Εξελικτική η τρέλα των σκύλων για τα κόκκαλα
18 Ιουλίου 2012
Όσοι έχουν σκύλο, ξέρουν καλά πως η αγάπη του κατοικίδιού τους για τα κόκκαλα και άλλα σκληρά αντικείμενα είναι μεγάλη. Αργά ή γρήγορα ανακαλύπτουν διάφορα «δωράκια» στην κουζίνα, στο σαλόνι ή ακόμη και φυτεμένα στις γλάστρες.
Τον λόγο για τον οποίο τα χαριτωμένα τετράποδα λατρεύουν το «ροκάνισμα» των κοκάλων (και άλλων αντικειμένων) μελέτησαν οι ειδικοί του Εθνικού Πανεπιστημίου της Κολομβίας και διαπίστωσαν ότι τελικά έχει τις ρίζες του στην εξελικτική ιστορία του είδους.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι πρόγονοι των σκύλων ξεκίνησαν πριν από περίπου οκτώ εκατομμύρια χρόνια να ζουν σε αγέλες προκειμένου να μπορούν να κυνηγούν μεγαλύτερα θηράματα. Μελετώντας την εξέλιξη του μεγέθους της σιαγόνας των σημερινών σκύλων, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κατά το παρελθόν τα ζώα αυτά ήταν μάλλον «υπερσαρκοβόρα».
Αναλύοντας το «σκυλίσιο» γενεαλογικό δέντρο
Ο δρ Ζοάο Μουνιόθ-Ντοράν και η ομάδα του δημιούργησαν ένα «σκυλίσιο» γενεαλογικό δέντρο, ενώνοντας μεταξύ τους τα κομμάτια του παζλ που είχαν να κάνουν με περισσότερα από 300 είδη σκύλων. Μέσα από αυτόν τον χάρτη της σκυλίσιας εξέλιξης φάνηκε ο τρόπος με τον οποίο αναπτύχθηκαν τα διάφορα είδη, επιτρέποντας στους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς ακριβώς το περιβάλλον αλλά και ο τρόπος ζωής του κάθε ζώου σχετίζονταν με το σχήμα και το μέγεθος του κρανίου του.
«Συγκρίναμε είδη που ακολουθούσαν πολύ διαφορετικές διατροφικές συνήθειες μεταξύ τους» εξηγεί ο δρ Ντοράν. «Έτσι τα κατατάξαμε σε σαρκοβόρα, υπέρσαρκοβόρα και παμφάγα – ζώα δηλαδή που τρέφονταν με κρέας και φυτά».
Από το άγριο κυνήγι, στον… καναπέ
Εξετάζοντας την κατηγορία των υπερσαρκοβόρων, όπου κατατάσσεται ο γκρίζος λύκος ο οποίος αποτελεί τον κοντινότερο «συγγενή» του οικόσιτου σκύλου, οι ειδικοί είδαν ότι οι ισχυροί μασητήριοι μύες και οι μεγάλοι κυνόδοντες των ζώων άρχισαν να αναπτύσσονται όταν αυτά ξεκίνησαν να κυνηγούν σε αγέλες.
«Ανακαλύψαμε μια κοινή εξελικτική ιστορία γύρω από τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά» αναφέρει ο επικεφαλής της μελέτης. «Πριν από οκτώ εκατ. χρόνια, υπήρχαν λιγότερες δασικές περιοχές, με αποτέλεσμα το φυσικό περιβάλλον πολλών ζώων να παραμένει εκτεθειμένο σε θηρευτές. Τότε ήταν που αρκετά ζώα άρχισαν να εξαπλώνονται στην Ασία, στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική. Και φυσικά όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο τα μεγαλόσωμα θηράματα συγκεντρώνονται σε ομάδες για μεγαλύτερη προστασία, ώστε περισσότερα μάτια να παρακολουθούν τους θηρευτές».
Συνεργασία για επιτυχία
Ο μόνος τρόπος λοιπόν ώστε τα σαρκοβόρα να καταφέρουν να πιάσουν ένα πολύ μεγάλο θήραμα ήταν εάν συνεργάζονταν μεταξύ τους και δρούσαν ως αγέλη.
«Με την ομαδική συμπεριφορά να έχει κρατήσει για πολλές γενιές, προέκυψαν νέα εξελικτικές “πιέσεις” ως προς το σχήμα του κρανίου των προγόνων του σκύλου» λέει ο δρ Ντοράν.
Οι πιέσεις αυτές, όπως εξηγεί ο ειδικός, είχαν άμεση σχέση με το γεγονός ότι τα ζώα με τα μεγαλύτερα δόντια και τα δυνατότερα σαγόνια κυνηγούσαν επιτυχώς, με αποτέλεσμα να επιβιώνουν και να κληροδοτούν στη συνέχεια τα «ετοιμοπόλεμα» γονίδιά τους στις επόμενες γενιές.
«Έτσι οι επόμενες γενιές ανέπτυξαν δυνατούς μυς, ιδιαίτερα στην περιοχή του στόματος, αλλά και ανθεκτικά οστά, ώστε να μπορούν να υποστηρίζουν τις μηχανικές πιέσεις της σιαγόνας κατά το δάγκωμα του θηράματος. Με την πάροδο των ετών, τα είδη αυτά έγιναν “υπερσαρκοβόρα”» υπογραμμίζει ο ειδικός.
«Οπότε μπορούμε να πούμε ότι οι οικόσιτοι σκύλοι έχουν πολύ καλούς εξελικτικούς λόγους για να απολαμβάνουν το μάσημα του κοκάλου τους. Διαθέτουν δηλαδή όλα τα απαραίτητα “εργαλεία” και για τον λόγο αυτόν θέλουν να τα χρησιμοποιούν» καταλήγει χαριτολογώντας.
Τα εντυπωσιακά ευρήματα παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του συνεδρίου Εξελικτικής Βιολογίας που πραγματοποιήθηκε στην Οτάβα, στον Καναδά, από τις 6 έως τις 10 Ιουλίου.
