Στό Άγιον Όρος ένα έντομο έβαφε τα άμφια
17 Φεβρουαρίου 2012
Ενα μικροσκοπικό έντομο που ζει στο Μεξικό και τρέφεται με τον κάκτο οπουντία, έβαφε κατακόκκινα τα άμφια του Αγίου Ορους, στη μεταβυζαντινή εποχή.
Η κογχινίλη «μάγεψε» τους Ισπανούς θαλασσοπόρους με το βαθυκόκκινο χρώμα που παρήγαγε και από το 1520 κατέκτησε την Ευρώπη.
Ενα από τα πρώτα μέρη που έφτασε ήταν στο Αγιον Ορος και στις Μονές Σίμωνος Πέτρας και Ξηροποτάμου όπου υπάρχουν υφάσματα και πολύτιμα κειμήλια που έχουν ανεξίτηλα χρώματα, βαμμένα με τη χρωστική ουσία της κογχιλίνης.
Η ταυτοποίηση φυσικών οργανικών χρωστικών σε υφάσματα του Αγίου Ορους με τη μέθοδο της υγρής χρωματογραφίας αποτελεί αντικείμενο σεμιναρίου που θα γίνει αύριο και μεθαύριο στη Θεσσαλονίκη, με θέμα «Διαγνωστικές τεχνικές στην επιστήμη της συντήρησης έργων τέχνης».
Ο χημικός-μηχανικός, επίκουρος καθηγητής στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία της Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Καραπαναγιώτης, και η ομάδα του μελετούν εδώ και πέντε χρόνια περίπου 50 αντικείμενα-ιστορικά υφάσματα από μονές του Αγίου Ορους.
Τα πάνω από 150 δείγματα έχουν δώσει σημαντικά και χρήσιμα συμπεράσματα για τον τρόπο βαφής των υφασμάτων τα μεταβυζαντινά χρόνια και συγκεκριμένα από τον 16ο έως τον 20ό αιώνα.
«Μέχρι τώρα είχαμε πλήρη άγνοια για τις χρωστικές ουσίες που χρησιμοποιούνταν στα υφάσματα που είναι κειμήλια. Το τοπίο ξεκαθαρίζει σιγά-σιγά και με τη φυσικοχημική ανάλυση αποκαλύπτονται τα μυστικά της βαφής και της ύφανσης», είπε ο κ. Καραπαναγιώτης στο «Εθνος».
Το κίτρινο χρώμα προερχόταν από το χρυσόξυλο, ένα φυτό που έλκει την καταγωγή του από την Αμερική και σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία αρχιερατικών σάκων στη Δυτική Εκκλησία.
Συνώνυμο της πολυτέλειας το κόκκινο χρώμα, δεν παραγόταν μόνο από την πορφύρα, η οποία μάλιστα ήταν και πανάκριβη, αλλά και από την επεξεργασία φυτών, όπως το κοκκινόξυλο και το ριζάρι. Το τελευταίο έδινε μια εξαιρετικής αντοχής βαφή ενώ για λόγους οικονομίας χρησιμοποιήθηκε ευρέως το κοκκινόξυλο που ήταν πιο φτηνό.
ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ
