Εγκώμιον ερημιάς και μοναχικής διαγωγής (Καισάριος Δαπόντε)

Αξίζει να διαβάσετε ένα πολύ ωραίο ποίημα του μοναχού Καισαρίου Δαπόντε (18ος αι.), που αναφερέται στη διαμονή του στο Άγιο Όρος. Αλλά και εξίσου ωραία είναι η μελοποίηση του ποιήματος που έγινε από τον Χρίστο Τσιαμούλη, μπορείτε να ακούσετε και το τραγούδι.

«Εγκώμιον ερημιάς και μοναχικής διαγωγής»

Και πότ’ ελιές εφύτευα, πότ’ αχλαδιές δε πάλιν

πότε μηλιές, αμυγδαλιές, με δόξαν μου μεγάλην,

πότε δε και λαχανικά, πρασάκια και σκορδάκια

κι εχαίρομουν στα χώματα, καθώς συ στα φλωράκια.

Και ήμουν προς τον Κύριον όλο ευχαριστία

και είχε μιαν ηδονήν άρρητον η καρδία,

ο τόπος να μοσκοβολά, τα δέντρα να μυρίζουν

και τα πουλάκια και αυτά να σε κλωθογυρίζουν.

Να ψάλεις συ το ψαλτικό, να κελαδούν εκείνα

και με διάφορα η γη λουλούδια και κρίνα,

ετούτα να ευφραίνουσιν την όρασιν, τα μάτια,

θυμούμαι τα και καίγομαι και γίνομαι κομμάτια.

Μέσα εις ένα βρισκόμουν εγώ κήπον χαρίτων,

σ’ ένα παράδεισον τρυφής, αυτό αλήθεια ήτον.

(…) για τούτο και με δίκαιον σε ονομάζουν όλοι

της Παναγίας Δέσποινας Κήπον και Περιβόλι.

Μπορείτε να ακούσετε το τραγούδι από το CD του Χρίστου Τσιαμούλη «Άθως ο εμός»: Egomion erimias

Λίγα βιογραφικά στοιχεία για τον Καισάριο Δαπόντε:

Ο Κωνσταντίνος -ο μετέπειτα μοναχός Καισάριος- Δαπόντες ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές του 18ου αι. Γεννήθηκε στη Σκόπελο το 1713/14. Το 1731 μετά από μία σύντομη παραμονή στην Κωνσταντινούπολη πήγε στο Βουκουρέστι όπου σπούδασε. Αργότερα πήγε στο Ιάσιο, όπου και εγκαταστάθηκε εργαζόμενος ως γραμματέας του ηγεμόνα Κωνσταντίνου Μαυροκορδάτου. Μέχρι το 1747 ήταν ο γραμματέας και του νέου ηγεμόνα της Μολδαβίας, Ιωάννη Μαυροκοδράτου. Απέκτησε πλούτη και προβιβάστηκε στο αξίωμα του καμινάρη. Το 1753, αφού πέθανε η γυναίκα του και η κόρη του, αποφάσισε να ακολουθήσει τον μοναχικό βίο. Πήρε το όνομα Καισάριος και, αφού έζησε για τρία χρόνια στη νήσο Πιπέρι, απέναντι από τη Σκόπελο, και στη μονή Ευαγγελίστριας της Σκοπέλου, το 1757 ταξίδεψε στο Άγιον Όρος και εγκαταστάθηκε στη Μονή Ξηροποτάμου. Τα επόμενα χρόνια περιόδευσε σε περιοχές της Ελλάδας και στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες για να συγκεντρώσει χρήματα για τη Μονή. Επέστρεψε στο Άγιο Όρος το 1765 και έμεινε στις Μονές Ξηροποτάμου και Κουτλουμουσίου μέχρι το 1778, όταν επέστρεψε στην Μονή Ευαγγελίστριας στη Σκόπελο μέχρι το 1784. Εκείνη τη χρονιά επέστρεψε στη Μονή Ξηροποτάμου και λίγους μήνες μετά, στις 4 Δεκεμβρίου 1784, κοιμήθηκε εν Κυρίω.

Η ζωή του εξιστορήθηκε από τον ίδιο στο έμμετρο αφήγημα Κήπος Χαρίτων που γράφτηκε το 1768 και απευθύνεται στον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο τον Φιραρή. Ήταν πολυγράφος συγγραφέας. Τα έργα του αριθμούν πολλές χιλιάδες δεκαπεντασύλλαβους στίχους, με περιεχόμενο θρησκευτικό, χρονογραφικό, ή αυτοβιογραφικό και γενικά με ηθικοδιδακτικές προθέσεις. Τύπωσε ο ίδιος αρκετά βιβλία του αλλά άλλα έμειναν ανέκδοτα σε χειρόγραφα.
Κάποια από τα σημαντικότερα έργα του είναι: Καθρέπτης γυναικών, Χρηστοήθεια, Τράπεζα πνευματική, Λόγοι πανηγυρικοί, Κανών περιεκτικός πολλών εξαιρέτων πραγμάτων, Κήπος Χαρίτων, Χρονογράφος, Γεωγραφική Ιστορία, Δακικαί Εφημερίδες.

Για περισσότερα βλ. Καισάριος Δαπόντες