Αλεξάνδρεια: Φάρος της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού – Alexandria: Beacon of Orthodoxy and Hellenism

Η ένδοξη ιστορία του Αποστολικού Θρόνου της Αλεξανδρείας, με δισχιλιετή πορεία, κατόρθωσε να γίνει φάρος θεολογικός, επιστημονικός, εκκλησιαστικός, πολιτιστικός και προ παντός κράτησε υψηλό γόητρο και τιμή προς δόξαν της καθόλου Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Από την εποχή, που την Εκκλησία Αλεξανδρείας ίδρυσε ο άγιος Ευαγγελιστής Μάρκος, μέχρι και των ημερών μας, το Πατριαρχείο κατέχει μια ιδιάζουσα και πρωτοπόρο θέση μέσα στην οικουμενική Ορθοδοξία. Πολλών Παπών και Αρχιεπισκόπων Αλεξανδρείας το ονόματα μνημονεύονται τόσο από την Ανατολή, όσο και από τη Δύση, γιατί με τη ζωή, το έργο και τη διδασκαλία τους πρόσφεραν πολύτιμες υπηρεσίες και έγιναν εξέχοντες ηγέτες της Εκκλησίας του Χριστού.

(Φωτ: Έμβλημα Πατριαρχείου Αλεξανδρείας  – Phot: Emblem of the Patriarchate of Alexandria)

 

 

Αυτή ήταν και αυτή παραμένει η αποστολή της ελληνικής μας Εκκλησίας και, φυσικά, του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Αποστολή ιερή και αξιόλογη. Δεν είναι κλειστή, ούτε μυστική. Βγαίνει έξω από τον κλειστό της χώρο και το περιβάλλον κι επεκτείνεται παντού. Υπηρετεί πιστά για αιώνες τώρα τόσες κοινότητες και διακονεί τον απόδημο Έλληνα, τον Άραβα και τον Αφρικανό, όσο το επιτρέπουν οι κατά τόπους και καιρούς συνθήκες, αλλά και περιστάσεις. Έτσι, η Εκκλησία του αγίου Μάρκου προσφέρει στον ξενιτεμένο Έλληνα «μάνα και ύδωρ» σε ώρες δύσκολες και πολλές φορές τραγικές. Η ζωντανή αυτή παρουσία και έμπρακτη προσφορά του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας κράτησε γερά και θερμά ενωμένο τον Έλληνα με τη καταγωγή του και του κληρονόμησε την υπερηφάνεια αυτή, ότι μόνο με τη διατήρηση της εθνικής του ταυτότητας θα ζήσει και θα μεγαλουργήσει το ελληνικό Έθνος. Η εκπλήρωση και η πραγμάτωση αυτή έγινε μόνο με τη θυσία και τον κόπο τόσων Αγίων και Ιερών μορφών Πατριαρχών Αλεξανδρείας.

Όπως τόσα χρόνια ο ελληνισμός της Αιγύπτου, κάτω, μάλιστα, από δυσμενέστερες συνθήκες, αισθάνθηκε δέσμιος των ιστορικών παραδόσεών του, και εκπλήρωσε στο ακέραιο το χρέος του, έτσι και σήμερα, καλείται να σταθεί με δέος και επίγνωση, για να τιμήσει τα εναπομείναντα λείψανα της ιστορικής κιβωτού και του προγονικού κλέους, τα οποία επιζούν, κινούνται, διδάσκουν και παραδειγματίζουν.

Η Εκκλησία Αλεξανδρείας, έχουσα πάντοτε στενό συνοδοιπόρο την ελληνική παρουσία της Αιγύπτου, δεν ενδιαφέρθηκε μόνο για την πνευματική ωφέλεια των πιστών της τέκνων, αλλά έδειξε μέριμνα και διαφύλαξε ανά τους αιώνες το πολιτιστικό και ιστορικό παρελθόν της. Με έργα, ακόμη, κοινωνικά, φιλανθρωπικά, εθνικά, εκπαιδευτικά, έστησαν, εδώ στην Αίγυπτο ιδιαίτερα, μνημεία ιστορικής αξίας, αξιοπρέπειας, προσφοράς εκπολιτισμού. Αυτή η ιστορική προσφορά παραμένει δυναμική και ακατάλυτη μέχρι των ημερών μας. Συνεχίζεται, ακριβώς, για να μας μαρτυρεί αιώνια την πορεία και την παρουσία σ’ ένα Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο, σε μια Ελληνική Κοινότητα, που βαδίζουν από κοινού, ιδιαίτερα σήμερα για να συνεχιστεί η δισχιλιετής προσφορά και ανανεωτική πορεία.

Μακάριος Τηλλυρίδης,

Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε,

Δρ. Φιλοσοφίας

Αίθουσα του Παριαρχικού Θρόνου Αλεξανδρείας -Throne room of the Patriarchate of Alexandria

The glorious history of the Apostolic Throne of Alexandria, of a duration of two thousand years, has made it a beacon in the field of theology, learning, church affairs and culture, and above all has maintained its high reputation and honour to the glory of the entire Eastern Orthodox Church. From the founding of the Church of Alexandria by Saint Mark the Evangelist down to our own times, the Patriarchate has occupied a sui generis and pioneering position in universal Orthodoxy. The names of many Popes and Archbishops of Alexandria are commemorated in the West as well as the East, since their lives, their work and their teaching have rendered invaluable services and they have served as outstanding leaders of the Church of Christ.

This has been and this remains the mission of our Greek Church and naturally, of the Patriarchate of Alexandria – a sacred and most important mission. There is nothing enclosed or secret about it. It comes out of its own enclosed space and environment and extends into every place. For centuries it has served so many different communities along with the Greek diaspora, the Arabs and the Africans, insofar as local conditions, times and circumstances allow. Thus the Church of Saint Mark has provided the Greek far from his place of origin with manna and water in the wilderness at times which have been difficult and sometimes tragic. This living presence and practical help of the Patriarchate of Alexandria have kept the Greeks firmly and lovingly linked with their origins and have endowed them with pride which teaches that it is only through maintaining their national identity that the Greek nation will live and achieve great things. This mission has been fulfilled only through the self-sacrifice and toil of so many saintly and holy Patriarchs of Alexandria.

Just as the Greeks of Egypt for so many years, and under the most unfavourable circumstances, have felt bound by their historic traditions and have fulfilled their duty to the full, so today they are called upon to stand with awe and awareness before the remaining relics of the ark of history and the renown of their ancestors- which live on and serve to teach and set examples – and to honour them.

The Church of Alexandria, which has always advanced hand-in-hand with the Greek community of Egypt, has never confined its interest to the spiritual benefit of its faithful children, but has been concerned to safeguard down the ages its cultural and historic past. By its work for society, for charities, for the nation, for education, it has set up, especially here in Egypt, monuments of historic worth, dignity and civilizing influence. This achievement through the course of history has remained dynamic and imperishable down to our own times. It continues precisely in order to bear its perpetual witness to a history and presence in a Greek Orthodox patriarchate and a Greek Community which go forward together so that the achievements and the course of renewal of two thousand years may be continued.

Makarios Tillyridis, PhD

Metropolitan of Zimbabwe

Το Πατριαρχικό Γραφείο στην Αλεξάνδρεια -The Patriarchal Office in Alexandria

Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η Μαγάλη πόλη της Αλεξανδρείας από την εποχή που κτίστηκε (332 – 331 π.Χ) από τους γνωστούς αρχιτέκτονες Δεινοκράτη τον Ρόδιο και Ναυκράτιδα Κλεομένη, με εμπνευστή τον ίδιο τον Μέγα Αλέξανδρο, κατέστη ένα μοναδικό κέντρο στον τότε κόσμο, ακτινοβόλο στην πνευματική, οικονομική, πολιτιστική, εμπορική και στρατιωτική ζωή. Η πόλη της Αλεξανδρείας λόγω της γεωγραφικής της θέσεως έγινε κέντρο, που συνέδεσε τον αρχαίο αιγυπτιακό πολιτισμό με τον ελληνορωμαϊκό και στη συνέχεια τον ιουδαϊκό, για να διακριθεί περίφημη πρωτεύουσα αλληλοσυνάντησης των κυριοτέρων πνευματικών ρευμάτων της εποχής εκείνης. Οι ξακουστές βιβλιοθήκες της και τα άλλα σπουδαία κέντρα των γραμμάτων και των τεχνών, όπως και το γνωστό Πανεπιστήμιό της υπήρξαν οι προάγγελοι, που επέδρασαν θετικά, στη συνέχεια, με την εμφάνιση του Χριστιανισμού.

Άποψη από την Πατριαρχική Βιβλιοθήκε Αλεξανδρείας -View of the Patriarchal Library, Alexandria

There is no question that, from the time of its building (332-331 BC), on the inspiration of Alexander the Great himself, by the famous architects Donocrates of Rhodes and Cleomenes of Naucratis, the great city of Alexandria became a unique center for the world of the time, with great prestige in intellectual, economic, cultural, commercial and military life. Because of its geographical position, the city of Alexandria also became a centre which linked ancient Egyptian civilization with that of Greece and Rome, and then with that of the Jews, to emerge as a renowned capital which was a meeting-point for the main spiritual and intellectual trends of that time. Its famous libraries and other important centers of letters and the arts, such as its university, were forerunners which were to have positive effects when Christianity subsequently made its appearance.

Αίθουσα υποδοχής του Πατριαρχικού Οίκου Αλεξανδρείας -Reception hall. Patriarchal Residence, Alexandria

Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ειδικών, η Αλεξάνδρεια στην αρχαία εποχή κατείχε τα πρωτεία ακόμα και στο θέμα των βιβλιοθηκών. Από την εποχή, ακόμη, του Μεγάλου Αλεξάνδρου προσκλήθηκαν πολλοί λόγιοι και τεχνίτες, άνθρωποι, δηλαδή, των γραμμάτων, οι οποίοι ήταν δοκιμασμένοι, για να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες φύλαξης των πολύτιμων χειρογράφων της αρχαίας Ελλάδας, που ήδη υπήρχαν. Πληροφορίες δεν υπάρχουν πολλές· βέβαιο, όμως, είναι ότι οι διάδοχοι του Αλεξάνδρου, οι Πτολεμαίοι και ιδιαίτερα ο Πτολεμαίος ο Λάγος, θέλοντας να καταστήσει την Αλεξάνδρεια Κέντρο Πολιτισμού, Παιδείας και των Τεχνών κάλεσε κοντά του «άνδρας επί σοφία και τέχναις διασημοτάτους»και έθεσε τον θεμέλιο λίθο της βιβλιοθήκης του Μουσείου. Θετικές πηγές μας πείθουν για την ίδρυση του Μουσείου και της βιβλιοθήκης Αλεξανδρείας – της μεγάλης- από τον Πτολεμαίο τον Σωτήρα. Η βιβλιοθήκη αυτή πρέπει να θεωρείται, ότι ήταν η πλουσιότερη και μεγαλύτερη του τότε αρχαίου κόσμου. Παράλληλα με αυτή τη βιβλιοθήκη δημιουργήθηκε και μια δεύτερη, η οποί βρισκόταν δίπλα στο Ναό του Σεραπείου. Και οι δύο μαζί, οπωσδήποτε, συγκέντρωναν όλο τον πλούτο των υπάρχοντων χειρογράφων και έτσι κατείχαν την έννοια της Οικουμενικής βιβλιοθήκης.

Πατριαρχικό παρεκκλήσιο των αγίων Θεοδώρων Αλεξανδρείας -Patriarchal chapel of the Sts. Theodore, Alexandria

According to experts, Alexandria in ancient times also held a primary place because of its libraries. As early as the time of Alexander the Great, large numbers of men of letters and other tried and tested experts were summoned to the city in order to create suitable conditions for the valuable manuscripts of ancient Greece. There is not much information about this subject left to us but what is certain, however, is that the successors of Alexander, the Ptolemies, and particularly Ptolemy Lagus, wishing to make Alexandria a centre of civilization, education and the arts, summoned men most renowned for wisdom and arts. It was Ptolemy Lagus – also called Soter – who laid the foundation stone of the Museum library. Reliable sources tell us that Ptolemy Soter founded not only the Museum, but also the Library – the Great Library – of Alexandria. This is believed to have been the richest and largest in the ancient world. Yet another library was set in parallel with this, next to the temple of Serapis. Together they contained all the wealth of the manuscripts of the times, and so could claim the title of universal library.

Εικονοστάσιo παρεκκλησίου αγίων Θεοδώρων Αλεξανδρείας -Iconostasis of the chapel of Sts.Theodore, Alexandria

Η παράδοση αναφέρει ότι ο πρώτος χριστιανικός ναός, που χτίστηκε στην Αίγυπτο, ήταν ο Ναός της Θεομήτορος, κοντά στο λιμάνι της Αλεξανδρείας, ακριβώς στον τόπο, όπου ματρύρησε ο άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Μάρκος. Ο μεγαλοπρεπής αυτός ναός κτίστηκε την εποχή, κατά την οποία Πατριάρχης Αλεξανδρείας ήταν ο άγιος Θεωνάς (282-300). Με την εξάπλωση του Χριστιανισμού πολύ γρήγορα ανηγέρθησαν περικαλλείς ναοί στην Αίγυπτο, αλλά και μοναστήρια. Λέγεται, μάλιστα, ότι γύρω από την Αλεξάνδρεια υπήρχαν περί τα εκατό μοναστήρια στη Μερεώτιδα (Μαριούτ), πενήντα και πολλά άλλα στην έρημο. Δύο, όμως, μεγαλοπρεπείς Ναοί ήταν το καύχημα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας το Καισάρειον και το Σεράπειον. Το οικοδόμημα αυτό κτίστηκε από την βασίλισσα της Αιγύπτου Κλεοπάτρα ως «Ηρώον».Στη συνέχεια, όμως, επί της εποχής του Μέγα Κωνσταντίνου ονομάστηκε ναός αφιερωμένος επ ονόματι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Ο ναός αυτός ήταν «η Μεγάλη εκκλησία της Αλαξανδρείας». Ο άλλος ναός του Σερεπείου, που ήταν κατ αρχήν εθνικός ναός των Πτολεμαίων, είχε πάρει την ονομασία του ναού του αγίου Ιωάννη, αφού εκεί είχαν μεταφερθεί τα λείψανα του αγίου. Αλλά και ο Μονή του αγίου Σάββα κατά τη μακραίωνη ιστορία της χρησιμοποιήθηκε όχι μονάχα σαν ενδιαίτημα των μοναχών, αλλά σαν Νεκροταφείο, Νοσοκομείο, Σχολείο, Ξενώνας, ακόμα και σαν Υγειονομείο. Πολύ περισσότερο, όμως, η Μονή του Αγίου Σάββα χρησιμοποιήθηκε σαν Κέντρο του Πατριαρχικού Θρόνου Αλεξανδρείας.

Κήπος Πατριαρχικού Οίκου Αλεξανδρείας -Garden of Patriarchal Residence, Alexandria

Tradition tells us that the first Christian church to be built in Egypt was that of the Mother of God, near the habour of Alexandria, on the very spot where the Apostle and Evangelist Saint Mark was martyred. This magnificent church was built at the time when Saint Theonas was Patriarch of Alexandria (282-300). With the spread of Christianity, churches of great beauty – and monasteries – rapidly sprang up in Egypt. It is said that around Alexandria itself there were about a hundred monasteries, fifty at Mariotis (Mariut), and many more in the desert. However, two splendid churches were the special boast of the Patriarchate of Alexandria: the Kaisareion and the Serapeion. The former was built by Cleopatra, Queen of Egypt, as heröon. It was later, in the time of Constantine the Great, consecrated as a church, dedicated to the Archangel Michael. This was the Great church of Alexandria. The Sarapeion was originally a pegan temple of the Ptolemies, but became the church of Saint John, since it housed the relics of the saint. The Monastery of Saint Sabbas during its long history was used not only as a dwelling-place for monks, but also as a cemetery, a hospital, a school, a hostel, and a public health centre. Above all, however, the Monastery of Saint Sabbas served as a centre for the Patriarchal Throne of Alexandria.

Θεοτόκος της Ιεράς Μονής αγίου Σάββα -Theotokos of the Monastery of St. Sabbas

Κέντρο των Γραμμάτων και των Ελληνικών Χριστιανικών Τεχνών συνέχισε να είναι η Αλεξάνδρεια, όπουορίστηκε και ο τόπος του δεύτερου, στην τάξη, Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου. Συνέχεια αυτής της ένδοξης σελίδας της αλεξανδρεινής ιστορίας, έγινε η Βιβλιοθήκη του Παντριαρχείου Αλεξανδρείας, που εδώ και 2000 χρόνια ακτινοβολεί και φωτίζει την οικουμένη. η ιστορία της Πατριαρχικής Βιβλιοθήκης, που θυμίζει πάντα τη συνέχεια της Αλεξανδρινής Βιβλιοθήκης των Πτολεμαίων, συγκεντώνει σήμερα το ενδιαφέρον πολλών ερευνητών και ιστορικών, γιατί περιέχει πολύτιμα χειρόγραφα και σπάνια βιβλία, με οικουμενικό προσανατολισμό.

Πρόσοψη Ιερού Ναού Αγίου Σάββα -Facade of the church of St. Sabbas

Alexandria, as the seat of the second most senior Greek Orthodox Patriarchate, continued to be a centre for literature and the Greek Christian arts. This glorious tradition of Alexandrian history has been carried on by the Library of the Patriarchate of Alexandria, which for most of the two millennia has radiated its enlightenment to the world. The history of the Patriarchal Library, which always seems like a continuation of the Library of the Ptolemies, today attracts the interest of many researchers and historians, since it houses valuable manuscripts and rare books with an all-embracing orientation.

Τα βημόθυρα ιερού ναού αγίου Σάββα -Sanctuary doors of the church of St. Sabbas

Περίφημες Σχολές, όπως εκείνης της Κατηχητικής Σχολής της Αλεξανδρείας, που θεωρείται η δόξα και το μεγαλείο της Εκκλησίας του αγίου Μάρκου. Δεν θα ήταν υπερβολή, αν λεγόταν, ακόμη, ότι η Σχολή αυτή θεωρήθηκε όχι μόνο το καύχημα της Αλεξανδρινής Εκκλησίας, αλλά η σκέψη και το βίωμα ολοκλήρου του χριστιανισμού. Πρέπει να θεωρηθεί, ακόμα, σημαντική η προσφορά της Σχολής συτής για τη δημιουργία της αλεξανδρινής θεολογικής σκέψης και πράξης. Οι διδάξαντες στην περίφημη αυτή σχολή, επηρεασμένοι από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, μπόρεσαν κι έφεραν νέο ρεύμα συγκέρασης αυτού μ’ εκείνο του χριστιανικού. Αυτό αποτέλεσε, εξάλλου, και το αποκορύφωμα της επιτυχίας του έργου της Κατηχητικής Σχολής. Είναι γεγονός, ότι το πνεύμα, γενικά, της Σχολής χαρακτηριζόταν ως εκλεκτό, υψηλό, αποκαλυπτικό.

Εικονοστάσιο ναού αγίου Σάββα Αλεξανδρείας -Iconostasis of the church of St. Sabbas, Alexandria

Among the famous schools of Alexandria, the Catechetical School was always the pride and joy of the Church of Saint Mark. It would be no exaggeration to say that this School was seen not only as the boast of the Church of Alexandria, but as encapsulating the thought and experience of Christianity as a whole. Also of importance was the contribution of the School to the theological thought and practice of Alexandria. Those who taught at this renowned centre of education, influenced by ancient Greek philosophy, proved able to introduce a new tendency in the merging of it with Christianity, and this was the culmination of the success of the work of the Catechetical School. It is a fact of history that the spring of the School was characterized by its quality, sublimity and its revelatory nature.

Πρόσοψη ιερού ναού Ευαγγελισμού, Αλεξάνδρεια -Facade of the church of the Annunciation, Alexandria

Όμως, ήλθαν και στιγμές δύσκολες. Ο 7ος αιώνας χαρακτηρίζεται ο πιο δεινός και χαλεπός για την πορεία του Πατριαρχείου. Με την αραβική κατάκτηση το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας περνά την «κοιλάδα του κλαυθμώνος». Διωγμοί, έριδες και αντιμαχόμενα πεδία, πενία, στέρηση, ανακοπή κάθε ίχνους ζωής, ιδού τ αποτελέσματα. Το Πατριαρχείο, την εποχή εκείνη, ταλαιπωρείται χωρίς να μπορεί να συνεχίσει την ανοδική πορεία. Καταστρέφονται τ’ αναρίθμητα μοναστήρια και οι ναοί. Πολλά κέντρα μεγάλης αρχαιολογικής και θρησκευτικής αξίας μεταβάλλονται σε μουσουλμανικά τεμένη, χωρίς επιτστοφή. Σβήνουν επίσκοποι και επισκοπές, που υπερέβαιναν τις εκατοντάδες, Έλληνες πιστοί φονεύονται κατά χιλιάδες, χειρόγραφα και μνημεία ανεκτιμήτου αξίας εξαφανίζονται. Για ογδονταπέντε ολόκληρα χρόνια η Αλεξανδρινή Εκκλησία έμεινε χωρίς κεφαλή. Μέσα, όμως, στα ερείπια και την καταστροφή δεν έσβησε η φλόγα της πίστης.

Εσωτερικό ιερού ναού Ευαγγελισμού στην Αλεξάνδρεια -Interior of the church of the Annunciation, Alexandria

Difficult times, were, however, in store for the patriarchate. The 7th century was the most terrible in its history. With the Arab conquest, the Patriarchate of Alexandria passed through a vale of tears. Persecution, quarrels between opposing camps, poverty, deprivation, the interruption of life in all its forms were the results. The distress endured by the Patriarchate prevented it from making any progress. Innumerable monasteries and churches were destroyed. Many centres of great historical and religious importance were converted into Muslim mosques and lost for ever to Christianity. Hundreds of bishops and bishoprics were wiped out, Greek Christians were slaughtered in their thousands, manuscripts and monuments of inestimable value disappeared. For eighty- five years the Church of Alexandria remained without a head. But among the ruins and the destruction the flame of faith was never wholly extinguished.

Βημόθυρα ιερού του Ευαγγελισμού στην Αλεξάνδρεια -Sanctuary doors of the church of the Annunciation, Alexandria

Εποχές λαμπρές και δοξασμένες έζησε στο πέρασμα των δύο χιλιάδων χρόνων ύπαρξης το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας. Μέρες, που ανέδειξε η Εκκλησία των Αλεξανδρέων μεγάλες πατερικές μορφές, όπως τον Ωριγένη, τον Κλήμη, τον Πάνταινο, τον Μέγα Αθανάσιο, τον Δυονύσιο, τον Ηρακλά, τον Δίδυμο, κ.ά. Σχολές μεγάλης ακτινοβολίας και οικουμενικού πνεύματος στερεώθηκαν με την έμπνευση και την προστασία των εκάστοτε επισκόπων Αλεξανδρείας. Οι άγιοι αυτοί Πατέρες με περιβεβλημένη τη σκέψη από την αρχαία ελληνική και χριστιανική σοφία, προχώρησαν στην ίδρυση κέντρων, που αντικατέστησαν τα αρχαία τεμένη των φιλοσόφων και των θεών, ώστε να προσφέρουν άπλετο φως στους νέους. Έτσι, νέες μορφές έγιναν απαράμιλλοι συνεχιστές και ασύγκριτοι εκτελεστές του βιώματος της ισάξιας πορείας της αλεξανδρινής σκέψης και ζωής.

Αγία Τράπεζα ιερού ναού Ευαγγελισμου Αλεξανδρείας -Alter of the church of the Annunciation, Alexandria

There have been periods of brilliance and glory in the history, spanning nearly two thousand years, of the Patriarchate of Alexandria – times when the city has produced great Fathers of its Church, figures such as Origen, Clement, Pantaenus, Athanasius the Great, Dionysius, Heraclas, and Didymus. Schools of great renown and breadth of Spirit were set up on the inspiration and under the protection of successive Bishops of Alexandria. These holy fathers, their thought clothed in ancient Greek and Christian wisdom, founded centres which replaced the ancient temples of the philosophers and the gods, in order to bring generous enlightenment to the young. Thus they were succeeded by figures who were unrivalled continuators and matchless practitioners of the experience of the brilliant progression of Alexandrian thought and life.

Προσκυνητάρι αγίου Σπυρίδωνα στον ναό Ευαγγελισμού -Shrine of St. Spyridon in the Annunciation church

Η συνεχής αύξηση του ελληνικού στοιχείου στη χώρα του Νείλου επέβαλε την οικοδόμηση μεγαλοπρεπούς Ναού για τις λατρευτικές τους ανάγκες, αλλά και σαν χώρου – κέντρου συνάντησής τους. Ο Πατριάρχης Ιερόθεος, μορφή δυναμική στην ιστορία του νεότερου ελληνισμού του 19ου αι., με την προτροπή εγκρίτων Ελλήνων της Αλεξανδρείας αποφασίζει ν΄αναλάβει το έργο κατασκευής Ναού αφιερομένου στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Έτσι, στήθηκε στην Αλεξάνδρεια ακόμη ένα μνημείο, που μαρτυρεί τους κόπους των ενθικών και ευσεβών δωρητών της Αλεξάνδρειας. Έστησαν, λοιπόν, μνημείο ανάλογο με την ιστορία και τον πολιτισμό του Έλληνα μετανάστη. Με υπερηφάνεια σεμνύνεται ο σημερινός Έλληνας προστά στο σθένος και το μεγαλείο των προγόνων του, που του άφησαν αυτή τη βαριά κληρονομιά. Από τότε ο περικαλλέστατος Ναός του Ευαγγελισμού είναι το καύχημα των Ελλήνων της Αιγύπτου.

Εικόνα αγίου Ιωάννη Θεολόγου, Πατριαρχικό Γραφείο. 19ος αι. -Icon of St. John Theologian, Patriarchal Office. 19th cen.

The constant increase of the Greek ethnic element in the land of the Nile called for the building of a church of some grandeur to meet their religious needs, but also to serve as a meeting- place. Patriarch Ierotheos, a dynamic figure in the Greek world of the 19th century, prompted by distinguished Greeks of Alexandria, decided to undertake the task of the construction of a church dedicated to the Annunciation of the Blessed Virgin Mary. Thus, Alexandria acquired yet another monument witnessing to the labours of the patriotic and devout benefactors, who set up a monument worthy of the history and culture of the Greek immigrants. The Greeks of today look with pride upon the determination and greatness of their ancestors who have left them such a glorious heritage. From that time on, the church of the Annunciation of the Theotokos has been the chief pride of the Greeks of Egypt.

Ελληνική Κοινότητα, Ελληνικά Εκπαιδευτήρια -Greek Community Centre, Greek School

Ο 19ος αι. θα πρέπει να χαρακτηρισθεί ο χρυσός αιώνας της ελληνικής παρουσίας στην Αλεξάνδρεια. Οι Έλληνες, που άρχισαν να εγκαθίστανται στην πόλη, ήταν άνθρωποι των γραμμάτων και, κυρίως, του εμπορίου. Με την εργατικότητά τους και τον απαράμιλλο ζήλο τους κατόρθωσαν ν’ ανυψώσουν το όνομα της Ελλάδας στο ύψος, που έξιζε να βρίσκεται, για να μπορέσουν έτσι να μεγαλουργήσουν με έργα, που μέχρι σήμερα κοσμούν την Αίγυπτο και προκαλούν τον θαυμασμό όχι μόνο των Αιγυπτίων, αλλά και των ξένων. Όπου πέρασαν άφησαν έργα ιδιαίτερα μεγάλης ιστορικής, πολιτιστικής, γεωργικής και εκπαιδευτικής αξίας. Με τη ίδρυση, λοιπόν, εκπαιδευτικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων, αλλά και με την παρουσία επιφανούν ευεργετών, όπως του Γεωργίου Αβέρωφ, ο ελληνισμός της Αιγύπτου και το Πατριαρχαίο Αλεξανδρείας γνώρισαν μέρες μεγάλης δόξας και άιγλης. Τότε ιδρύονται και άλλες Κοινότητες Ελλήνων, αυξάνονται τα φιλανθρωπικά ιδρύματα, κυκλοφορούν οι πρώτες ελληνικές εφημερίδες και εκδίδονται ελληνικά βιβλία, που τεκμηριώνουν σπάνια βιβλιογραφία.

Ελληνικά εκπαιδευτήρια Αλεξανδρείας, σήμερα Ελληνικό Προξενείο -Greek school of Alexandria, today Greek Consulate

The 19th century could be described as the golden age of the Greek presence in Alexandria. The Greeks who began to settle in the city were men of education, chiefly involved in the world of commerce. By their industriousness and unrivalled zeal they succeeded in exalting the name of Greece to heights it deserves to occupy and in carrying through projects which are still an adornment to Egypt and call forth the admiration of the Egyptians and foreigners alike. Wherever they passed they left behind them historic achievements of importance in the fields of culture, agriculture, education… The setting up of educational and cultural institutions and distinguished benefactors such as Georgios Averof helped Alexandria and its Patriarchate to experience days of great glory and repute. It was at that time that other Greek communities were established, the number of charitable institutions increased, the first Greek newspapers circulated, and Greek books – the bibliography is impressive – were published.

Αντωνιάδειον (Κανισκέριον) Γηροκομείον Αλεξανδρείας -Antoniadeion (Kaniskereion) Senior Citizens Home, Alexandria

Μέσα, λοιπόν, σ’ αυτή την πόλη της Αλεξάνδρειας, οι Έλληνες της Αιγύπτου ίδρυσαν σχολεία, νοσοκομεία, ορφανοτροφεία, βιομηχανικά επιμελητήρια, λέσχες, αθλητικές οργανώσεις, πολιτιστικούς ομίλους, κ.ά. Και όλα αυτά πάντα με τη βοήθεια και τις ευλογίες του παλαίφατου και ιστορικού Πατριαρχείου Αλεξανδρείας που στις μέρες μας επεκτείνεται σ΄όλη την Αφρικανική Ήπειρο. Ήταν πολύ φυσικό εκεί, που οι Έλληνες άνοιγαν καινούργιους και υψηλούς σκοπούς, κάποτε να συναντούσαν προβλήματα και δυσκολίες, κάτι που, βέβαια, συνεχίζεται μέχρι και των ημερών μας. Πνευματικός τους ηγέτης είναι ο ίδιος ο Πατριάρχης.

Ορφανοτροφείον «Μάννα», σήμερα Κυπριακό Προξενείο -Orphanage “Manna”, today Consulate of Cyprus

It was, the, in the city of Alexandria that the Greeks of Egypt set up schools, hospitals, orphanages, chambers of industry, clubs, sports associations, cultural societies etc. – all this with the help and blessing of the renowned and historic Patriarchate of Alexandria – whose jurisdiction nowadays extends to the whole of Africa. It was only to be expected that there, where the Greeks formulated new and lofty objectives, they should encounter problems and difficulties, which, of course, continue to be the case today. Their spiritual leader is the Patriarch himself.

Μελαιχροίνειοι Σχολαί -Melichrineioi Schools

Από την ιδρυσή της, η Εκκλησία της Αλεξανδρείας κατέλαβε σημαίνουσα θέση στις άλλες χριστιανικές Εκκλησίες και, στο τέλος, θεωρήθηκε να κατέχει την πρώτη θέσηκαι να χαίρειπολλών τιμών ο περίλαμπρος και παλαίφατος Θρόνος του αγίου Μάρκου. Η σύζευξη αυτή του Ελληνικού και του Χριστιανικού πνεύματος βοήθησε, ώστε η Αλεξάνδρεια να αντικαταστήσει την Αθήνα και να θεωρηθεί η περίοδος αυτή της ακμής της ο χρυσός αιώνας της μεγάλης και αρχαίας Ελλάδας. Έτσι, η Εκκλησία της Αλαξανδείας από τότε μέχρι σήμερα διατηρεί άσβεστη τη φλόγα και είναι ο Φάρος τηλαυγής για τους όπου της Αφρικανικής Ηπείρου ορθοδόξους χριστιανούς κάθε φυλής και χρώματος.

Εκκλησία αγίου Γεωργίου Αλεξανδρείας -Greek Orthodox church of St. George in Alexandria

From the time of its foundation, the church of Alexandria occupied a leading position among the other Christian Churches, and indeed came to be regarded as holding first place. Thus the renown Thrown of Saint Mark enjoyed many honours. This marriage of the Greek and Christian spirit helped Alexandria to outshine Athens and meant that this period of its great prosperity come to be regarded as the golden age of great and ancient Greece. Thus the Church of Alexandria from then until the present day has kept alive the fame and a beacon – a latter-day Pharos – visible a great way off for the Orthodox Christians of the African continent of every race and colour.

Κοτσίκειο ελληνικό Νοσοκομείο Αλεξανδρείας -Kotsikeion Greek Hospital, Alexandria

Σήμερα, το πατριαρχείο Αλεξανδρείας καλείται να συνεχίσει αυτή την ιστορική του πορεία, έστω με τους λίγους Έλληνες και Ελληνορθόδοξους Άραβες της Αιγύπτου, αλλά με τους πολλούς Αφρικανούς ορθοδόξους πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί σημαντικό παράγοντα προόδου και ανόδου. Αυτή τη στιγμή μέσα από τα ερείπια, που βρίσκεται, πρέπει να προλάβει ξανά και να γίνει ένας νέος Φάρος ενθνικής εξόρμησης με έργα μεγάλης αξίας στον εκπαιδευτικό, ιεραποστολικό και πολιτιστικό τομέα. Είναι σε θέση ο νέος Πατριάρχης Αλεξανδρείας να δημιουργήσει μέρες δόξης και ευκλείας. Η ανανέωση αυτή θα βοηθήσει στην εξύψωση του κύρους και της αποστολής του μέσα στον σύγρονο κόσμο.

Πηγή:Αλεξάνδρεια: Φάρος της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού

Μεταφέρθηκε στο διαδίκτυο από NOCTOC

Κτίριο όπου βρίσκεται το σπίτι του Κωνσταντίνου Καβάφη -Building in which Constantine Cavafy lived

Today, the Patriarchate of Alexandria is called upon to continue along the path of its history, even if with only a few remaining Greeks and Greek Orthodox Christian Arabs, though with many Orthodox peoples of Africa it must continue to be a factor for progress and improvement. At present, it must emerge from the ruins again and become a new Pharos for the Greek nation’s advance with high-value projects in the educational, apostolic and cultural domain. The new Patriarch of Alexandria is in a position to bring again days of glory and renown. Such renewal will help to raise its prestige and advance its mission in the world of today.

Source: Alexandria: Beacon of Orthodoxy and Hellenism

Transferred on the internet by NOCTOC

Πηγή: noctoc-noctoc.blogspot.gr