Ο Δάσκαλος μου πατρολόγος Στυλιανός Παπαδόπουλος

του Μητροπολίτου Ζιμπάμπουε Σεραφείμ Κυκκώτη

(απόσπασμα σε πρώτη δημοσίευση από το ετοιμαζόμενο προς έκδοση βιβλίο μου «Αναφορές από το Ημερολόγιο ενός Επισκόπου)

Κοντά στον Καθηγητή μου Στυλιανό Παπαδόπουλο έμαθα πάρα πολλά. Κυρίως όμως έμαθα πώς να προσεγγίζω  και να μελετώ τους Πατέρες της Εκκλησίας, που αν κάποιοι δεν μελετήσουν παράλληλα τις όλες ζυμώσεις της εποχής τους θα παραμείνουν ξένοι και με τα κείμενα τους και με τη θεολογία τους. Ο μακαριστός αείμνηστος Στυλιανός Παπαδόπουλος με την υπομονή του και την αγάπη του μας έμαθε πολλά. Μαζί με την εκλεκτή γυναίκα του κ. Σωτηρία μας αγκάλιαζαν όλους τους  φοιτητές, ιδιαίτερα τους μεταπτυχιακούς ως παιδιά τους. Μας έκαναν να αισθανόμαστε ότι είμαστε μέλη της οικογένειας τους.

Η οικειότητα όμως δεν σήμαινε και την απουσία  εκ μέρους μας έμμονης προσπάθειας με σκληρή εργασία και πειθαρχία να ανταποκριθούμε στις προσκλήσεις της επιστημονικής μας ευθύνης στο χώρο της Πατρολογίας και των Πατερικών Κειμένων που, ο αγαπητός μας Καθηγητής μας αποκάλυπτε τις μυστικές θύρες της με την άρτια επιστημονική του κατάρτιση, γνώση και ενδιάτριψη που την ζούσε καθημερινά με βαθιά πίστη στο Θεό έχοντας συνείδηση ότι μέσα από την ευθύνη του ως δάσκαλος επιτελούσε έργο διακονίας δια την υπόθεση της Θεολογίας αλλά και εκκλησιαστικό έργο σημαντικό.

Μας ενεθάρρυνε με πολύ υπομονή, καθοδήγηση  πατρική, επιστημονική και πολύ αγάπη στην συμμετοχή μας σε επιστημονικά πατρολογικά συνέδρια. Μας έμαθε να κολυμπάμε στα βαθιά νερά της Ορθόδοξης Θεολογίας. Πάντοτε, όπως κι οι άλλοι φοιτητές του, θα είμαστε ευγνώμονες για όσα μας έδωσε ο Θεός διʼ αυτού του φωτισμένου ανθρώπου, του ανθρώπου του Θεού.

Πέρα από τον χώρο του  Πανεπιστημίου, είχα τη τιμή όπως κι άλλοι Μεταπτυχιακοί Φοιτητές και Ακαδημαϊκοί συνεργάτες του, να βρεθώ μαζί του ως ομιλητής για το Πατρολογικό Συνέδριο για τον Μέγα Αθανάσιο και τη διδασκαλία του για το Άγιο Πνεύμα, που οργανώσαμε από κοινού με την Κοπτική Εκκλησία στην Αίγυπτο,  στην χώρα που αυτός ο Μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας έδρασε και έζησε. Πήγαμε να διδάξουμε και τελικά ανακαλύψαμε ότι διδαχθήκαμε.

Κοντά στο Στυλιανό Παπαδόπουλο έπαιρνες ωφέλη επιστημονικά, πνευματικά και πολλά άλλα πράγματα που χρειάζεται κάποιος για να είναι συνειδητά υπεύθυνος Χριστιανός που να δίνει με τη παρουσία του μαρτυρία της Ορθόδοξης ζωής.  Ο μακαριστός Παπαδόπουλος ήταν ο δάσκαλος μας, ο δάσκαλος της αγάπης, ο πατέρας μας και κάποιες στιγμές πολύ ανθρώπινες ο φίλος μας. Μαζί του περνούσαμε καλά. Πολλές φορές τρώγαμε ακόμη και στο σπίτι του, μας είχε σαν παιδιά του. Στις εξετάσεις, που ήταν τόσο κουραστικές, τις έκανε προφορικές, κι ήθελε να βοηθάει όλα τα παιδιά, φτάνει κι αυτοί να είχαν λίγο φιλότιμο να διαβάζουν, είμαστε δίπλα του να τον βοηθήσουμε με κάθε τρόπο. Τα έκανε όλα μόνος του, ή τουλάχιστον  τα δύσκολα, αλλά η παρουσία μας τον έκανε να νοιώθει ότι κάποιος είναι δίπλα του. Το μάθημα του που μας εμπιστευόταν με τη δική του εποπτεία και το δικό του πρόγραμμα, την ερμηνεία των Πατερικών Κειμένων, μας έδινε την ευκαιρία να οργανώσουμε με την εποπτεία του γραπτές εξετάσεις, δίνοντας μας μάλιστα την ευκαιρία με πολύ εμπιστοσύνη να βαθμολογήσουμε τα  γραπτά τους. Έτσι χωρίς να το  καταλάβουμε, αν και ανάξιοι για τέτοια τιμή, μας έκανε συνεργάτες του και χωρίς να το καταλάβουμε μας οδηγούσε σε ακαδημαϊκά ύψη ευθύνης για να αρχίσει να ωριμάζει η θεολογική μας σκέψη και ζωή κοντά στην δική του κορυφαία θεολογική κατάρτιση. Ήταν κάτι που το καταλάβαμε μετά. Μας δίδασκε με πολλούς τρόπους, κι αν έχουμε καταφέρει κάτι στη ζωή μας στο χώρο της  Εκκλησίας και της Θεολογίας σʼ ένα μεγάλο βαθμό το οφείλουμε στον σεβαστό μας δάσκαλο τον Στυλιανό Παπαδόπουλο.

Μαζί του είχαμε την τιμή να βοηθήσουμε όσο μπορούσαμε στην οργάνωση του μεγαλύτερου Πατρολογικού Συνεδρίου που γνώρισε η Θεολογική Σχολή Αθηνών από τον καιρό της λειτουργίας της, το Συνέδριο για τον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης. Αλήθεια, Θεέ μου, πώς τα καταφέραμε; Μάλλον βοήθησε πολύ κι η πίστη του Καθηγητού μας στον Θεό. Και ποιοι δεν ήρθαν να μιλήσουν για τον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης. Ο Καθηγητής μας τίμησε κυριολεκτικά το μεγάλο αυτό Πατέρα της Εκκλησίας. Με το Συνέδριο που οργάνωσε είναι ως να τον ανάστησε και τον πρόσφερε ξανά στη σύγχρονη ζωή της Εκκλησίας.  Μαζί με τις επιστημονικές μας εργασίες που ανακοινώσαμε στο Συνέδριο, είχαμε την ευκαιρία να μελετήσουμε κείμενα του Αγίου Γρηγορίου της Νύσσης και να εκδώσουμε κι ένα επιστημονικό συλλογικό τόμο με την συμμετοχή των Μεταπτυχιακών Φοιτητών του με υπεύθυνον εκδόσεως τον Καθηγητή μας.

Μαζί του και με την συνοδεία της κ. Σωτηρίας βρεθήκαμε στην Κύπρο, όπου μίλησε σε Ιερατικές Συνάξεις στην Αρχιεπισκοπή  και στις Μητροπόλεις, σε ανοικτές διαλέξεις για το κοινό, για τους Πατέρες της Εκκλησίας και τη Θεολογία τους. Επισκεφθήκαμε Μοναστήρια, ομίλησε στο Ραδιόφωνο, ζωντάνεψε τις περιοδείες του Αποστόλου Παύλου και του Αποστόλου Βαρνάβα στο νησί. Ο πατέρας μου που δεν τέλειωσε ούτε και το Δημοτικό, όταν τον άκουσε να ομιλεί από το ραδιόφωνο, μου είπε, αυτός ο Καθηγητής είναι όπως  ο ποταμός.

Και πράγματι αυτό το χάρισμα το απέδειξε και μετά, όταν βρέθηκε καλεσμένος από τον Αρχιεπίσκοπον Θυατείρων και Μεγάλης Βρεττανίας Γρηγόριον στο Λονδίνο για να είναι ο κύριος ομιλητής για την εορτή των Τριών Ιεραρχών και των Ελληνικών Γραμμάτων. Ο πληθωρικός του λόγος αποδεικνυόταν παντού. Πάντοτε είχε οραματισμούς.

Θυμάμαι που τον συνόδευα να συναντήσει τον μακαριστό  Πατριάρχη Ιεροσολύμων Διόδωρον στα Καμένα Βούρλα, με πόσο πάθος και ενδιαφέρον προσπαθούσε να οργανώσει εκεί Πατρολογικό Συνέδριο.

Θυμάμαι όταν τον συνόδεψα με την σύζυγο του για να δώσει διαλέξεις στην Ρωσία, φιλοξενούμενος από την Θεολογική Ακαδημία του Αγίου Σεργίου, πόσο εντυπωσιάσθηκαν φοιτητές, καθηγητές και κληρικοί, με πρώτον το τότε μακαριστόν Πατριάρχη Μόσχας Αλέξιον, κορυφαίον Ιεράρχη της Οικουμενικής Ορθοδοξίας. 

Παρʼ όλο που εγώ έπρεπε να τον ακούω, με τον τρόπο του με έσπρωχνε να δίνω και εγώ διαλέξεις για τον Μέγα Αθανάσιο. Για τον καθένα μας είχε τα σχέδια του κι αυτό το κατάλαβα μετά. Όταν με ζήτησε ο μακαριστός Πατριάρχης μας Πέτρος πριν να γίνει Πατριάρχης, όταν ήταν Έξαρχος της Μητροπόλεως της Κένυας κι υπεύθυνος του Πατριαρχικού  Σεμιναρίου «Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄» στη Nairobi για να πάω εκεί ως καθηγητής της Σχολής αυτής για να τον βοηθήσω, βρήκε για δικαιολογία ότι πρέπει πρώτα να προχωρήσει η μεταπτυχιακή μου εργασία και μετά θα δούμε. Χωρίς να το ξέρω όμως είχε αρχίσει τις κινήσεις του για να με προωθήσει  να αναλάβω την διεύθυνση της Ιερατικής Σχολής της Εκκλησίας της Κύπρου «Απόστολος Βαρνάβας». Για όλους μας είχε σχέδια να μας αξιοποιήσει στην διακονία της Εκκλησίας και της Θεολογίας. Στη Ρωσία περάσαμε καλά. Ο Γενικός Διευθυντής της Θεολογικής  Σχολής του Αγίου Σεργίου Επίσκοπος Ευγένιος, ανέθεσε στον π. Ησαΐα, (σημερινός Μητροπολίτης Ταμασού της Εκκλησίας Κύπρου) τελειόφοιτο τότε φοιτητή της Σχολής μαζί με τον Γιώργο, οδηγό και αυτοκίνητο, ως φιλοξενούμενοι του να πάμε σε πολλά αξιόλογα μέρη, επισκεπτόμενοι Μουσεία και Μοναστήρια, που μας βοήθησαν να καταλάβουμε το μεγαλείο της  Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Είχαμε την χαρά να συναντήσουμε και τον Πατριάρχη της Ρωσίας Αλέξιο και να συζητήσουμε μαζί του ενδιαφέροντα θέματα για τη συνεργασία των Θεολογικών μας Σχολών, αλλά και με τον Σύνδεσμο. Τον Πατριάρχη Αλέξιο τον είχα συναντήσει και παλαιότερα  στο Ντάραμ της Αγγλίας το 1989, όταν ήμουν εκεί φοιτητής κι ήρθε ως Αντιπρόεδρος της Συνδιασκέψεως των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (ΚΕΚ) για κάποιο Συνέδριο. Θυμάμαι πόσο με εντυπωσίασε η ίλαρη μορφή του, η αγιότητα του προσώπου του, η ευγένεια του, η απλότητα του, η αγάπη του, άλλά κι ή άριστη κατάρτιση του και γνώση του για όλα τα εκκλησιαστικά θέματα. Από τότε  άρχισα να τον θαυμάζω ως ένα από τους κορυφαίους Ορθόδοξους Προκαθήμενους που ανέδειξε ποτέ η Ορθοδοξία. Όταν τον συνάντησα για δεύτερη φορά στη Θεολογική Σχολή του Αγίου Σεργίου κατά την τελετή της αποφοιτήσεως μαζί με τον Καθηγητή μου Στυλιανό Παπαδόπουλο, συνφάγαμε μαζί του και μετά μας δέχθηκε με πολύ αγάπη στο γραφείο του. Ήταν τότε που μου έδωσε από το προσωπικό  του γραφείο, ως ευλογία, μια όμορφη εικόνα του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ  με μια εκφραστική μορφή του Αγίου που μόνο η εικόνα αυτή έχει. Για να είμαι ειλικρινής όταν κάποτε βρέθηκα σʼ ένα Μοναστήρι στην Ελλάδα κι είδα τον Άγιο Σεραφείμ ζωντανό η εικόνα αυτή αποτυπώνει την άγια μορφή του που αξιώθηκα να δω. Τον Πατριάρχη Αλέξιο τον συνάντησα για Τρίτη φορά όταν ως Γενικός Διευθυντής του Πατριαρχικού Σεμιναρίου  «Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄» στη Nairobi πήγα στο Συνέδριο των Ορθόδοξων Θεολογικών Σχολών που οργάνωσε ο Σύνδεσμος στην Αγία Πετρούπολη. Ήταν παραμονή των Θεοφανείων κι ήταν δύσκολο να το δούμε. Με τη βοήθεια όμως του Εξάρχου μας στην Μόσχα Αθανασίου, μας δέχθηκε με πολύ αγάπη στο σπίτι του. Θεέ μου, ήταν πάλι όπως πάντοτε, τόσο ευγενής, τόσο απλός, τόσο καλός, ένας ζωντανός Χριστός. Με τίμησε δίνοντας μου ως Πατριαρχική ευλογία ένα Εγκόλπιο. Την τέταρτη φορά που είχα την ευλογία να συναντήσω τον Πατριάρχη Αλέξιο, ήταν όταν με πρόσκληση του Μητροπολίτου Κύριλλου Σμολέσκυ (σημερινού Πατριάρχη Μόσχας) βρέθηκα στην Ρωσία για τους ειδικούς εορτασμούς για τα εκατό χρόνια  από την αγιοποίηση του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ.  Ήταν πάλι τόσο ευγενής, τόσο απλός, τόσο φιλικός, τόσο ανοικτός, που κυριολεκτικά με την άγια ήρεμη και ίλαρη μορφή του μας κέρδισε όλους. Είναι ένας πραγματικός Πατριάρχης με τα όλα του. Ο Θεός να αναπαύει τη ψυχή του. Η αφοσίωση του στο έργο της Εκκλησίας είναι μοναδική και παραδειγματική για όλους μας. Ήδη έχει συμβάλει τα μέγιστα στην πρόοδο της Ρωσικής Εκκλησίας.

Αναφέρομαι στο δάσκαλο μου μακαριστό Στυλιανό Παπαδόπουλο κι ομιλώ για την άγια μορφή του μακαριστού Πατριάρχη Αλεξίου. Στη πρώτη μου συνάντηση με τον μακαριστό Πατριάρχη Αλέξιο, που υπόδειξε ότι αν θέλω να γίνω Ορθόδοξος Θεολόγος πρέπει να μαθητεύσω κοντά στο Πατρολόγο Παπαδόπουλο. Και κάποτε ο μακαριστός δάσκαλος μου Παπαδόπουλος μου τόνισε με συγκίνηση ότι  πριν να καλέσει ο Θεός κοντά του  το μακαριστό Πατριάρχη Αλέξιο, με την συνάντηση του και το συλλείτουργο του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο Κίεβο, έκτισε μια γέφυρα επικοινωνίας και αδελφωσύνης με όλες τις τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, κι ιδιαίτερα με το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο που κανένας δεν θα μπορέσει να τη χαλάσει. Προτεραιότητα στην ορατή ενότητα της Εκκλησίας. Αυτή είναι και η παρακαταθήκε των δύο σύγχρονων κορυφαίων Ορθόδοξων μορφών της Εκκλησίας μας, ενός Προκαθήμενου και ενός Καθηγητού.

Με τη πατρική παρότρυνση του μακαριστού δασκάλου μου Στυλιανού Παπαδόπουλου, πρωτοστάτησα με αρκετούς αξιόλογους μεταπτυχιακούς φοιτητές όπως τον Ιωάννη Παναγιωτόπουλο, σημερινό Καθηγητή,  να ιδρύσουμε τον Μεταχυπτιακό Σύλλογο των Φοιτητών Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Στη συνέχεια πάλι με την σοφή καθοδήγηση του προτάθηκα από τον Σύλλογο μας και εκλέγηκα μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της Παγκόσμιας Οργανώσεως Νέων του «ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ». Με τη συμμετοχή μου στο Σύνδεσμο ωφελήθηκα τα μέγιστα. Στην Ελλάδα και στην Κύπρο άρχισα να γράφω διάφορα κείμενα για εφημερίδες και περιοδικά που είχαν αναφορά σε διορθόδοξα θέματα. Στο ραδιόφωνο της Εκκλησίας της Ελλάδος είχα την ευκαιρία να παρουσιάζω κάθε εβδομάδα μια εκπομπή με διορθόδοξα θέματα με τίτλο «Ορθόδοξη Παρουσία», ως εκπομπή του Συνδέσμου.  Με τον Σύνδεσμο είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ την Πολωνία για τις εργασίες της Κεντρικής Επιτροπής και ταυτόχρονα να επισκεφθώ ενορίες και Μοναστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Πολωνίας. Τότε, είχα συναντήσει και τον Μητροπολίτη της Μπαϊλιστούκ Σάββα που μετά εκλέχθηκε ως ο νέος Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Πολωνίας. Ήταν Μάρτιος του 1995 και θυμάμαι συνεδριάζαμε σʼ ένα κατασκηνωτικό χώρο κοντά στα σύνορα με τη Λευκορωσία. Παντού είχε χιόνια  Η θερμοκρασία ήταν 20 βαθμούς υπό το μηδέν. Όταν επέστρεψα στην Αθήνα ήμουνα μια εβδομάδα άρρωστος στο κρεβάτι με τη μέση μου. Ο μακαριστός δάσκαλος μου Στυλιανός Παπαδόπουλος ήταν δίπλα μου ως στοργικός πατέρας, κι είμαι σίγουρος ότι το ίδιο έκανε με όλους τους φοιτητές του.

Η ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας ήταν πολύ καλά οργανωμένη και φαινόταν παντού μια πνευματική δραστηριότητα, ιδιαίτερα με τους νέους. Ο μακαριστός Παπαδόπουλος μας έδινε ευκαιρίες να γνωρίσουμε από κοντά τη ζωή των αδελφών Ορθόδοξων Εκκλησιών για να μπορέσουμε να προσφέρουμε με το καλύτερο τρόπο τη ταπεινή μας διακονία προς την Ορθοδοξία.

Αυτό το διαπίστωσα όταν επισκέφθηκα την Πολωνία μετά από οκτώ χρόνια, το 2003, για να εκπροσωπήσω το Πατριαρχείο μας και τον μακαριστό  Πατριάρχη Πέτρο εις τις εκδηλώσεις της Εκκλησίας της Πολωνίας για την ανακήρυξη των νεομαρτύρων Αγίων της που θυσίασαν τη ζωή τους κατά τα δύσκολα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ταυτόχρονα είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε κι άλλες Μητροπόλεις και Μοναστήρια απολαμβάνοντας τη φιλοξενία των Επισκόπων Άβελ και Ιακώβου. Διασχίσαμε οδικώς ολόκληρη την Πολωνία, θαυμάζοντας τις φυσικές ομορφιές της. Ήταν Ιούνιος κι ο καιρός όμορφος, ούτε κρύο ούτε ζέστη. Στις αγροτικές περιοχές δίπλα στους δρόμους που περνούν και τουρίστες, λόγω δυστυχώς της φτώχειας και της οικονομικής στέρησης που περνούσε η χώρα μετά τη πτώση του κομμουνισμού, βλέπουμε νεαρές κοπέλες έτοιμες να πουλήσουν το κορμί τους για ψίχουλα. Η οικονομική εξαθλίωση εξαθλιώνει τον άνθρωπο κι όλοι εκείνοι οι άρρωστοι κι οι ανώμαλοι εκμεταλλεύονται την κατάσταση, κακοποιώντας την πιο όμορφη δημιουργία του Θεού.   Το ίδιο πρόβλημα παρατηρείται όπου υπάρχει φτώχεια και μιζέρια και φυσικά στις χώρες της Αφρικής. Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου εξευτελίζεται και μερικοί νομίζουν ότι όλα πωλούνται κι αγοράζονται. Πίσω από αυτές τις απαράδεκτες καταστάσεις υπάρχουν ανθρώπινα δράματα που πολλές φορές καταλήγουν σε επώδυνες τραγωδίες.

Πάντως η Πολωνία  είναι μια χώρα που θα προχωρήσει πολύ. Ένας νεαρός Αρχιμανδρίτης, ο σημερινός Επίσκοπος Γεώργιος της Πολωνικής Εκκλησίας πρωτοστατεί στη μαρτυρία της Ορθοδοξίας, είναι ένας από τους φοιτητές του μακαριστού Στυλιανού Παπαδόπουλου. Έτσι στο πρόσωπο και στο διακονικό έργο του Επισκόπου Γεωργίου, η θεολογία του μακαριστού δασκάλου μας Παπαδοπούλου παραμένει ζωντανή οικοδομώντας το δρόμο του Κυρίου προς σωτηρία ψυχών για τον αιώνιο Παράδεισο.

Όταν έφευγα για τα Συνέδρια του Συνδέσμου έβρισκα και την κατανόηση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και μάλιστα του τότε Πρωτοσυγγέλου και νυν Μητροπολίτου Νικαίας Αλεξίου, που μου έδινε υπηρεσιακή άδεια. Μια άλλη φορά το Πάσχα του 1995 μου έδωσε άδεια να συνοδεύσω την Ελληνική επιστημονική ομάδα σʼ ένα Ευρωπαϊκό Ιατρικό Συνέδριο στην Γροιλανδία. Ήταν η πρώτη φορά που έγιναν Ορθόδοξες Ακολουθίες στην Γροιλανδία   Όλα ήταν παγωμένα, ακόμη και η θάλασσα. Ενημέρωσα τον Μητροπολίτη της Σουηδίας Παύλο, ο οποίος είναι υπεύθυνος ποιμένας για όλες τις χώρες της Σκανδιναβίας, γιατί η Γροιλανδία είναι ακόμη κάτω από  το Βασιλικό Στέμμα της Δανίας. Έτσι πετάξαμε από την Αθήνα στην Κοπεγχάγη κι από εκεί στη Γροιλανδία. Δύο ξεχωριστοί άνθρωποι με βοήθησαν σε όλα είναι οι γνωστοί Καθηγητές  Γιάννης Κοσμίδης και Γιώργος Πετρίκος. Οι ανακοινώσεις που έγιναν στο Συνέδριο τόσο από τους Έλληνες επιστήμονες, όσο κι από τους ιατρούς από τη Μεγάλη Βρεττανία και τις χώρες της Σκανδιναβίας, ήσαν σημαντικές γιατί ήταν αποτέλεσμα της συστηματικής τους έρευνας μέσα από την καθημερινή εμπειρία τους στην αντιμετώπιση πολύπλοκων καταστάσεων, ιδιαίτερα σε θέματα που είχαν σχέση με λοιμώδη νοσήματα. Η πραγματική όμως βοήθεια για την πραγματοποίηση των ονείρων μου ήταν η ηθική στήριξη του μακαριστού δασκάλου μου Στυλιανού Παπαδοπούλου που είχε άριστες προσωπικές σχέσεις με τον μακαριστό Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Ελλάδος μακαριστό Σεραφείμ που δεν του χαλούσε χατήρι με τίποτα όταν του ζητούσε κάτι για το καλό της Εκκλησίας και της μαρτυρίας της Ορθοδοξίας πέραν από τα στενά παραδοσιακά γεωγραφικά της όρια.

Το ενδιαφέρον όμως, των Ορθοδόξων ιατρών και των οικογενειών τους ήταν εξίσου μεγάλο και στις κατανυκτικές θείες ακολουθίες. Επειδή εγίνοντο μακριά από τη πατρίδα, σʼ ένα άλλο χώρο, είχαν τη δική τους χάρη. Είναι όπως εκτιμάς απλά πράγματα όταν σου λείπουν. Ευτυχώς οι Καθηγητές της Ιατρικής είναι απλοί άνθρωποι. Μερικοί ήξεραν να ψάλλουν και μερικοί με βοηθούσαν στο Ιερό. Λίγο-πολύ τα καταφέραμε. Από ευγένεια, ίσως κι από ενδιαφέρον  και ευσέβεια  αρκετοί μη Έλληνες ήρθαν με τις οικογένειες τους να παρακολουθήσουν τις Ακολουθίες του Επιταφίου και της Αναστάσεως. Οι οικογένειες των Ελλήνων Ιατρών είχαν φροντίσει να μεταφέρουν από την Ελλάδα πολλά λουλούδια για τον Επιτάφιο και άφθονα κόκκινα αυγά και τσουρέκια που τα μοιράσαμε μεταξύ μας, μαζί με τους ξένους με τον Εσπερινό της Αγάπης. Ήταν  όλα όμορφα και λαμπρινά.

Ήταν Απρίλιος κι η νύκτα διαρκούσε μόνο για μια ώρα. Για  να κοιμηθούμε κλείναμε τις κουρτίνες μας για μερική συσκότιση, και για βόλτα περπατούσαμε πάνω στη θάλασσα. Ένα απόγευμα μας πήρανε τριγύρω με το ελικόπτερο για να θαυμάσουμε τους μεγάλους παγετώνες πάνω στα βουνά. Συναντήσαμε και τους Εσκιμώους με τα έλκηθρα τους με τους πολλούς σκύλους.  Είδαμε τις καλύβες τους που ζούνε που είναι κτισμένες με πάγο κι ακόμη είδαμε πως ανοίγουν τρύπες στην παγωμένη θάλασσα, για να μπορούν να ψαρεύουν μεγάλα ψάρια που αποτελούν και τη βασική τους διατροφή. Ένα βράδυ μας παρουσίασαν τους παραδοσιακούς τους χορούς. Δυστυχώς επειδή ζουν συνέχεια σε κλειστό μέρος, οι άνδρες καταπιέζουν  τις γυναίκες τους και πολλές φορές τις κτυπούν βάναυσα. Έτσι στη Γροιλανδία έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό οικογενειακής βίας στον κόσμο και το μεγαλύτερο αριθμό διαζυγίων.

Πάντως η συνάντηση μου με τόσους κορυφαίους Καθηγητές της Ιατρικής με βοήθησε να καταλάβω κι αρκετά πράγματα στο χώρο της ποιμαντικής μου ευθύνης ως κληρικού,  ιδιαίτερα στην ποιμαντική προσέγγιση για τη διάγνωση των υφιστάμενων προβλημάτων και στη συνέχεια στη σωστή μεθοδολογία  της θεραπείας τους. Και στην περίπτωση δηλαδή της ποιμαντικής ευθύνης μας η θεραπεία ενός προβλήματος εξαρτάται πρωτίστως από την προηγηθείσα σωστή διάγνωση.

Νάναι καλά ο Άγιος Νικαίας κ. Αλέξιος που έδειχνε κατανόηση και  με βοηθούσε να συμμετάσχω σε τέτοια Συνέδρια. Αυτός όμως που με πρότεινε για να συμμετάσχω ήταν ο μακαριστός δάσκαλος μου Στυλιανός Παπαδόπουλος, ο Θεός να τον αναπαύει.

Την ίδια αντιμετώπιση είχα κι από τον Γέροντα π. Κωνσταντίνο, όταν ανέλαβε Πρωτοσυγγελλεύων μετά την εκλογή του Αλεξίου ως Μητροπολίτου. Ήταν έγγαμος, αλλά αγαπούσε και τους άγαμους.

Όταν βρισκόμουνα στην Αθήνα πληροφορήθηκα τα καλά νέα της εκλογής του Μητροπολίτου Καμερούν Πέτρου Παπαπέτρου ως νέου Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής. Ήταν  Φεβρουάριος του 1997. Ευχαριστούσα και δόξαζα τον Θεό, γιατί η εκλογή του πρέπει να έγινε μʼ ένα θαύμα, γιατί είχαν στρατολογηθεί πληρωμένοι δημοσιογράφοι να καταστρέψουν την εκλογή του με κάθε τρόπο. Όλοι απέτυχαν. Βρήκα το φαξ του Πατριαρχείου κι έστειλα ένα σύντομο σημείωμα προς τον Νέον Αλεξανδρινό Προκαθήμενον  χωρίς να ξέρω ότι θα το έπαιρνε. Κι αμέσως πριν να ολοκληρώσω τη σκέψη μου κτύπησε το τηλέφωνο μου. «Είμαι ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας, θα έρθεις νʼ αναλάβεις Διευθυντής στο προσωπικό μου γραφείο. Μου το υποσχέθηκε ο Καθηγητής σου ο Παπαδόπουλος και πρέπει να τον ακούσεις». Ως να άκουα τη κλήση του Θεού. Συνεργαζόμουνα μαζί του τα τελευταία χρόνια, είχαμε μια επικοινωνία, όχι και τόσο συχνή, αλλά σταθερή. Η απάντηση μου ήταν «ότι είναι ευλογημένο Μακαριώτατε, να μιλήσουμε όμως και με τον Νικηφόρο, τον Γέροντα μου και Ηγούμενο μου». «Μην ανησυχείς θα του μιλήσω εγώ, εσύ έρχεσαι;» «Μακαριώτατε, δώστε μου λίγες εβδομάδες να κανονίσω διάφορες υποχρεώσεις κι είμαι στη διάθεση Σας.». Ευχαριστούσα τον Θεό μʼ ευγνωμοσύνη. Ζει Κύριος ο Θεός. Όταν κουβέντιασα με τον Καθηγητή μου τον μακαριστό Στυλιανό Παπαδόπουλο κατάλαβα ότι ήδη αυτός πρότεινε να πάω να διακονήσω στην Εκκλησία μας στην Αφρική, όπως παλαιότερα, ίσως τώρα να έκρινε ότι με είχε προετοιμάσει για να καλύψω πολλές από τις ελλείψεις μου, το ίδιο κι ο Καθηγητής μου κ. Φαράντος κι ο π. Ιωαννίδης ήσαν θετικοί  Θετικός ήταν κι ο Γέροντας μου Σεβασμιώτατος Επίσκοπος Κύκκου Νικηφόρος.

Ο μακαριστός Πατριάρχης Πέτρος ήταν πάντα σίγουρος για τις επιλογές του. Μερικοί σύγχυζαν την καλωσύνη του και την ευγένεια του και την απλότητα του και νόμιζαν ότι μπορούσαν να τον κάνουν ότι θέλουν. Έπεσαν όλοι έξω. Κριτήριο του μακαριστού Πέτρου για τις επιλογές του ήταν το καλό της Εκκλησίας και τα διαθέσιμα προσόντα κάποιου. Ήταν ασυμβίβαστος και δίκαιος. Στο μεταξύ επειδή είχε προκύψει κάποιο πρόβλημα στο Κέϊπ Τάουν και δεν ήθελε νʼ αρχίσει η Πατριαρχεία του με κάποιο πρόβλημα να μη γίνουν οι ακολουθίες του Πάσχα σε μια από τις μεγαλύτερες ελληνορθόδοξες ενορίες μας στην Αφρική, μου ανέθεσε την ποιμαντική ευθύνη του Κέϊπ Τάουν. Ο τότε Μητροπολίτης  του Κέϊπ Τάουν Παύλος ήταν άρρωστος κι έτσι έπρεπε να δώσει λύση ο ίδιος. Άλλωστε οι άνθρωποι εκεί τον είχαν υποστηρίξει και στην εκλογή του.  Επιπλέον, ήθελε να καθίσω λίγο εκεί να συμφιλιώσω και τον κόσμο που ήταν διχασμένος με τις αδικίες που είχαν προηγηθεί σε βάρος του  Μητροπολίτου Πηλουσίου Παντελεήμονος, και στη συνέχεια να παραδώσω σʼ αυτόν την ευθύνη των εφημεριακών καθηκόντων της Ελληνικής Κοινότητας του Κέϊπ Τάουν.

Το μεγάλο αεροπορικό ταξίδι από την Αθήνα στο Κέϊπ Τάουν ήταν σημαδεμένο με ανάμεικτα συναισθήματα, οι αγαπημένες μορφές του δασκάλου μου Στυλιανού Παπαδόπουλου και της εκλεκτής συζύγου του κ. Σωτηρίας, τα μέλη της ενορίας μου στους Αγίους Αναργύρους, φίλοι και συγγενείς, τα παιδιά του κατηχητικού, οι ομάδες των νέων, οι συμφοιτητές μου μαζί με σκέψεις ποιούς θα συναντήσω στα πέρατα της Οικουμένης. Πέρασαν από τότε δεκαπέντε χρόνια κι ακόμη με τη βοήθεια του Θεού συνεχίζω να παίρνω ουράνιες πνευματικές δυνάμεις για το  ταπεινό και ελάχιστο Ιεραποστολικό και θεολογικό μου έργο, όπως και πολλοί άλλοι μαθητές του, από το μεγαλείο της Θεολογίας του μακαριστού Καθηγητού μου Στυλιανού Παπαδοπούλου. Άλλωστε αυτός ευθύνεται εν πολλοίς για τις σημερινές μας ποιμαντικές και εκκλησιαστικές ευθύνες.

Πολλές φορές ο Μακαριώτατος Αλεξανδρινός Προκαθήμενος κ. Θεόδωρος  μας αναφέρει την προσωπική του μαρτυρία όταν ο μακαριστός Καθηγητής μας Στυλιανός Παπαδόπουλος ομιλούσε με πάθος για τους μαθητές του στο μακαριστόν μεγάλο Πατριάρχη Παρθένιο να μας δώσει ευκαιρίες εμάς τους πολύ ανώριμους νεώτερους να διακονήσουμε την Αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία. Έτσι αν ο μαθητής του μακαριστού Πατριάρχη Παρθενίου σημερινός Αλεξανδρινός Προκαθήμενος κ. Θεόδωρος μου δίνει τη τιμή και την ευλογία να τον εκπροσωπώ τον ίδιο και την Αλεξανδρινή Εκκλησία στο Διεκκλησιαστικό Διάλογο μετά των Ρωμαιοκαθολικών και των Αγγλικανών και αλλού,  εν πολλοίς το οφείλω, όπως και πολλοί άλλοι, στο μακαριστό δάσκαλό μας αείμνηστο Στυλιανό Παπαδόπουλο. Τα τριάντα τόσα χρόνια που μαθήτευσα κοντά του δεν θα με σταματήσουν να είμαι όσο ζω στο κόσμο αυτό μαθητής του. Ο Θεός να τον αναπαύει για πάντα.