Η πνευματική προσωπογραφία του Αγίου Μαξίμου του Γραικού μέσα από ένα υμνογραφικό ποίημα του Γέροντος Ιωσήφ του Βατοπαιδινού.
21 Ιανουαρίου 2013
Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου.
Ένα από τα υμνογραφικά κείμενα του μακαριστού Γέροντος Ιωσήφ του Βατοπαιδινού είναι και η – Ιερά Ακολουθία του οσίου και θεοφόρου Πατρός ημών Μαξίμου του Βατοπαιδινού.
Το υμνογραφικό αυτό ποίημα περιλαμβάνει :
Α. Τον Μικρό Εσπερινό.
Β. Τον Μεγάλο Εσπερινό με την ακολουθία της Λιτής
Γ. Την ακολουθία του Όρθρου της εορτής του Αγίου Μαξίμου του Γραικού (21η Ιανουαρίου).
Ο κανόνας του Αγίου του Όρθρου αρχίζει με παρακλητική προσευχή του μακαριστού γέροντος
«Βεβαρημένον τοῖς πολλοῖς μου πταίσμασι, τὸν νοῦν Φιλάνθρωπε, φώτισον καὶ λῦσον τὴν ἐμὴν διάνοιαν, ὅπως ὑμνήσω Μάξιμον, τὸν σὸν δοῦλον ἀξίως, καὶ τὸν αὐτοῦ μέγαν ἔπαινον, πλέξω εὐφροσύνως γηθόμενος.»
και έχει την ακροστιχίδα:
«Βατοπαιδίου Μάξιμον Κλεινόν γεραίρω Ιωσήφ»
Ολόκληρο το υμνογράφημα μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μια ολοκληρωμένη πνευματική προσωπογραφία του Αγίου Μαξίμου του Γραικού.
Με το πρόσωπο του Αγίου ασχολήθηκαν διάφοροι ερευνητές .
Μη έχοντας όμως τις πνευματικές προϋποθέσεις να ερμηνεύσουν την προσωπικότητα του Αγίου Μαξίμου, τον χαρακτήρισαν κοινωνικό αναμορφωτή, φορέα του ουμανιστικού πνεύματος της Δύσεως στην Ρωσία, κ.α.
Ο Μάξιμος Γραικός ήλθε το 1506 στο Άγιο Όρος για να γίνει μοναχός. Έγινε Αγιορείτης και σαν Αγιορείτης μετέβη στην Ρωσία.
«O Άγιος Μάξιμος έμεινε Αγιορείτης, υπέμεινε ως Αγιορείτης, δίδαξε και έδρασε ως Αγιορείτης. Και αυτή η ορθόδοξη ησυχαστική παράδοση τον ανέδειξε σε πρώτου μεγέθους πνευματικό διδάσκαλο και αναμορφωτή της Ρωσικής Εκκλησίας και κοινωνίας». (π. Γεώργιος Καψάνης)
Ο Άγιος Μάξιμος είναι γνήσια πατερική προσωπικότητα, φορέας του ήθους και της παραδόσεως του Αγίου Όρους, κήρυκας της μετανοίας, της αγάπης, της ανεξικακίας, της μακροθυμίας, της υπομονής, μιμητής των παθών του Χριστού, μιμητής του Τιμίου Προδρόμου και του Αποστόλου Παύλου, διδάσκαλος, ομολογητής και μάρτυρας κ.λ.π
Για τον Γέροντα Ιωσήφ ο Όσιος είναι πρώτα Αγιορείτης,«Βλάστημα του Άθωνος, Βατοπαιδίου Θείον βλάστημα, εγκαλλώπισμα και στέφανος ». Αποτελεί δε ένα παράδειγμα της προφητικής, αποστολικής και μαρτυρικής ζωής του Αγιορείτη μοναχού.
Και ως γνήσιο τέκνο του Άθωνος τον χαρακτήριζε:
Α. Η Αποταγή και Ξενιτεία του κόσμου για την αγάπη του Χριστού
Ὑπὲρ Χριστοῦ, παθεῖν ἀγάπης ἑλόμενος, ἔξω κόσμου καὶ πατρίδος γέγονας, τὴν ἐμπαθῆ σάρκα καὶ θνητήν, καὶ τὰς κάτω φέρειν προφάσεις ἀποδυσάμενος, τὸ ὕψος ἀπαθείας καὶ τῆς θεολογίας, ἀπεκόμισας Μάξιμε χάρισμα.
Β. Η Αυταπάρνηση – ταπείνωση – μοναχική υπακοή
Ὄρει θείῳ ἐν Ἄθῳ, πρότερον οἰκήσας ὅσιε Μάξιμε, τοῖς σοφοῖς πατρᾶσι ὑπετάγης φρονίμως μακάριε, καὶ δικαίως ὤφθης, χαρίτων πλήρης τῶν ἐκείνων, καὶ διδάσκεις ἃ πείρᾳ μεμάθηκας.(Από τον κανόνα του Ορθρου)
————————————————————————————
Ὄρους ἐπέβης θεωρίας, Μάξιμε θεόφρον τῇ σπουδῇ σου, καὶ ὑψώσεις Θεοῦ, ἀνέλαβες κραυγάζων, εὐλογητὸς εἶ Κύριε, ὁ Θεὸς εἰς τοὺς αἰῶνας.
Γ. Η Ορθόδοξη ησυχαστική ζωή, σαν θεραπευτική αγωγή της ψυχής.
Μετανοίας τοῖς πόνοις, πάθη καθηράμενος, ναὸς πανέντιμος, ὅλος τοῖς πατρᾶσι μιμητὴς ἐχρημάτισας ὅσιε, ἀρετῶν δοχεῖον, ὅλον σαυτὸν μεταμορφώσας, ἀπὸ δόξης εἰς δόξαν τῇ χάριτι.
Δ. Η μέχρι θανάτου πίστη στα Ορθόδοξα δόγματα, ως άριστος θεολόγος και θεματοφύλακας των πατρώων Ορθοδόξων παραδόσεων.
Ὡραῖός σου ὁ βίος καὶ ἡ σεπτή, ἣν ἐτέλεσας Μάξιμε ἔνθεος, ἀποστολή, ὡς ἱεροκῆρυξ καὶ φωτιστής, τῆς ἀχανοῦς Ῥωσσίδος γῆς, σκότει ἀγνωσίας καὶ μαρασμῷ, ἣν ἔστρεψας εὐχαῖς σου, ὀρθῶν δογμάτων πίστιν καὶ τῶν ἠθῶν πρὸς ἐπανόρθωσιν.
———————————————————-
Συνέσει καὶ σοφίᾳ πνευματικῇ, ἀνεδείχθης διδάσκαλος ἄριστος, θεολογῶν, καὶ Λατίνων θραύων δεινὴν ὀφρύν· τὰ δὲ πατέρων δόγματα, ῥώμῃ ἀνεκήρυξας καὶ σπουδῇ, τοῦ βίου μαρτυροῦντος· καὶ τῇ ὁμολογίᾳ, ἡ τελευτή σου ἐστεφάνωται.
Ε. Θεοτοκοφιλία
Ως Αγιορείτης, ο Όσιος έτρεφε απεριόριστη αγάπη και σεβασμό προς το εξαγνισμένο και πάνσεπτο πρόσωπο της Θεομήτορος. Γεγονός που η ίδια η Παναγία το επιβεβαίωσε και με το οσιακό τέλος του Αγίου κατὰ την 21η Ιανου¬αρίου του 1556. Την ημέρα αυτή η Εκκλησία τιμά τον ομώνυμο και προστάτη του Ἅγιο Μάξιμο τον Ὁμολογητή, και στην Ιερὰ Μονὴ της μετανοίας του στο Βατοπαίδι οι πατέρες και αδελφοί του τιμουν κατὰ το έθος την εορτὴ της Παναγίας της Παραμυθίας. Αυτή την ημέρα παρέδωσε το πνεύμα του στα χέρια του ἀγαπημένου του Κυρίου, «για να τον παραμυθήσει απὸ τους κόπους και πόνους του η Κυρία Θεοτόκος η Βατοπαιδινὴ Μήτηρ του και Παραμυθία.
«Τὸ τῆς Πανάγνου θεοφρούρητον Ὄρος, πολλαπλῶς σωτήριον ἀναδειχθέν, ποικίλως τοῖς πᾶσι παρέχει ἀντίληψιν. Καὶ τοῖς μὲν ἐν μετανοίᾳ ζητοῦσι τὸ θεῖον ἔλεος, τὰ κρείττω χαρίζεται. Τοὺς δὲ ὑπερβαλλώντως ἀγωνιζομένους, πατέρας ὁσίους καὶ δικαίους, χάριτος θείας πεπληρωμένους ἀναδείκνυσι. Ὧν εἷς καὶ ὁ παρ᾿ ἡμῖν σήμερον τιμώμενος, ἐπὶ τῇ διπλῇ αὐτοῦ προσφορᾷ, Ὁσίου τε καὶ Διδασκάλου· διὸ εἰκότως αὐτῷ κράζομεν· Χαίροις, πάτερ ἱερώτατε.»
——————–
Χαρακτηρισμοί του Οσίου Μαξίμου από τον Γέροντα Ιωσήφ.
1. Πιστός και φρόνιμος οικονόμος του Χριστού- του Άθωνος φοιτητής «ο αράμενος τον Σταυρόν του Κυρίου»- Δόκιμος Εργάτης του Ευαγγελίου της Χάριτος-Αρετής δοχείον- καλλιεργητής ανθρωπίνων καρδιών.
-Οὗτος γὰρ οἰκονομήσας ἀρίστως, τὸ δοθὲν αὐτῷ τάλαντον, ἐμέρισε πανσόφως ὡς πιστὸς οἰκονόμος. Πάντα γὰρ καταλιπών, τὸν τοῦ Κυρίου Σταυρὸν ἀράμενος, καὶ τῷ περιβλέπτῳ Ἄθωνι φοιτήσας, ἔξω σαρκὸς καὶ κόσμου ἐγένετο·
-Τοῦ Εὐαγγελίου τῆς χάριτος, δόκιμος ἐργάτης ὤφθης, ὡς ἀρετῆς δοχεῖον, Ὅσιε Μάξιμε· τὸν τῆς πίστεως γὰρ σπόρον, κεχερσωμέναις καρ-δίαις καλλιεργήσας, προθέλυμνα ἐξέτεμες, ὀθνείων παραδόσεων ζιζάνια·….(Δοξαστικό Μικρού Εσπερινού)
2. «Μάρτυς τη ασκήσει, τη προθέσει, τη αθλήσει» – κόσμημα της Εκκλησίας-οδηγός μετανοίας των λαών.
Ὡς γενναῖον ἐν μάρτυσι τῇ ἀσκήσει τὸ πρότερον, τῇ ἀθλήσει τὸ δεύτερον, τῇ προθέσει γέγονας μάρτυς Μάξιμε, ἐν διωγμοῖς ταπεινούμενος, βαστάζων ἐπ᾿ ὤμων σου, τὸν σταυρὸν καὶ ὁδηγῶν, τοὺς λαοὺς πρὸς μετάνοιαν καὶ εὐσέβειαν· τῆς σεπτῆς Ἐκκλησίας κόσμος ὤφθης, ἀπονέμων σαῖς πρεσβείαις, τὸν ἱλασμὸν τοῖς τιμῶσί σε.( Προσόμοιο μεγάλου Εσπερινού)
Μάρτυς κλεινός, τῇ προαιρέσει γενόμενος, τῶν μισούντων, μάστιγας ὑπέμεινας, καὶ τὰ δεσμὰ φέρεις καρτερῶν, καὶ εἱρκτὴν ζοφώδη, ἐν ᾗ ἐκ φθόνου σε ᾤκιζων, δοκοῦντές σε κωλύειν, τοῦ κράζειν ἀνενδότως, τῇ δυνάμει σου δόξα Φιλάνθρωπε.
3. Φωτισμένος διδάσκαλος της ορθοδόξου θεολογίας, κανόνας, τύπος και οδηγός ευσεβείας.
Τῇ τοῦ Πνεύματος χάριτι, ἐλλαμφθεὶς τὴν διάνοιαν, τα γεώδη ἅπαντα κατεφρόνησας, καὶ περιὼν ἐξεπαίδευσας, λαοὺς πρὸς εὐσέβειαν, θεολόγῳ διδαχῇ, καὶ τῷ ἔργῳ πατὴρ ἡμῶν, θείᾳ χάριτι, ποδηγῶν πρὸς Χριστὸν πιστῶν τὰ πλήθη, ὁδηγὸς κανὼν καὶ τύπος, καὶ πρεσβευτὴς ἐχρημάτισας.
4. Άνθρωπος γενναίου φρονήματος -Υπέρμαχος της αλήθειας και της ευσεβείας –Απόστολος και φωτιστής λαών
Πλήρης γενναίου φρονήματος, τῆς σῆς Μονῆς ἀποστάς, τὸν πλησίον ἐζήτησας, ἄλλος ὡς ἀπόστολος, εὐσεβείας ὑπέρμαχος, θυμὸν μισούντων οὐκ ἐδειλίασας, εἰρκτῇ καὶ πόνοις οὐ κατενάρκησας· ὢ τῆς ἀνδρείας σου, Μάξιμε πανόλβιε!
Τὸ τοῦ Ἄθωνος βλάστημα, καὶ Μονῆς σου ἐντρύφημα, συνελθόντες ἅπαντες σὲ γεραίρομεν, ὡς ἀριστέα πανθαύμαστον, ὡς ἄλλον ἀπόστολον ὡς φωτίσαντα λαούς, ἀληθείας ὑπέρμαχον, ὡς κρατύναντα, εὐσεβείας τὰ δόγματα σπουδῇ σου·
5. Υπόδειγμα πραότητας και υπομονής, «ως χρυσός εν καμίνω δοκιμασθείς…σύμμορφος των παθών του Σωτήρος γενόμενος»
Πᾶσαν τοῦ ἐχθροῦ τὴν ἔφοδον, καὶ τῶν φθονούντων ποινάς, ὑπομείνας πραότατα, τὰ τῆς νίκης γέρα σοι, ἐκομίσω μακάριε, τῆς σῆς προθέσεως οὐ διήμαρτες, πεπλανημένους λαοὺς ἐφώτισας, θείαν ἐπίγνωσιν, βίου τὴν ὀρθότητα ποδηγετῶν, μάρτυς τὴν προαίρεσιν, Μάξιμε γέγονας.
Τῆς κεκρυμμένης ἐν Χριστῷ ζωῆς, καρποφορῶν τὴν λαμπρότητα τοὺς ποικίλους πειρασμοὺς καὶ θλίψεις καὶ βασάνους, ἀνενδότως ἤνεγκας, θεοφόρε πάτερ Μάξιμε· δι᾿ ὧν ὡς χρυσὸς ἐν καμίνῳ δοκιμασθείς, ὑπὲρ ἥλιον ἔλαμψας, καὶ τῶν παθῶν τοῦ Σωτῆρος, σύμμορφος γέγονας· καὶ νῦν τῆς δόξης αὐτοῦ κατατρυφῶν καὶ τῷ τῆς ὁμολογίας στεφάνῳ λαμπρῶς πεποικιλμένος, ἀδιαλείπτως πρέσβευε, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.(Από την Λιτή)
6. Υπόδειγμα Αγάπης- αμνησικακίας-συγχωρητικότητας και μακροθυμίας «εις τύπον του Δεσπότου Χριστού».
Πᾶσαν ὑπερβὰς προσπάθειαν, διὰ τὴν μείζω πασῶν, ἀρετῶν καὶ ἀκρότητα, Μάξιμε μακάριε, ἐν δεσμοῖς ἐκαρτέρησας, ἀμνησικάκως ὡς ὁ Δεσπότης σου, τῶν διωκτῶν σου ὑπερευχόμενος, τούτων μετέβαλες, τὴν πρὸς σὲ διάθεσιν, μακροθυμῶν· ….
7. Θεοειδής διδάσκαλος της Εκκλησίας της Ρωσίας.
« Ὡραῖός σου ὁ βίος καὶ ἡ σεπτή, ἣν ἐτέλεσας Μάξιμε ἔνθεος, ἀποστολή, ὡς ἱεροκῆρυξ καὶ φωτιστής, τῆς ἀχανοῦς Ῥωσσίδος γῆς….»
….. «καὶ σὺ σκίρτα καὶ χόρευε, ἡ ἐν Ῥωσσίᾳ Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ, τοιοῦτον ὁδηγὸν πλουτήσασα, καὶ θεοειδῆ διδάσκαλον, ἀσφαλῶς σε ὁδηγοῦντα, πρὸς σωτηρίους νομάς.
8. Μύστης της αληθινής σοφίας – ελεγκτής των αιρετικών δοξασιών-άριστος αθλητής στους ιερούς αγώνες.
….τῆς ἀληθοῦς γὰρ σοφίας, μύστης γενόμενος, δοκησισόφων φληναφήματα, καὶ αἱρετικῶν γλωσσαλγίας, τῷ σῷ λόγῳ διήλεγξας καὶ πόῤῥω ταῦτα ἀπέῤῥιψας, τοῦ εὐσεβοῦς πληρώματος. ……
-Τὸν ἐν σοφίᾳ περιφανῆ, καὶ ἐν ἱεροῖς ἀγῶσιν ἀριστεύσαντα, Μάξιμον τὸν φερωνύμως μέγαν, πᾶς ὁ τοῦ Θεοῦ λαὸς καὶ ἐξαιρέτως ὁ Ἄθως, ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς εὐφημήσωμεν·….
-Τῇ φιλοσόφῳ σπουδῇ σου, τὸν ἔξω ἄνθρωπον, ἐπλούτησας θεόφρον, καὶ ἀσκήσει τὴν χάριν, τῶν θείων ἀποστόλων ἔνδον λαβών, Ἐκκλησίας τὸ πλήρωμα, ταῖς διδαχαῖς σου, στηρίξας ἀθλητικῶς, ταύτας Μάξιμε ἐσφράγισας.
9. Μιμητής του ζήλου του Αποστόλου Παύλου στους κόπους και στις θλίψεις.
…..οὗτος γὰρ κατὰ Παῦλον, ὡς αὐτοῦ ζηλωτής, ἐν κόποις καὶ θλίψεσιν ὑπερβαλλώντως, καὶ ἐν φυλακαῖς περισσοτέρως, ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας δοκιμαζόμενος, τὴν ζωὴν διελήλυθε· …..
10. Μιμητής των πατέρων, αυστηρός τηρητής της πατερικής παραδόσεως και θεολογίας.
Τὴν τῶν πατέρων ζηλώσας, θείαν παράδοσιν, πράξει καὶ θεωρίᾳ τὸν σὸν βίον τυπώσας, ἐσφράγισας ἀγάπῃ λαοὺς νουθετῶν, καὶ Ἐκκλησίας τὰ δόγματα, τῇ θεολόγῳ σου γλώσσῃ ἐπικροτῶν…….
11. Μιμητής του ζήλου του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή.
Τοῦ Βαπτιστοῦ σὺ τὸν ζῆλον, ἐκμιμησάμενος, μετάνοιαν διδάσκεις τοῖς λαοῖς θεῖε πάτερ, πλὴν φθόνῳ τῶν κρατούντων διαβληθείς, τῇ εἰρκτῇ κατακέκλεισαι, χρόνοις τριάκοντα Μάξιμε καὶ εὐχαῖς, ἐπεσφράγησας τὸν βίον σου.
12. Ο «παιδαγωγήσας εαυτόν εν όρει του Άθωνος» νέος Ισαπόστολος.
Ασκήσει τὸ πρότερον, παιδαγωγήσας σαυτόν, ἐν ὄρει τοῦ Ἄθωνος, καὶ νεκρωθεὶς τῷ Θεῷ, τὸν κόσμον κατέλαβες· μέγας φανεὶς παμμακαρ ἰσαπόστολος νέος, ἔστρεψας πλανωμένους εἰς ὁδοὺς τοῦ Κυρίου, διὸ θεόφρον Μάξιμε, ἡμῶν μνημόνευε.( Ἀπολυτίκιον.Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.)
13. Ησυχαστής – ποιμένας και διδάσκαλος.
Υπετάγης τῷ Θεῷ, καὶ ὑπετάγη σοι σοφέ, σαρκὸς τὰ πάθη καὶ ὁ νοῦς, τῆς ἀπαθείας τῷ φωτί, τῇ θεωρίᾳ τοῦ κρείτονος κατελάμθη· σοφίᾳ παιδευθείς, τὰ θεῖα πάσχων λαλεῖς, καὶ γέγονας ποιμήν, σώζων ἐκ πλάνης λαοὺς, πνεύματος θείου ὤφθης δοχεῖον, τοῦ ἀπροσίτου καὶ θείου φωτός. Μάξιμε θεῖε…
14. Πηγή υδάτων ζωής διψώντων και φτωχών λαών – Κοινωνός των άθλων των μαρτύρων και Αποστόλων-Ομολογητής.
Όσιε πάτερ, τοῦ παρακλήτου φωτὶ ἐλαμφθείς, ποταμοὺς ὑδάτων ζωῆς ἀνέβλυσας, καὶ διψῶντας λαοὺς ἐνδείᾳ τηκομένους, εἰς λειμῶνας ζῶντας μετέβαλες· τὰ ἤθη δὲ τούτων ἀναπλάσας, λαὸν Κυρίου τούτους ἀπετέλεσας. Ἀποστόλων καὶ μαρτύρων κοινωνήσας τοῖς ἄθλοις, ὁμολογίᾳ τὸν βίον σου ἐσφράγισας….
15.Φύλακας και πρόβολος των ορθοδόξων δεσμών – κληρονόμος θεοφθόγγων ρητόρων – μιμητής των θεοφθόγγων Αγίων Αποστόλων.
«Δεσμοῖς προσωμίλητα, καὶ φυλακαῖς ζοφεραῖς, ὡς φύλαξ καὶ πρόβολος, τῶν ὀρθοδόξων θεσμῶν, θεόσοφε Μάξιμε· …»
«Ρητόρων ἐδείχθης κληρονόμος, θεοφθόγγων τῶν θείων Ἀποστόλων, τὴν τούτων ὁδὸν ἐβάδισας προθύμως, γράφων καὶ διδάσκων, τὸν Κύριον ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.(από τον κανόνα του Όρθρου)
16. Μυστικός θεολόγος, συγγραφέας και φιλόσοφος -Ιχνηλάτης των βημάτων των Ορθοδόξων Πατέρων και μιμητής – σοφός συγγραφέας διδαγμάτων – δοχείον αρετών.
-Ἀνακαθάρας σου τὸν νοῦν, ἐν πράξει καὶ θεωρίᾳ, θεολόγος ὄντως πάτερ ἐγένου, καὶ διδάγματα σοφά, συγγράφων διετέλεσας, καὶ ἐκκλησίας κόσμος, λαμπρὸς ἐδείχθης μακάριε.(Από κανόνα του Όρθρου)
-Ἰχνηλατῶν πάσῃ σπουδῇ, τοῖς βήμασι τῶν πατέρων, μιμητὴς τούτων ἐδείχθης θεόφρον, καὶ ἐπ᾿ ὤμων τὸν Σταυρόν, ὁδὸν στενὴν διήνυσας, καὶ νῦν γῆν τῶν πρᾳέων, σὺν τούτοις Μάξιμε εἴληφας.(Από τον κανόνα του όρθρου)
-Μετανοίας τοῖς πόνοις, πάθη καθηράμενος, ναὸς πανέντιμος, ὅλος τοῖς πατρᾶσι μιμητὴς ἐχρημάτισας ὅσιε, ἀρετῶν δοχεῖον, ὅλον σαυτὸν μεταμορφώσας, ἀπὸ δόξης εἰς δόξαν τῇ χάριτι.
-Τῇ φιλοσόφῳ σπουδῇ σου, τὸν ἔξω ἄνθρωπον, ἐπλούτησας
θεόφρον, καὶ ἀσκήσει τὴν χάριν, τῶν θείων ἀποστόλων ἔνδον λαβών, Ἐκκλησίας τὸ πλήρωμα, ταῖς διδαχαῖς σου, στη¬ρίξας ἀθλητικῶς, ταύτας Μάξιμε ἐσφράγησας.
17. Στεφάνι, έπαινος και καύχημα της Ιεράς Μονής (Βατοπαιδίου)-παραμυθία και δάσκαλος των μοναχών, κήρυκας των ευσεβών –στύλος Ορθοδοξίας.
-Χαίροις τῆς ἱερᾶς σου Μονῆς, στέφανος ὄντως ἔπαινός τε καὶ καύχημα, καὶ θεία παραμυθία, τῶν ἐν αὐτῇ μαθητῶν, οὓς διδάσκεις πάτερ ἐκ τοῦ βίου σου, συνέσει κοσμούμενος, ἀρετῶν καταγώγιον· πρᾷος τῷ ὄντι, καὶ εὐθὺς τὴν προαίρεσιν, τοῖς αἰτοῦσί σε, τὰ σωτήρια ἔλεγες. Μάξιμε καρτερώτατε, οὐράνιε ἄνθρωπε, ὀρθοδοξίας ὁ στῦλος, τῶν εὐσεβῶν κήρυξ γέγονας, παιδεύων διδάσκων, καὶ πρὸς θείαν πολιτείαν τούτους ὡδήγησας. (Από τους Αίνους)
18. Θεολόγος θεόληπτος – μύστης σοφότατος – «πύρινος γλώσσα τας αιρέσεις φλογίζουσα» – μάχαιρα οξυτάτη και δίστομος.
Έχων τὸν εὐσεβῆ λογισμόν, διαφερόντως τῶν παθῶν αὐτοκράτορα, ἐπέβης ἀνεπιστρέπτῳ, τῇ προαιρέσει ὀρθῶς, θείᾳ θεωρίᾳ διὰ πράξεως, θεολόγος θεόληπτος, μυστογράφος σοφώτατος, πύρινος γλῶσσα, τὰς αἱρέσεις φλογίζουσα, ὥσπερ μάχαιρα ὀξυτάτη καὶ δίστομος, πλάνας τὰς ἐκ τῆς Δύσεως, ἀνέτρεψας λόγοις σου, Μάξιμε θείων δογμάτων, ἡ ἀκριβὴς ἀναστήλωσις· (προσόμοιο των Αίνων)
19. Αγνόν καταγώγιον (=τόπος φιλοξενίας) του Θείου Πνεύματος και της σοφίας – κλίμαξ των αρετών.
Χαίροις τὸ τῆς σοφίας σεπτόν, καὶ Θείου Πνεύματος ἁγνὸν καταγώγιον, ἡ κλῖμαξ ἣν εἶδε τότε, ὁ Ἰακὼβ ἀρετῶν, ἃς ἐκτήσω πάτερ ἱερώτατε· Ἀγάπην τὴν κρείττονα, πρὸς Θεὸν συνεπλήρωσας, καὶ τὸν πλησίον, πρὸ σαυτοῦ σὺ τετίμηκας, τοῖς ποθοῦσι δὲ τὸν Χριστὸν πόθῳ ἔδειξας, Μάξιμε ἱερώτατε, φωτίζων τοῖς λόγοις σου, τὰς ἐκκλησίας στηρίζων, καὶ τῶν ἠθῶν τὴν ὀρθότητα, σφραγίσας τοῖς πόνοις, ὡς ἀπόστολός τις ἄλλος, τὴν μαρτυρίαν σου.(προσόμοιο Αίνων)
20. Διδάσκαλος και φωτιστής των πλανεμένων λαών.
Τ ὸ κατ᾿ εἰκόνα τηρήσας ἀκέραιον, Μάξιμε πάτερ, πρὸς τὸ καθ᾿ ὁμοίωσιν, δ᾿ ὡς δυνατὸν προσπελάσας, υἱὸς Θεοῦ πρεπόντως κεκλήρωσαι. Τῆς γὰρ φωνῆς Κυρίου, τοῦ Θεοῦ ἐπακούσας· «στήριξον τὸν ἀδελφόν σου», οὐκ ἔδωκας ὕπνον σοῖς ὀφθαλμοῖς. Τῆς δὲ κρείττονος ὁδοῦ, τὸ πέρας ἐκπληρώσας, τοῖς βορείοις ἀπεδήμησας λαοῖς, σκότει ἀγνωσίας καὶ ἀχλύει αἱρέσεων πεπλανημένοις· οὓς διδάσκων καὶ φωτίζων ἐπέστρεψας, πρὸς νομὰς σωτηρίους· φθόνῳ δὲ τοῦ ἐχθροῦ διασυρείς, φυλακαῖς πολυετὴς ἐκαρτέρησας, σφραγίσας σου τὸ ἔργον δι᾿ ὁμολογίας· καὶ νῦν ἐν οὐρανοῖς, τῶν πόνων σου τὰ ἔπαθλα κομιζόμενος, μνήσθητι καὶ ἡμῶν, τῶν εὐφημούντων σε.
