Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου του Νεομάρτυρα εξ Ιωαννίνων

21 Αυγούστου 2013

Ο Ιερός Ναός προς τιμήν

του Αγίου Γεωργίου του Νεομάρτυρα βρίσκεται κτισμένος σε μια πανέμορφη τοποθεσία με υπέροχη θέα, πάνω στο λόφο που ενώνει τα χωριά Αργυρό Πηγάδι και Αμβρακιά.

Η θέση αυτή είχε και στρατηγική σημασία για τη φύλαξη της γύρω περιοχής και είχε πιθανώς επιλεγεί γι’ αυτό.

Στη θέση αυτή προϋπήρχε αρχαίο φρούριο ή κάποια φρυκτορία της κλασσικής περιόδου, της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Αυτό συμπεραίνεται εκ του ότι στο χώρο αυτό βρίσκονται τμήματα θεμελίων προηγουμένων κτισμάτων και πιθανώς να θεμελιώθηκε σ’ αυτά και ο ναός του Αγίου Γεωργίου.

Αρχιτεκτονική

Είναι ένα μοναδικό δείγμα, στο νομό Αιτωλ/νίας,εκκλησιαστικής Αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα.

Οι βασικές διαστάσεις του ναού είναι: πλάτος 7,78μ , μήκος 10,50μ χωρίς την προεξέχουσα κόγχη του Ιερού. Το ύψος του κεντρικού τρούλου εσωτερικά από το δάπεδο είναι 8,30μ και εξωτερικά 8,50μ. Το εμβαδόν του είναι 84,70τ.μ.

Ο τύπος της αρχιτεκτονικής του ναϊδρίου είναι πεντάτρουλος σταυροειδής εγγεγραμμένος, μετά κεντρικού τρούλου.

Ο κεντρικός κυλινδρικός τρούλος στηρίζεται επί τεσσάρων τόξων και τεσσάρων κιόνων στην ένωση των ημικυλινδρικών θόλων των κεραιών του σχηματιζόμενου σταυρού. Οι τέσσερις κυλινδρικοί τρούλοι καταλαμβάνουν τα γωνιαία διαμερίσματα του ναού.

Δυο φουρνικά ή ασπίδες παρεμβάλλονται μεταξύ των τρούλων των πλαγίων κλιτών.

Ο πεντάτρουλος ναός φέρει σε κάθε τρούλο του μεταλλικό σταυρό σε σχήμα στιλέτου.

Το κτίσιμο του ναού ολοκληρώνεται το 1847, 9 μόλις έτη μετά το μαρτύριο του Αγίου το 1838. Είναι δε ο πρώτος που κτίζεται προς τιμήν του Αγίου. Σημειωτέον ότι στα Ιωάννινα θα ήταν αδύνατον να κτιστεί ναός λόγω της οθωμανικής κατοχής.

Στην κτητορική επιγραφή που υπάρχει στο εξωτερικό του κεντρικού τρούλου αναγράφεται:

ΚΤΗΤΟΡΑΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΑΛΑΓΑΝΗΣ

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο Βασίλειος Ταλαγάνης πήρε στον ύπνο του εντολή και οδηγίες από τον ίδιο τον Άγιο για την ανέγερση του ναού. Και το σίγουρο είναι οτι ο Ταλαγάνης πρωτοστάτησε στην προσπάθεια συγκέντρωσης χρημάτων και την κινητοποίηση των κατοίκων των γειτονικών χωριών, εμφανιζόμενος τελικά σαν κτήτορας του ναού.

Πέρα από τη θαυματουργική πλευρά, φαίνεται πως οι Ηπειρώτες αγωνιστές που βρήκαν εκείνη την εποχή καταφύγιο στα ορεινά χωριά του Απόκουρου και ειδικά στο Αργυρό Πηγάδι είναι αυτοί που μετέφεραν το μήνυμα για το μαρτύριο του Αγίου και ενέπνευσαν τον Ταλαγάνη.Ανάμεσά τους θα υπήρξαν και πολλοί χρηματοδότες. Βασικός υποστηριστής και χρηματοδότης φαίνεται να ήταν ο Σουλιώτης οπλαρχηγός, με έδρα το Αγρίνιο, Νικόλαος Κάσκαρης ο οποίος χαρίζει και την εικόνα με το μαρτύριον του Αγίου και επιγραφή: «Δέησις του δούλου του Θεού Νικολάου Κάσκαρη 1847 Ιουλίου 21. Χείρ Κ. Λάμπρου». Δεν είναι άλλωστε τυχαίο οτι και στις τέσσερις πλευρές του ναού υπάρχουν τυφεκιοθυρίδες, έτσι που μέσα από το ναό μπορεί να ελεγχθεί όλη η γύρο του περιοχή.

Στο κέντρο του δαπέδου του ναού υπάρχει ανάγλυφη παράσταση με κεντρικό της θέμα ένα δικέφαλο αετό.

Στο χώρο δυτικά ναού βρίσκονται κατεστραμένα δυο κελιά στα οποία κατά την παράδοση είχε μονάσει κάποιος μοναχός Φιλάρετος από το Αργυρό Πηγάδι.

Ο Ναός έχει χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως μνημείο που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας.

Με το πέρασμα των χρόνων και ιδιαίτερα με τους σεισμούς των ετών 2007 και 2008 που έπληξαν την περιοχή υπέστη σοβαρές ζημιές. Με χρηματοδότηση του Δήμου Θέρμου εκπονήθηκε από τους Αρχιτέκτονες Χρήστο Κατσιμπίνη και Δημήτρη Παπακωνσταντίνου μελέτη για τη συντήρηση και την αποκατάσταση του Ναού η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Επειδή οι προσπάθειες χρηματοδότησης των εργασιών από την Πολιτεία δεν απέδωσαν και μπροστά στον κίνδυνο κατάρρευσης του Ναού ο Σύνδεσμος των Απανταχού Αργυροπηγαδιτών και το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του χωριού ανέλαβαν την πρωτοβουλία αποκατάστασης του Ναού με τις ίδιες δυνάμεις απευθυνόμενοι κύρια στους καταγόμενους από το Αργυρό Πηγάδι, τα γειτονικά χωριά και την ευρύτερη περιοχή αλλά και σε οποιονδήποτε άλλο ήθελε να συμβάλλει.

Η προσπάθεια αυτή τα χρόνια 2011 και 2012, με την επίβλεψη των μελετητών αρχιτεκτόνων και υπό την εποπτεία της Εφορίας Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων με έδρα τη Ναύπακτο, σχεδόν ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία.