Αυτοεξέταση – Αυτοέλεγχος

Αρχιμ.. Εφραίμ Μιλτιάδου,
Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Αγίων Τεοσαράκοντα Μαρτύρων Σπάρτης

Αυτό που λείπει σήμερα από τη ζωή μας και φαίνεται έντονα στην πορεία μας είναι η αυτοεξέταση ή καλύτερα ο αυτοέλεγχος. Όλοι μας λεγόμεθα Χριστιανοί, όλοι ομολογούμε την ύπαρξη του Θεού, είμεθα βαπτισμένοι εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου Τριάδος, εκκλησιαζόμεθα συχνά-πυκνά και όμως δυστυχώς μένουμε στα λόγια και στα εξωτερικά έργα. Οι δικές μας σκέψεις, οι αποφάσεις και τα έργα αντιστρατεύονται την πίστη μας.

Έχουμε δείγματα χριστιανισμου, αλλά έχουμε πράγματι μέσα μας τον πραγματικό χριστιανισμό; Όλα τα εξωτερικά χωρίς αντίκρυσμα εσωτερικότητας δεν έχουν αξία. Και τα εξωτερικά σημεία αληθείας χωρίς την ίδια την αλήθεια αποτελούν ψεύδος και υποκρισία.

Ο ΑπόστολοςΊάκωβος μας λέγει: «Δείξον μοι την πίστιν σου εκ των έργων σου» (Ίακ. Β’, 18). Πρέπει να μιλήσουν τα έργα μας και αμέσως μιλάει και η πίστις μας. Οι Αγιοι Μάρτυρες δεν έλεγαν ότι πιστεύουν ή έκαναν καλά έργα, αλλά έδωσαν και την ζωή τους για να σφραγιστούν αυτά με την γνήσια σφραγίδα της μεγαλύτερης προσφοράς. Αλήθεια, εμείς κάνουμε έστω τα ελάχιστα σε αυτήν την πορεία ή μήπως μένουμε στην θεωρία ότι πιστεύουμε και αυτό είναι αρκετό, με αποτέλεσμα να σκανδαλίζουμε και τους ανθρώπους που είναι εκτός Εκκλησίας αντί να τους βοηθάμε με το παράδειγμά μας, εφόσον υπάρχει αντιστοιχία λόγων και έργων;

Χρέος μας είναι καθημερινά να γινόμαστε φως Χριστού. Όποιος μας βλέπει πρέπει να βλέπει τον ίδιο τον Χριστό. Να αγωνιζόμαστε συνεχώς να τηρούμε πιστά τις εντολές του Θεού. Όταν μέσα στην καρδιά δεν υπάρχει κακία, ούτε έξω θα φανεί. Να σταυρώνουμε την σάρκα μας με τα πάθη και τις επιθυμίες, όπως αρμόζει στον Χριστιανό, που πιστεύει στον Εσταυρωμένο Χριστό, καθώς το τονίζει και ο Απόστολος : «Οι δε του Χριστού την σάρκα εσταύρωσαν συν τοις παθήμασι και ταις επιθυμίαις» (Γαλ. Ε’, 24).

Αρχή της πνευματικής ζωής είναι η αναγνώριση του κακού και της ελεεινότητός μας. Η ασθένεια θεραπεύεται, όταν γίνεται διάγνωση. Ακριβώς και τα πάθη θεραπεύονται, όταν γίνει σωστή διάγνωση. Έτσι αρχίζει η θεραπεία, η οποία είναι ισόβια. Ο άνθρωπος αρχίζει να προοδεύει όταν υπομένει τις δοκιμασίες που τον βρίσκουν και δέχεται τις παρατηρήσεις και τις συμβουλές. Ό,τι καλό έχει το αποδίδει στον Θεό και ό,τι κακό το αποδίδει στον εαυτό του.

Ο αυτοέλεγχος πρέπει να γίνεται καθημερινά, να αναγνωρίσουμε την φτώχεια και την αθλιότητα μας. Δεν μας ωφελεί να περιεργαζόμεθα τις πράξεις των άλλων ανθρώπων. Η περιέργεια μας δίνει αφορμή για ένα σωρό αμαρτήματα, όπως η συκοφαντία και η κατάκριση. Η εξέταση των ξένων σφαλμάτων είναι πηγή κάθε αμαρτίας. Η κρίση των ανθρώπων είναι έργο μόνο του Χριστού. “Ας προσέξουμε λοιπόν μήπως κλέβουμε το αξίωμα του Χριστού.

Κάθε ώρα και κάθε στιγμή έχουμε ανάγκη της Θείας ενισχύσεως. Ο Κύριος μας λέγει ξεκάθαρα: «χωρίς εμού ου δύνασνε ποιείν ουδέν» (Ίω. Ε’, 5). Δεν μπορούμε μόνοι μας να πορευθούμε. Έχουμε ανάγκη την Θεία βοήθεια. Χωρίς αυτή δεν γίνεται κανένα καλό έργο, δεν συντελείται καμμία πρόοδος. Ας εξετάζουμε τον εαυτό μας. Άραγε πολιτευόμαστε σωστά; Τηρούμε τις εντολές του Θεού; Μετά από κάθε τέτοια αυτοεξέταση ας μοχθούμε για την βελτίωσή μας ώστε όχι μόνο κατ’ όνομα, αλλά και κατ’ ουσίαν να είμαστε και να λεγόμεθα Χριστιανοί.

 

Πηγή: Περιοδικό δράσεως και πνευματικής οικοδομής της Ιεράς Μητρόπολης Μονεμβασίας και Σπάρτης «Όσιος Νίκων ο Μετανοείτε», τ. 177, Ιανουάριος – Φεβρουάριος – Μάρτιος 2012