Επιμνημόσυνος ομιλία δια τον Γέροντα αρχιμ. Επιφάνον Θεοδωρόπουλον († 10 Νοεμβρίου 1989)

Επί τη επετείω της κοιμήσεως του αειμνήστου αρχιμανδρίτου π. Επιφανίου Θεοδωροπούλου

Εν τω Ιερώ Ναώ «Τριών Ιεραρχών» (20.11.2011)

«Τω μακαριστώ Γέροντι… Αρχιμ. Επιφανίω Θεοδωροπούλω φιλοστόργω πατρί, απλανεί οδηγώ, διακριτικώ πνευματικώ, θαυμαστώ νυμφαγωγω, αρίστω παιδαγωγώ, γνησίω ποιμένι, παναρέτω ασκητή, τελείω διδασκάλω, ακαταγωνίστω υπερμάχω της Αληθείας και της κανονικής τάξεως της Εκκλησίας, νεοφανεί μεγάλω Πατρί της Ορθοδοξίας».

Τα ανωτέρω έγραφον ως άφιέρωσιν εις το ταπεινόν τευχίδιόν μου υπό τον τίτλον «ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ» τω 1995. Το κείμενον αυτής της προσωπικής αφιερώσεως εκφράζει το πιστεύω μου διά τον τιμώμενον και μνημονευόμενον σήμερον Γέροντά μας π. Επιφάνιον και συγχρόνως σκιαγραφεί την όλην προσωπικότητά του. Δι’ ο παρακαλώ την αγάπην σας να παρακολουθήσωμεν ομού την ανάλυσιν του περιεχομένου αυτής της αφιερώσεως.

Φιλόστοργος πατήρ. Ο π. Επιφάνιος ηδύνατο να λέγη εις τα τέκνα του «Εάν γαρ μύριους παιδαγωγούς έχητε εν Χριστώ, αλλ’ ου πολλούς πατέρας· εν γάρ Χριστώ Ιησού διά του ευαγγελίου εγώ υμάς εγέννησα» (Α’ Κορ. δ’,15), διότι, ως ο Απόστολος Παύλος τονίζει· «Διό γρηγορείτε, μνημονεύοντες ότι τριετίαν νύκτα και ημέραν ουκ επαυσάμην μετά δακρύων νουθετών ένα έκαστον» (Πράξ. κ’. 31), ούτω και ο Γέροντας ως φιλόστοργος πατήρ εμερίμνει δι’ ένα έκαστον των τέκνων του και διά πάντα τα προβλήματα όλων, ως εάν ήτο εν και μόνον τέκνον. Έλεγε σχετικώς· «Εσείς ξεφορτώνεσθε τα προβλήματά σας και τα φορτώνετε σε μένα». Όμως αυτό το φόρτωμα το εδέχετο όπως η διψασμένη γη το νερό της βροχής!

Απλανής οδηγός. Η τελεία γνώσις της Αγίας Γραφής, των Πατερικών κειμένων και της Ορθοδόξου Αγίας Παραδόσεως ως και η κατά Θεόν θαυμαστή βιοτή του Γέροντος κατηξίωσαν τούτον της μεγίστης τιμής να θεωρήται, ύπό των ειδότων τον άνδρα, ως απλανής οδηγός των ψυχών εις θέματα πίστεως, αληθείας, κανονικής τάξεως, Εκκλησιολογικής τοποθετήσεως και της εν Χριστώ ζωής. Κληρικοί και των τριών βαθμών και λαϊκοί πάσης ηλικίας, μορφώσεως, θέσεως και αξιώματος ηρώτων μετ’ απολύτου εμπιστοσύνης τον Γέροντα και πιστώς ηκολούθουν την γνώμην του!

Διακριτικός πνευματικός. Ως πνευματικός ο Γέροντας εμιμείτο τον Καλόν Σαμαρείτην, έχων πάντοτε κατά νουν το γραφικόν· «Έγκειται η διάνοια του ανθρώπου επί τα πονηρά εκ νεότητος αυτού» και την πραγματικότητα, ότι ο άνθρωπος είναι ευπείραστος, τρεπτός και ευόλισθος. Επίστευεν ότι το εξομολογητήριον είναι ιατρείον, θεραπευτήριον και επομένως επιβάλλεται ο πνευματικός μετά διακρίσεως «να επιχέη έλαιον και οίνον».

Θαυμαστός νυμφαγωγός. Σκοπόν του όλου έργου του ο Γέροντας είχε το του Αγίου Γρηγορίου του θεολόγου· Το «πτερώσαι ψυχήν, αρπάσαι κόσμου και δούναι Θεώ». Ως άλλος Πρόδρομος ησθάνετο ως νυμφαγωγός και έδειχνε τον Χριστόν εις τα τέκνα του και εφήρμοζε το «Αυτόν δει αυξάνειν. εμέ δε ελαττούσθαι». Όντως με θαυμαστόν τρόπον ήρμοζε τας ψυχάς μετά του νυμφίου Χριστού.

Άριστος παιδαγωγός. Η παιδαγωγική τακτική του Γέροντος ήτο αγιογραφική, αγιοπατερική και αρίστη. Εφήρμοζε πιστώς τους λόγους του Παύλου· «Οι πατέρες μη παροργίζετε τα τέκνα υμών, αλλ’ εκτρέφετε αυτά εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου (Εφεσ. στ΄, 4). Η αγάπη, η στοργή, η σύνεσις, η ανοχή, η καλωσύνη, η ακρίβεια της αληθείας ανάμεικτη με την σωστικήν οικονομίαν απεδείκνυον αυτόν άριστον παιδαγωγόν.

Γνήσιος ποιμήν. Η παραβολή του Καλού Ποιμένος εις την καθόλου ποιμαντικήν διακονίαν του Γέροντος εζωντάνευε και απεκαλύπτετο εις βαθμόν τέλειον. Εισήλθεν εκ της θύρας του θείου έρωτος, της βαθείας και εν επιγνώσει πίστεως, της πνευματικής ωριμότητος, της θαυμαστής καθαρότητος και της απολύτου κανονικότητος. Έθυσε την ψυχήν αυτού υπέρ των προβάτων. Εφήρμοσε το του Παύλου· «Ταις χρείαις μου και τοις ούσι μετ’ εμού υπηρέτησαν αι χείρες αυταί» (Πραξ. κ’,34). Η ζωή του εκαίετο ως λαμπάς ενώπιον του Χριστού και όλων των τέκνων του.

Πανάρετος ασκητής. Η ορθόδοξος τοποθέτησις του Γέροντος απεδεικνύετο εκ του πόθου και στόχου του ύψους των αρετών και εκ της θαυμαστής ασκητικής, ην διά βίου ολοθύμως και μετά χαράς ήσκει. Ο λόγος του Κυρίου· «Ος δ΄ αν ποιήση και διδάξη, ούτος μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών» (Ματθ. ε’,19) συνείχε το πνεύμα του και η δήλωσις του Παύλου· «Υποπιάζω μου το σώμα και δουλαγωγώ, μήπως άλλοις κηρύξας αυτός αδόκιμος γένωμαι» (Α Κορ. θ’, 27) ωδήγει την ταπεινήν του ύπαρξιν και ασθενικήν του κράσιν εις διά βίου νήψιν, νηστείαν, προσευχήν και άσκησιν. Ήτο ασκητής εν τω κέντρω της Πρωτευούσης και ζηλωτής βιαστής της Βασιλείας των ουρανών.

Τέλειος διδάσκαλος. Ο Γέροντας εγνώριζε καλώς την ζωήν, τα έργα και την διδασκαλίαν των Τριών Ιεραρχών, των οικουμενικών αυτών Διδασκάλων, ως και των λοιπών διδασκάλων της Εκκλησίας. Ως ήτο «αφωμοιωμένος τω Υιώ του Θεού» τω ουρανίω και τελείω διδασκάλω, έχων ως πρότυπα τους Αγίους Πατέρας και υπάρχων δοχείον του Παρακλήτου Πνεύματος, ανεδείχθη, υπό σχετικήν έννοιαν, τέλειος διδάσκαλος όλων ημών. Εχαίρετο να ονομάζη τα τέκνα του μαθητάς του μεν, αλλ’ εν Κυρίω Ιησού.

Ακαταγώνιστος υπέρμαχος της Αληθείας και της κανονικής τάξεως της Εκκλησίας. Ο Γέροντας εν επιγνώσει και όλαις δυνάμεσιν ηγάπησε την αλήθειαν του Τριαδικού Θεού και εξελέξατο ως πορείαν ζωής του την οδόν της αληθείας. Εφήρμοσε το ψαλμικόν· «Οδόν αληθείας ηρετισάμην και τα κρίματά σου ουκ επελαθόμην» (Ψαλμ. 119,30). Η αποκάλυψις του Κυρίου μας «Εγώ ειμί η αλήθεια» ωδήγησε τον μανικόν εραστήν του Χριστού μας να γίνη μανικός εραστής της αληθείας και ακαταγώνιστος υπέρμαχος αυτής. Κατείχε την αλήθειαν της πίστεως, είχε την δύναμιν και την διαλεκτικήν δεινότητα να την αποκαλύπτη, να την υπερασπίζεται, να ανατρέπη πάντας τους αντιρρητικούς λόγους κατά της αληθείας, να πείθη τους καλοπροαίρετους συνομιλητάς του και να παραδίδη εις την δημοσιότητα κείμενα υπέρ της αληθείας όντως αριστοτεχνικά, πειστικά και ανατρεπτικά πάσης πλάνης. Η αγωνιστική του τοποθέτησις υπέρ κατισχύσεως της κανονικής τάξεως εν τη Εκκλησία τον ανεβίβασεν εις την τιμητικήν διάκρισιν του καλλιτέρου Κανονολόγου των ημερών μας.

Νεοφανής μεγάλος Πατήρ της Ορθοδοξίας. Ο Γέροντας επέλεξεν εκουσίως και ενθέρμως το ευλογημένον περιθώριον ως και το «λάθε βιώσας». Δεν απεδέχθη προσφερομένην καθηγητικήν έδραν εις το Πανεπιστήμιον και μετά θαυμαστής ταπεινώσεως και διακρίσεως απέφυγε την ανύψωσίν του εις Μητροπολίτην της Εκκλησίας μας. Επόθει μόνον την διακονίαν των ψυχών και την συγγραφικήν προσφοράν των θεοδωρήτων αυτού γνώσεων. Έλαμψε διά της αρετής του, της αφιλαργυρίας του, της αδόλου και πλούσιας αγάπης του, διά της παρρησίας και δεινότητος των επιχειρημάτων του, διά της απολύτου προσηλώσεώς του εις την αλήθειαν της πίστεως, εις την κανονικήν τάξιν και εις την διαφύλαξιν του πλούτου της αγίας και ιεράς Παραδόσεως και τέλος της εν Πνεύματι Αγίω περιφρουρήσεως της Ορθοδοξίας μας εκ πάσης λυμικής πλάνης, αιρέσεως, νοθεύσεως και οικουμενιστικής διαστροφής και κινήσεως.

Αυτή η ευλογημένη πορεία του τον κατέταξε μεταξύ των μεγάλων Αγίων Πατέρων και Διδασκάλων της Ορθοδοξίας. Η βιοτή και τα συγγράμματά του είναι και θα είναι διά την καθόλου Ορθοδοξίαν βασικά στοιχεία της εν Χριστώ αληθείας και βιοτής και οδηγητικοί φάροι των γνησίων εκκλησιαστικών ανδρών και των αληθώς αγωνιζομένων μελών της Εκκλησίας μας.

Εξ όλων των προαναφερθέντων καταδεικνύεται ότι δικαίως η ευτέλειά μου απετόλμησε και παρέδωκεν εις την δημοσιότητα αυτήν την καρδιακήν αφιέρωσιν εις τον πολύφωτον αστέρα της Πρθοδοξίας μας, εις τον Γέροντα και πνευματικόν μας πατέρα, τον αλήστου μνήμης κλεινόν Αρχιμ. π. Επιφάνιον Θεοδωρόπουλον· «Τω μακαριστώ Γέροντί μοι Αρχιμ. Επιφανίω Θεοδωροπούλω φιλοστόργω πατρί, απλανεί οδηγώ· διακριτικώ πνευματικώ, θαυμαστώ νυμφαγωγώ, αρίστω παιδαγωγώ, γνησίω ποιμένι, παναρέτω ασκητή, τελείω διδασκάλω, άκαταγωνίστω ύπερμάχω της Αληθείας και της κανονικής τάξεως της Εκκλησίας, νεοφανεί μεγάλω Πατρί της Ορθοδοξίας»

Αδελφοί μου!

Ταπεινώς εκζητώ τας αυτού πρεσβείας προς τον Κύριον διά την ταπεινότητά μου και διά πάντας ημάς, όπως, έστω και κατ’ ελάχιστον, οι τιμώντες την μνήμην του, ακολουθήσωμεν την αγίαν του βιοτήν και σωτήριον πορείαν του προς την άνω Σιών. ΑΜΗΝ.

του Αρχιμ. Νικοδήμου Γ. Αεράκη

πηγή: Εφημερίδα «Ορθόδοξος Τύπος», Αριθμός Φύλλου 1905, Έτος ΝΑ’, 9 Δεκεμβρίου 2011