Ο μακαριστός Αυγουστίνος Καντιώτης ως Μητροπολίτης Φλωρίνης, Αλμωπίας και Εορδαίας και εν συνεχεία Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας (επταετία – μεταπολίτευση) (μέρος Γ΄).
18 Μαΐου 2013
«Η προαγωγή μου εις επίσκοπον εθεωρείτο αδύνατος. Ο ίδιος έλεγον ότι, όταν ο ήλιος θ’ ανατείλη εκ δυσμών, τότε θα γίνω επίσκοπος. Και το αδύνατον έγινε δυνατόν.
Υπό Ιερώνυμον αρχιεπίσκοπον, τον οποίον ήλεγξα σφοδρώς ως Ιεροκήρυξ, εγένετο εν τοις πράγμασιν ανατολή εκ δυσμών. Ανετράπη ο συνήθης τρόπος εκλογής αρχιερέων.
Εγένετο διά πρώτην φοράν ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΙΣ αρχιμανδριτών, οι οποίοι ούτε πολιτικούς ούτε εκκλησιαστικούς παράγοντας παρεκάλεσαν διά να γίνουν επίσκοποι.
Μεταξύ δε αυτών ήτο και ο υποφαινόμενος. Παρά τους δισταγμούς μου υπήκουσα εις την ούτω πως γενομένην πρόσκλησιν και εδέχθην να χειροτονηθώ επίσκοπος της ακριτικής ταύτης περιφερείας.
Από το εν Αθήναις κέντρον ιεραποστολικής κινήσεως, όπου υπέρ τα 15 έτη υπηρέτησα, εξεσφενδονίσθην εις το άκρον της πατρίδος. Πόσον επόνεσα και έκλαυσα!».
Πολλοί, έλεγαν, ότι, θα έπρεπε να δεχθή το επισκοπικό αξίωμα, για ν’ αποδείξη, εάν αυτά που ωραματιζόταν και κήρυττε για την Εκκλησία μπορούσαν να γίνουν πραγματικότητα.
Ο ίδιος δέχθηκε να γίνη επίσκοπος κατόπιν πολλής αγωνίας, προσευχής και μελέτης, διότι θεώρησε ότι αυτό ήταν θέλημα Θεού, καθώς το επιβεβαίωνε και η φωνή του λαού. Όπως λέει δε ο άγιος Κλήμης Ρώμης, «δίκαιον έστι μή λιποτακτείν υμάς από του θελήματος του Θεού». Η ι. Μητρόπολις Φλωρίνης ήταν ήδη κενή· ο προκάτοχός του είχε αποχωρήσει προ 4 μηνών, έχοντας λάβει το κανονικό επίδομα που προβλεπόταν για ιεράρχη που αποχωρεί από την έδρα του· η Ιερά Σύνοδος είχε αποστείλει τοποτηρητή, η επισκοπή εχήρευε ήδη πλέον του επιτρεπομένου από τους ι. κανόνας χρόνου (3 μήνες· 25ος της Δ’ Οικ. Συνόδου). Η δε εκλογή έγινε κατ’ ουσίαν «ψήφω κλήρου και λαού». Διότι υπήρχε πρώτον η συγκατάθεσι του λαού της Φλωρίνης, ο οποίος γνωρίζοντας τη δράσι του απηύθυνε πολλές εκκλήσεις μέσω συλλογικών φορέων αλλά και προσωπικώς προς την Ιερά Σύνοδο και άλλους παράγοντας για την εκλογή του. Και υπήρχε δεύτερον η ολοπρόθυμη επιδοκιμασία του πληρώματος της Εκκλησίας, όπως φάνηκε τόσο κατά την χειροτονία του εις επίσκοπον στον ι. ναό Αγίου Κωνσταντίνου Ομονοίας των Αθηνών (όπου υπήρξε πρωτοφανής για τα νεώτερα εκκλησιαστικά χρονικά κοσμοσυρροή με περισσότερους από 10.000 πιστούς να συνωστίζωνται μέσα και έξω από το ναό, ο οποίος εσείετο από τα «άξιος») όσο και από διάφορες άλλες δημόσιες εκδηλώσεις, άρθρα, τηλεγραφήματα κ.λπ..
Ιδιαιτέρως ένθερμη υπήρξε η υποδοχή του τόσο στην Κοζάνη, την —όπως την χαρακτηρίζει— «ιδίαν πόλιν» (απ’ όπου διήλθε πρώτα και τέλεσε την πρώτη δημοσία αρχιερατική θεία λειτουργία μετά του μακαριστού κυρού Κοζάνης Διονυσίου), όσο και εν συνεχεία στις πόλεις της Μητροπόλεώς του Πτολεμαΐδα Αμύνταιο και τέλος Φλώρινα, όπου και έγινε η επίσημος ενθρόνισίς του στις 16-7-1967. Στον ιστορικό Ενθρονιστήριο λόγο του εκθέτει τις αρχές και το πρόγραμμα με το οποίο σκοπεύει να πολιτευθή ως επίσκοπος. Μεταξύ άλλων είπε:
«Η συγκίνησις, την οποίαν δοκιμάζω, είνε μεγίστη… Συγκινούμαι, διότι πατώ τα άγια χώματα της Μακεδονικής γης, τα ποτισμένα με τα αίματα μυριάδων ηρώων και μαρτύρων… Αλλ’ εκ παραλλήλου προς το βαθύ αίσθημα της συγκινήσεως, η ψυχή μου δοκιμάζει και το αίσθημα του φόβου. Διότι καλούμαι να εκτελέσω το καθήκον του επισκόπου εις εποχήν άκρως τεταραγμένην και ανήσυχον… Κατακλυσμός πλάνης, απιστίας, αθεΐας, ηθικής διαφθοράς και πνευματικής συγχύσεως… Η κατάστασις αυτή πρέπει να μεταβληθή. Και αλλοίμονον εάν δεν μεταβληθή. Αλλά πώς θα μεταβληθή;… Αι προσωπικαί μου δυνάμεις εινε ολίγαι και ασθενείς. Τι θα δυνηθώ να πράξω; Ω Κύριε, ποιόν σταυρόν επωμίζεται ο δούλος σου εις την πρεσβυτικήν του ηλικίαν! Πόσον φοβούμαι και δειλιώ! Η ψυχή μου νοσταλγεί αυτήν την στιγμήν την έρημον, διά να κλαύσω εκεί τα αμαρτήματά μου και τα αμαρτήματα του λαού. Αλλά την ταραχήν, την αγωνίαν και τους φόβους τα οποία δοκιμάζω αφ’ ης στιγμής εξελέγην επίσκοπος, έρχεται να αποβάλη εκ της ψυχής μου η προς τον Ιησούν του Ναυή φωνή του Θεού· “Ίσχυε και ανδρίζου, μή δειλιάσης, μηδέ φοβηθής, ότι μετά σου Κύριος ο Θεός σου εις πάντα, ου εάν πορεύη” (Ιησ. Ναυή 1,9)… Τα όπλα μας εις αυτόν τον πόλεμον, τον οποίον διεξάγει η Εκκλησία διά μέσου των αιώνων, δεν είνε, κατά τον…απόστολον, “σαρκικά” (Β’ Κορ. 10,4)….Δεν είνε χάλυψ και σίδηρος… Είνε όπλα πνευματικά… Είνε η πίστις εις τον Χριστόν. Με την πίστιν εις τον Χριστόν οι δώδεκα απόστολοι ενίκησαν… Με την πίστιν εις τον Χριστόν και εις την αποστολήν της Εκκλησίας πρέπει και ημείς να συνεχίσωμεν την πορείαν εν μέσω του κόσμου… Η ι. μητρόπολις της Φλωρίνης, τω παραδείγματι των αγίων και των ηρώων στοιχούσα., πρέπει και πάλιν να γίνη φάρος…
Δεν ήλθον εδώ, αδελφοί μου, διά σκοπούς ιδιοτελείς… Ήλθον με την εν Κυρίω απόφασιν να υπηρετήσω τον μαρτυρικόν τούτον λαόν, του οποίου, διά να ομιλήσω με την γλώσσαν του αγίου Κοσμά, δεν είμαι άξιος να φιλήσω τα πόδια. Ήλθον να κηρύξω το ευαγγέλιον και ν’ αναφλέξω τον σπινθήρα της πίστεως, ο οποίος υπάρχει ακόμη εις τα στήθη των ανθρώπων. Όπως έζησα ως ιεροκήρυξ επί 30 έτη, ούτω θα ζήσω και ως επίσκοπος. Απλότης και λιτότης ήτο και θα είνε ο τρόπος της ζωής μου. Συγγενείς κατά σάρκα δεν θα έχουν θέσιν εις την μητρόπολιν… Εις την μητρόπολιν θα υπάρχη μικρόν επιτελείον εκ θεολόγων και άλλων ιεραποστολικών προσώπων, τα οποία θα εργάζωνται προς δόξαν Θεού. Κατά τα αρχαία πρότυπα, η μητρόπολις θα μεταβληθή εις κοινόβιον. Κατά το παύλειον, “έχοντες διατροφάς και σκεπάσματα, τούτοις αρκεσθησόμεθα” (Α’ Τιμ. 6,8). Δώρα δεν θα δέχωμαι παρ’ ουδενός των υφισταμένων μου. Ό,τι θα υπολείπεται εκ του μισθού, τον οποίον μου δίδει η πατρίς, θα διατίθεται υπέρ φιλανθρωπικών και ιεραποστολικών σκοπών. Ευαγή ιδρύματα θα υποστηρίξω ή και νέα θα ιδρύσω. Φίλοι μου θα εινε όσοι πιστεύουν εις τον Θεόν… Εις γάμους, κηδείας και μνημόσυνα δεν θα λαμβάνω μέρος… Μόνον εις γάμους ορφανών, θυμάτων πολέμου, και μόνον εις κηδείας αναπήρων πολέμου, ως και εις γάμους ή κηδείας προσώπων ζώσης θρησκευτικότητος, και διά λόγου και έργου ευεργετησάντων την κοινωνίαν, θα λαμβάνω μέρος, διά να τιμάται η αρετή και η ευσέβεια. Όχι ο άδικος πλούτος ή η ματαία δόξα θα έχουν το προβάδισμα εις τας αρχιερατικάς μου προ τιμήσεις, αλλ’ η χριστιανική αξία, έστω και αν αύτη κατοική εις καλύβην ή καλύπτεται από τα ράκη ενός επαίτου. Παράνομα ζεύγη δεν θα ανεχθώ εις την περιφέρειάν μου. Θα φθάσω μέχρις αφορισμού… Ό,τι συμφωνεί με το Ευαγγέλιον θα επαινήται· ό,τι δεν συμφωνεί με το Ευαγγέλιον, θα ελέγχεται και θ’ αποδοκιμάζεται.
Συμβιβασμοί εις ζητήματα πίστεως δεν θα είνε ανεκτοί… Τας περισσοτέρας Κυριακάς και εορτάς θα ευρίσκωμαι εν μέσω του λαού της υπαίθρου χώρας… Κατά τας περιοδείας ουδέν θα λαμβάνω εκ των ναών. Αδάπανον θα κηρύξω το ευαγγέλιον. Εν τη διοικήσει θα είμαι όχι δεσπότης, αλλά πατήρ φιλόστοργος και αδελφός των εκτελούντων πιστώς και ευσυνειδήτως τα ιερατικά των καθήκοντα. Διά τους παρεκκλίνοντας όμως εκ της ευθείας οδού και σκανδαλίζοντας τον λαόν θα είμαι αυστηρός τιμωρός. Μεσάζοντας δεν θα δέχωμαι. Ο έχων δίκαιον θα το λαμβάνη απ’ ευθείας. Τα ηνία της διοικήσεως θα κρατώ ο ίδιος. ‘Η μάλλον πρέπει να τα κρατή ο Αρχιποίμην Χριστός…Επιθυμούμεν να αποδείξωμεν, ότι το Ευαγγέλιον δύναται να εφαρμοσθή και εν τη παρούση γενεά, εις όλας τας εκφάνσεις της ζωής… Αν παραστή ανάγκη…, θα θυσιάσω τον θρόνον χάριν των αρχών… και δεν θα θυσιάσω τας αρχάς χάριν του θρόνου…». Σήμερα, όπως θα φανή και από τα παρακάτω, μπορούμε να πούμε, ότι οι διακηρύξεις αυτές δεν έμειναν λόγια αλλά μετεβλήθησαν σε έργα.
«Μετά τις τελετές που έλαβαν χώρα στον Μητροπολιτικό ναό ζήτησε να μεταβούν όλοι στο στρατιωτικό νεκροταφείο της Φλωρίνης, για να προσκυνήσουν τους τάφους των ηρωικών νεκρών μας. Και κάθε χρόνο στις 12 Φεβρουαρίου, επέτειο της μάχης της Φλωρίνης εναντίον των συμμοριτών, παρευρίσκεται ενώ οι επίσημοι… απέχουν».
Υπήρξαν και μερικοί που ισχυρίσθηκαν, ότι δεν έπρεπε να δεχθή να γίνη επίσκοπος υπό το πολιτικό καθεστώς της περιόδου εκείνης (δικτατορία). Σ’ αυτούς απήντησε ευθαρσώς στην «ΧΡΙΣΤ. ΣΠΙΘΑ» τονίζοντας, ότι «ο χριστιανισμός, ως τελεία και ασύγκριτος πολιτεία του Θεού, δεν ταυτίζει τας τύχας του με καμμίαν μορφήν ανθρωπίνων πολιτευμάτων, τα οποία κατά καιρούς εναλλάσσουν, ενώ αυτός παραμένει αναλλοίωτος. Ο χριστιανισμός έζησεν, έδρασε και εμεγαλούργησε και υπό δημοκρατίας, και υπό ολιγαρχίας, και υπό βασιλείας, και υπό αυτοκρατορίας, και υπό δικτατορίας, και υπό τυραννίδας… Η γλώσσα μας παραμένει αδέσμευτος. Λαλούμεν τον λόγον του Θεού όπως και προηγουμένως, μη πτοούμενοι προ ουδενός… Εάν δεν δυνηθώ να ελέγξω διά του τύπου, θα ελέγξω διά του λόγου». Αυτό που είπε το έπραξε, ερχόμενος σε σύγκρουσι με το τότε καθεστώς εξ αιτίας συγκεκριμένων αντιευαγγελικών μέτρων. Αρκεί ένα μόνο χαρακτηριστικό γεγονός· δεν επέτρεψε να εκφωνούνται πολιτικοί λόγοι μέσα στους ι. ναούς. Γενικώτερα, επέκρινε αντορθόδοξες πράξεις και δηλώσεις υψηλά ισταμένων πολιτικών προσώπων ανεξαρτήτως κομματικής προελεύσεως. Από την άλλη πλευρά δεν απέκλεισε κανέναν (από βασιλείς μέχρι σοσιαλιστάς ηγέτας), οσάκις εν ταπεινώσει ζήτησε την ευλογία του. Συχνά δε επαναλαμβάνει, ότι η Εκκλησία μοιάζει με την κλώσσα που δεν εξετάζει αν τα κλωσσόπουλά της είνε άσπρα κόκκινα ή μαύρα, αλλά τα βάζει όλα κάτω από τις φτερούγες της. Λίγα χρόνια πριν την δικτατορία (το 1961), βλέποντας τις πολιτικές αναταραχές και την έκπτωσι των πολιτικών εκλογών, είχε προβλέψει ως λογική συνέπεια αυτές τις εξελίξεις λέγοντας· «Το ποτήρι, ξεχείλισε. Πολύ φοβούμαι ότι εντός των προσεχών ετών θα, έχουμε δικτατορία ή της δεξιάς ή της αριστεράς».
Το έργο του π. Αυγουστίνου κατά τα χρόνια αυτά της διακονίας του ως επισκόπου φαίνεται εν τινι μέτρω στους «Απολογισμούς», που εξέδιδε ανά τετραετία. Η ανάγκη για την έκδοσι των απολογισμών προήλθε από την έντονη αμφισβήτησι και τους διωγμούς που δέχθηκε. Ο πρώτος απολογισμός φέρει τον τίτλο «Απολογισμός μιάς τετραετίας» (Αθήναι 1971), ακριβώς διότι δεν ήτο βέβαιος ότι θα υπάρξη συνέχεια. Εν τούτοις έμεινε στον θρόνο 32,5 χρόνια. Συνολικώς έχουν εκδοθή 7 τόμοι απολογισμών (σύνολο σελίδων 3.654), ενώ ετοιμάζεται προς έκδοσιν και ο τελευταίος, ο όγδοος, για τα έτη 1996-1999.
• Υλικό έργο
Επισκοπώντας το έργο που είχε γίνει στα πρώτα 20 χρόνια, αρχιερατείας και ξεκινώντας από τις μαρτυρίες των «λίθων», έγραφε το 1987 ο π. Αυγουστίνος· «Αρχίζομεν την έκθεσιν από το μέρος εκείνο του έργου, το οποίον είνε ορατόν τοις πάσι, και ως εκ τούτου η ύπαρξις αυτού υπ’ ουδενός έχοντος οφθαλμούς δύναται ν’ αμφισβητηθή. Είνε η μαρτυρία των λίθων, περί της οποίας είπεν ο Κύριος, ότι, και αν τίνες από κακίαν δέν θέλουν ν’ αναγνωρίσουν το πνευματικόν έργον, και “οι λίθοι κεκράξονται” (Λουκ. 19, 40)» (περ. «ΧΡΙΣΤ. ΣΠΙΘΑ» φ. 453/1987).
Ανηγέρθησαν συνολικώς 184 οικοδομές, οι εξής.
Α’. Ιεροί ναοί σε πόλεις και χωριά 85. Ναοί που είχαν προβλήματα αρχιτεκτονικής ή κινδύνευαν να πέσουν γκρεμίστηκαν και ξανακτίστηκαν.
Β’. Ευαγή ιδρύματα.
Εντός Μητροπόλεως·
1) Εκκλησιαστικό Γηροκομείο στην Φλώρινα.
2) Εκκλησιαστικό Γηροκομείο στην Πτολεμαΐδα.
3) Οικοτροφείο μαθητριών «Αγάπη» στην Φλώρινα.
4) Εκκλησιαστική Σχολή (Γυμνάσιο και Λύκειο) στην Φλώρινα.
5) Οίκος Χειροτεχνίας στην Φλώρινα.
6) Οικοτροφείο μαθητριών «Αγάπη» στο Αμύνταιο.
7) Οικοτροφείο μαθητριών «Χριστιανική Ελπίς» στην Πτολεμαΐδα.
8) Στέγη νεότητος με αίθουσα – κέντρο νεότητος στο Αμύνταιο (λειτούργησε και ως οικοτροφείο μαθητών).
9) Επισκοπείο (λειτούργησε και ως οικοτροφείο μαθητών) στην Πτολεμαΐδα.
10) Επισκοπείο στον Άγιο Γερμανό Πρεσπών.
11) Συνοικισμός νεοφώτιστων στην Φλώρινα.
12) Εκκλησιαστικές Κατασκηνώσεις στην Φλώρινα.
13) Αστεροσκοπείο της ι. Μητροπόλεως Φλωρίνης στον χώρο των Εκκλησιαστικών Κατασκηνώσεών της.
14) Βιβλιοπωλείο «Χριστιανική Ελπίς» στην Πτολεμαΐδα.
15) Βιβλιοπωλείο «Η Έλαφος» της Αδελφότητος «Αγάπη» στην Φλώρινα.
16) Εκκλησιαστικός Ραδιοφωνικός Σταθμός «Ο ιερός Χρυσόστομος» (1-9-1989) με τρεις πομπούς.
Εκτός Μητροπόλεως·
1) Ορφανοτροφείο για κορίτσια στο Αμαρούσιο Αθηνών.
2) Πνευματικό κέντρο στις Λεύκες Πάρου.
3) Οικοτροφείο μαθητριών – φοιτητριών και νέο πνευματικό κέντρο στην Κοζάνη.
4) Κατασκηνώσεις αδελφότητος «Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων» στον Κούτουρλα Εύβοιας.
5) Οίκος Ξενίας στους Θρακομακεδόνες Αττικής.
Γ’. Εφημεριακοί οίκοι, για την στέγασι εφημερίων προερχομένων κυρίως εξ άλλων περιφερειών ή στερουμένων στέγης, εν συνόλω 18 και μία οικία για πτωχή οικογένεια.
Δ’. Ενοριακά κέντρα, για την λειτουργία κατηχητικών σχολείων και βιβλιοθήκης της ενορίας, εν συνόλω 46.
Ε’. Ιερές μονές 2·
1) Αγίας Παρασκευής στο Μηλοχώρι Εορδαίας ανδρώα· με ναό και δύο παρεκκλήσια, βιβλιοπωλείο, κήπο και ευρύχωρο ξενώνα προς εξυπηρέτησι των προσκυνητών.
2) Αγίου Αυγουστίνου στην Φλώρινα γυναικεία· με ναό τρισυπόστατο, ένα παρεκκλήσιο, νέα πτέρυγα κελλίων, βιβλιοπωλείο, έκθεσι και ευρύχωρη αίθουσα.
ΣΤ’. «Επί πλέον δε εν τη ηρωική και μαρτυρική ταύτη περιοχή, η οποία διήλθε διά πυρός και σιδήρου, προς διαρκή υπόμνησιν του συνθήματος “ΕΛΛΑΣ, ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ” ανηγέρθησαν 5 Σταυροί, ήτοι· 1) Σταυρός ύψους 30 μέτρων εις το υπερκείμενον της πόλεως Φλωρίνης ιστορικόν ύψωμα 1020, 2) Σταυρός μετά καθέδρας, που υπενθυμίζει το σκαμνίον, από του οποίου εσυνήθιζε να κηρύττη ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, εις το χωρίον Σιτάρια, 3) Σταυρός εις την νησίδα Άγιος Αχίλλειος-Πρεσπών, 4) Σταυρός εις το ύψωμα παρά το χωρίον Αναρράχη, και 5) Σταυρός εις το σύνορον των ιερών Μητροπόλεων Φλωρίνης και Κοζάνης» (έ.ά.). Σ’ αυτούς προστέθηκαν άλλοι, 3· 1) στο μνημείο των 157 θυμάτων στο Μεσόβουνο Εορδαίας, 2) στους Πύργους Εορδαίας, και, 3) στο ύψωμα Προφήτης Ηλίας Μανιακίου Αμυνταίου.
Ζ’ Ανδριάς του θυσιασθέντος ορθοδόξου ρασοφόρου προ του κτηρίου της Ι. Μητροπόλεως.
«Τα έργα ταύτα, συντελεσθέντα με θυσίας και κόπους πολλούς, ως έκδηλα και αναμφισβήτητα τεκμήρια της δραστηριότητος της ακριτικής μας Μητροπόλεως, προκαλούν τον φθόνον δεδηλωμένων και φανατικών εχθρών της Εκκλησίας, άθεων και άπιστων, οι οποίοι, εάν ήτο δυνατόν, θα τα ανετίνασσον εκ θεμελίων, διά να μη υπάρχη εξωτερικόν σημείον της δράσεως της Εκκλησίας. Αλλ’, ως είπομεν, και οι λίθοι κεκράξονται, ότι ο Χριστός και εν αυτώ τω εικοστώ αιώνι ζη και βασιλεύει… Όταν ανηγείρετο εις την κορυφήν του ιστορικού υψώματος 1020 ο Σταυρός, εχθροί της πίστεως και της πατρίδος εμαίνοντο κυριολεκτικώς και διά παντός τρόπου προσεπάθουν να ματαιώσουν την ανέγερσιν του Σταυρού, όστις φωτιζόμενος την νύκτα ελκύει προσκυνητάς όχι μόνον του εσωτερικού αλλά και του εξωτερικού. Εκ της γειτονικής Γιουγκοσλαβίας κυρία αξιωματούχου του αθέου κράτους ήλθεν επίτηδες εις Φλώριναν, ανήλθεν ανυπόδητος εις την κορυφήν και μετά δακρύων προσεκύνησε τον Σταυρόν…».
• Πνευματικό έργο
Οπωσδήποτε όμως άλλο είνε το κύριο και δυσκολώτερο έργο της Εκκλησίας· η οικοδόμησις, η καλλιέργεια των ψυχών. Και ο βιογραφούμενος φρονεί· «Έν εκ των μέσων, διά των οποίων καλλιεργείται η Άμπελος του Κυρίου, το πρώτον και κύριον, είνε ο λόγος του Θεού, το κήρυγμα του Ευαγγελίου. Πιστεύομεν ακραδάντως, ότι, εάν εξ αφορμής ενός ζωντανού αφυπνιστικού κηρύγματος μία αμαρτωλός ψυχή μετανοήση και χύση έν δάκρυον μετανοίας, το δάκρυον αυτό αξίζει περισσότερον από την ανέγερσιν ενός μεγαλοπρεπούς ναού! Αλλά διά να είνε εν κήρυγμα ζωηρόν και αφυπνιστικόν κοιμωμένων συνειδήσεων εις τον παρόντα αιώνα τον απατεώνα, οποίος κόπος και μόχθος, οποία, σύνεσις και σοφία, ανωτέρα αρχιτεκτονικής επιστήμης, απαιτείται!» (ε.ά.). Ο παλαίμαχος ιεροκήρυξ δεν παύει κάθε φορά που κηρύττει να αισθάνεται «αγωνίαν δι’ εξεύρεσιν καταλλήλου θέματος, συναρμολόγησιν και σύνταξιν, εκφώνησιν και απαγγελίαν του κηρύγματος. Αγωνιώ», λέγει, «πώς δει λαλήσαι τω λαώ εις τοιαύτας χαλεπάς ημέρας. Επώδυνος τοκετός του πνεύματος είνε το κήρυγμα, το οποίον, ως είπομεν, είνε το κυριώτερον έργον του κληρικού, και δη του επισκόπου. Εις το έργον τούτο ως επίσκοπος επεδόθην σπουδαιότερον. Ουδέποτε ωμίλησα απροετοίμαστος. Απόδειξις αι εκατοντάδες τετραδίων. Εξομολογούμαι δημοσίως, ότι, οσάκις πρόκειται να ομιλήσω, αισθάνομαι εμαυτόν πολύ μικρόν και αδύνατον, και ακούω εις τα ώτα μου να ενηχή η θεϊκή επίπληξις· “Τω δε αμαρτωλώ είπεν ο Θεός· Ινατί συ διηγή τα δικαιώματά μου και αναλαμβάνεις την διαθήκην μου διά στόματος σου;” (Ψαλμ. 49,16)… Με την χάριν του Θεού, η οποία θεραπεύει τα ασθενή και τα ελλείποντα αναπληροί, δεν επαύσαμεν να κηρύττωμεν τον λόγον του Θεού ακόμη και τώρα, εις το βαθύ μας γήρας». Εκφώνησε 5.629 κηρύγματα, όπως «σημειώνονται μετά ημερομηνίας, επιγραφής και τόπου εκφωνήσεως εις τους τόμους του Απολογισμού. Ομιλίαι εις Κυριακάς, εις εορτάς, εις εσπερινούς, εις αγιασμούς, εις σχολεία, εις στρατώνας, εις αίθουσας, εις συγκεντρώσεις, εις κατασκηνώσεις, εις συλλαλητήρια. Τρεις ή τέσσαρας φοράς την εβδομάδα κήρυγμα» (ε.ά.). Και σήμερα ακόμη ο π. Αυγουστίνος ομιλεί μερικές φορές συντόμως στις εκκλησίες όπου εκκλησιάζεται.
Ως επίσκοπος παραλλήλως φρόντισε και για το γραπτό κήρυγμα καθώς δι’ αυτού «η Εκκλησία, έρχεται εις επαφήν και με τους μη εκκλησιαζομένους, ή τους μη δυναμένους να εκκλησιαστούν» (ε.ά.). Το εβδομαδιαίο κηρυκτικό φυλλάδιο «ΚΥΡΙΑΚΗ» (διενεμήθη δωρεάν σε εκατομμύρια φύλλα), το μηνιαίο περιοδικό της ι. Μητροπόλεως «ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ» (κυκλοφόρησαν 356 τεύχη), η «ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΟΣ» (διενεμήθησαν 17 φύλλα – επιστολές προς τα παιδιά του κατηχητικού), το περιοδικό των σπουδαστών της Εκκλησιαστικής Σχολής «ΙΕΡΟΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ» (κυκλοφόρησαν 8 τεύχη). Το προσωπικό του δημοσιογραφικό όργανο, η εφημερίδα «ΧΡΙΣΤ. ΣΠΙΘΑ», κατά το διάστημα της επισκοπικής διακονίας εκδόθηκε σε 265 φύλλα (μέχρι σήμερα συνολικώς σε 580 φύλλα μέσα σε 56 χρόνια) και συνεχίζει να εκδίδεται, πάντα πατερική και ενδιαφέρουσα. Εν τω μεταξύ συνέχισε να αρθρογραφή στο περιοδικό «ΣΤΑΥΡΟΣ», να δίνη συνεντεύξεις και να γράφη άρθρα και σε άλλα περιοδικά και εφημερίδες, επιστολικά φυλλάδια προς νεόνυμφους, αναδόχους, γονείς βαπτιζομένων νηπίων, πενθούντας, προς όλες τις οικογένειες της περιφερείας του (μοιράστηκαν από τους εφημέριους σε κάθε σπίτι), προς τα παιδιά των κατηχητικών σχολείων και όλα τα παιδιά των σχολείων, ειδικά φυλλάδια που κυκλοφορούν σε έκτακτες πνευματικές περιπτώσεις και ανάγκες (π.χ. το φυλλάδιο «ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΕΡΓΑΤΗΣ» προς όλους τους εργάτες κ.ά.). Ακόμη συνέταξε πολυάριθμες (557) εγκυκλίους (οι πιο πολλές δημοσιεύθηκαν σε τέσσερις τόμους, που από τον αείμνηστο μητροπολίτη Ελευθερουπόλεως Αμβρόσιο χαρακτηρίσθηκαν ως «μικρό Πηδάλιο», και οι υπόλοιπες στους «Απολογισμούς»), γνωματεύσεις και εισηγήσεις στην Ιερά Σύνοδο, διαμαρτυρίες και τηλεγραφήματα προς αρμοδίους της Πολιτείας και της Εκκλησίας, κείμενα για τους ομογενείς του εξωτερικού, και χίλια δύο άλλα, ενώ χιλιάδες (άνω των 4.000 έως το 1987) είνε οι προσωπικές επιστολές που απέστειλε απαντώντας σε θέματα εκκλησιαστικού, κοινωνικού, οικογενειακού και πνευματικού χαρακτήρος.
Κατά το διάστημα της αρχιερατείας του κυκλοφόρησαν 66 βιβλία (μέχρι σήμερα συνολικώς 85) Όλα γεμάτα πρωτοτυπία βάθος πατερικότητα και δυναμισμό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ευρεία κυκλοφορία είχαν οι σειρές του φυλλαδίου «ΚΥΡΙΑΚΗ» (κηρύγματα στα αγιογραφικά αναγνώσματα των Κυριακών, για τις κοινωνικές πληγές, για άγιους και μάλιστα από διάφορα επαγγέλματα, για τον ορθόδοξο ναό, για την θεία λειτουργία κ.ά.), που αποτελούν μία κατήχησι για τα βασικά θέματα της πίστεως μας γραμμένη με απλότητα και βάθος. Στα αγγλικά έχουν μεταφρασθή μέχρι σήμερα από τον πρωτοπρ. Αστέριο Γεροστέργιο και έχουν εκδοθή από το Ίδρυμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών της Μασσαχουσέττης των Η.Π.Α. εννέα (9) βιβλία του, ενώ το βιβλίο του «Θαύματα» μεταφράσθηκε και στα ρουμανικά από τον πρωτοπρ. Ion Buga.
Μία φορά την εβδομάδα είχε εκπομπή στον ραδιοφωνικό σταθμό Φλωρίνης με τον γενικό τίτλο «Η Εκκλησία μιλάει στο λαό». «Δυστυχώς όμως, λόγω της γλώσσης της αληθείας, δύο φοράς ο καίσαρ απηγόρευσε την μετάδοσιν ομιλιών μας από του ραδιοφωνικού σταθμού. Την πρώτην φοράν επί δικτατορίας. Την δευτέραν φοράν —τις θα το επερίμενεν;— επί της σημερινής δημοκρατικής κυβερνήσεως [του 1987]. Αίτησις, η οποία προ ετών υπεβλήθη εις το αρμόδιον υπουργείον προς χορήγησιν αδείας λειτουργίας ιδίου ραδιοφωνικού σταθμού υπό της ιεράς Μητροπόλεως, απερρίφθη…» (έ.ά.). Όταν πλέον νομοθετικώς επετράπη η ιδιωτική ραδιοφωνία, η Ιερά Μητρόπολις Φλωρίνης ήταν από τους πρώτους που έλαβαν άδεια και ίδρυσε τον σταθμό «Ο ι. Χρυσόστομος», που λειτουργεί από τον Σεπτέμβριο 1989 μέχρι και σήμερα με δικό του πρόγραμμα και αρκετούς (3) πομπούς για να ακούγεται σε όλη την Μητρόπολι παρ’ όλα τα φυσικά εμπόδια (μεγάλα και υψηλά βουνά). 208 ομιλίες του (οι 150 περίπου έχουν εκφωνηθή κατά τη διάρκεια της επισκοπείας) κυκλοφορούν σε κασσέττες και πολυάριθμοι (ίσως να ανέρχωνται σε εκατομμύρια, καθώς πολλές αναμεταδίδονται και από ραδιόφωνα κ.λπ.) είνε οι ακροαταί εσωτερικού και εξωτερικού· οι ομιλίες αυτές έχουν ωφελήσει πολλούς ανθρώπους και έχουν οδηγήσει πολλές ψυχές σε μετάνοια.
«Το κήρυγμά του γραπτό και προφορικό, δεν εξαντλείται σε μαργωμένες ηθικολογίες και στιλπνές συμβατικές ρητορείες. Αντίθετα· ο Χριστιανισμός της μόδας, δε βρίσκει έδαφος στα ενδιαφέροντά του. Είναι έξω απ’ το πιστεύω του. Τα κηρύγματα…φέρνουν κοντά μας έν’ άλλο Χριστιανισμό· το Χριστιανισμό των πατέρων, το Χριστιανισμό της Παράδοσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας… Απ’ το αμάραντο πνευματικό κάλλος της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού παίρνει φως και η δική του ομιλία…, οργανώνεται ο στοχασμός του, τροφοδοτούνται οι εμπνεύσεις του, ανθολογεί η σκέψη του» (Νίκου Τσουρά, Αυγουστίνος Καντιώτης, σάλπιγγα της Ορθοδοξίας εν· Τα λυχνάρια του Μυκερίνου, εκδ. Τ. Πιτσιλός, Αθήνα 1982, σελ. 102).
Παραλλήλως, μερίμνων για ν’ ακούεται πλουσιώτερα ο λόγος του Θεού σε όλη την περιφέρεια, διοργάνωσε περιοδείες ιεροκηρύκων τόσο κατά τις Κυριακές και εορτές όσο και κατά τις καθημερινές ημέρες. Ακόμη φρόντισε να ιδρυθούν σε πόλεις και χωριά Κύκλοι συμμελέτης αγίας Γραφής. Στους κύκλους αυτούς φοίτησαν και στηρίχθηκαν χιλιάδες άνδρες και γυναίκες (μόνο το 1987 τα μέλη τους ήταν 1.600).
Ιδιαιτέρα ήτο η πρόνοιά του ως επισκόπου για τα κατηχητικά σχολεία, για να προσφερθή «ο λόγος του Θεού ως εύπεπτος πνευματική τροφή, ως γάλα…, και εις τα παιδία των δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων». Με συνεχείς παραινετικές εγκυκλίους προς τους εφημέριους επέτυχε ν’ αναθερμάνη το ενδιαφέρον τους, ώστε να ιδρυθούν αρκετά (το 1987 υπήρχαν 98 σε 109 ενορίες —σήμερα οι ενορίες είνε 116—, από τις οποίες οι περισσότερες σε μικρά χωριά) κατηχητικά σχολεία, από τα οποία πέρασαν χιλιάδες μαθηταί (το 1974-1975 φοιτούσαν 6.000 περίπου παιδιά, ενώ το 1986-1987 φοιτούσαν 5.200). Ενεργεί ακόμη για τη συγκρότησι φροντιστηρίων κατηχητών.
Επισκέπτεται τα σχολεία στους αγιασμούς, απευθύνει ειδικές εγκυκλίους για την εορτή των Τριών Ιεραρχών, συνεργάζεται με τους θεολόγους και άλλους καθηγητάς, απευθύνεται ιδιαιτέρως προς τους υποψηφίους των εισαγωγικών εξετάσεων, διαμαρτύρεται για την προσπάθεια υποβαθμίσεως του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία, επισημαίνει την ακαταλληλότητα σχολικών βιβλίων.
Ιστορία έχουν αφήσει οι Εκκλησιαστικές Κατασκηνώσεις της ι. Μητροπόλεως. Στελεχωμένες από ιεραποστολικά πρόσωπα, τα οποία προσέφεραν εθελοντικώς τις υπηρεσίες τους χωρίς αμοιβή, και εγκατεστημένες σε ωραίο φυσικό περιβάλλον, είλκυσαν πολλές νεανικές ψυχές ν’ αγαπήσουν το Χριστό και την Ελλάδα. Μέσα σε ένα ολιγοήμερο κοινόβιο, που ενθύμιζε πρωτοχριστιανικούς χρόνους, συνέζευξαν τη χαρά του παιχνιδιού με την άσκησι της ευσέβειας και τη σωστή μόρφωσι. Λειτούργησαν από το 1969 μέχρι σήμερα ανελλιπώς. Κάθε έτος φιλοξενούνταν εκατοντάδες παιδιά (έφθασαν κάποτε και τις 3.000). Συνολικώς μέχρι το 1997 είχαν φιλοξενηθή 27.600 παιδιά από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Μερικές περιόδους λειτούργησαν και κατασκηνώσεις οικογενειών με ιδιαίτερη επιτυχία.
«Ειδική μέριμνα ελήφθη και διά το μυστήριον της ιεράς εξομολογήσεως. Άγνωστον ήτο σχεδόν εις την περιφέρειάν μας. Αλλ’ ήδη με τας καταβληθείσας προσπαθείας ο αριθμός των εξομολογουμένων ανήλθεν εις 6.205». «Με κηρύγματα, με εγκυκλίους, με ειδικά φυλλάδια, τα οποία κατά χιλιάδες διεσκορπίσθησαν, επετεύχθη το σημαντικώτερο πνευματικό γεγονός της τοπικής εκκλησίας· να εγκεντρισθή το μυστήριο αυτό στην θρησκευτική ζωή των πιστών και εκατοντάδες χριστιανοί να προσέρχωνται στο μυστήριο της εξομολογήσεως». Όταν δε ανεγράφη στον ημερήσιο τύπο, ότι στα πλαίσια αντιτρομοκρατικού νόμου θα κατηργείτο το απόρρητο της εξομολογήσεως, διεμαρτυρήθη εντόνως.
«Αλλά και εις τον τομέα της φιλανθρωπίας η τοπική μας Εκκλησία δεν υστέρησε. Ιδρύσαμεν Φιλόπτωχα Ταμεία εις όλας σχεδόν τας ενορίας. Ενδεικτικώς αναφέρομεν, ότι κατά το έτος 1986 το υπ’ αυτών δαπανηθέν υπέρ των πτωχών ποσόν μαζί με το τοιούτον του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου ανέρχεται εις 42.623.491 δραχμάς. Οι δε έκτακτοι έρανοι, ως υπέρ Κυπρίων αδελφών, υπέρ λιμοκτονούντων Αιθιοπίας, σεισμοπλήκτων Καλαμών (σ.τ.σ.· και Ηπείρου, Αθηνών, Γρεβενών κ.ά., χιονοπλήκτων) κ.λπ., απέδωκαν σημαντικά ποσά. Σημαντικά ποσά εδαπανήθησαν διά την μετάβασιν εις το εξωτερικόν απόρων βαρέως ασθενών, ως και δι’ άλλας εκτάκτους περιπτώσεις (σ.τ.σ.· αναπήρων κ.λπ.). Το Γενικόν Φιλόπτωχον Ταμείον δίδει το παρών εις πάσαν περίπτωσιν ανάγκης μετά εξακρίβωσιν της πραγματικότητος».
Στις έκτακτες περιστάσεις των τελευταίων χρόνων, με την πτώσι του υπαρκτού σοσιαλισμού και τις τεράστιες πληγές που ανεφάνησαν εντόνως σε χώρες ιδίως των Βαλκανίων (Β. Ήπειρος – Αλβανία, Σερβία – Βοσνία – Κράινα – Κοσσυφοπέδιο, Ρουμανία) η ι. Μητρόπολις παρά τις μικρές δυνατότητες του ποιμνίου της ήλθε και πάλι αρωγός στέλνοντας μεγάλες ποσότητες τροφίμων και άλλου υλικού, φιλοξενώντας παιδιά από τις περιοχές αυτές και προπάντων ενισχύοντας τις ηθικά με την συμπαράστασί της απέναντι στην απειλή της παγκοσμιοποιημένης «Νέας Τάξης». Ιδιαίτερη φροντίδα υπήρξε για τους παλιννοστούντας εξ αυτών των χωρών (Βορειοηπειρώτες, Ελληνοποντίους εκ Ρωσίας), για τους οποίους έγιναν και κατηχήσεις, ομαδικές και ατομικές βαπτίσεις, γάμοι, παραλλήλως με την υλική συμπαράστασι. Φροντίδα υπήρξε παραλλήλως για την καλλιέργεια της αιμοδοσίας, καθώς και για την επαγγελματική κατάρτισι κοριτσιών από οικονομικά αδύνατες οικογένειες στον Οίκο Χειροτεχνίας με την εκμάθησι μακεδόνικης οικοκυρικής, κεντήματος, πλεκτικής, κοπτικής – ραπτικής κ.ά., ενώ παραλλήλως εστηρίζοντο κατά την δημιουργία της νέας οικογενείας τους. Η αγάπη εφεύρε διάφορα μέσα για την εξοικονόμησι των αναγκαίων πόρων. Εκτός από τις προσφορές από το εσωτερικό και το εξωτερικό και τους εράνους σε χρήματα, έγιναν έρανοι σε είδη, μοιράστηκαν φακελλάκια σε κάθε παιδί στα σχολεία για να συμμετέχη στον έρανο προσωπικώς, το περισσότερο σιτάρι (από αυτό που θα προωρίζετο για τα κόλλυβα) αξιοποιείτο στα διάφορα ιδρύματα. Ιδιαίτερη όμως προσοχή δίδεται στο να πηγαίνη η βοήθεια εκεί όπου πραγματικά υπάρχει ανάγκη. Μοναδικό και αξιομίμητο παράδειγμα αποτελεί η προσφορά του π. Αυγουστίνου προς τους αθιγγάνους —κάτι που και οι ίδιοι αναγνωρίζουν—, τους οποίους πλησίασε με αγάπη, τους έφερε στην Ορθοδοξία —παρά τις αντιδράσεις της δικτατορίας—, και τους αποκατέστησε κοινωνικώς κτίζοντας τον οικισμό όπου μένουν και φροντίζοντας για την εν συνεχεία επέκτασί του.
• Κλήρος
«Το 1967, όταν ήλθε ως μητροπολίτης ο π. Αυγουστίνος, η τότε Μητρόπολις Φλωρίνης, Αλμωπίας και Εορδαίας είχε από τις 140 θέσεις τις 90 κενές. Μόνο 50 ιερείς υπήρχαν. Στην περιφέρεια των Πρεσπών, όπου 13 χωριά είχαν μόνο ένα ιερέα, συνέβη και το πρωτάκουστο γεγονός να γίνη απαγωγή ιερέως κατά τη νύκτα της Αναστάσεως. Η κατάστασι ήταν φρικτή και ο επίσκοπος θα ομολογήση, ότι ο δυσκολώτερος αγών που έχει να επιτέλεση είνε η πλήρωσι των εφημεριακών κενών. Για ν’ αντιμετωπισθή η κατάστασι αυτή πέτυχε κατ’ αρχάς να αποσπασθούν ιερείς εις δύο αλλεπάλληλους σειράς εξ άλλων μητροπόλεων, οι οποίοι υπηρέτησαν επί 6μηνο στην περιφέρειά μας. Έπειτα επετεύχθη [σ.τ.σ.· χάρις και σε προσωπικά του διαβήματα] διά Ν.Δ. να επιτραπή η χειροτονία ολιγογράμματων.
Ο επίσκοπος όμως δεν ησύχασε. Λόγιος και μορφωμένος κατά κόσμον αλλά και εγκρατής θεολόγος όσον ολίγοι, δυναμικός ρήτωρ και γλαφυρός συγγραφεύς, ήθελε και οι συνεργάτες του να έχουν ανάλογα —όσο γίνεται— χαρίσματα. Γι’ αυτό αμέσως δημιουργεί ταχύρρυθμη Σχολή για εκπαίδευσι των ολιγογράμματων. Αργότερα επιτυγχάνει ίδρυσι Εκκλησιαστικού Γυμνασίου, μετέπειτα Εκκλησιαστικού Λυκείου, και τελευταίως υπάρχει η Δ’ τάξι Λυκείου, η οποία παρέχει καθαρώς θεολογικά μαθήματα και δίδει στους φοιτώντας τη δυνατότητα να ενταχθούν στην Β’ μισθολογική κατηγορία των ιερέων. Πολλοί εκ των μαθητών της σχολής προχώρησαν και σε θεολογικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο, με αποτέλεσμα πλείστοι εξ αυτών να ευρίσκωνται σήμερα κάτοχοι πτυχίου Θεολογίας.
Αλλά η εργώδης προσπάθεια του επισκόπου δεν σταματά. Κάθε χρόνο λαμβάνουν χώρα στις Εκκλησιαστικές Κατασκηνώσεις ολιγοήμερα ιερατικά συνέδρια [σ.τ.σ.· συνολικώς 30] με εισηγητάς προερχομένους κυρίως από το χώρο της ι. Μητροπόλεως, τα οποία ουσιαστικά είνε σεμινάρια θεολογικής επιμορφώσεως. Οι εργασίες τους τυπώνονται σε καλαίσθητους τόμους, έχοντας δε επιστημονική μέθοδο και σύστημα στη διαπραγμάτευσι των θεμάτων τους απέσπασαν τα συγχαρητήρια και τις επιδοκιμασίες και ακαδημαϊκών ακόμη θεολόγων. Μηνιαίες συνάξεις των ιερέων, στις οποίες δίδονται κατευθύνσεις και οδηγίες επί πρακτικών θεμάτων και συστηματοποιείται το όλο ποιμαντικό έργο, έρχονται να συμπληρώσουν τη μέριμνα του επισκόπου για την όσο το δυνατόν καλύτερη και αποδοτικώτερη συμμετοχή των ιερέων μας στο ποιμαντικό έργο της Μητροπόλεως.
Αλλά εκείνο, για το οποίο ο επίσκοπός μας εργάσθηκε ιδιαίτερα και συστηματικά και ως αρχιμανδρίτης και ως επίσκοπος, είνε η δημιουργία ιερατικών κλήσεων. Το βιβλίο “Ακολούθει μοι”, το οποίο εγνώρισε αλλεπάλληλες εκδόσεις, και τα πύρινα κηρύγματά του —ιδιαιτέρως τα κηρύγματα που προηγούντο των διαφόρων χειροτονιών—πόσες καρδιές ανεστάτωσαν, πόσες συνειδήσεις διήγειραν, πόσες ψυχές ηλέκτρισαν, πόσες θελήσεις ενεδυνάμωσαν, ν’ ακολουθήσουν το σταυρικό και επώδυνο και μαρτυρικό αλλά και ολόφωτο και ευκλεές και πανευφρόσυνο και μεστό θείων ευλογιών και χαρισμάτων Ιερατικό υπούργημα, μόνο ο Θεός γνωρίζει.
…Δημιουργία εφημεριακών οίκων σε διάφορα χωριά της Μητροπόλεως μας προς άνετον διαβίωσιν των εφημερίων μας και ίδρυσι “Ταμείου Συμπαραστάσεως Κλήρου”, απ’ όπου αντιμετωπίζονται έκτακτες ανάγκες των ιερέων μας, έρχονται να ολοκληρώσουν την ποικίλη μέριμνα του επισκόπου μας για τον κλήρο της επαρχίας μας».
Από τα χέρια του π. Αυγουστίνου χειροτονήθηκαν συνολικώς 184 ιερείς και 5 διάκονοι, δηλαδή αξιώθηκε να επιτελέση 373 χειροτονίες διακόνων και ιερέων.
Μέχρι το 1995 απεφοίτησαν από το Εκκλησιαστικό Γυμνάσιο 288 μαθηταί, εκ των οποίων 147 κληρικοί. Από το Εκκλησιαστικό Λύκειο απεφοίτησαν από μεν την Γ’ τάξι 280 μαθηταί, εκ των οποίων 54 κληρικοί, από δε την Δ’ τάξι 106 μαθηταί, εκ των οποίων 56 κληρικοί. Πολλοί απόφοιτοι χειροτονήθηκαν και υπηρετούν την Εκκλησία στην Ελλάδα και στη γειτονική Αλβανία. Παραλλήλως το Εκκλησιαστικό Γυμνάσιο – Λύκειο Φλωρίνης ωργάνωσε και παρουσίασε εκδηλώσεις εθνικού και θρησκευτικού περιεχομένου, εξέδωκε 2 κασσέττες τραγουδιών πατριωτικού περιεχομένου, συμμετείχε σε συλλαλητήρια για το Μακεδόνικο, έκανε επισκέψεις κατά τις περιόδους των εορτών σε ακριτικά φυλάκια. Η χορωδία του διεκρίθη σε πανελλήνιο διαγωνισμό μαθητικών χορωδιών.
Ο αγώνας του επισκόπου για να σταθή ο κλήρος στο ύψος του είνε διαρκής. Από τα πρώτα μέτρα που έλαβε ήταν η κατάργησι των «τυχερών». Παραλλήλως όμως ενήργησε για την μισθολογική ανύψωσι και την οικονομική συμπαράσταση στους ιερείς ακριτικών ιδίως χωριών. Παρ’ όλη δε την αυστηρότητα των κριτηρίων του στάθηκε πάντοτε επιεικής απέναντι στα πρόσωπα, επιδιώκων πρώτα την προσωπική συναίσθησι των ευθυνών.
Πηγή: Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης, Σύντομος βιογραφία, Ιερά Κοινοβιακή Μονή «Ζωοδόχος Πηγή» Λογγοβάρδας, Πάρος 2010, Ημερολόγια – Εκδόσεις «Κυπρής», 1η ανατύπωσις Σεπτέμβριος 2010.
Συνεχίζεται…