Την Τρίτη 18 Σεπτεμβρίου, στις 20.00 μ.μ., στο Κεντρικό Κτήριο του Μουσείου Μπενάκη, θα γίνουν τα εγκαίνια της έκθεσης «Δύο Φορές Ξένος»
Οικογένεια της Καππαδοκίας, Αρ. 17, Αρχείο Κ. Τερκενίδη
Η έκθεση «Δύο Φορές Ξένος», είναι μια περιήγηση στις μεγαλύτερες ανταλλαγές και εκτοπισμούς πληθυσμών του 20ου αιώνα, όταν εκατομμύρια άνθρωποι ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους και μεταφέρθηκαν σε μια καινούργια πατρίδα. Βασισμένη σε προσωπικές μαρτυρίες και σπάνιο κινηματογραφικό και φωτογραφικό υλικό, η έκθεση φέρνει τον επισκέπτη πρόσωπο με πρόσωπο με όσους έζησαν τα τραυματικά γεγονότα.Από την Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, ταξιδεύουμε στη μαζική μετακίνηση Γερμανών και Πολωνών μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στο διαχωρισμό της Ινδίας και τη δημιουργία του Πακιστάν και στην Κύπρο το 1974.
Οι προσωπικές μαρτυρίες αποκαλύπτουν μια κοινή εμπειρία χαμένων πατρίδων και διαλυμένων κοινοτήτων: την ιστορία ανθρώπων που πάντα νιώθουν “Δύο Φορές Ξένοι”.
Οι ενότητες της έκθεσης είναι οι εξής: Ιστορία, Ταξίδι, Πατρίδα, Τραύμα και οι χώρες στις οποίες αναφέρονται: Ελλάδα – Τουρκία, Κύπρος, Γερμανία – Πολωνία, Ινδία – Πακιστάν.
Ελλάδα – Τουρκία
Η Ιστορία: Μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο δημιουργείται ένα τεράστιο κύμα προσφύγων. Η Συνθήκη της Λοζάννης τον Ιανουάριο του 1923 αποφασίζει την πρώτη μαζική, υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών.
Το Ταξίδι: Δυο γιοι ανταλλαγμένων από τα Γρεβενά και την Καππαδοκία μιλούν για την περιπέτεια των οικογενειών τους.
Η Πατρίδα: Έλληνες και Τούρκοι που υπέστησαν υποχρεωτικές ανταλλαγές μιλούν για την παλιά και τη νέα πατρίδα.
Το Τραύμα: Έλληνες και Τούρκοι πρόσφυγες μιλούν για τις δυσκολίες εγκατάστασης στη νέα τους πατρίδα. Τα παιδιά τους μιλούν για την ταυτότητα και τον πολιτισμό που κληρονόμησαν.
Κύπρος
Η Ιστορία: Από το 1963 μέχρι το 1974 περισσότεροι από 180.000 Ελληνοκύπριοι εκτοπίστηκαν βίαια στο νότιο τμήμα του νησιού και 50.000 Τουρκοκύπριοι μεταφέρθηκαν στο βόρειο.
Το Ταξίδι: Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι διηγούνται τις εμπειρίες τους από τα γεγονότα βίας το 1958 και το 1963 και μία Ελληνοκύπρια θυμάται τα γεγονότα του 1974.
Η Πατρίδα: Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θυμούνται πως ήταν η καθημερινή κοινή ζωή πριν ξεσπάσει η βία το 1958 και το 1963.
Το Τραύμα: Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θυμούνται τι έζησαν το 2004 όταν επισκέφθηκαν τα σπίτια τους για πρώτη φορά μετά από 30 χρόνια.
Ο εικοστός αιώνας είναι ο αιώνας των εκτοπισμών. Χιλιάδες άνθρωποι υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και πολλοί απ’ αυτούς δεν γύρισαν ποτέ. Όσοι βίωσαν τέτοια γεγονότα αποκαλύπτουν μέσα από συνεντεύξεις τις εμπειρίες τους και διηγούνται μια ιστορία κοινή, είτε προέρχεται από την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Γερμανία, την Πολωνία, την Ινδία, το Πακιστάν ή την Κύπρο, την ιστορία του να είσαι «δυο φορές ξένος».
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 25 Νοεμβρίου και θα είναι ανοιχτή Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο: 09.00 – 17.00, Πέμπτη : 09.00 – 24.00 και Κυριακή: 09.00 -13.00.
Η έκθεση οργανώνεται με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Πρόγραμμα Πολιτισμός, με τη συμμετοχή των: ANEMON Productions, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Μουσείο Μπενάκη, Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας, Πανεπιστήμιο Istanbul-Bilgi, Tole Idee! και σε συνεργασία με: Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη, Goethe Institut Athen, Βρετανικό Συμβούλιο, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.
