Αιτήσεις Ελλαδιτών βετεράνων στρατιωτών που πολέμησαν στην Κύπρο κατά τη διάρκεια της εισβολής
26 Ιουλίου 2012
Οι αιτήσεις δύο βετεράνων στρατιωτών που συμμετείχαν στις πολεμικές επιχειρήσεις κατά της εισβολής των Τούρκων στην Κύπρο το 1974 συζητήθηκαν στην αυξημένη επταμελή σύνθεση του Α` Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας στην Ελλάδα.
Οπως μεταδίδει το ΑΠΕ, και στους δύο πέραν του ότι δεν απονεμήθηκε αναμνηστικό μετάλλιο, στα πιστοποιητικά στρατολογίας δεν αναγράφεται όλο το διάστημα της πολεμικής τους δράσης κατά την απόκρουση της τουρκικής εισβολής, αλλά εμφανίζεται σαν να υπηρέτησαν λίγες μόνο μέρες στην Κύπρο.
Η πρώτη περίπτωση αφορά καταδρομέα που έφυγε (21 Ιουλίου 1974) από τη Σούδα με αεροπλάνο “δια εκτέλεση άκρως απορρήτου αποστολής” και πολέμησε στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας και η δεύτερη σε οπλίτη της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου (ΕΛΔΥΚ). Ειδικότερα, η Πολιτεία το 1998 με το νόμο 2641 χαρακτήρισε ως πολεμική την περίοδο από 20 Ιουλίου έως 20 Αυγούστου 1974 για όσους ενεπλάκησαν στα γεγονότα της τουρκικής εισβολής.
Στη συνέχεια, το 2002, με Προεδρικό Διάταγμα απονεμήθηκαν “αναμνηστικά μετάλλια επιχειρήσεων Κύπρου” σε όσους συμμετείχαν στις επιχειρήσεις της Κύπρου τα έτη 1964-1967 και 1974. Ομως πέντε μήνες μετά, με νεότερο Προεδρικό Διάταγμα, ανακλήθηκε το προηγούμενο για λόγους δημοσίου συμφέροντος (σ.σ.: επειδή στη σχετική λίστα είχαν περιληφθεί και πρόσωπα που σχετιζόταν με τη Χούντα και το πραξικόπημα στην Κύπρο που είχε προηγηθεί της εισβολής) και έκτοτε το θέμα “ξεχάστηκε”.
Οι δικαστές (Διοικητικό Εφετείο Αθηνών) αποφάνθηκαν ότι οι βετεράνοι της Κύπρου υπέστησαν βάναυση προσβολή της αξιοπρέπειας, της τιμής και της προσωπικότητας τους, καθώς τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας παρά την πρωταρχική υποχρέωση, που έχουν σύμφωνα με το άρθρο 2 Συντάγματος, παρέλειψαν να προβούν στις απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις, έτσι ώστε να χαρακτηριστεί ως πολεμική η περίοδος Ιουλίου – Αυγούστου 1974.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην καταγραφεί η στρατιωτική αυτή δράση στα πιστοποιητικά στρατολογίας. Παράνομη, ως αντίθετη στον σεβασμό της αξίας του ανθρώπου που προστατεύεται από το Σύνταγμα (άρθρο 2), είναι, κατά την εφετειακή απόφαση, η παράλειψη της Πολιτείας να απονείμει μετάλλιο στους δύο οπλίτες που πολέμησαν το 1974 στην Κύπρο.
Οπως υπογραμμίζουν οι δικαστές, η Ελληνική Πολιτεία όφειλε αμέσως, ή πάντως σε εύλογο χρόνο μετά την αποκατάσταση της ομαλότητας, να προβεί στις αναγκαίες νομοθετικές ρυθμίσεις, προκειμένου να αναγνωριστεί ως πολεμική η δράση των βετεράνων της Κύπρου. Οι συμμετέχοντες στις πολεμικές επιχειρήσεις της Κύπρου, αναφέρουν οι εφέτες, ανέμεναν ότι η προσφορά τους θα αναγνωριστεί (ο ένας μάλιστα τότε ήταν 22 ετών) από το κράτος, το οποίο θα τους περιέβαλε με ηθική ανταμοιβή και κοινωνικά προνόμια. Αντί αυτού το επίσημο κράτος επέδειξε απαξιωτική σιωπή, επισημαίνουν οι δικαστές, απαξιώνοντας έτσι την προσωπικότητα τους.
Μάλιστα τονίζεται ότι το Δημόσιο δεν επικαλείται ούτε μια περίπτωση οπλίτη που συμμετείχε στις πολεμικές επιχειρήσεις της Κύπρου το 1974 και του απονεμήθηκε οποιοδήποτε τιμή ή κοινωνικό προνόμιο. Κατόπιν αυτών το δικαστήριο επιδίκασε το ποσό των 100.000 ευρώ με το νόμιμο τόκο σε κάθε βετεράνο ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστησαν από την παράνομη παράλειψη του ελληνικού κράτους να αναγνωρίσει πολεμική την δράση των Ελλήνων στρατιωτών που απεστάλησαν στην Κύπρο προς αντιμετώπιση της τουρκικής εισβολής του Ιούλιο και Αύγουστο του 1974.
Το Ελληνικό Δημόσιο έχει ασκήσει εφέσεις κατά των εφετειακών αποφάσεων, οι οποίες συζητήθηκαν στο ΣτΕ και αναμένεται η έκδοση των σχετικών αποφάσεων. Οι δικηγόροι των βετεράνων Κ. Κουτσουλέρος και Ι. Βαρνάκος επεσήμαναν ότι αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον η έκδοση των επίμαχων αποφάσεων από το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, καθώς για πρώτη φορά απασχολεί το ΣτΕ παρόμοιο θέμα.
Οι αποφάσεις του ΣτΕ που θα εκδοθούν, συμπλήρωσαν οι δύο νομικοί παραστάτες, θα προσδιορίσουν για το μέλλον εάν η Πολιτεία πρέπει να νομοθετεί σε εύλογο χρονικό διάστημα για την αναγνώριση γεγονότων και δικαιωμάτων ή μπορεί δίχως επιπτώσεις να καταταλαιπωρεί τους πολίτες της, ακόμη και τους ένστολους.
