Πρέπει να νηστεύουν τα παιδιά;

του πατρός Βασιλείου Βολουδάκη

Πρέπει να νηστεύουν τα παιδιά; Σ’ αυτό το ερώτημα δίδονται συνήθως απαντήσεις, των οποίων ή επιχειρηματολογία ελάχιστη σχέση έχει με την πραγματικότητα, δηλαδή την αληθινή επιστήμη, άλλα πηγάζει από τη συναισθηματική “λογική” της άγνοιας, της φοβίας και του παθολογικού ενδιαφέροντος γιατα παιδιά.

Ή επιχειρηματολογία αυτού του είδους, καταλήγει, κατά κανόνα, στο εύκολο συμπέρασμα όχι τα παιδιά δεν πρέπει να νηστεύουν, γιατί βρίσκονται στην τρυφερή ηλικία τηςαναπτύξεώς τους.

Πρέπει δε ιδιαιτέρως να τονίσουμε, ότι το συμπέρασμα αυτό δεν χρησιμοποιείται μόνο, για να αποτρέψει τη νηστεία των παιδιών, αλλά κατάλληλα τροποποιημένο χρησιμοποιείται και για να δώσει ψεύτικο άλλοθι στους ανθρώπους όλων των ηλικιών, οι όποιοι εντελώς αυθαίρετα και ελαφρά τη καρδία έχουν καταργήσει στους εαυτούς τους τη νηστεία. Έτσι, σύμφωνα με το πονηρό σκεπτικό του “επιχειρήματος” — λαστιχένιο παπούτσι (πού ταιριάζει δηλαδή “γάντι” σε όλες τις ηλικίες), τα παιδιά δεν πρέπει να νηστεύουν, γιατί είναι στηναρχήτηςαναπτύξεως χους, οιμαθηταίκαιοιφοιτηταί τοίδιο, γιατί ολοκληρώνουν την ανάπτυξη χους και δαπανούν θερμίδες διαβάζοντας, οι ώριμοι δεν αντέχουν να νηστεύουν λόγω των πολλών οικογενειακών και εργασιακών υποχρεώσεων χους, οι μεσήλικες έχουν αρχίσει να υποφέρουν από διάφορες παθήσεις και ζητούν να χους “έχουμε παρητημένους” από τη νηστεία, για να αντιμετωπίσουν… απερίσπαστοι τα προβλήματα υγείας χους, και, τέλος, οι γέροντες ως παντελώς καταβεβλημένοι καιεξαντλημένοι δεν είναι ανάγκη ναεπιχειρηματολογήσουνκαι πολύ, γιανα… αμνηστευθούν! Και μετά απότις τόσες παραιτήσεις από τη νηστεία, τίθεται από κάθε λογικό άνθρωπο τοερώτημα: Τότε, πότε είναι ό κατάλληλος καιρός, για να νηστέψει ό άνθρωπος;

“Ας επιστρέψουμε, όμως, στο αρχικό μας ερώτημα για τη νηστεία των παιδιών δίδοντας αδίστακτα καταφατική απάντηση: Ναι, πρέπει να νηστεύουν τα παιδιά. Και να, γιατί:

Ό Μ. Βασίλειος, που δεν ήταν μόνο, μέγας άγιος και μέγας Θεολόγος αλλά και μέγας πανεπιστήμων και εγνώριζε «την φύσιν των όντων» και ιδιαιτέρως του ανθρώπου, εμβαθύνοντας στην αληθή ιατρική, μας παραγγέλλει: «Οι παίδες, ώσπερ των φυτών τα ευθαλή, τω της νηστείας ύδατικαταρδευέσθωσαν»(Περί νηστείας, Λόγος Β.’). Δηλαδή, είναι τόσο απαραίτητη ή νηστεία για τα παιδιά, όσο απαραίτητο είναι το νερό γιανα διατηρούνται ανθηρά και καταπράσινα τα φυτά!

Πόσο δίκιο έχει ό άγιος! “Όντως, τίποτε δεν είναι τόσο αναγκαίο για τον παιδικό οργανισμό όσο τονα τον προφυλάξουμε από τις τοξίνες και τις άφθονες λιπαρές ουσίες, οι όποιες αποτελούν τροχοπέδη στην ομαλή και άνευ επιβαρύνσεων ανάπτυξη του. Και ό μόνος τρόπος νατο επιτύχουμε είναι ή νηστεία. Με τη νηστεία γίνεται διαρκής εναλλαγή τροφών και ό οργανισμός λαμβάνει όλα τα συστατικά, πού αυτές περιέχουν. Δεν καταδικάζεται το παιδί να εναλλάσσει  μόνο τρία ή τέσσερα φαγητά (μπριζόλα, μπιφτέκι, σουβλάκι και τα συναφή), όπως, δυστυχώς, γίνεται κατά κανόνα από τους ίδιους τους γονείς “τή προτροπή” ιατρών, οι όποιοι «την πάσαν ελπίδα των» γιατην υγεία των ανθρώπων έχουν εναποθέσει στο κρέας και στα λίπη όλων των κατηγοριών και αποχρώσεων!

Τα δύστυχα τα παιδιά υποφέρουν βεβαρημένα με τα τόσα λίπη και τις τοξίνες τωνκρεατικών καταχρήσεων, πού τους επιβάλλουν οι γονείς τους και τελικά σημαδεύονται απότα “γεννοφάσκια” τους με… γεροντικές(!) παθήσεις, οι όποιες τις τελευταίεςδεκαετίες μαστίζουν κυριολεκτικά τον παιδικό πληθυσμό.

0 παιδικός οργανισμός έχει υγεία, ακμή, αντοχή καιδύναμηαλλά επιβαρύνεται εύκολα απότη συνεχή λήψη λιπαρών τροφών και ιδίως από τις καταχρήσεις ζωικών πρωτεϊνών, οι όποιες, όπωςαποφαίνεται ή ιατρική, προκαλούν διούρηση (δηλαδή απώλεια δια των ουρών) ασβεστίου, καρδιοπάθειες, και προδιάθεση για νεφρικές και αγγειακές βλάβες. Ιδιαιτέρως πρέπει να προσεχθεί η παιδική παχυσαρκία, η οποία σημαδεύει τον άνθρωπο δια παντός, διότι συμβαίνει «σε περιόδους ζωής στις όποιες ο αριθμός των λιπωδών κυττάρων συνεχίζει να αυξάνεται»(PeterKarlson, Βιοχημεία, Αθήνα 1984, σ. 345)και ως εκ τούτου «οδηγεί (τα παιδιά) στην εφ’ όρου   ζωής  τάση   για  υπερβολικό    βάρος»(δ.ά)με αποτέλεσμα να υπάρξουν μακροπρόθεσμα  ή   μεσοπρόθεσμα «πολλές ανεπιθύμητες επιπτώσεις, αρτηριοσκλήρωση, ανεπάρκεια των στεφανιαίων και έμφραγμα του μυοκαρδίου»(δ.ά)!

Δυστυχώς, στον τομέα της διατροφής των παιδιών επικρατεί ακόμη και στους γιατρούς άπλετο σκοτάδι, παρά το γεγονός ότι η σύγχρονη ιατρική έρευνα έχει κάνει εκπληκτικές ανακαλύψεις, οι όποιες επιβεβαιώνουν περίτρανα την αλήθεια της Αγίας Γραφής και της διδασκαλίας της Εκκλησίας μας περί της αξίας της νηστείας. Τα πορίσματα αυτά της συγχρόνου ιατρικής ερεύνης αδυνατούν να τα αξιοποιήσουν σωστά ακόμη και χριστιανοί ιατροί, γιατί εγκλωβίζονται στα στενά όρια της ιατρικής αυτάρκειας, λησμονώντας ότι όλες οι λύσεις στα επιστημονικά προβλήματα είναι πρωτίστως θεολογικές! Μόνο μέσα από την ευρύτητα της θεολογίας όλες οι επιστήμες αξιοποιούνται στο έπακρο και παύουν να «στενοχωρούν» και να «στενοχωρούνται». Αυτό, προς το παρόν, λίγοι γιατροί το έχουν συνειδητοποιήσει. Οι περισσότεροι, όπως είπαμε, κινούνται μέσα σε “ιατρικό” σκοτάδι, στο όποιο, όπως είναι φυσικό, κυριαρχεί ο πανικός, απουσιάζει η ορθή κρίση, πού αυτή μόνο μπορεί να συνδυάσει αρμονικά τα σωστά πορίσματα της ιατρικής ερεύνης και τελικά επικρατεί η εύκολη «λύση» τού άφθονου και «εκλεκτού» φαγητού, ή οποία προτείνεται κατ’ εξοχήν από τους παιδίατρους και υιοθετείται ανεπιφύλακτα και πρόθυμα από τους γονείς ως πανάκεια.

Πρώτο στη λίστα των περισσοτέρων Ελλήνων γιατρών είναι το κρέας, το όποιο θεωρούν αναντικατάστατο και δεν δέχονται τη διακοπή του ούτε για τις περιόδους των νηστειών της Εκκλησίας (ή μεγαλύτερη των οποίων διαρκεί 50 ήμερες) αλλά ούτε και για μια Τετάρτη και μια Παρασκευή! Ισχυρίζονται πώς οι ζωικές πρωτεΐνες είναι αναντικατάστατες καιότι ό παιδικός οργανισμός δεν αναπτύσσεται φυσιολογικά, όταν τις στερείται και μάλιστα για διάστημα 40 ή 50 ήμερων. Κάτι ανάλογο και με πιο κατηγορηματικό τρόπο ισχυρίζονται καιγιαταζωϊκά λίπη καιτα γαλακτοκομικά.

“Ας δούμε όμως αν συμφωνεί  και η ιατρική με αυτούς τους γιατρούς, για να βγάλουμε τα συμπεράσματα μας και να πάρουμε τις αποφάσεις μας.

Εν πρώτοις η ιατρική μας πληροφορεί ότι η βιταμίνη Β12, η τόσο απαραί¬τητη στο αίμα για την αποτροπή της αναιμίας,«προέρχεται από την τροφή και περιέχεται σε όλες τις τροφές ζωικής προέλευσης, από τις όποιες απορροφών¬ται κατά προσέγγιση 5 mg βιταμίνης Β12ανά 24ωρο»(S. Schroeder, L. Tietney, S. McPhee, Μ. Papadakis, Μ. Krupp, Σύγχρονη διαγνωστική και θεραπευτική, Αθήνα 1993, σελ. 576 κ. έξ).

Στη συνέχεια μας εξηγεί, πώς αν δεν υπάρχουν άλλες απώλειες (πλέον των 5 mg) βιταμίνης Β12από έκτα¬κτες αιτίες (όπως π.χ. χειρουργικές ε¬πεμβάσεις κ.λ.π.), τότε«το σώμα διαθέτει αρκετά αποθέματα βιταμίνηςΒ12έτσι ώστε ανεπάρκεια βιταμίνης Β12ανα¬πτύσσεται περισσότερο από τρία χρόνια μετά την παύση της απορρόφησης βιταμίνης Β12»Και καταλήγει:« Εφ’ όσον η βιταμίνηΒ12 υπάρχει σε όλες τις τροφές ζωικής προέλευσης, η διαιτητική ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 είναι εξαιρετικά σπάνια και παρατηρείται μόνο σε φυτοφάγους —αυστηρά φυτοφάγους — που αποφεύγουν όλα τα γαλακτερά, καθώς επίσης το κρέας και το ψάρι».

Μετά από αυτά ερωτούμε: Ποιά νηστεία της Εκκλησίας μας διαρκεί 3 χρόνια (!) ώστε να δικαιολογείται η ανησυχία για έλλειψη από τον οργανισμό της βασικής βιταμίνης Β12;

Ο οργανισμός έχει πλασθεί από το Θεό να κατακρατεί τα χρήσιμα συστατικά, και κατά τις περιόδους της νηστείας να δαπανά τα πλεονάσματα, για να διατηρείται η ισορροπία του σώματος και να διασφαλίζεται η υγεία του. Ή υπερφόρτωσητου οργανισμού με συστατικά, τα όποια αδυνατεί αυτός όχι μόνο να καταναλώσει αλλά και να αποθηκεύσει, λόγω των περιορισμένων διαστάσεων των αποθηκών του, είναι ή βασική αιτία του κλονισμού της υγείας και της σταδιακής καταρρεύσεώς της, δεδομένου ότι ο οργανισμός δεν μπορεί να «οικοδόμηση μείζοναςαποθήκας» κάνοντας το χατήρι στους μιμητάς του άφρονος του Ευαγγελίου, που σκέφθηκε το «καθελώ μου τάςάποθήκας», για να ικανοποιήσει το άπληστο πάθος του!

Ως προς το θέμα των ζωικών πρω-τεϊνών, τις όποιες κάποιοι γιατροί χαρακτηρίζουν αναντικατάστατες ακόμη και για τις 40-50 ημέρες πού διαρκεί η  νηστεία, ή σύγχρονη ιατρική μετά από πολυετείς έρευνες και μελέτες κατέληξε σε εκπληκτικά συμπεράσματα, τα όποια διαψεύδουν τους γιατρούς αυτούς και επαληθεύουν με τον πλέον πανηγυρικό τρόπο ότι ή “Αγία μας Εκκλησία κατέχει όχι μόνο τη Θεία Αποκάλυψη αλλά και την τέλεια γνώση της ιδανικής λειτουργίας του ανθρωπίνου οργανισμού.

Ανατρέχοντας, λοιπόν, στα πορίσματα της συγχρόνου ιατρικής ερεύνης, διαβάζουμε: «Σχετικά με την προέλευση τους οι πρωτεΐνες διακρίνονται σε ζωικές και φυτικές, πού παλαιότερα χαρακτηρίζονταν αντίστοιχα ως πρώτης και δεύτερης κατηγορίας. Εν τούτοις ορισμένες φυτικές πρωτεΐνες, όπως π.χ. αυτές του ρυζιού ή της σόγιας, είναι πολύ καλής ποιότητος και ισάξιες με τις ζωικές. Μάλιστα είναι σημαντικό το γεγονός, ότι μίγμα ορισμένων φυτικών πρωτεϊνών δίνουν πρώτης κατηγορίας πρωτεΐνες, που χρησιμοποιούνται για την αύξηση ή τη διατήρηση στους ποντικούς ή στα παιδιά, περίπου τόσο καλά όσο και το γάλα, (π.χ. συνδυασμός σιτάλευρου ή ριζαλεύρου με σόγια πού χρησιμοποιείται συχνά από τούς φυτοφάγους)»!!!(Γ.Παπανικολάου, Σύγχρονη διατροφή και διαιτολόγια, Αθήνα 1993, σελ. 103)

Μεάπλα λόγια, ή επιστήμη της ιατρικής μας πληροφορεί ότι είναι δυνατόν να νηστέψουν τα νήπια ακόμη και το γάλα χωρίς να ανακοπεί ή αυξητική τους πρόοδος, αρκεί να το αντικαταστήσουν με φυτικούς συνδυασμούς θρεπτικών τροφών. «Αυτό οφείλεται ατό γεγονός ότι η σύνθεση των πρωτεϊνών από αμινοξέα διαφέρει στις διάφορες πρωτεΐνες, άλλα στο πρωτεϊνικό μίγμα ή συμπληρωματική άξια τους καλύπτει τις διαφορές και δίνει πρωτεΐνη καλής ποιότητος (λ.χ. μίγμα ριζαλεύρου και σόγιας, σιτάλευρου και σόγιας κ.λ.π.»)(Γ. Παπανικολάου, σελ. 115.)

Έτσι εξηγείται και το πώς κατώρθωνανοι παλαιές γυναίκες να έχουν κατά τη γαλουχία των βρεφών τους άφθονο γάλα, παρ’ ότι έκαναν αυτές αυστηρή νηστεία. Διότι έπιναν χυλό από σιτάρι και ξηρούς καρπούς αντί γάλακτος, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μη αισθάνονται ατονία και αδυναμία αλλά και να υπεραφθονεί το γάλα τους τόσο, ώστε έκτος από το δικό τους μωρό να θηλάζουν συμπληρωματικά και άλλα, συγγενικά η φιλικά τους, βρέφη.

Με αυτές τις λίγες, ενδεικτικές άλλα και ιδιαιτέρως χαρακτηριστικές αναφορές μας στη σύγχρονη ιατρική βιβλιογραφία, έγινε σαφές, πιστεύω, ότι ή αληθινή ιατρική όχι μόνο συγκατατίθεται ανεπιφύλακτα στη νηστεία των παιδιών αλλά και διακηρύσσει ότι ή αποτοξίνωσητου οργανισμού των παιδιών μετην περιοδική αποχή τους από ζωικές πρωτεΐνες και λίπη (πού μετηνύπερ-κατανάλωση τους βαραίνουν, υπερφορτώνουν και κουράζουν τον παιδικό οργανισμό) αποτελεί την ιδανική θεμελίωση μιας υγείας ικανής ναανταποκριθεί στις δυσκολίες, πού αυξάνονται μετο πέρασμα τού χρόνου.

Κλείνοντας την ενότητα γιατη νηστεία των παιδιών αισθάνομαι τηνανάγκη να καταθέσω και την προσωπική μου μαρτυρία επί του θέματος αυτού, γιατί στις μέρες μας επλήθυναν, δυστυχώς, οι επίσημες εκκλησιαστικές φωνές που αποτρέπουν τα παιδιά από τη νηστεία, με κυρίαρχο επιχείρημα ότι άλλαξαν τάχα οι εποχές και είναι αδύνατον σήμερα να νηστέψουν παιδιά, που ζουν μέσα στα καυσαέρια και τη μόλυνση των πόλεων.

Θέλω, λοιπόν, να βεβαιώσω ότι τα αγαθά και ανεκτίμητα αποτελέσματα της νηστείας δεν τα διάβασα μόνο στα βιβλία των αγίων μας, ούτετα άκουσα μόνο από κάποιους σαν Ιστορίες του παρελθόντος, αλλάτα επαλήθευσα στην πράξη. Πρώτα στα σαρκικά μου παιδιά, τα όποια γεννήθηκαν και μεγάλωσαν και ζουν στο κέντρο της Αθήνας, δηλαδή στην καρδιά της πιο μολυσμένης περιοχής. Τα παιδιά αυτά άρχισαν νανηστεύουν από ενός έτους (ίσως και μικρότερα) το γάλα και το κρέας κάθε Τετάρτη και Παρασκευή και το κρέας καθ’ όλητη διάρκεια των νηστειών της Εκκλησίας μας. ‘Από δε τριών ετών άρχισαν να κάνουν άλαδη (πλην Σαββάτου και Κυριακής) ολόκληρη τη νηστεία της Μ. Τεσσαρακοστής. Ίσως, μάλιστα, να άρχισαν και νωρίτερα την άλαδη νηστεία αλλά δεν θέλω να γράψω κάτι αβέβαιο. ‘Από τριών ετών μέχρι σήμερα, που είναι 22 ετών ό μικρότερος, ακολουθούν όλες τις νηστείες με την ακρίβεια που τις ορίζει ή Εκκλησία μας και με τη Χάρι του Θεού δεν έπαθαν το παραμικρό, έκτος από ελάχιστες παιδικές αρρώστιες και κάποιες γρίππες. Αυτή την τακτική εφάρμοσαν και εφαρμόζουν στα παιδιά τους πολλά πνευματικά μου παιδιά, που ξεπέρασαν την τρομοκρατία αδαών γιατρών και πίστεψαν στην πραγματικότητα, που ευλογεί και εγγυάται ό Θεός. Και βεβαιώθηκαν και αυτοί, όπως και μείς, όχι μόνο με λόγια ή με διηγήσεις άλλων, αλλάμετηναπτή πραγματικότητα, ότι ή νηστεία είναι το μεγαλύτερο δυναμωτικό των παιδιών, η μετάγγιση της υγείας, οφορεύς της ευλο¬γίας τουΘεού στις ψυχές και στα τρυ¬φερά σώματα τους.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόλαυση από το να βλέπεις νήπια 3 ετών να έρχονται και να σου λένε:

—«Παππούλη,ή τσίχλα είναι νηστήσιμη;» και να μην αποφασίζουν να την ξετυλίξουν, ανδεν έχουν τη συγκατάθεση και την επιβεβαίωση.

Τα παιδιά έχουν έμφυτο τον πόθο για τη νηστεία. Τους είναι τόσο φυσική και αυθόρμητη όσο η αναπνοή τους. Δεν δυσκολεύονται καθόλου νατην τηρήσουν, παρεκτός αν οι γονείς τους έχουν δυσκολία να νηστέψουν. Αν οι γονείς έχουν πρόβλημα μετη νηστεία, τότε και τα παιδιά δυσκολεύονται. Ποτέ μόνο με δική τους ευθύνη!

Στην πρώτη έκδοση τού «Νηστειοδρομίου» έγραψα γιατηνπερίπτωση μιας μητέρας πού είχε χάσει τρία παιδιά και γι’ αυτό φοβόταν νανηστέψειτην τετράχρονη κόρη της. Τώρα, με την ευκαιρία τήςέπανεκδόσεως παρεκάλεσα αυτή τη μητέρα, την κ. Λαμπρινή Πολ…, να μου αποτύπωση γραπτώς τον διάλογο, που είχε για το θέμα αυτό, με τον Γέροντα μας, τον π. Σίμωνα.

Γράφει:«Τό 1975, κάποια μέρα της Μ. Τεσσαρακοστής, είχα πάει στον π. Σίμωνα για να εξομολογηθώ. Είχα μαζί μου και την κόρη μου, την Ειρήνη.. Μόλις τελείωσε ή εξομολόγηση μου, μίλησα στον Γέροντα και γιατην κόρη μου, πού ήταν τότε τεσσάρων ετών. Με ρωτάει εκείνος:

— Το νηστεύεις το παιδί;

— π. Σίμων, του απαντώ, το παιδί είναι πολύ μικρό, κακόφαγο και συνεχώς αρρωσταίνει. Ό γιατρός είναι κάθε βδομάδα στο σπίτι μας!

— Το παιδί θα νηστεύει χωρίς λάδι, μόνο Σαββατοκύριακο θα τρώει λάδι, μου απαντάμε κατηγορηματικό τρόπο.

— π. Σίμων, του λέω, φοβάμαι γιατί έχω χάσει τρία παιδιά. Ένα τριών χρονών, το δεύτερο οκτώ μηνών και το τρίτο έξι μηνών.

— Τότε θα χάσεις και ένα από μένα(!), μου λέει με έμφαση. Και συνεχίζει ρωτώντας με: — Τα άλλα, παιδί μου, τα παιδιά σου πήγαν στον ουρανό από νηστεία;

— Όχι, του λέω.

— Άκου παιδί μου. Αυτό το παιδάκι σου είναι μπαρμπουνάκι! Ήδη έχουμε περάσει τη μισή Σαρακοστή, προχωρεί και μη φοβάσαι.

Από τότε ή κόρη μου δυνάμωσε και έστιβε την πέτρα με το χέρι της. Αυτός ήταν ό π. Σίμων. Αύτη είναι και ή νηστεία!»

Γι’ αυτό είμαι αμετάθετος υπέρ της νηστείας των παιδιών και κανείς δεν μπορεί να με πείσει να αλλάξω γνώμη, ακόμη κι’ αν είναι Επίσκοπος, Πατριάρχης ήκαι άγγελος “φωτός”. Διότι, για να γένη αυτό, πρέπει πρώτα να πετάξω τη λογική μου στα σκουπίδια και ν’ αρνηθώ την πραγματικότητα!

από το βιβλίο : ΝΗΣΤΕΙΟΔΡΟΜΙΟΝ του π. Βασιλείου Βολουδάκη , εκδόσεις ΥΠΑΚΟΗ

Πηγή:agioritikovima.gr