Τα ελληνότροπα ήθη και η δυτικότροπη κρίση
12 Μαΐου 2013
Βλέπω στην Κνωσσό και στο Ακρωτήρι Σαντορίνης κτίσματα της Β΄ χιλιετίας προ Χριστού που έχουν θαυμαστό αποχετευτικό σύστημα. Στον τόπο αυτό τον ελληνικό ευπρέπεια και οργανωτικότητα ήσαν αρετές σύμφυτες με τους εκάστοτε κατοίκους. Αντιθέτως οι δυτικοί λαοί, οι οποίοι μας παριστάνουν τους όργανωμένους και μας ειρωνεύονται σαν δήθεν ανοργάνωτους,τί έχουν να επιδείξουν;Πάτε στις Βερσαλλίες και δείτε ανάκτορα Γάλλων Βασιλέων του 17 ου αιώνος. 35 αιώνες μετά τον θαυμαστό κτηριακό πολιτισμό της Κνωσσού και της Θήρας βλέπουμε τα χρυσοποίκιλτα ανάκτορα των Λουδοβίκων να στερούνται και την παραμικρή υποδομή καθαριότητος και αποχετεύσεως.Ακόμη και οι Γάλλοι ξεναγοί ειρωνεύονται τις μεθόδους που εύρισκαν οι δήθεν ευγενείς για να λύνουν τα πρακτικά προβλήματα. Η σύγκριση μιλά από μόνη της. Αναλογίζομαι την Κλασσική Περίοδο της Αρχαίας Ελλάδος.Πόσα ανακάλυψαν,τί σημαντικές έννοιες σκέφθηκαν, τί υλοποίησαν οι Έλληνες πρόγονοί μας. Ας με κατηγορήσουν για προγονοπληξία, αλλά αυτά είναι παγκόσμια, οικουμενικά επιτεύγματα.Φιλοσοφία, Ποίηση, Μουσική, Επιστήμη, Αθλητισμός,Θέατρο, Πολιτική, Στρατηγική και τόσοι άλλοι τομείς αναπτύχθηκαν και καλλιεργήθηκαν, με ιδέες και αποτελέσματαεντυπωσιακά.Η διεθνής ορολογία,τουλάχιστον στη Δύση, αντιγράφει τις ελληνικές λέξεις. Και πάνω απ΄ όλα σηματικότερη θεωρώ τη σύνδεση Δημοκρατίας και πατριωτισμού. Μητρός τε και πατρός τε… τιμιώτερον η πατρίς, λέει οΣωκράτης.
Η Ελευθερία βασίζεται στην ευψυχία, τη γενναιότητα λέει ο Περικλής και τα καταγράφει ο Θουκυδίδης. Για τα Ιερά και τα Όσια της πατρίδος και της θρησκείας αγωνίζονται οι Σαλαμινομάχοι και διασώζει τον παιάνα τους ο Αισχύλος.Όλη η Ευρώπη ακουμπά σ’ αυτά τα ιδανικα. Όταν τα λησμονεί, όπως συμβαίνει στην εποχή μας, καταντά μία χοάνη υλιστικών συμφερόντων και μία μικρή, άβουλη κουκίδα στον χάρτη των παγκοσμίων συσχετισμών.Έρχεται τώρα ο νους μου στην Ελληνορθόδοξη Αυτοκρατορία μας, τη Ρωμανία. Στον ένδοξο βυζαντινισμό μας, όπως θα έλεγε και ο Καβάφης. Στην πρωτεύουσα του βυζαντινού κράτους, την Κωνσταντινούπολη των θρύλων, γύρω στο 1100 οι Κομνηνοί είχαν οργανώσει άριστο Νοσοκομείο στη Μονή του Παντοκράτορος. Ο Αμερικανός Μίλλερ που μελέτησε το Τυπικόν, το καταστατικό θα λέγαμε σήμερα, εντυπωσιάζεταιαπό την δωρεάν παροχή περιθάλψεως στους φτωχούς. Και μας πληροφορεί ότι υπήρχαν και γυναίκες ιάτραιναι,γιατρίνες. Δηλαδή, η Ορθόδοξη Κωνσταντινούπολη του 1100 μ.Χ. επέτρεπε στις γυναίκες να φοιτούν στα Πανεπιστήμια της εποχής.Αντιθέτως,στη δυτική Ευρώπη του 1790 περίπου, το κορυφαίο κείμενο του Διαφωτισμού, το Σύνταγμα δηλαδή της Γαλλικής Επαναστάσεως,καθιερώνει τη δημόσια παιδεία μόνον των αγοριών.Παρά τη διαφορά των 700 ετών,το παρεξηγημένο Ορθόδοξο Βυζάντιο αποδεικνύεται πιο προοδευτικό από την «φιλελεύθερη» Δύση.Καμμία παιδεία για τα κορίτσια στο Παρίσι του 1800, πλήρης ανωτάτη παιδεία στην Κωνσταντινούπολη του 1100. Νά, έτσι παίρνω δυνάμεις από το ιστορικό παρελθόν μας! Γονατίζω μπροστά στα μαρτύρια των υποδούλων Ρωμηών που υπέφεραν επί αιώνες και Φραγκοκρατία και Τουρκοκρατία. Κι όμωςεπεβίωσαν,διότι κρατήθηκαν γερά από την Ορθοδοξία,τη γλώσσα,την ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού,την αλληλεγγύη,το κοινοτικό πνεύμα, την οικογένεια.Γράφει στις αρχές του 17 ου αιώνος ο μαρτυρικός Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρις, ότι«άν είχε βασιλεύσει ο Τούρκος εις την Φραγκίαν επί δέκα χρόνους, Χριστιανούς εκείδεν θα εύρισκες».
Και συγκρίνει με τα μαρτύρια του τουρκοκρατουμένου Ελληνισμού, ο οποίοςαντέχει και παραμένει πιστός στον Χριστό. Και προσθέτω εγώ,αναδεικνύει Νεομάρτυρες και Εθνομάρτυρες, οι οποίοι άνοιξαν τον δρόμο για τη Λευτεριά, όταν ήλθε η ώρα.Δεν είναι αλαζονεία, είναι αλήθεια.Και στις ένδοξες στιγμές και στις δύσκολες περιστάσεις σ’αυτόν τον τόπο, ο λαός που κατοικούσε και κατοικεί δείχνει μεγάλη ικανότητα επιβιώσεως και παραγωγής πολιτισμού.Πολύ μεγαλύτερη συγκρινόμενος με άλλους λαούς και δή τους εταίρους και δανειστές μας της Δυτικής Ευρώπης.Και έρχομαι σε πιο πρόσφατες εποχές. Θυμούμαι όσα διάβασα για την χρεωκοπία της οικονομίας επί Χαριλάου Τρικούπη το 1893 και τον Διεθνή ΟικονομικόΈλεγχο του 1898, την τρόικα δηλαδή της εποχής.Και θαυμάζω τα Ελληνότροπα ήθη των παππούδων μας, οι οποίοι μπόρεσαν και μετέτρεψαν την κρίση σε ευκαιρία.Από την πτώχευση μέσα σε λίγα χρόνια ήλθε η ΕθνικήΑναγέννηση.Η απελευθέρωση εκατομμυρίων Ελλήνων υποδούλων που ζούσαν στην Ήπειρο,τη Μακεδονία, τα νησιά του Βορείου Αιγαίου,την Κρήτη. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι του 1912-13 ήλθαν λίγα χρόνια μετά από μία πτώχευση οικονομική και από μία ήττα στρατιωτική, εκείνη του 1897. Επέτυχαν οι πρόγονοί μας να ορθοποδήσουν, διότι βασίσθηκαν και πάλι στην πίστη τους στον Θεό, στο όραμα της Μεγάλης Ιδέας, στην πίστη στον εαυτό τους. Είχαν βαθειά συνείδηση ότι χρωστούσαν στους Αρχαίους,στους Βυζαντινούς και στους κλεφταρματολούς να δώσουν μία τιμητική συνέχεια στη διαχρονική πορεία του Έθνους. Από όλα αυτά παίρνω θάρρος και πιστεύω ότι με αυτοπεποίθηση και μελέτη της Ιστορίας μας μπορούμε να βγούμε από κάθε δυσκολία, άρα και από τη σημερινή οικονομική και πνευματική κρίση. Αρκείνα μην πέσουμε στην παγίδα να τα βλέπουμε όλα ως οικονομικά προβλήματα. Η ρίζα της κρίσης είναι πνευματική. Μπορεί άλλοι λαοί στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ να δίνουν έμφαση στα οικονομικά αίτια και να αναζητούν υλικής μορφής θεραπείες.Εμείς πρέπει να καταλάβουμε ότι το πρόβλημά μας είναι η απομάκρυνσή μας από τα Ελληνότροπα ήθη,από τα βιώματα της Ελληνορθόδοξης Παράδοσης, από την εθνική μας αυτοπεποίθηση,από την ελληνοκεντρική και Χριστιανική παιδεία μας. Αποκοπήκαμε, με ευθύνη ορισμένων ταγών μας και των δήθεν «φωτισμένων» και «προοδευτικών»,από την πηγή που πάντα μας δρόσιζε και μας έτρεφε.Γίναμε μιμητικά όντα, ενώ έχουμε τη δύναμη και τον πνευματικό πλούτο για να παραγάγουμε πολιτισμό, να μεταδώσουμε και στους άλλους λαούς Χριστό και Ελλάδα, δημοκρατία και ανθρωπιά.
Παίρνω θάρρος και από την ικανότητα εθνικής και θρησκευτικής επιβιώσεως των Ελληνοκυπρίων αδελφών μας. Αντεξαν σε δεκάδες κατακτήσεις και καταπιέσεις. Επί αιώνες διατηρούν την Ορθόδοξη Πίστη, την ελληνική γλώσσα,τη διαχρονική εθνική συνείδηση του Ελληνισμού.Μόλις πήγαν κάποιοι κακοί ταγοί τους να τους απομακρύνουν από τις ζείδωρες ρίζες, αμέσως ήλθεη κρίση. Ποικιλόμορφη και βασανιστική. Αλλά η μαγιά πάντα μένει και η ελπίδα δεν θα σβήσει από το νησί των Αγίων και των Ηρώων.Όταν οι ηγέτες ακολουθούσαν τα Ελληνότροπα ήθη η Κύπρος έβγαζε Κυπριανούς (Εθνομάρτυς Αρχιεπίσκοπος του 1821) και Παλληκαρίδηδες (απαγχονισθείς το 1957 αγωνιστής-μαθητής).Ευκαιρία τώρα να απαλλαγούμε και εκείνοι και εμείς από τις σειρήνες του ευδαιμονισμού και του υλισμού και να ξαναβρούμε όλοι οι Έλληνες ενωμένοι τα Ελληνότροπαήθη μας. Για να αντιμετωπίσουμε με ελπίδα τη δυτικότροπη κρίση που μας ήλθε, ως συνέπεια ενός ξενόφερτου τρόπου ζωής και σκέψης. Πιστεύω στον λαό μας και στις δυνάμεις μας. Έχω εμπιστοσύνη στις ελληνορθόδοξες ρίζες μας. Δώστε στα παιδιά μας Ορθοδοξία,ελληνικότητα,παιδεία και ιστορική συνείδηση, για να τα βοηθήσετε να μην κάνουν τα ίδια λάθη που μας οδήγησαν σε κρίσεις και διχασμούς. Γαλουχήστε τα με τα Ελληνότροπα ήθη,όπως τα διδάσκει η μακραίωνη Ιστορία μας.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
