Άγιος Σωφρόνιος Επίσκοπος Αχταλείας της εν Ιβηρία (Γεωργία) του εκ Βαζελώνος [Μνήμη 7 Σεπτεμβρίου]

7 Σεπτεμβρίου 2012

Ο θεοφόρος πατήρ ημών Σωφρόνιος κατήγετο εκ της εν Πόντω επαρχίας Χαλδείας, το δε χωρίον αυτού εκαλείτο Λοτσίον. Εγεννήθη το έτος 1738 εκ του ευσεβούς ιερέως Γεωργίου Σερταρίδου και της εναρέτου αυτού πρεσβυτέρας Βαρβάρας. Κατά κόσμον ωνομάζετο Συμεών, είχε δε αδελφούς πέντε και αδελφάς τέσσαρας.

Εκ νεαράς ηλικίας έτρεφε μεγάλον πόθον

προς την μοναχικήν πολιτείαν, ήν και ησπάσθη, προσελθών τελικώς, μετά σχετικήν περιπλάνησιν, εις την ιεράν μονήν Βαζελώνος, την τιμωμένην επ’ ονόματι του Τιμίου Προδρόμου, και υποταχθείς εις τον εν αυτή ασκούμενον θείον αυτού, ονόματι Μελέτιον. Εις την εν λόγω μονήν εδιδάχθη τα ιερά γράμματα και επαιδεύθη εις πάσαν αρετήν, μετά δε την κεκανονισμένην δοκιμασίαν εκάρη μοναχός, λαβών το όνομα Σωφρόνιος, και εχειροτονήθη συντόμως ιερεύς. Έκτοτε επεδόθη μετά πλείονος ζήλου εις αγώνας ασκητικούς και εφαίνετο εν μέσω των αδελφών ως εν σώματι άγγελος, καταυγάζων αυτούς διά των αρετών και της φιλοθέου αυτού βιοτής.

Κατά το έτος 1776 απεστάλη υπό του ηγουμένου Ιγνατίου εις διακονίαν μακράν της μονής, ήτοι προς το εν Αχταλεία της Ιβηρίας κείμενον μεταλλείον, εν ω είχον εγκατασταθή οικογενειακώς, κληθέντες εκ Χαλδείας υπό του Βασιλέως της Ιβηρίας, πλέον των πεντακοσίων Ελλήνων μεταλλουργών, ώκοδομήσαντες ίδιον χωρίον ονομασθέν Δάλ-Βέρ (πολύτιμοι λίθοι). Διαμένων εν Ιβηρία ο ιερός Σωφρόνιος προσείλκυσε διά της εναρέτου αυτού ζωής την αγάπην, τόσον των Ελλήνων συμπατριωτών αυτού, όσον και των Γεωργιανών, ιδία δε του τοπάρχου αυτών Ραμπλή Χάν, όστις και προέτρεπεν επιμόνως τον Όσιον, όπως χειροτονηθή επίσκοπος Αχταλείας. Ούτος ηρνείτο, προφασιζόμενος το ύψος και τάς ευθύνας του αξιώματος, έτι δε και την απουσίαν σχετικής αδείας εκ της ιδίας αυτού μονής. Προς άρσιν του αδιεξόδου ο τοπάρχης, ομού μετά των Ελλήνων μεταλλουργών, αποστέλλει πρεσβείαν εις την μονήν, αιτούμενος την έκδοσιν αδείας, προς τέλεσιν της χειροτονίας. Οι πατέρες, λαβόντες γνώσιν των γεγονότων, προθύμως συγκατένευσαν• τοιουτοτρόπως δε εχειροτονήθη ο θείος Σωφρόνιος, εν έτει 1777, επίσκοπος Αχταλείας, έχων ως έδραν της επισκοπής αυτού την εκείσε υπάρχουσαν ιεράν μονήν της Θεοτόκου.
Εν τη ασκήσει της αρχιερατικής αυτού διακονίας ο Όσιος διεκρίθη διά την δεξιότητα αυτού περί το κυβερνάν επιτυχώς τάς πιστευθείσας αυτώ ψυχάς, ως αληθής ποιμήν και ουχί μισθωτός. Την λαχούσαν αυτώ επαρχίαν εποίμανε μέχρι του έτους 1794, ότε η εκ Ταγιστάν ορμωμένη αγρία φυλή των Λεσγών επέδραμε κατά της Αχταλείας και κυριεύσασα ελεηλάτησεν αυτήν. Εκ των κατοίκων της πόλεως, τους μέν κατέσφαξαν, τους δε συνέλαβον αιχμαλώτους, μεθ’ ών απήχθη και ο ιερός Σωφρόνιος. Οι συλληφθέντες επωλούντο, κατά το τότε κρατούν σύστημα, υπό των Λεσγών ως δούλοι εις τάς διαφόρους πόλεις του Καυκάσου. Καθ’ οδόν οι βάρβαροι πολυτρόπως εβασάνιζον τον Όσιον. Πολλάκις δε ηνάγκαζον αυτόν, όπως αναλάβη επί των ώμων τους εξ αυτών εκ της οδοιπορίας αποκάμνοντας• μή φέρων δε τούτο, λόγω του προβεβηκότος της ηλικίας, εδεήθη μετά δακρύων προς τον Θεόν, όπως απαλλ άξη αυτόν των τοιούτων δεινών. Έκτοτε όστις ανέβαινεν επί του Αγίου έπιπτεν με τ’ ολίγον νεκρός, του δε λοιπού ουδείς ετόλμα κακώσαι αυτόν. Τον θείον Σωφρόνιον ηγόρασεν, εν τέλει, γυνή τις του λατινικού δόγματος, ήτις, απελευθερώσασα αυτόν, απέστειλε δι’ ιστιοφόρου εις Τραπεζούντα.
Του Αγίου όντος εν Τραπεζούντι, εν έτει 1796, μετέστη προς Κύριον ο Μητροπολίτης αυτής Δωρόθεος. Εις διαδοχήν αυτού εξελέγη υπό των λογάδων της πόλεως, κατά το τότε ισχύον προνόμιον της επαρχίας, ο πρώην Αχταλείας Σωφρόνιος. Δι’ άδηλον όμως αιτίαν ο θείος Σωφρόνιος, καιτοι απεδέχθη την εκλογήν, δεν κατέστη μητροπολίτης της πόλεως, τον δε θανόντα Δωρόθεον διεδέχθη Παρθένιος ο Τριπολίτης. Ο Όσιος, τώ θείω εαυτόν υποτάξας θελήματι, επανήλθεν εις την ιεράν μονήν Βαζελώνος, επιθυμών όπως διανύση τον επίλοιπον βίον εν ησυχία, προς τελείαν κάθαρσιν του νοός και ύψωσιν αυτού προς τον Θεόν. Χωρισθείς δε τελείως των υλικών, εγένετο σκεύος χωρητικόν της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος, υφ’ ού καταλαμπόμενος προείπε πολλά των μελλόντων συμβαίνειν, άτινα και εξεπληρώθησαν ακριβώς μετά την αγίαν αυτού κοίμησιν.
Ηαγία αυτού πολιτεία ανέδειξεν τον Όσιον ένθεον θεράποντα Θεού, παρά δε των αδελφών της μονής και των πέριξ αυτής οικούντων χριστιανών ηγαπήθη, τολμώ ειπείν, μέχρι λατρείας. Το τοιούτον ηρέθισε τον τότε ηγούμενον της μονής Ιερεμίαν, όστις, φθονήσας τον Άγιον διά την εις αυτόν απονεμομένην τιμήν, εδημιούργει αυτώ ταραχάς και σκάνδαλα. Ο ιερός Σωφρόνιος, θέλων τηρήσαι εαυτόν εν ειρηνική καταστάσει, ανεχώρησεν εκ της μονής περίλυπος, ένδακρυς και βαρυαλγής, πορευθείς εις το χωρίον αυτού. Λέγεται δε ότι ότε ανεχώρει προσηυχήθη ικετεύσας τον Θεόν, όπως εις μέν τους άλλους καταπέμψη πλουσίως τα ελέη Αυτού, από δε του ηγουμένου Ιερεμίου ζητήση λόγον διά την πολιτείαν αυτού. Πάραυτα νευρική συνοχή κατέλαβε τον Ιερεμίαν, αποδοθείσα υπό των πατέρων εις την διά του εκβιασμού απομάκρυνσιν του Οσίου. Όθεν, απεστάλησαν ταχυδρόμοι, παρακαλέσαντες τον θείον Σωφρόνιον όπως επανέλθη μετ’ αυτών εις την μονήν, αλλ’ ούτος ηρνήθη, φοβούμενος τυχόν επανάληψιν των του Ιερεμίου σκανδάλων, διό και οι απεσταλμένοι επέστρεψαν άπρακτοι. Ούτως επί τριετίαν καταβασανισθείς ο Ιερεμίας υπό της νόσου, καταληξάσης εις εγκεφαλικήν παραλυσίαν, εξεμέτρησε το ζήν εν έτει 1805. Μετά δεκαετίαν, ανοίξαντες οι πατέρες τον τάφον αυτού, προς μετακομιδήν των οστών εις το της μονής οστεοφυλάκιον, εύρον, προς μεγίστην αυτών έκπληξιν, το σώμα του Ιερεμίου άλυτον και τυμπανιαίον. Απετάθησαν περί του θέματος προς την Μεγάλην του Χριστού Εκκλησίαν, ήτις εξέδωκε την προβλεπομένην ευχετήριον άμα και συγχωρητήριον επιστολήν, αναγνωσθείσαν επί του εκ νέου ανοιχθέντος τάφου, υπό του Μητροπολίτου Τραπεζούντος Παρθενίου, του Αγίου έχοντος ήδη απέλθει προς τάς ουρανίους μονάς. Την ανάγνωσιν της συγχωρητηρίου επιστολής ηκολούθησεν η διάλυσις του σώματος και η αυθημερόν μετακομιδή των οστών εις το οστεοφυλάκιον.
Οιερός Σωφρόνιος, διανύσας εν τώ χωρίω αυτού τον επίλοιπον βίον, εκοιμήθη εν Κυρίω πλήρης ημερών και προσετέθη εις την χορείαν των απ’ αιώνος αγίων. Η των Αγίων αυτού Λειψάνων ανακομιδή εγένετο εν έτει 1824, ότε η πρεσβυτέρα του αδελφιδούς αυτού ιερέως Χαραλάμπους, πάσχουσα επί πολλά έτη εξ ανιάτου ασθενείας, είδε κατ’ όναρ άνδρα τινά, φέροντα λαμπρά και λευκά ιμάτια, όστις προέτρεψεν ταύτην, όπως λάβη τα εν τώ τάφω του θείου Σωφρονίου κείμενα Λείψανα και προσκαλέση τρεις ιερείς διά τέλεσιν αγιασμού, προς θεραπείαν. Την οπτασίαν διηγήθη εις τον σύζυγον αυτής, όστις και προέβη εις την ανακομιδήν των Λειψάνων την κ´ Δεκεμβρίου του ιδίου έτους, διά του αγιασμού των οποίων χρισθείσα η σύζυγος αυτού κατέστη υγιής, ως μηδέποτε ασθενήσασα. Τα Ιερά και πλήρη ευωδίας Λείψανα επέδειξεν ο ιερεύς Χαραλάμπης εις τον τότε Μητροπολίτην Χαλδείας Σίλβεστρον, όστις επέπληξεν αυτόν, ότι άνευ της εκείνου γνώμης προέβη εις την ανακομιδήν των οστών, ενετείλατό τε τον εκ νέου ενταφιασμόν αυτών, όπερ και εγένετο. Όθεν, εις πίστωσιν της αγιότητος του Οσίου, κατά την νύκτα της η´ Σεπτεμβρίου (εν ταύτη γάρ ανεπαύσατο ο Όσιος) εφάνη επί του τάφου αυτού ουρανόμηκες και λίαν θαυμαστόν Φώς, πολλοί δε των θεασαμένων τούτο έδραμον επί του τάφου, οι δε εξ αυτών ασθενείς εθεραπεύθησαν. Ομοίως και ο Μητροπολίτης Σίλβεστρος, ασθενήσας την ια´ Ιανουαρίου, αποκατεστάθη υγιής τη επικλήσει του Αγίου, μεθ’ ο και επισήμως διεκήρυξε τα μέν Λείψανα του Οσίου Ιερά τον δε Σωφρόνιον Άγιον, εορταζόμενον την η´ Σεπτεμβρίου (διά δε το εορτάζεσθαι την αυτήν ημέραν το Γενέσιον της Θεοτόκου, μετετέθη η εορτή αυτού εις την ζ´ του αυτού μηνός).

Την τοιαύτην έκβασιν ακούσαντες οι εν Βαζελώνι πατέρες απήτησαν παρά τε του Μητροπολίτου και των κατά σάρκα συγγενών του Οσίου την εις την μονήν απόδοσιν των Αγίων Λειψάνων, καθ’ όσον ο Όσιος υπήρχε Βαζελιώτης. Πολλής δε ζητήσεως γενομένης, ο Μητροπολίτητς Χαλδείας Σίλβεστρος έλαβεν εντολήν εκ του Πατριαρχείου, όπως αποστείλη τα Άγια Λείψανα εις την Μεγάλην του Χριστού Εκκλησίαν• διό και οι συγγενείς, φοβηθέντες, συνεβιβάσθησαν μετά της μονής, παραδώσαντες εις αυτήν την τιμίαν κάραν και την δεξιάν χείρα του αγίου, τα δε λοιπά κρατήσαντες. Τοιούτος υπήρξεν ο βίος του εν αγίοις πατρός ημών Σωφρονίου, όστις εν τώ Φωτί της δόξης του Κυρίου αγαλλόμενος, πρεσβεύει υπέρ πάντων των ευσεβών και Ορθοδόξων χριστιανών.