Η Γενική Ελέγκτρια για τη διαφθορά και το δημόσιο βίο
3 Ιουλίου 2012
Φαινόμενο διαχρονικό, συμφυές με την άσκηση της εξουσίας, πολιτικοοικονομικοκοινωνικό και αλληλένδετο με τις κοινωνικές αξίες, τη συμπεριφορά και το ήθος του ατόμου, η διαφθορά μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με μια παιδεία που να τιμά και να εξαίρει τη χρηστότητα.
Αυτό το μήνυμα έστειλε στους φετινούς απόφοιτους του Πανεπιστημίου Κύπρου, η Γενική Ελέγκτρια της Δημοκρατίας, Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, μιλώντας απόψε στην τελετή αποφοίτησης του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Κληθείσα από τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κύπρου να μιλήσει για τη διαφθορά και το δημόσιο βίο, η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη ανέφερε πως στην Κύπρο αντιμετωπίζουμε γενικά τις ίδιες αδυναμίες με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, σε ό,τι αφορά τον περιορισμό και την εξάλειψη της διαφθοράς, παρά τις διάφορες συζητήσεις, προσπάθειες και νομοθετικές ρυθμίσεις που θεσπίστηκαν κατά καιρούς για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, όπως ο κυρωτικός νόμος της σχετικής σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης, πρόνοιες στον ποινικό κώδικα, η νομοθεσία για το πόθεν έσχες, η ποινικοποίηση του ρουσφετιού, η επικύρωση της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τη διαφθορά και, πιο πρόσφατα ο νόμος για τη ρύθμιση της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων.
Οπως ανέφερε η κ. Γιωρκάτζη, ο νόμος για το πόθεν έσχες όπως ψηφίστηκε κρίθηκε αντισυνταγματικός, ενώ ο νόμος για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, ο οποίος, ανάμεσα σ’ άλλα, προνοεί για ετήσιο έλεγχο από τον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας επίσης παραμένει ανενεργός, λόγω σημαντικών κενών και ασαφειών.
Σύμφωνα με έκθεση της μη κυβερνητικής οργάνωσης Διεθνής Διαφάνεια, την οποία επικαλέστηκε η Γενική Ελέγκτρια, για τη διαφθορά στην Ευρώπη, σε 25 ευρωπαϊκά κράτη διαπιστώνονται σοβαρές αδυναμίες οι σημαντικότερες των οποίων είναι η μη ικανοποιητική ρύθμιση του πλαισίου για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, η αδιαφάνεια αναφορικά με την επιρροή των ομάδων πίεσης (τα γνωστά λόμπι) που επηρεάζουν τις πολιτικές αποφάσεις, η μη ικανοποιητική εφαρμογή στην πράξη των κανόνων ηθικής και δεοντολογίας που διέπουν τα εθνικά κοινοβούλια και τους βουλευτές.
Διαπιστώνεται επίσης περιορισμένη πρόσβαση των πολιτών σε πληροφορίες, παρά την ύπαρξη νομοθετικής ρύθμισης στις πλείστες χώρες, υψηλός κίνδυνος διαφθοράς που ενυπάρχει στον τομέα των δημοσίων προσφορών όπου το ύψος των ποσών που διακυβεύονται είναι τεράστιο παρά και πάλι την ύπαρξη λεπτομερών νομοθεσιών και ελλιπής προστασία στην πράξη, των ατόμων που καταγγέλλουν περιπτώσεις διαφθοράς, από τον κίνδυνο αρνητικών για τους ίδιους επιπτώσεων.
Η κ. Γιωρκάτζη είπε πως η διαφθορά με ό,τι μορφή λαμβάνει, θέτει σε κίνδυνο την Δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπονομεύει τη χρηστή διοίκηση, επηρεάζει αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη, μειώνει την αποτελεσματικότητα του κράτους.
Η ζημιά που προκαλεί, ανέφερε, δεν επιμετράται μόνο με τη μορφή οικονομικού κόστους, αλλά έχει ευρύτερες αρνητικές επιπτώσεις με σημαντικότερη την υπόσκαψη της εμπιστοσύνης του πολίτη απέναντι στους θεσμούς και στο Κράτος, αλλά και σε αυτή τούτη τη Δημοκρατία.
Η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη σημείωσε ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η Ευρώπη έχει ανάγκη την διαφάνεια και ειδικότερα οι υπερχρεωμένες χώρες οφείλουν εν πολλοίς τη δυσχερή τους θέση στη διαφθορά και την ατιμωρησία που ενθαρρύνει την παρανομία.
«Πολλοί στον τόπο μας, υιοθετούν μια σχεδόν μοιρολατρική στάση, θεωρώντας πως το φαινόμενο είναι ενδημικό, βαθιά ριζωμένο στην κοινωνία και ως τέτοιο είναι αδύνατο να αντιμετωπιστεί» είπε η Γενική Ελέγκτρια και κάλεσε τους νέους να μην επιτρέψουν στον εαυτό τους να αποδεχθεί μια τέτοια ηττοπαθή προσέγγιση. «Και αυτό γιατί, το πρόβλημα το δημιουργούμε εμείς οι άνθρωποι και εμείς οι ίδιοι μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε» υπέδειξε.
Κύρια χαρακτηριστικά ενός αποτρεπτικού για την ανάπτυξη της διαφθοράς, περιβάλλοντος, είναι, όπως ανέφερε, η υποχρέωση της Κυβέρνησης για συνεχή λογοδοσία, η διαφάνεια, πολιτική, οικονομική και νομική, ένας κατάλληλα στελεχωμένος δημόσιος τομέας, με την επιλογή και πρόσληψη των ικανότερων και τιμιότερων υπαλλήλων.
Απαιτούνται παράλληλα υιοθέτηση και εγκαθίδρυση ικανοποιητικών συστημάτων ελέγχου και ευαισθητοποίηση και εμπλοκή των πολιτών.
«Πιο αποτελεσματικός απ’ όλους τους τρόπους, απ’ όλους τους μηχανισμούς για να την συνθλίψουμε ή για να μην υπερβάλλω, να την περιορίσουμε είναι η διαφάνεια» υπέδειξε η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη.
Συνέχισε λέγοντας ότι η διαφθορά είναι διαχρονικό φαινόμενο, συμφυές με την άσκηση της εξουσίας και ενώ η διαφάνεια και οι μηχανισμοί ελέγχου μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψή της, εντούτοις δεν θα θεραπεύσουν τα αίτια της.
«Η διαφθορά είναι φαινόμενο πολιτικοοικονομικοκοινωνικό, αλληλένδετο με τις κοινωνικές αξίες, τη συμπεριφορά και το ήθος του ατόμου. Και αυτά μπορούν να αλλάξουν μόνο με μια νέα, διαφορετική παιδεία, παιδεία με την ευρύτερη έννοια του όρου και σε όλες τις εκφάνσεις της, εκπαίδευση, διακυβέρνηση, μέσα μαζικής επικοινωνίας και γενικά ό,τι συναποτελεί και επηρεάζει την πνευματική και ηθική αγωγή του ατόμου. Μια παιδεία που να τιμά και να εξαίρει τη χρηστότητα» είπε η Γενική Ελέγκτρια.
