Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής γεννήθηκε το 580 στην Κωνσταντινούπολη από επιφανή οικογένεια και έλαβε την ανώτερη για την εποχή του μόρφωση. Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος (610-641) τον προσέλαβε αρχικά ως αρχιγραμματέα του αλλά λίγα χρόνια αργότερα παραιτήθηκε και εκάρη μοναχός σε μονή της Χρυσούπολης απέναντι από την Κωνσταντινούπολη. Εκεί εκλέχτηκε ηγούμενος και απέκτησε πιστό μαθητή τον Αναστάσιο που τον ακολούθησε σε όλη του τη ζωή. Το 624 βρίσκεται για δύο χρόνια στη Κύζικο, ενώ το 626 φεύγει για την βόρεια Αφρική. Για αρκετό χρονικό διάστημα μένει στην Κρήτη, ενώ την Πεντηκοστή του 632 πηγαίνει στην Καρχηδόνα, όπου συναντάται με τον Σωφρόνιο. Από εκεί τον βρίσκουμε το 645 στη Ρώμη. Το 647 ο αυτοκράτορας Κώνστας εξέδωσε τον Τύπο, με τον οποίο απαγορευόταν οι συζητήσεις περί μίας η δύο θελήσεων και ενεργειών του Χριστού. Ως γνωστόν η Δ΄ ἐν Χαλκηδόνι Οικουμενική Σύνοδος (451) κατεδίκασε την αίρεση του μονοφυσιτισμού, το αυτό έπραξε και η Ε΄ ἐν Κωνστανινουπόλει (553). Παρά τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων και τους αυστηρούς νόμους των αυτοκρατόρων, ο μονοφυσιτισμός δεν εξαλείφθηκε και έτσι οι περιοχές της Συρίας, Παλαιστίνης, Αιγύπτου, Μεσοποταμίας και Αρμενίας παρέμειναν χωρισμένες από το κέντρο της αυτοκρατορίας, συνέστησαν δε εκκλησίες αποκομμένες από την κοινωνία με την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Κατά τον έβδομο αιώνα, εποχή των περσικών και αραβικών επιδρομών, η αυτοκρατορία αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα με τις ανατολικές μονοφυσιτικές περιοχές, από τις οποίες προερχόταν κατά το μεγαλύτερο μέρος και το στράτευμα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ο αυτοκράτωρ Ηράκλειος (610-641), Αρμένιος ο ίδιος στην καταγωγή και ο πατριάρχης Σέργιος (610-638), Σύρος, για να μη χάσει η αυτοκρατορία τις ανατολικές επαρχίες, θέλησαν να συγκρατήσουν τους μονοφυσιτικούς πληθυσμούς με θεολογικές εκφράσεις οικειότερες προς τον δικό τους τρόπο θεολογικής σκέψης. Ως λύση που επινοήθηκε ήταν ο μονοθελητισμός και ως συνέπειά του, ο μονοενεργητισμός, του οποίου εισηγητής υπήρξε ο πατριάρχης Σέργιος, υποστηρικτής ο αυτοκράτωρ Ηράκλειος και εκφραστής ο διαδεχθείς στον πατριαρχικό θρόνο τον Σέργιο, Πύρρος (638-642, 654). Ο Σέργιος και Πύρρος συντάσουν την «Έκθεση», μονοθελητικού περιεχομένου, προκειμένου να επιτευχθεί η ένωση των μονοφυσιτικών εκκλησιών της ανατολής με την αυτοκρατορία, που δημοσιεύθηκε το 638 με την υπογραφή του Ηρακλείου και επικυρώθηκε από ενδημούσα στην Κωνσταντινούπολη Πατριαρχική Σύνοδο, που συνεκάλεσε ο Πύρρος, για να υποστηρίξει τις μονοθελητικές απόψεις. Η σύνοδος του Λατερανού (649), της οποίας κύριο πρόσωπο ήταν ο άγιος Μάξιμος, καταδίκασε το Μονοθελητισμό. Τότε, συνελήφθηκε από τον έξαρχο της Ιταλίας Θεοδόσιο, οδηγήθηκε στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τους δύο μαθητές του με το όνομα Αναστάσιος. Είχε ήδη οδηγηθεί εκεί και ο Πάπας Μαρτίνος και είχε εξορισθεί στη Χερσώνα για δήθεν πολιτική συνωμοσία (653). Το ίδιο έγκλημα, χωρίς αποδείξεις, αποδόθηκε και στον Άγιο Μάξιμο. Αφού κατάλαβαν ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσει τον εξορίζουν μαζί με τους άλλους δύο στην Βιζύη της Θράκης (655). Έπειτα τους ανακαλούν στην Κωνσταντινούπολη, για νέα ανάκριση και μετά την άρνησή τους να υπογράψουν τον Τύπο τους στέλνουν εξορία στα Πέρβερα (656). Μετά έξη χρόνια τους καλούν πάλι στη Κωνσταντινούπολη για μία τρίτη προσπάθεια να τους πάρουν με το μέρους τους. Αφού και οι τρεις αρνήθηκαν να υποκύψουν, αναθεματίσθηκαν, κακοποιήθηκαν και διαπομπεύθηκαν.

Μετά από αυτά οδηγήθηκαν και οι τρεις, ο καθένας χωριστά σε τόπους εξορίας στην Αλανία. Ο άγιος Μάξιμος φυλακίστηκε μόνος στο φρούριο Σχίμαρις, όπου υπέκειψε στις ταλαιπωρίες και τα γηρατειά του τον Αύγουστο του 662. Η μνήμη του εορτάζεται στις 13 Αυγούστου και στις 21 Ιανουαρίου.

 

Μοναχός Παΐσιος

Νέα Σκήτη,

2007.

 

Πηγή: agiostheologos.gr