Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός
24 Αυγούστου 2012
Υπάρχουν στη ζωή των εθνών και των λαών μερικά φωτεινά ορόσημα που έντονα σημαδεύουν την ιστορική τους πορεία. Συνήθως τέτοια ορόσημα, είναι είτε γεγονότα, είτε, – μορφές, ανθρώπινες μεν, αλλά πού η επίδραση τους ξεπερνάει τα στενά πλαίσια του χρόνου και του χώρου, καί γίνεται διαχρονική .
Μια τέτοια μορφή, κορυφαία και καθοριστική στήν χρονική περίοδο πού εμφανίστηκε, – πολύ “σύγχρονη” και διδακτική στίς μέρες μας- υπήρξε ο νεοϊερομάρτυς και εθναπόστολος Κοσμάς ο Αιτωλός, που έζησε στα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς, πριν από 220 περίπου χρόνια (1714-1779).
Ταπεινός καλόγερος στην εξωτερική του εμφάνιση ο Πατρο-Κοσμάς, φλογερός όμως στην ψυχή και αδούλωτος στο φρόνημα, ξεπετάχθηκε μέσα από τα σπλάγχνα του λαού μας στην κατάλληλη στιγμή.
Με αλύγιστη δύναμη ψυχής, με αγάπη στον Χριστό και στην Ελλάδα μέσα σε τέσσερις κατά σειράν περιοδείες, έσπειρε αυτός ο φτωχός Άγιος της Πίστεώς μας, το σπόρο της Λευτεριάς τόσο της πνευματικής όσο και της εθνικής μέσα στις καρδιές των ραγιάδων από το πέλμα του τυράννου. Υπήρξε πρωτοπόρος γιά την Ελλάδα. Εδωσε σημασία στην μόρφωση, εφτιαξε πάνω από 250 Σχολεία, ώστε απέτρεψε τον εξισλαμισμό που…
ήταν τότε το πλέον επικίνδυνο στοιχείο στα χέρια των κατακτητών, – κι ας διαφωνεί το Υπουργείο Παιδείας … διαχρονικά και πέρα από ιδεολογίες σε αυτό το σημείο, και ένωσε τους Έλληνες κάτω από τη σκέπη της Ορθοδοξίας και της Ελληνικής Εθνότητας – γνήσιος κήρυκας του Εθνους.
Υπήρξε, για την εποχή του, μεγάλος “φεμινιστής”, “Δεν την έχει την γυναίκα ο Θεός κατώτερή σου. Δεν την έπλασε ούτε από την κεφαλή σου δια να είναι ανώτερή σου, ούτε από τα πόδια σου δια να είναι κατώτερή σου, αλλά απ’ την πλευράν σου. Και μάλιστα από την αριστερή πλευρά, που είναι η καρδιά σου, για να σε διδάξει ότι πρέπει να την αγαπάς”.
Έλεγε o Πατροκοσμάς: «Χρέος έχουν εκείνοι, όπου σπουδάζουν να μη τρέχουν εις αρχοντικά και αυλάς μεγάλων και να ματαιώνωσι (να χαραμίζουν) τη σπουδή τους, δια να αποκτήσουν πλούτον και αξίωμα, αλλά να διδάσκωσι μάλιστα τον κοινόν λαόν, όπου ζώσι με πολλήν απαιδευσίαν και βαρβαρότητα». Θυσία δηλαδή, στόν απλό λαό, πέρα από αυλές και οικονομικά συμφέροντα… ,- αυτό σας θυμίζει τίποτα;
Κατηγορήθηκε – ηθελημένα ίσως, σαν οπαδός του Διαφωτισμού. Αλλά ο Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός “δεν έχει καμμία σχέση με όλη αυτήν την κίνηση του διαφωτισμού που παρατηρήθηκε στον δυτικό χώρο. Ο ίδιος κινείται μέσα στα πλαίσια της ελληνορθοδόξου παραδόσεως, της οποίας κέντρο είναι ο Θεός και η Εκκλησία Του. Ο άγιος Κοσμάς ομιλεί για την Αγία Τριάδα, για την ενανθρώπηση του Χριστού, για την μεγάλη αξία της Παναγίας, για τους αγίους, για την προσευχή και μάλιστα την λεγομένη νοερά προσευχή, για την κάθαρση της καρδιάς από τα πάθη. Κέντρο της διδασκαλίας του δεν ήταν η λογική και οι αισθήσεις, ούτε ο λεγόμενος ντεϊσμός και η φυσιοκρατία, αλλά ο Θεός και ο τρόπος με τον οποίον ο άνθρωπος θα φθάση στην κοινωνία μαζί Του. Η διδασκαλία του μεγάλου αυτού εθναποστόλου και ιεραποστόλου, κυρίως όμως το αίμα του που χύθηκε, μας παραγγέλλουν: “Ορθόδοξοι Χριστιανοί, παραμείνατε πιστοί στις πατρικές παραδόσεις, ακολουθείτε την διδασκαλία του Χριστού, των Αποστόλων και των Πατέρων, χρησιμοποιείτε μια παιδεία που δεν έχει σχέση με την λογικοκρατία, τον αισθησιασμό και τον φιλοσοφικό εμπειρισμό, ούτε με την αθεΐα και την άκρατη τεχνολογία, αλλά με τον αποκαλυπτικό λόγο. Μια τέτοια παιδεία μπορεί να σάς κρατήση ελευθέρους από την παγκοσμιοποίηση του πολιτισμού και την επιπεδοποίηση της ζωής. Μια τέτοια παιδεία είναι δυνατή όχι μόνον να σάς διαφυλάξη με την ανθρωπιά, αλλά και να αλλοιώση και τις άλλες παραδόσεις, δυτικές και ανατολικές”. Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου π.Ιεροθέου
Σαν σήμερα 24 Αυγούστου του 1779, όταν ήταν 65 ετών, οι Τουρκαλβανοί κρέμασαν τον πατρο-Κοσμά στο Καλικόντασι της Βορείου Ηπείρου, με την κατηγορία ότι ξεσήκωνε τους Έλληνες κατά των Τούρκων ν’ αποκτήσουν την ελευθερία τους. Το τίμιο λείψανο αφού το γύμνωσαν, οι δήμιοι το έσυραν και το έριξαν στο ποταμό Αψό με μια πέτρα στο λαιμό. Αυτό το ιερό λείψανο του Αγίου, επέστρεψε πρό ολίγων ετών (2-6-2007), στο ομώνυμο μοναστήρι της γενέτειράς του, (Μέγα Δέντρο Θέρμου Αιτωλοακαρνανίας), με ενέργειες του αρχιεπίσκοπου Τιράνων & Αλβανίας κ. Αναστάσιου.
Δρ.Ν.Κρεμμύδας (press-gr.blogspot.com)
