Σχόλια τρίτων για το βιβλίο της Βασιλικής Ράλλη «Πατρίδα Αξέχαστη Μικρά Ασία» και τι λέει και η ίδια η συγγραφέας

Σχόλια Τρίτων …Είναι ένα βιβλίο, που αξίζει διακεκριμένου βραβείου. Ζωντανή αναπαράστασης Μικρασιατικής καταστροφής, θεωρία και δράμα, εκφράσεως συγκινητική και δραματική, παραστατικότης των ιστορικών γεγονότων εις τα πρόσωπα των δύο οικογενειών των προγόνων σας. Συγκλονιστικόν κείμενον. Σας συγχαίρω ολόθερμα διά το περισπούδαστον τούτο βιβλίον σας. Αποδώσατε φόρον τιμής και θαυμασμού και ευγνωμοσύνης προς τους Μάρτυρες της Μικράς Ασίας.Μητροπολίτης Ιερισσού, Αγ. Όρους και Αρδαμερίου Νικόδημος.

Το βιβλίο της κ. Βασιλικής Ράλλη δεν είναι μυθιστόρημα, ούτε καρπός της φαντασίας της. Στηρίζεται σε ζωντανές μνήμες και δραματικές περιγραφές και γεγονότα, που διέσωσε η πονεμένη αυτή γυναίκα… Παρ’ όλη την απλότητα και τη λιτότητα των μέσων περιγραφής, ώρες-ώρες ο αναγνώστης έχει την εντύπωση πως το βιβλίο αυτό της κ. Ράλλη γράφτηκε με το αίμα της καρδιάς της και το αίμα τόσων συμπατριωτών της από τα μικρασιατικά εκείνα μέρη, που τόσο μας κόστισε και τόσο μας πονάει ακόμη…

Π.Β. Πάσχος, “Μικρασιατική Ηχώ”. Κοντοχωριανή και φίλη της οικογενείας του Κόντογλου, η συγγραφέας ιστορεί, τι άλλο, τα πάθια των Ρωμιών, τους διωγμούς, το χαλασμό.Έχει κάτι ευλογημένο η περιγραφή της ζωής και της φύσης που μας μεταφέρει……

«Ας όψονται οι αίτιοι, που έσκαψαν βαθύ χάσμα ανάμεσα στους λαούς» λένε, ενάντια στο πολιτικό κλίμα των ημερών, αυτοί που έχουν ρίζες στην “Αξέχαστη πατρίδα Μικρασία”. Πρέπει να έχουμε διαρκή παρουσία, έστω και τουριστική, στην άλλη πλευρά του Αιγαίου. Η προσωπική επαφή ρίχνει γέφυρες αόρατες αλλά σταθερές. Η αγάπη επεκτείνει. Το μίσος συρρικνώνει».Μαρία Καραβία, εφημερίδα , “Καθημερινή”. ..Στην αφήγηση αύτη με πόνο, ιερό πάθος, νοσταλγία για τη χαμένη πατρίδα, ειλικρίνεια και αλήθεια, η συγγραφέας που είναι και ποιήτρια με βαθύ αίσθημα θρησκευτικότητας, παρασύρει τον αναγνώστη, μη επιτρέποντάς του να εγκαταλείψει το βιβλίο της πριν διαβάσει και την τελευταία σελίδα του…. Αληθινά πιστεύω ότι το βιβλίο της Βασιλικής αξίζει να διαβαστεί από πολλούς γιατί έχει την ιδιαιτερότητά του, την πρωτοτυπία του και γιατί εδράζεται σε αληθινά γεγονότα.Γ. Ι. Κακαδέλλης, “Δημοκράτης” Μυτιλήνη. …

Η ιστορία που διηγείται η Ράλλη σφραγίζεται βέβαια από την απώλεια και το πένθος, αλλά έχει επίσης δυναμισμό και μια τάση για αναδημιουργία. Μέσα από τις περιπέτειες της ευρύτερης οικογένειάς της ξεπηδά το δράμα της μικρασιατικής καταστροφής, σκιαγραφείται επίσης η δυναμική εικόνα των προσφύγων, που μετέφεραν από τις χαμένες πατρίδες ένα σπόρο δημιουργίας, που βλάστησε ισχυρότερος στον Ελλαδικό χώρο. Αυτός συμπαρέσυρε με την ορμή του όλο το Ελληνικό έθνος σε μια ιστορική αναγέννηση, που η συγγραφέας πιστεύει ότι τα πλήρη ευεργετικά αποτελέσματά της δεν έχουμε δει ακόμα.Εφημερίδα “Μακεδονία”. Ένας σοφός γέροντας είπε κάποτε: “Βιβλίο που δεν αξίζει να διαβαστεί δεύτερη και τρίτη φορά, δεν πρέπει να διαβαστεί ούτε μια φορά”. Το δικό σας υπέροχο βιβλίο “Πατρίδα αξέχαστη. Μικρά Ασία ούτε και εγώ ξέρω πόσες φορές το διάβασα και όχι μόνο συγκινήθηκα βαθύτατα, αλλά και εθρήνησα γοερώς. Σας αξίζει κάθε έπαινος γιατί αφήνετε ένα πολύτιμο θησαυρό στο θησαυροφυλάκιο της ιστορίας του πολυπαθούς και βασανισμένου γένους μας.Ιερομόναχος Αντίπας Δοχειαρίτης Τι λέει η ίδια η Βασιλική Ράλλη για τη Μικρά Ασία Από την παιδική μου ηλικία, ενα γλυκό όνειρο, μια διάπυρη λαχτάρα πλημμύριζε το είναι μου ολόκληρο. Να επισκεφθώ τη χαμένη Πατρίδα…

Να προσκυνήσω τη γη αυτή που μέσα στα σπλάχνα της κρατά τις ρίζες των προγόνων μου.Τί κι αν γεννήθηκα στη Θερμή της Λέσβου; Είμαι Μικρασιάτισσα κι εγώ. Είμαι ο σπόρος που κυοφορήθηκε μέσ’ στ’ αγιασμένα χώματα της γης αυτής της Επαγγελίας, της ποτισμένης με ιδρώτα και αίμα ελληνικό, της σπαρμένης από τα ιερά κόκκαλα χιλιάδων μαρτύρων, που της άφησαν, σαν παρακαταθήκη της Ελληνικότητάς της, τα άταφα κορμιά των αδικοσκοτωμένων παιδιών της.Μνήμες δικές μου δεν εχω εγώ, χαμένε Παράδεισε. Μα έχεις βιώσει μέσα μου από τις μνήμες των δικών μου, που η ροή του χρόνου δεν μπόρεσε να σβήσει από την καρδιά μου. Και σαν αναρωτιέμαι ποια είναι η αληθινή πατρίδα μου, μαγνητικά η σκέψη μου με τραβά κοντά σου. Γι’ αυτό κι όταν σε πρωταντίκρυσα, σαν έγινε πραγματικότητα το όνειρο που με γαλούχησε από τα μικρά μου χρόνια, ένοιωσα τόσο έντονα συναισθήματα να δονούν την ύπαρξή μου ολόκληρη, που δεν υπάρχουν λέξεις για να περιγραφούν. Αγκάλιασα με βουρκωμένο βλέμμα την ήμερη ομορφιά σου, τα γελαστά ακρογιάλιά σου, τους ασημοπράσινους ελιώνες που σμίγουν με τ’ ακρογιάλι. Σεργιάνισα στα γραφικά λιθόστρωτα δρομάκιά σου κι άφησα ακράτητα τα δάκρυά μου να κυλήσουν στα χαλάσματά σου…Πόση ερημιά κι εγκατάλειψη σε θαυμάσια παραδοσιακά κτίρια, σ’ ενα σωρό αρχοντόσπιτα!…

Κατάκλειστα, ακατοίκητα, αποτραβηγμένα στη μεγαλόπρεπη μοναξιά τους. Μοναδική τους συντροφιά τα κοράκια, που έχουν κάνει τις φωλιές τους στις ρωγμές των τοίχων και της σκεπής. Με ραγισμένη την καρδιά κάθισα σαν αποξεχασμένη στα σκαλοπάτια μιας μισογκρεμισμένης μεγαλόπρεπης εκκλησίας. Κι άφησα τη φαντασία μου, Πατρίδα αξέχαστη να σ’ αγκαλιάσει καθώς ήσουν στους ευτυχισμένους καιρούς σου. Σε είδα με την πασίχαρη όψη σου, να σφύζεις από ζωή, γελαστή κι αμέριμνη. Μα είδα και τον σπαραγμό σου τις τραγικές στιγμές της τραγωδίας σου, του βίαιου ξερριζωμού των παιδιών σου από την αγκαλιά σου.Βιώματα τραυματικά, σταλαγματιές από αίμα που δεν έπαψε ν’ αναβλύζει άπ’ τις καρδιές που τα ‘ζησαν ως που πάψανε να χτυπούν.Από τις οδυνηρές μου σκέψεις με απέσπασε η καλοσυνάτη φωνή της Τουρκάλας ξεναγού Ζεχράς. Είχε καταλάβει την ψυχική μου κατάσταση και με γλυκό χαμόγελο προσπαθούσε ν’ απαλύνει τον πόνο μου.Αλήθεια, συγκινητική εντύπωση μου έχει κάνει η ευγενική συμπεριφορά των σημερινών κατοίκων της χαμένης Πατρίδας μας. Δεν σου θυμίζουν καθόλου εκείνους που τη σπάραξαν και τη βούτηξαν στο αίμα. Σε καλωσορίζουν με καλοσυνάτα χαμόγελα, προσφέρονται πρόθυμα να σ’ εξυπηρετήσουν, σου δείχνουν φιλικότητα κι ανθρώπινη ζεστασιά. Σου θυμίζουν τους Τούρκους της εποχής εκείνης, που σύμφωνα με τις αφηγήσεις των δικών μας, ζούσαν αδελφωμένα και μονιασμένα με τους Έλληνες της Μικράς Ασίας.Κρητικοί και Μυτιληνιοί οι περισσότεροι μιλούν αρκετά καλά την ελληνική γλώσσα και σμίγουν το δάκρυ τους με το δικό σου σαν τους μιλήσεις για τον καημό της προσφυγιάς. “Αυτά έχει ο καταραμένος πόλεμος” λένε κουνώντας μελαγχολικά το κεφάλι, “ανάθεμα στους αίτιους”! Αλήθεια, αφού κι οι Τούρκοι ακόμα αναθεματίζουν τους αίτιους, τότε, πόσο πικρό παράπονο, πόση αγανάκτηση θα πρέπει να ξεχειλίσει από τη δική μας ψυχή ενάντια σ’ αυτούς τους αίτιους που έσπρωξαν την Πατρίδα μας στον πόλεμο για τα συμφέροντά τους και τελικά την πρόδωσαν με τόση απανθρωπιά κι έσπρωξαν τον ένδοξο Ελληνισμό της Μικράς Ασίας μέσα στο βάραθρο της καταστροφής;

Πηγή: Βασιλική Ράλλη, «Πατρίδα Αξέχαστη Μικρά Ασία», 2η ανατύπωση, Νοέμβριος 2000, Εκδόσεις «Ακρίτας»