλλά υποδεικνύοντας ότι μια δεύτερη γνώμη δεν είναι κακή ιδέα. Όπως αναφέρει στους ασθενείς του, το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί με μια δεύτερη γνώμη είναι ότι μαθαίνουν όλοι κάτι. Η επανεκπαίδευση του ασθενούς για τη διαδικασία της νόσου και τις επιλογές είναι ζωτικής σημασίας.

Πώς προετοιμάζεται συναισθηματικά ο γιατρός για να πει τα κακά νέα;

Ο Salwitz θεωρεί ότι ο γιατρός προετοιμάζεται έχοντας ετοιμαστεί να κάνει καλά τη δουλειά του. Αν κάνει καλά την αποκάλυψη των άσχημων νέων, έχει βοηθήσει τον ασθενή και την οικογένεια να προχωρήσουν μπροστά σε μια δύσκολη στιγμή.

Αν γίνει με καλό τρόπο, η γνωστοποίηση, είναι ικανοποιητική και σημαντική εργασία. Ενώ μπορεί να είναι λυπηρό και τραγικό να εργάζεται ένας γιατρός με ασθενείς που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, αν ο γιατρός μπορεί να τους καθοδηγήσει στις δύσκολες στιγμές τότε μπορεί να αποφευχθεί μέρος του πόνου. Ο γιατρός βρίσκει γαλήνη όταν δίνει την πιθανότητα αντιμετώπισης και διατήρησης της ελπίδας ζωντανής.